SÁCH TỐ VẤN - Thiên sáu mươi mốt

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoàng Đế hỏi: Thiếu âm sao lại chủ về Thận? Thận sao lại chủ về Thủy? [1] Kỳ Bá thưa rằng: Thận, thuộc về Chí âm; Chí âm là nơi để chứa Thủy, Phế thuộc về Thái âm. Thiếu âm mạch thuộc về mùa Đông. Cho nên gốc nó ở Thận mà ngọn nó là Phế. Đều là những nơi chứa nước [2]. Thận sao lại có thể tụ được Thủy mà sinh ra bệnh? [3] Thận là cửa của Vị, vì “quan môn” không lợi nên mới tụ thủy và theo về cùng loài của nó [4]. Làm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SÁCH TỐ VẤN - Thiên sáu mươi mốt

SÁCH TỐ VẤN Thiên sáu mươi mốt: Thủy nhiệt huyệt luận Hoàng Đế hỏi: Thiếu âm sao lại chủ về Thận? Thận sao lại chủ về Thủ y? [1] Kỳ Bá thưa rằng: Thận, thuộc về Chí âm; Chí âm là nơi để chứa Thủy, Phế thuộc về Thái âm. Thiếu âm mạch thuộc về mùa Đông. Cho nên gốc nó ở Thận mà ngọn nó là Phế. Đều là những nơi chứa nước [2]. Thận sao lại có thể tụ được Thủy mà sinh ra bệnh? [3] Thận là cửa của Vị, vì “quan môn” không lợi nên mới tụ thủy và theo về cùng loài của nó [4]. Làm quá sức nhọc mệt; thời Thận hãn toát ra. Thận hãn toát ra mà gặp gió, trong không thể lọt vào Tàng phủ; ngoài không thể vượt ra bì phu. Khách (1) ở Huyền phủ, dẫn đi ở trong bì, truyền làm chứng phù thũng, gốc nó ở thận, gọi là Phong thủy Huyền phủ tức là lỗ h ổng cho hãn toát ra.
Hoàng Đế hỏi: Thủy du năm mươi bảy nơi, nó chủ về gì? [6] Kỳ Bá thưa rằng: Thận du năm mươi bảy huyệt, là nơi tụ của tích âm, thủy do đó mà ra vào. Tại cầu thượng có 5 hàng mỗ i hàng có 5 huyệt, đều là Thận du. Cho nên, thủy dẫn xuống thành phù thũng, ở đại phúc thành ch ứng thở suyễn, không thể nằ m. Vì “Tiêu, bản” đều mắc bệnh, nên mới có chứng “suyễn thở” và “phù thũng”, do thủ y khí không du chuyển mà gây nên (1) [7]. Trên Phục thổ có hai hàng, mỗi hàng 5 huyệt. Đó là khí nhai của Thận, và là nơi giao kết tạ i chân của ba kinh âm [8]. Trên “khỏa” đều có một hàng, mỗ i hàng 6 huyệt. Đó là đường lối dẫn xuống của thận mạch, gọi là Thái xung. Tất cả 57 huyệt đó, đều là âm lạc của Tàng, mà Thủy “khách” vào đó [9]. Hoàng Đế hỏi: Mùa xuân thích ở Lạc mạch, phận nhục, là vì cớ sao? Kỳ Bá thưa rằng:
Mùa xuân, hành mộc mớ i bắt đầu thống trị Can khí mới sinh. Can bẩm thụ cái khí phong mộc, nên “cấp, tậ t” (kíp, chóng); Kinh mạch do Đông lệch phục tàng ở sâu, giờ gặp xuân khí mới ra, nên khí còn ít. Vậ y dùng châm, không thể vào sâu, để lấy ở Kinh, mà chỉ lấy “Nóâng” ở nơi Lạc mạch phận nhục (1). Mùa Hạ thích ở th ịnh kinh và phận tấu, là vì sao? [12] Về mùa Hạ , hành Hỏa mới tr ị thời Tâm khí mới sinh trưởng. Mạch còn nón, khí còn yếu. Dương khí ứ ràn, nhiệt hun phận tấu, bên trong lấn vào tới Kinh. Cho nên phải thích ở kinh phận tấu. Làm đứt hẳ n lối đi của tà ở ngoài bì phu vì là nó còn ở chỗ n óâng. Trên nói là “thịnh kinh”, vì dương đương thịnh ở đó [13]. Mùa Thu, thích ở Kinh du, là vì sao? [14] Về mùa Thu, hành Kim mới tr ị thời, Phế khí sắp thâu sái, kim khí sắp phát triển, Dương khí ở nơi hợp, âm khí mới sinh ra. Thấp khí nhiễm vào thân thể, âm khí chưa toàn th ịnh, chưa thể vào sâu, cho nên thích ở Du để tả âm tà, thích ở Hợp để hư dương tà. Dương khí mới suy, nên thính ở Hợp (1) [15] Mùa Đông, thích ở Tỉnh, Vinh là vì sao?
Về mùa Đông, hành Thủ y mới trị thời. Thận mới “bế” (đóng, như đóng c ửa), dương khí suy ít, âm khí th ịnh nhiều. Cự dương phục trầ m, dương mạch cũng lánh dương phận để quy phụ về bên trong. Cho nên thích ở Tỉnh để hạ khí âm nghịch xuống, thích ở Vinh để làm cho Dương khí được đầy đủ . Cho nên có câu rằng: “mùa Đông thích ở Tỉnh, Vinh, “mùa Xuân không sinh chứng Cừu nục” là vì lẽ đó. Hoàng Đế hỏi: Phu tử nói trị n hiệt bệnh 59 Du, là những gì? Xin cho biết rõ [18]. Kỳ Bá thưa rằng: Trên đầu 5 hàng, mỗi hàng có 5 huyệt để làm vượt bỏ nhiệt nghịch của chư dương. Đạ i chữ, Ưng du, Khuyết bồn, Bố i du, 8 huyệt đó (vì mỗi huyệt chia làm hai bên mỗi bên một huyệt, mới thành tám), để tả bỏ nhiệt ở trong Hung. Khí nhai, Tam lý, Cự hư, Thượng hạ liêm, 8 huyệt đó (cũng như trên) để tả bỏ nhiệt ở trong Vị. Vân môn. Ngung cốt, Uûy trung, Tủy không 8 huyệt đó (như trên) để tả bỏ nhiệt ở tứ chi [19]. Bên cạnh Du, của năm Tàng đều có năm huyệt 10 huyệt đó để tả bỏ nhiệt của năm Tàng. Phàm 59 huyệt trên đó, đều theo nhiệt ở tả hữu để tả [20].
Người b ị thương về khí hàn mà truyền thành bệnh nhiệ t, là vì sao? [21] Vì Hàn quá thời sẽ thành nhiệt (1) [22]