0
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TAM ĐƯỜNG
TRƯỜNG: TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ TRẤN
THUYẾT MINH SÁNG KIẾN
Một số biện pháp Soạn- giảng văn bản thơ Việt Nam hiện đại trong giờ dạy thơ
lớp 8a2 qua bài Quê hương- Tế Hanh ở Trường THCS Thị Trấn.
Tác giả: Chử Thị Minh Hiền
Trình độ chuyên môn: Đại học
Chức vụ: Giáo viên
Nơi công tác: Trường THCS Thị Trấn
Thị Trấn, ngày 18 tháng 6 năm 2020
1
I. THÔNG TIN CHUNG
1. Tên sáng kiến:
Một số biện pháp Soạn- giảng văn bản thơ Việt Nam hiện đại trong giờ
dạy thơ lớp 8a2 qua bài Quê hương- Tế Hanh ở Trường THCS Thị Trấn.
2. Tác giả
Họ và tên: Chử Thị Minh Hiền
Năm sinh: 30/10/1981
Nơi thường trú: Thác Cạn- Tam Đường- Lai Châu
Trình độ chuyên môn: Đại học
Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường THCS Thị Trấn
Điện thoại: 0962606981
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Chuyên môn
4. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ tháng 9 năm 2019 đến tháng 6 năm 2020.
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến
Tên đơn vị: Lớp 8A2 của Trường THCS Thị Trấn
Địa chỉ: thị Trấn Tam Đường - huyện Tam Đường - tỉnh Lai Châu
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến
- Giáo án là một công cụ, phương tiện không thể thiếu của người giáo
viên khi lên lớp. Thế nhưng trên thực tế vẫn có những giáo viên nghĩ rằng: sách
tham khảo, sách giáo viên, sách thiết kế bài giảng... nhiều, nên không cần coi
trọng khâu soạn bài, giáo án lên lớp chỉ là hình thức. Theo tôi thì ngược lại.
2
Người GV lên lớp dứt khoát phải có giáo án - giáo án do chính bản thân người
thầy soạn thảo. Bởi giáo án không chỉ chứa đựng kiến thức, mà nó còn thể hiện
sự lựa chọn kiến thức. Ngoài ra, nó còn chứa sự nghiên cứu, tìm tòi, suy nghĩ
của giáo viên (GV) về những phương pháp, biện pháp, những gợi ý, định hướng
dẫn dắt học sinh (HS)... trong quá trình dạy - học một cách đầy đủ, trọn vẹn và
hệ thống nhất. Giáo án là sự thể hiện kế hoạch hoá quá trình giảng dạy của GV
trên lớp. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức về vai trò của giáo án là rất quan trọng
và cần thiết đối với người GV, đặc biệt là GV dạy Ngữ văn, nhằm nâng cao hiệu
quả giờ dạy trên lớp. Thông qua giáo án, ta dễ dàng thấy rõ năng lực, trình độ
của người soạn: người ấy đã thành thạo đến đâu, còn lúng túng ở khâu nào, phần
nào trong quá trình lên lớp ở một bài cụ thể. Có thể nói: giáo án là một phương
tiện giao tiếp để đánh giá người dạy.
- Ngoài ra, để có giờ dạy văn tốt theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy
học, người GV phải vất vả hơn nhiều trong việc thiết kế và điều hành giờ Đọc -
Hiểu văn bản. Mỗi GV chúng ta không ai muốn mình chỉ có một giờ dạy tốt, mà
ai cũng muốn rằng tất cả các giờ lên lớp của mình đều thành công và đó là một
sự cố gắng rất lớn. Chính GV phải thực sự chủ động, sáng tạo thì mới có thể
khơi dậy được sự hoạt động tích cực, sáng tạo của mọi HS trong lớp. Bởi vì mỗi
tác phẩm văn chương được lựa chọn đưa vào chương trình học đều là một sáng
tạo nghệ thuật của tác giả. Mỗi cá nhân HS lại là một chủ thể tiếp nhận cá biệt,
nên sự áp đặt cách hiểu, cách cảm nhận của GV với HS là chưa đúng với bản
chất dạy và học. Như vậy, để có giờ Đọc - Hiểu văn bản theo đúng tinh thần đổi
mới phương pháp dạy học, GV phải chuẩn bị chu đáo hoàn chỉnh một thiết kế
giờ dạy trong giáo án trước khi lên lớp.
- Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số
biện pháp Soạn- giảng văn bản thơ Việt Nam hiện đại trong giờ dạy thơ lớp 8a2
qua bài Quê hương- Tế Hanh ở Trường THCS Thị Trấn”. với mong muốn vận
dụng những kiến thức, kinh nghiệm đã học tập và tích luỹ được vào thực tiễn
giảng dạy phần Đọc - Hiểu văn bản phần thơ lớp 8A2 ở trường THCS Thị Trấn.
2. Phạm vi triển khai thực hiện :
3
Giáo viên và học sinh lớp 8A2 của trường THCS Thị Trấn năm
học 2019- 2020.
3.Mô tả sáng kiến
a.Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
*Hiện trạng
- Tại đơn vị trường THCS Thị Trấn, BGH đã căn cứ vào công văn hướng
dẫn của PGD lên kế hoạch chi tiết, định hướng giao nhiệm vụ cho từng bộ môn
ngay từ đầu năm, trong năm học này BGH đã giao nhiệm vụ cho tất cả giáo
viên phải biết đổi mới và vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học để nâng
cao chất lượng dạy và học của phân môn trong bộ môn học mình đảm nhận.
- Môn Ngữ văn THCS, phần Đọc- hiểu văn bản (Văn bản Việt Nam hiện
đại) gồm 2 loại: phần thơ và phần truyện, kí. Soạn- giảng phần đọc- hiểu đối với
2 loại này phần truyện, kí sẽ dễ dàng thiết kế hơn so với phần thơ. Quá trình tiếp
nhận kiến thức của học sinh ở 2 thể loại này cũng khác nhau, các em thường
thích truyện, kí hơn thơ. Do vậy mà năng lực cảm thụ và tiếp nhận kiến thức của
HS ở phần truyện, kí tốt hơn phần thơ.
- Học sinh lớp 8A2 bên cạnh những em có năng khiếu về phần thơ Việt
Nam hiện đại (VNHĐ), có khả năng cảm thụ và say mê phần thơ (VNHĐ) thì
vẫn còn rất nhiều học sinh chưa tự giác trong học tập, không thích thơ, không
cảm thụ được thơ (VNHĐ) dẫn đến không hiểu bài, không hiểu hết giá trị nội
dung và nghệ thuật của bài thơ (VNHĐ).
- Giáo viên đôi khi còn lúng túng về phương pháp, chưa vận dụng linh
hoạt các phương pháp dạy học phần thơ (VNHĐ) cũng như các biện pháp tổ
chức dạy học, nhằm gây hứng thú cho học sinh, chưa sử dụng triệt để các
phương tiện dạy học như: bảng phụ, tranh ảnh minh hoạ, máy chiếu. Trong khi
đó có một số bài thơ (VNHĐ) nếu học sinh được xem tranh minh họa hay hình
ảnh của máy chiếu sẽ làm cho bài giảng hay hấp dẫn và sinh động hơn nhiều.
* Ưu điểm của giải pháp cũ:
4
- Giáo viên đã đầu tư thời gian nghiên cứu soạn- giảng cho những bài thơ
(VNHĐ) trước khi lên lớp để có một bài giảng tốt nhất giúp cho học sinh tiếp
cận kiến thức dễ dàng nhất.
- Việc sử dụng thiết bị dạy học và kết hợp các phương pháp dạy học trong
giờ giảng đã được thực hiện.
- Học sinh đã bước đầu tiếp cận được kiến thức những bài thơ (VNHĐ).
*Hạn chế của giải pháp cũ :
- Tuy đã đầu tư thời gian soạn giảng nhưng đa số các tiết học vẫn đơn điệu,
hầu như chỉ truyền thụ đủ kiến thức của bài, chưa quan tâm đến sự sinh động
của bài dạy dẫn đến tiết học không gây được hứng thú cho học sinh. Từ đó học
sinh không có hứng thú với các bài thơ (VNHĐ).
- Học sinh tiếp thu bài học chậm, không hào hứng. Các hoạt động nhóm
diễn ra trong tiết học tẻ nhạt, hình thức.
- Chính vì những hạn chế trên mà chất lượng của phần thơ (VNHĐ) lớp
8A2 của nhà trường còn chưa cao, tỷ lệ học sinh học giỏi, khá ở phần này còn ít.
Tại thời điểm tháng 9 năm 2019 chất lượng khảo sát đạt được như sau:
Bảng thống kê số liệu chất lượng thời điểm tháng 9/ 2019:
Năm học Lớp 8A2/
Số HS
Giỏi Khá Trung bình Yếu
Tháng 9/ 2019 40 3= 7,5% 10= 25% 17= 42,5% 10= 25%
b.Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
* Tính mới
- Giáo viên đã vận dụng khá linh hoạt các phương pháp trong các giờ dạy
phần thơ (VNHĐ). Biết biến giờ học phần thơ (VNHĐ) sinh động hơn bằng
cách sử dụng triệt để các phương tiện dạy học hỗ trợ như: bảng phụ, tranh ảnh
minh hoạ, máy chiếu, đặc biệt phần thiết kế bài giảng có sự phân hóa rõ ràng để
phù hợp hơn với từng đối tượng học sinh trong lớp.