Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t văn miêu t cho h c sinh dân t c thi u s l p 5.ệ ế ả ọ ộ ể ố ớ
M C L CỤ Ụ
M cụTrang
A/ PH N M BÀI Ầ Ở
I. Lý do ch n đ tài ọ ề 2
II. M c tiêu, nhi m v đ tàiụ ệ ụ ề 3
III. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ 3
IV. Ph m vi nghiên c uạ ứ 3
V. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ 4
B/ PH N N I DUNGẦ Ộ
I. C s lý lu n đ th c hi n đ tàiơ ở ậ ể ự ệ ề 4
II. Th c tr ngự ạ 4
III. Gi i pháp, bi n phápả ệ 8
1. M c tiêuụ8
2. N i dung và cách th c th c hi nộ ứ ự ệ 8
2.1. B i d ng kh năng c m th , vi t văn c a giáo viênồ ưỡ ả ả ụ ế ủ 8
2.2. H ng d n h c sinh n m c u t o t ng d ng văn miêu tướ ẫ ọ ắ ấ ạ ừ ạ ả 9
2.3. Ch n đ tài g n gũi v i h c sinhọ ề ầ ớ ọ 9
2.4. H ng d n quan sát, b i d ng v n t , dùng t đt câuướ ẫ ồ ưỡ ố ừ ừ ặ 10
2.5. H ng d n l p dàn ý và xây d ng đo n vănướ ẫ ậ ự ạ 14
2.6. Xây d ng m bài và k t bàiự ở ế 16
2.7. H ng d n h c sinh vi t hoàn ch nh bài vănướ ẫ ọ ế ỉ 17
2.8. Nh n xét bài vi tậ ế 18
2.9. Ti t tr bàiế ả 18
3. Đi u ki n đ th c hi n các gi i pháp, bi n phápề ệ ể ự ệ ả ệ 18
4. M i quan h gi a các gi i pháp, bi n phápố ệ ữ ả ệ 18
5. K t qu kh o nghi m, giá tr khoa h c c a v n đ nghiên ế ả ả ệ ị ọ ủ ấ ề
c uứ18
IV. K t qu nghiên c uế ả ứ 19
C/ K T LU N, KI N NGHẾ Ậ Ế Ị
1. K t lu nế ậ 19
2. Ki n ngh ế ị 20
Tài li u tham kh oệ ả 22
Tr n Th Tuy t Nga – Giáo viên tr ng Ti u h c Tình Th ngầ ị ế ườ ể ọ ươ 1
Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t văn miêu t cho h c sinh dân t c thi u s l p 5.ệ ế ả ọ ộ ể ố ớ
A . M ĐUỞ Ầ
I. LY DO CHON ĐÊ TAI:
1. Lý do khach quan:
T p làm văn có vai trò quan tr ng trong vi c trau d i ngôn ng cho h cậ ọ ệ ồ ữ ọ
sinh. Làm công c t duy, giao ti p, h c t p và trong cu c s ng. Góp ph nụ ư ế ọ ậ ộ ố ầ
làm giàu cho h c sinh v cách nhìn nh n th gi i xung quanh các em, giúp cácọ ề ậ ế ớ
em phát tri n ngôn ng , phát tri n t duy, năng l c liên t ng và sáng t o.ể ữ ể ư ự ưở ạ
Qua đó b i d ng tâm h n, c m xúc th m m và nhân cách cho các em.ồ ưỡ ồ ả ẩ ỹ
T p làm văn là môn h c có yêu c u t ng h p, m c đ cao nh t trong ậ ọ ầ ổ ợ ứ ộ ấ
quá trình h c c a h c sinh. Nó mang tính th c hành toàn di n, đòi h i h c ọ ủ ọ ự ệ ỏ ọ
sinh ph i có ki n th c t ng h p và sáng t o. Môn T p làm văn là t ng h p ả ế ứ ổ ợ ạ ậ ổ ợ
ki n th c c a các phân môn T p đc, Luy n t và câu, Chính t , K chuy n ế ứ ủ ậ ọ ệ ừ ả ể ệ
trong môn Ti ng Vi t. Do đó môn T p làm văn đc xem là môn h c khó đi ế ệ ậ ượ ọ ố
v i h c sinh Ti u h c nói chung và đc bi t r t khó khăn đi v i h c sinh ớ ọ ể ọ ặ ệ ấ ố ớ ọ
dân t c thi u s vùng khó khăn nói riêng.ộ ể ố
2. Lý do ch quan:ủ
Trên th c t , d y h c T p làm văn tr ng Ti u h c Tình Th ng làự ế ạ ọ ậ ở ườ ể ọ ươ
môn h c r t khó đi v i các em và giáo viên. Hi n nay, v i l ng ki n th cọ ấ ố ớ ệ ớ ượ ế ứ
và s l ng môn h c quá t i bao g m các môn theo qui đnh trong ch ngố ượ ọ ả ồ ị ươ
trình, còn thêm các môn h c nh ti ng Anh, Tin h c, Ê- đê (4 ti t/ tu n),ọ ư ế ọ ế ầ
nhi u giáo viên d y/ 1l p, đi v i h c sinh dân t c vùng khó khăn qu là quáề ạ ớ ố ớ ọ ộ ả
khó khăn. H c 2 bu i/ ngày nh ng d y tăng thêm môn Toán, Ti ng Vi t chọ ổ ư ạ ế ệ ỉ
đc 1 ti t/tu n. D y h t ch ng trình theo quy đnh đ h c sinh đt yêu c uượ ế ầ ạ ế ươ ị ể ọ ạ ầ
đã không đ th i gian. Thông th ng, rèn cho các em các kĩ năng đc thông,ủ ờ ườ ọ
vi t đúng chính t đã là m t đi u v t v đi v i giáo viên đây. Kh năngế ả ộ ề ấ ả ố ớ ở ả
ti p nh n ki n th c c a các em quá y u so v i m t b ng chung, đc bi t làế ậ ế ứ ủ ế ớ ặ ằ ặ ệ
vi c d y h c môn Ti ng Vi t. H c sinh ph n l n là h c sinh dân t c thi u sệ ạ ọ ế ệ ọ ầ ớ ọ ộ ể ố
t i ch chi m 98% (g m dân t c Ê – đê, dân t c Mnông). Trong phân mônạ ỗ ế ồ ộ ộ
T p làm văn ph n l n các em ch a bi t vi t, không có v n t đ di n đt,ậ ầ ớ ư ế ế ố ừ ể ễ ạ
nhi u em trong các ti t ki m tra b gi y tr ng ho c ch vi t đc m t đnề ế ể ỏ ấ ắ ặ ỉ ế ượ ộ ế
hai câu c t l n. ụ ủ Hi n nay có r t nhi u lo i sách “Nh ng bài văn m u” dùngệ ấ ề ạ ữ ẫ
cho h c sinh tham kh o. Song nh ng bài văn m u đôi khi không sát v i th cọ ả ữ ẫ ớ ự
Tr n Th Tuy t Nga – Giáo viên tr ng Ti u h c Tình Th ngầ ị ế ườ ể ọ ươ 2
Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t văn miêu t cho h c sinh dân t c thi u s l p 5.ệ ế ả ọ ộ ể ố ớ
t , t ng s d ng quá xa v i v i các em. Th nh ng, vì v p ph i nhi u khóế ừ ữ ử ụ ờ ớ ế ư ấ ả ề
khăn trong d y h c c a phân môn này, đôi lúc giáo viên quá d a d m, l iạ ọ ủ ự ẫ ỉ ạ
vào nh ng cu n sách văn m u, cho h c sinh h c thu c các bài văn m u, saoữ ố ẫ ọ ọ ộ ẫ
chép y nguyên bài văn m u vào bài làm c a mình. Vô tình chúng ta đã đánhẫ ủ
m t kĩ năng di n đt cho các em, làm cho các em l i t duy, không có tínhấ ễ ạ ườ ư
sáng t o. Cách c m, cách nghĩ c a các em không phong phú mà còn đi theo l iạ ả ủ ố
mòn khuôn sáo, t nh t. Đôi khi có nh ng câu văn trong bài văn m u, các emẻ ạ ữ ẫ
c chép nh ng không hi u n i dung. ứ ư ể ộ
M t khác, văn miêu t l p 5 khó d ng văn t c nh. Cách tìm ý,ặ ả ở ớ ở ạ ả ả
di n đt thành l i văn r t khó đi v i các em. ễ ạ ờ ấ ố ớ K th a t nh ng kinh nghi mế ừ ừ ữ ệ
d y h c sinh dân t c thi u s t i ch trong nh ng năm công tác và tr c th cạ ọ ộ ể ố ạ ỗ ữ ướ ự
tr ng trên,ạ b n thân tôi luôn suy nghĩả ph i làm gì đ kh c ph c nh ng h nả ể ắ ụ ữ ạ
ch trong vi c d y T p làm văn, góp ph n nâng cao ch t l ng d y h c trongế ệ ạ ậ ầ ấ ượ ạ ọ
nhà tr ng, tôi đã ch n nghiên c u đ tài: ườ ọ ứ ề “Rèn kĩ năng vi t văn miêu t choế ả
h c sinh dân t c thi u s vùng khó khăn l p5.”ọ ộ ể ố ớ
II. M C TIÊU, NHI M V Đ TÀI:Ụ Ệ Ụ Ề
1. M c tiêu:ụ
Tìm ra bi n pháp phù h p trong quá trình d y h c nh m giúp h c sinhệ ợ ạ ọ ằ ọ
dân t c thi u s vùng khó khăn l p 5 có kĩ năng: ộ ể ố ớ
+ Có thói quen quan sát, bi t phát hi n nh ng đi u m i m , thú v vế ệ ữ ề ớ ẻ ị ề
th gi i xung quanh.ế ớ
+ Bi t ch n l c t ng (đc bi t là t ng có bi u c m), trình bày suyế ọ ọ ừ ữ ặ ệ ừ ữ ể ả
nghĩ c a mình m t cách m ch l c (s ng đng), thành nh ng câu văn sáng rõủ ộ ạ ạ ố ộ ữ
v n i dung, có tình c m chân th c.ề ộ ả ự
+ B i d ng cho các em yêu đ v t, con v t, cây c i, c nh v t, tình yêuồ ưỡ ồ ậ ậ ố ả ậ
quê h ng đt n c, con ng i; b i d ng v n s ng, v n ngôn ng và khươ ấ ướ ườ ồ ưỡ ố ố ố ữ ả
năng giao ti p cho các em.ế
2. Nhi m v :ệ ụ
Tìm hi u th c tr ng và đa ra nh ng gi i pháp, bi n pháp thi t th c để ự ạ ư ữ ả ệ ế ự ể
rèn kĩ năng vi t văn miêu t cho h c sinh l p 5 tr ng Ti u h c Tình Th ngế ả ọ ớ ườ ể ọ ươ
nói riêng và h c sinh dân t c thi u s các tr ng Ti u h c vùng khó khăn ọ ộ ể ố ở ườ ể ọ ở
Tây Nguyên nói chung.
III. ĐI T NG NGHIÊN C U: Ố ƯỢ Ứ Các bi n pháp, gi i pháp giúp h c sinhệ ả ọ
thi u s l p 5 vùng khó khăn vi t văn miêu t .ể ố ớ ế ả
Tr n Th Tuy t Nga – Giáo viên tr ng Ti u h c Tình Th ngầ ị ế ườ ể ọ ươ 3
Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t văn miêu t cho h c sinh dân t c thi u s l p 5.ệ ế ả ọ ộ ể ố ớ
IV. PH M VI NGHIÊN C U:Ạ Ứ
- H c sinh dân t c thi u s ọ ộ ể ố l p ớ5 tr ng Ti u h c Tình Th ng.ườ ể ọ ươ
- Ch ng trình, SGK Ti ng Vi t l p 5. Các tài li u tham kh o nhươ ế ệ ớ ệ ả ư
Sách giáo viên Ti ng Vi t l p 4,5,...ế ệ ớ
V. PH NG PHÁP NGHIÊN C U:ƯƠ Ứ
- Ph ng pháp quan sátươ
- Ph ng pháp kh o sátươ ả
- Ph ng pháp đi u traươ ề
- Ph ng pháp làm m uươ ẫ
- Ph ng pháp phân tích ươ
- Ph ng pháp nêu g ngươ ươ
- Ph ng pháp th ng kê, t ng h p, đánh giáươ ố ổ ợ
B. N I DUNGỘ
I. C S LÝ LU N Đ TH C HI N Đ TÀI :Ơ Ở Ậ Ể Ự Ệ Ề
- Ti ng Vi t ngôn ng chính th c trong nhà tr ng (Đi u 5, ch ng 1,ế ệ ữ ứ ườ ề ươ
Lu t Giáo d c)ậ ụ
- Giáo d c Ti u h c đc th c hi n b ng ti ng Vi t (Đi u 4 ch ng Iụ ể ọ ượ ự ệ ằ ế ệ ề ươ
Lu t Ph c p Giáo d c Ti u h c)ậ ổ ậ ụ ể ọ
Ti ng Vi t là ngôn ng ph thông trong giao ti p. D y ti ng Vi t nh mế ệ ữ ổ ế ạ ế ệ ằ
b o t n, gi gìn s trong sáng c a ti ng Vi t, gi gìn n n văn hóa cao đpả ồ ữ ự ủ ế ệ ữ ề ẹ
c a đt n c và con ng i Vi t Nam. ủ ấ ướ ườ ệ Th tr ng B GD& ĐT Nguy n Vinhứ ưở ộ ễ
Hi n đã kh ng đnh: “Ti ng Vi t là khâu quan tr ng nh t trong quy t đnhể ẳ ị ế ệ ọ ấ ế ị
giáo d c h c sinh dân t c thi u s . Do v y, nâng cao ch t l ng d y h cụ ọ ộ ể ố ậ ấ ượ ạ ọ
ti ng Vi t cho h c sinh dân t c thi u s c p Ti u h c là m t nhi m v tr ngế ệ ọ ộ ể ố ấ ể ọ ộ ệ ụ ọ
tâm nh m nâng cao ch t l ng giáo d c vùng dân t c thi u s .”ằ ấ ượ ụ ở ộ ể ố
Văn miêu t giúp h c sinhả ọ phát tri n kh năng ngôn ng nhi u nh t. ể ả ữ ề ấ
Chính ngôn ng m i là công c vàng, v n năng giúpữ ớ ụ ạ thành công trong các ho tạ
đng và giao ti p và ộ ế đi s ng. Day tôt văn miêu t giup cac em phát tri n ờ ố + ả ể
tư duy, năng l c liên t ng, sáng t o. Các em b c l đc nh ng cam nhân ự ưở ạ ộ ộ ượ ữ , +
v cai hay, cai đep, b i d ng cho các em vê đao đc va thâm mi, tình yêu v i ề + ồ ưỡ + ư , ớ
s v t, quê h ng, đt n c. Do đo, chung ta cân ph i nâng cao ch t l ng ự ậ ươ ấ ướ ả ấ ượ
Tr n Th Tuy t Nga – Giáo viên tr ng Ti u h c Tình Th ngầ ị ế ườ ể ọ ươ 4
Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t văn miêu t cho h c sinh dân t c thi u s l p 5.ệ ế ả ọ ộ ể ố ớ
vi t văn miêu t cho các em Ti u h c và làm ti n đ cho các em h c t t ế ả ở ể ọ ề ề ọ ố
môn văn c p h c trên.ở ấ ọ
II. TH C TR NG:Ự Ạ
1. Thu n l i, khó khăn:ậ ợ
a. Thu n l i:ậ ợ
- Giáo viên đc tham gia các bu i chuyên đ v ph ng pháp d y h cượ ổ ề ề ươ ạ ọ
văn miêu t đi v i đi t ng h c sinh DTTS.ả ố ớ ố ượ ọ
- Th ng xuyên thao gi ng, d gi , trao đi, rút kinh nghi m nh m c iườ ả ự ờ ổ ệ ằ ả
ti n ph ng pháp đ nâng cao ch t l ng d y h c. ế ươ ể ấ ượ ạ ọ
- V i s phát tri n c a công ngh thông tin, GV chu n b đy đ ĐDDHớ ự ể ủ ệ ẩ ị ầ ủ
giúp các em rèn kĩ năng quan sát nhi u h n qua th c t .ề ơ ự ế
- Các d án đã quan tâm cung c p đy đ các lo i sách giáo khoa cho h cự ấ ầ ủ ạ ọ
sinh dân t c thi u s .ộ ể ố
- Th vi n tr ng đt chu n, có nhi u đu sách cho h c sinh đc thamư ệ ườ ạ ẩ ề ầ ọ ọ
kh o.ả
- Giáo viên nhi t tình, có nhi u năm trong công tác.ệ ề
b. Khó khăn :
* H c sinh:ọ
- Ph n l n h c sinh là ng i dân t c thi u s . H c sinh có thói quen sầ ớ ọ ườ ộ ể ố ọ ử
d ng ti ng m đ, ít có thói quen s d ng ti ng Vi t trong giao ti p. M tụ ế ẹ ẻ ử ụ ế ệ ế ặ
b ng kinh t , trình đ dân trí c a ph huynh đây còn th p, cho nên kh năngằ ế ộ ủ ụ ở ấ ả
phát tri n ngôn ng c a các em còn kém do nh h ng l i s ng, sinh ho t,ể ữ ủ ả ưở ố ố ạ
giao ti p c a gia đình, các em ít có d p đi đây đi đó, ti p xúc v i th gi i xungế ủ ị ế ớ ế ớ
quanh, có em ch a m t l n đc ra kh i thôn buôn.ư ộ ầ ượ ỏ
- Ti ng Vi t là ngôn ng th hai c a các em, v n ti ng Vi t c a các emế ệ ữ ứ ủ ố ế ệ ủ
h t s c h n ch .ế ứ ạ ế
- H c sinh hay ngh h c, nhi u h c sinh thu c gia đình khó khăn, conọ ỉ ọ ề ọ ộ
đông, các em ph i nhà trông em, đi làm r y...ả ở ẫ
- Ph huynhụ ch a ý th c đc t m quan tr ng c a vi c h c t p c a conư ứ ượ ầ ọ ủ ệ ọ ậ ủ
em mình và h u nh không ầ ư quan tâm đn vi c h cế ệ ọ c a con em.ủ Các em ch aư
có đng c h c t p.ộ ơ ọ ậ
Tr n Th Tuy t Nga – Giáo viên tr ng Ti u h c Tình Th ngầ ị ế ườ ể ọ ươ 5
