Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề dựa trên nghiên cứu trường hợp điển hình trong giảng dạy giáo dục công dân lớp 12

MỤC LỤC

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC

TRƯỜNG THPT LÊ XOAY

=====***=====

BÁO CÁO KẾT QUẢ

NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN

Tên sáng kiến:

“SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC NÊU VÀ GIẢI QUYẾT

VẤN ĐỀ DỰA TRÊN NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP ĐIỂN HÌNH

TRONG GIẢNG DẠY GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 12”

Tác giả sáng kiến: Hà Thị Nam

Mã sáng kiến: 21.53

Vĩnh Phúc, năm 2019

MỤC LỤC

1. Lời giới thiệu .............................................................................................................. 3

2. Tên sáng kiến: ............................................................................................................ 5

3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: .................................................................................... 5

5. Mô tả bản chất sáng kiến .......................................................................................... 5

5.1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của sáng kiến ............................................................ 5

5.1.1. Phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề ........................................... 5

5.1.2. Dạy học theo phương pháp nêu và giải quyết vấn đề dựa trên NCTHĐH

trong môn GDCD lớp 12 .......................................................................................... 8

5.2. Vận dụng PPDH nêu và giải quyết vấn đề dựa trên nghiên cứu trường hợp

điển hình trong giảng dạy giáo dục công dân lớp 12. ........................................... 11

5.2.1. Xây dựng nội dung trong chương trình GDCD lớp 12 áp dụng PPDH nêu

và giải quyết vấn đề dựa trên nghiên cứu trường hợp điển hình. ....................... 11

5.2.2. Minh họa giáo án thực nghiệm một số nội dung sử dụng PPDH nêu và

giải quyết vấn đề dựa trên nghiên cứu trường hợp điển hình trong giảng dạy

GDCD lớp 12 .......................................................................................................... 20

5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến:.................................................................... 41

6. Những thông tin cần được bảo mật: Không .......................................................... 41

7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: ...................................................... 41

8. Đánh giá lợi ích thu được khi áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: ................................ 42

9. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến

theo ý kiến của tổ chức, cá nhân: ............................................................................... 48

10. Danh sách các nhân áp dụng thử sáng kiến kinh nghiệm lần đầu: .................. 48

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 49

MỘT SỐ TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

- ĐC: Đối chứng.

- GDCD: Giáo dục công dân.

- GV: Giáo viên.

- HS: Học sinh.

- NCTHĐH: Nghiên cứu trường hợp điển hình.

- PPDH: phương pháp dạy học.

- SL: Số lượng.

- TL: Tỉ lệ.

- TN: Thực nghiệm.

- THCVĐ: Tình huống có vấn đề.

- THPT: Trung học phổ thông.

- THPTQG: Trung học phổ thông quốc gia.

BÁO CÁO KẾT QUẢ

NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN

1. Lời giới thiệu

Trong nhà trường trung học phổ thông (THPT), môn Giáo dục công dân

(GDCD) là một trong những môn học đóng vai trò quan trọng trong việc hình

thành và phát triển nhân cách của học sinh. Mục tiêu của môn học không chỉ

cung cấp những kiến thức về thế giới quan, phương pháp luận; vấn đề đạo đức;

kinh tế - chính trị - xã hội và pháp luật mà còn hình thành kĩ năng vận dụng kiến

thức vào cuộc sống, có cách ứng xử phù hợp với chuẩn mực xã hội và pháp luật

của nhà nước. Từ đó xây dựng thái độ ủng hộ cái đẹp, cái tiến bộ đồng thời lên

án cái xấu, cái lạc hậu; tin tưởng vào chủ trương đường lối của Đảng, tôn trọng

pháp luật của nhà nước… Môn GDCD lớp 12 là một phần trong chương trình đó

với nội dung chủ yếu là giáo dục, phổ biến kiến thức về pháp luật. Có thể nói,

đây là vấn đề hết sức quan trọng và rất thiết thực cần được giáo dục cho học sinh

đặc biệt trong bối cảnh xã hội đang phát triển về mọi mặt, trong xu thế toàn cầu

hóa và thời đại cách mạng 4.0. Bởi trong bối cảnh hiện nay, thiếu hiểu biết về

pháp luật sẽ là trở ngại lớn trong công việc cũng như trong cuộc sống của mỗi

người đặc biệt là học sinh - thế hệ trẻ, chủ nhân tương lai của đất nước.

Nhận thức rõ điều này, từ nhiều năm nay trong công tác giáo dục luôn đề cao

vai trò của việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho học sinh thông

qua dạy học tích hợp liên môn, qua các buổi ngoại khóa về pháp luật do đó việc

tìm hiểu về pháp luật còn có nhiều hạn chế. Qua các hoạt động này học sinh chỉ

nắm được vấn đề một cách chung chung, thiếu hiểu biết rõ ràng dẫn đến hành vi

ứng xử đôi khi thiếu phù hợp, có hành vi phạm pháp luật và thậm chí trở thành

tội phạm. Hạn chế này sẽ được khắc phục phần nào khi các em được tiếp cận với

chương trình GDCD lớp 12 với toàn bộ nội dung chương trình là các vấn đề

pháp luật. Những kiến thức pháp luật ở lớp 12, sẽ giúp các em có những hiểu

biết cụ thể và sâu sắc hơn về một số vấn đề pháp luật cũng như một số quyền và

nghĩa vụ cơ bản của công dân trong một số lĩnh vực; vai trò của pháp luật trong

quản lí xã hội và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; vai trò của

pháp luật đối với sự phát triển của công dân và đất nước… Tuy nhiên, khi học

tập về pháp luật học sinh thường có cảm thấy khô khan, cứng nhắc, giáo điều;

nhiều bài học trong chương trình với nội dung luật cụ thể tương đối khó, phức

tạp và khá dài. Đồng thời, đa số học sinh vẫn luôn quan niệm môn GDCD là

“môn phụ” do không thi đại học, tốt nghiệp (đối với tất cả học sinh trước năm

2017 và đối với học sinh thi ban Khoa học tự nhiên sau năm 2017) nên có phần

thờ ơ, thiếu quan tâm đến bài học dù những kiến thức bài học cung cấp rất thiết

thực và bổ ích cho các em. Tất cả những điều này khiến học sinh không hứng

thú với bài học dẫn đến chất lượng và hiệu quả học tập bộ môn còn chưa cao,

chưa thực sự đáp ứng được mục tiêu môn học đề ra.Với tư cách là một người

giảng dạy bộ môn, bản thân tôi luôn trăn trở để tìm ra giải pháp khắc phục

những mặt hạn chế trên nhằm đem đến thái độ tích cực cũng như nâng cao chất

lượng, hiệu quả học tập bộ môn. Năm 2017, môn GDCD được quy định là môn

thi xét tốt nghiệp trong kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia (THPTQG) đối với

các học sinh thi Tổ hợp khoa học xã hội do đó việc xây dựng hứng thú học tập,

khắc sâu kiến thức và nâng cao kết quả học tập cũng như kết quả thi THPTQG

cho học sinh là việc làm hết sức cần thiết. Vì vậy, việc tìm tòi một giải pháp dạy

học đáp ứng yêu cầu trên luôn làm tôi quan tâm, trăn trở trong suốt quá trình dạy

học, giáo dục học sinh nói chung và khi giảng dạy GDCD lớp 12 cho học sinh

nói riêng bởi nội dung pháp luật chiếm tỉ lệ lớn trong đề thi Trung học phổ

thông quốc gia.

Thực tế nhiều năm qua, tôi đã tiến hành dạy học với nhiều phương pháp và kĩ

thuật dạy học tích cực, tôi nhận thấy khi kết hợp phương pháp dạy học nêu và

giải quyết vấn đề dựa trên nghiên cứu các trường hợp điển hình luôn gây được

hứng thú học tập đối với học sinh đặc biệt khi giảng dạy về phần pháp luật ở lớp

12. Sở dĩ vậy là bởi đặc trưng của phương pháp nêu và giải quyết vấn đề đó là

khơi dậy sự tìm tòi, phát hiện và giải quyết vấn đề từ những tình huống có vấn

đề trong khi các tình huống đó lại là các trường hợp điển hình (những tình

huống có thật trong thực tế hoặc mô phỏng từ thực tế) thì sức hấp dẫn của vấn

đề với học sinh sẽ rất cao. Các em sẽ cảm thấy bài học không còn quá khô khan,

cứng nhắc mà trái lại rất gần gũi, sinh động và có ý nghĩa thiết thực cho bản

thân. Trong quá trình dạy học và tìm tòi các phương pháp dạy học bộ môn có

khá nhiều đề tài khoa học, luận văn, sáng kiến kinh nghiệm về đổi mới phương

pháp dạy học có chung quan điểm dạy học dựa trên nghiên cứu trường hợp điển

hình, tiêu biểu như: Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng phương pháp nghiên cứu

trường hợp điển hình trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 12” của tác giả

Phạm Thị Dinh trường Trung học phổ thông Sông Ray, tỉnh Đồng Nai; Luận

văn thạc sĩ “ Vận dụng PP nghiên cứu trường hợp điển hình trong dạy học môn

GDCD ở các trường THPT huyện Lương Tài, Bắc Ninh ” của Nguyễn Thị Mai;

Luận văn thạc sĩ “Sử dụng phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình trong

dạy học môn GDCD lớp 12 ở các trường THPT huyện Bắc Quang, tỉnh

Hà Giang” của Hoàng Thị Thanh… Nhìn chung, các đề tài này đều có nội

dung khẳng định vai trò tích cực của việc dạy học nghiên cứu trường hợp điển

hình (NCTHĐH) trong môn GDCD đặc biệt với chương trình GDCD lớp 12.

Các đề tài cũng chỉ rõ những ưu điểm nội trội của cách dạy học này thông qua

các kết quả từ các nghiên cứu, thực nghiệm khi thực hiện đề tài. Tuy nhiên, tôi

nhận thấy các đề tài trên cũng có phần hạn chế như: hầu hết các đề tài chỉ đề cập

đến dạy học NCTHĐH một cách đơn thuần hoặc gắn với PPDH vấn đáp hay

những tình huống thông thường mà chưa có sự kết hợp hiệu quả với PPDH tích

cực cụ thể. Mặt khác, các đề tài này cũng chưa xây dựng được khung chương

trình với các chủ đề hay các nội dung cụ thể trong bộ môn có thể áp dụng.

Với mong muốn nâng cao hứng thú học tập, khắc sâu kiến thức và hiệu quả

học tập đồng thời góp phần mở rộng, khắc phục phần nào những tồn tại của các

đề tài đã có tôi quyết định lựa chọn đề tài “Sử dụng phương pháp dạy học nêu và

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề dựa trên nghiên cứu trường hợp điển hình trong giảng dạy giáo dục công dân lớp 12

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi