SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
TỔ CHỨC DẠY HỌC MỘT SỐ KIẾN THỨC
CHƯƠNG “ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM” VẬT
LÝ 10 THPT THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC
STEM
MÔN : VẬT LÝ
Lĩnh vực : Phương pháp dạy học môn Vật lý
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG THPT TƯƠNG DƯƠNG 1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
TỔ CHỨC DẠY HỌC MỘT SỐ KIẾN THỨC
CHƯƠNG “ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM” VẬT
LÝ 10 THPT THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC
STEM
MÔN: VẬT LÝ
NĂM HỌC 2021-2022
Tác giả:
Nguyễn Cảnh Huy
Tổ:
Tự nhiên
Đơn vị:
Trường THPT Tương Dương 1
Điện thoại:
0941572958
Mail:
Canhhuynguyen119@gmail.com
i
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ --------------------------------------------------------------- 1
1. Lý do chọn đề tài ---------------------------------------------------------------------- 1
2. Mục đích nghiên cứu ------------------------------------------------------------------ 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu --------------------------------------------------- 2
4. Phương pháp nghiên cứu ------------------------------------------------------------- 2
5. Tính mới và đóng góp của đề tài ----------------------------------------------------- 3
PHẦN II : NỘI DUNG NGHIÊN CỨU --------------------------------------------- 4
Chương 1 DẠY HỌC VẬT LÝ THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Ở TRƯỜNG THPT 4
1.1. Giáo dục STEM ..................................................................................... 4
1.2. Năng lực giải quyết vấn đề .................................................................. 11
1.3. Giáo dục STEM với việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề của
học sinh ....................................................................................................... 17
1.4. Xây dựng chủ đề giáo dục STEM ....................................................... 21
1.5. Tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM ............................. 23
Chương 2 TỔ CHỨC DẠY HỌC CHƯƠNG---------------------------------------- 29
2.1. Thực trạng việc dạy học chương “Động lực học chất điểm” theo
định hướng giáo dục STEM ........................................................................ 29
2.2. Xây dựng và tổ chức dạy học chương “Động lực học chất điểm”
theo định hướng giáo dục STEM ................................................................ 34
2.3. Công cụ đánh giá chủ đề giáo dục STEM theo định hướng phát triển
năng lực giải quyết vấn đề. ......................................................................... 43
CHƯƠNG 3 THỰC NGHIỆM SƯ PHAM ------------------------------------------ 48
3.1 Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm ................................ 48
3.2. Đối tượng và phương pháp TNSP ....................................................... 48
3.3. Nôi dung thực nghiệm sư phạm .......................................................... 49
3.4. Kết quả TNSP ...................................................................................... 52
PHẦN III: KẾT LUẬN CHUNG---------------------------------------------------- 62
PHỤ LỤC -------------------------------------------------------------------------------- 64
ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt
Viết đầy đủ
CNTT
:
Công nghệ thông tin
DHVL
:
Dạy học vật lý
ĐG
:
Đánh giá
GQVĐ
:
Giải quyết vấn đề
GV
:
Giáo viên
HS
:
Học sinh
KT
:
Kỹ thuật
KHKT
:
Khoa học kỹ thuật
NL
:
Năng lực
NLGQVĐ
:
Năng lực giải quyết vấn đề
STEM
:
Science, Mathemetics, Engineering, Math
PP
:
Phương pháp
PPDH
:
Phương pháp dạy học
TN
:
Thực nghiệm
TNSP
:
Thực nghiệm sư phạm
THPT
:
Trung học phổ thông
VĐ
:
Vấn đề
1
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Thời đại 4.0 với những trải nghiệm ưu việt từ trí tuệ nhân tạo và sự tích hợp các
lĩnh vực khoa học,
công nghệ, kỹ thuật và Toán học gọi tắt “ STEM”.
Ở nước ta, giáo dục STEM đã chính thức được đưa vào chương trình giáo dục
phổ thông mới và được thể hiện cụ thể trong từng môn học như Toán, Khoa học tự
nhiên, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học của các cấp học, bậc học.
Đặc biệt, chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 04 tháng 5 năm 2017 và Quyết định số
522/QĐ-TTg ngày 14 tháng 5 năm 2018 của thủ tướng chính phủ đã yêu cầu tăng
cường năng lực tiếp cận học cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, thúc đẩy triển
khai giáo dục về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học trong chương trình giáo
dục phổ thông, tổ chức hoạt động giáo dục tích hợp khoa học - công nghệ - kỹ thuật
- toán phù hợp với xu hướng phát triển ngành nghề của quốc gia, đáp ứng thị trường
lao động, chuẩn bị điều kiện đào tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng
công nghiệp lần thứ 4.
Vật lý là môn khoa học được giảng dạy ở trường trung học phổ thông, kiến thức vật
lý trung học phổ thông là cơ sở nền tảng cho học sinh nghiên cứu những ứng dụng
của vật lý trong kĩ thuật và công nghệ, kiến thức liên môn vật lý với các môn khoa
học, giúp học sinh có những hiểu biết nhất định về tri thức cơ sở vật lý để tiếp tục
nghiên cứu vật lý trong các trường đại học hoặc bước vào cuộc sống lao động trong
một xã hội hiện đại.
Do đặc thù của môn Vật lý là môn khoa học thực nghiệm, nên một trong các khâu
quan trọng của quá trình đổi mới phương pháp dạy học Vật lý là tăng cường hoạt động
nghiên cứu và tìm hiểu các ứng dụng kỹ thuật của Vật lý của học sinh trong quá trình
học tập thông qua việc giao nhiệm vụ liên quan đến việc tìm hiểu công dụng, nguyên
tắc hoạt động, cấu tạo và chế tạo thí nghiệm để học sinh được nghiên cứu khoa học,
qua đó giúp học sinh hiểu sâu sắc các kiến thức Vật lý.
Khoa học, kĩ thuật và công nghệ phát triển như vũ bão, hàng năm có rất nhiều những
thành tựu mới vĩ đại và kì diệu. Nhân loại bước vào kỉ nguyên mới với cuộc cách mạng