BÁO CÁO KẾT
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC
TRƯỜNG THPT XUÂN HÒA
=====***=====
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
Tên sáng kiến:
Hướng dẫn học sinh học môn Sinh học 12 Trung Học Phổ Thông theo
định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh.
Tác giả sáng kiến: Trần Thị Hồng Thúy
Mã sáng kiến: 37.56.03.
Xuân Hòa, 02/2020
1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Viết đầy đủ
BGH
Ban giám hiệu
GV
Giáo viên
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
HS
Học sinh
THPT
Trung học phổ thông
SGK
Sách giáo khoa
SGV
Sách giáo viên
SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm
KN
Kỹ năng
2
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. LỜI GIỚI THIỆU
Sở giáo dục và đào tạo Vĩnh Phúc rất chú trọng việc nâng cao chất lượng
dạy học và phát triển nhận thức, bồi dưỡng năng lực tự học cho HS có thể bằng
nhiều biện pháp và phương pháp khác nhau, thể hiện qua các buổi tập huấn đổi
mới phương pháp dạy học cho giáo viên các trường THPT. Vì vậy chất lượng
dạy và học của học sinh THPT không ngừng được nâng cao, năng lực tự học
thực tế của học sinh được thể hiện qua kết quả các kì thi học sinh giỏi Quốc Gia,
thi học sinh giỏi tỉnh Vĩnh Phúc, thi THPT Quốc gia.
Tự hoc là tự mình động não, suy nghĩ sử dụng các năng lực trí tuệ (quan
sát, so sánh, phân tích, tổng hơp...) và có khi cả cơ băp (khi phải sử dụng công
cụ) cùng các phẩm chât, động cơ, cả nhân sinh quan, thế giới quan để chiếm lĩnh
một lĩnh vực hiểu biết nào đo thành sở hữu của mình. Năng lực tự học (NLTH)
có thể đươc hiểu là khả năng huy động tổng hơp các kiến thức, kĩ năng và các
thuộc tính tâm lí cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí,... để thực hiện
thành công việc chiếm lĩnh tri thức khoa học cũng như thực hiện thành công
việc vận dụng tri thức đa học đa giải quyết đươc các vân đề thực tiễn có liên
quan trong một bối cảnh nhât đi
nh. Nói cách khác, NLTH là một khả năng,
trong đo ngươi học là chủ thể tự giác, tích cực, chủ động, độc lập (hoặc hơp tác)
chiếm lĩnh tri thức ở một lĩnh vực nào đo trong học tập, trong cuộc sống nhăm
đạt đươc mục đich nhât đi
nh. Biểu hiện NLTH của ngươi học nói chung đo là sự
hứng thú, mức độ tích cực, chủ động tham gia hoạt động tự học và khả năng
thực hiện hiệu quả các hoạt động học tập đo.
Trong nhà trường hiện nay, mục tiêu giáo dục tổng quát đã được xác định
nhằm đào tạo “con người lao động tự chủ, năng động và sáng tạo”, có năng lực
giải quyết vấn đề thực tiễn, có năng lực tự học sáng tạo. Để đạt mục tiêu đó
trong bối cảnh khoa học kĩ thuật có tốc độ phát triển cực kì nhanh chóng tạo ra
sự gia tăng khối lượng tri thức, trong đó có tri thức Sinh học, đòi hỏi giáo viên
phải đổi mới về phương pháp dạy học, học sinh phải có phương pháp học phù
hợp nhằm tiếp thu và vận dụng kiến thức tốt nhất. Chương trình Sinh học lớp 12,
với lượng kiến thức dài và khó, giáo viên phải dạy cho học sinh cách thu thập,
chọn lọc, xử lí các thông tin, rèn cho học sinh kĩ năng tự học. Học môn Sinh học
12 THPT theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh là lúc HS hoạt
động tự lực để tiếp thu kiến thức mới và củng cố và trau dồi kiến thức cũ của
mình. Phát triển năng lực tự học của học sinh với mục đích cung cấp cho HS cả
kiến thức, cả con đường để giành lấy kiến thức, cả niềm vui của sự phát hiện ra
3
kiến thức. Do vậy, học sinh học phần qui luật di truyền theo định hướng phát
triển năng lực tự học của học sinh vừa là mục đích, vừa là nội dung, lại vừa là
phương pháp rèn luyện năng lực tự học hiệu quả cho HS, đồng thời là thước đo
đánh giá sự nắm vững kiến thức và kĩ năng của HS. Xuất phát từ tầm quan trọng
đó tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Hướng dẫn học sinh học môn Sinh học 12
Trung Học Phổ Thông theo định hướng phát triển năng lực tự học của học
sinh”.
2. TÊN SÁNG KIẾN
Hướng dẫn học sinh học môn Sinh học 12 Trung Học Phổ Thông theo
định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh.
3. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
Họ và tên: Trần Thị Hồng Thuý.
Địa chỉ tác giả sáng kiến: Giáo viên trường THPT Xuân Hòa – Thành phố
Phúc Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc.
Số điên thoại: 0936809246.
E mail: tranthihongthuy.gvxuanhoa@vinhphuc.edu.vn.
4. CHỦ ĐẦU TƯ TẠO RA SÁNG KIẾN
Trần thị Hồng Thuý + Trường THPT Xuân Hoà
5. LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
Dạy và học môn Sinh học 12 chương trình THPT.
6. NGÀY SÁNG KIẾN ĐƯỢC ÁP DỤNG LẦN ĐẦU HOẶC ÁP DỤNG
THỬ
Ngày sáng kiến được áp dụng thử 6/9/2019 đến 23/1/2020.
7. MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN
7.1. Mục đích nghiên cứu sáng kiến
Sáng kiến kinh nghiệm: “Hướng dẫn học sinh học môn Sinh học 12 THPT
theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh” nhằm mục đích chính
là thông qua việc nghiên cứu rút ra những kinh nghiệm trong việc hướng dẫn
học sinh học môn Sinh học 12 THPT theo định hướng phát triển năng lực tự học
của học sinh. Những kinh nghiệm của cá nhân được trình bày trong sáng kiến
kinh nghiệm có thể giúp giáo viên trực tiếp giảng dạy Sinh học 12 ở trường
trung học phổ thông có thể áp dụng vào giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục.
4
Nhằm nâng cao sự nhận thức của học sinh gắn lý luận với thực tiễn góp
phần giải quyết thắc mắc tò mò cho các em, làm cho giờ học Sinh học trở lên
sinh động hơn dẫn tới chất lượng học tập cao.
7.2. Nhiệm vụ nghiên cứu sáng kiến
Hình thành các bước hướng dẫn HS học môn Sinh học 12 THPT theo
định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh.
Xây dựng một giáo án minh họa theo hướng: Hướng dẫn HS học môn
Sinh học 12 THPT theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh.
Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra hiệu quả của sáng kiến.
Rút ra những kinh nghiệm trong công tác hướng dẫn HS học môn Sinh học
12 THPT theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh.
7.3. Đối tượng và khách thể sáng kiến nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của sáng kiến là học sinh lớp 12 đang học tại
trường THPT Xuân Hòa - Vĩnh Phúc.
Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy và học môn Sinh học 12 Trung học phổ
thông.
7.4. Phạm vi nghiên cứu của sáng kiến
Hoạt động dạy và học môn Sinh học 12 Trung học phổ thông.
Phạm vi thực nghiệm sư phạm giới hạn ở trường THPT Xuân Hòa - Phúc
Yên- Vĩnh Phúc.
7.5. Phương pháp nghiên cứu của sáng kiến
Nghiên cứu lý thuyết
Nghiên cứu những tài liệu liên quan làm cơ sở lý luận cho đề tài.
Nghiên cứu chương trình, SGK Sinh học 12 THPT, các tài liệu khoa học,
sách báo, tạp chí… có liên quan đến giảng dạy môn Sinh học 12 THPT, các tài
liệu về phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực tự học của học
sinh.
Phương pháp điều tra
Thực hiện tại THPT Xuân Hoà. Thu thập các thông tin cần thiết về thực
trạng dạy và học môn Sinh học của giáo viên và học sinh hiện nay. Trong thực
trạng đó đặc biệt quan tâm đến việc phân tích các bước hướng dẫn HS học môn
Sinh học 12 THPT theo định hướng phát triển năng lực tự học của học sinh, giúp
học sinh phát huy được tính chủ động tích cực. Trong quá trình dạy thực nghiệm
chú ý đến phản ứng tích cực và tiêu cực của học sinh khi giáo viên hướng dẫn
HS học môn Sinh học 12 THPT theo định hướng phát triển năng lực tự học của
học sinh: Hứng thú học tập, thái độ chủ động tiếp thu kiến thức của học sinh,
khả năng ghi nhớ kiến thức đã thu được.
Phương pháp chuyên gia
