SỞ GD - ĐT TỈNH VĨNH PHÚC
TRƯỜNG PT DTNT CẤP 2-3 VĨNH PHÚC
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
Tên sáng kiến: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬA LỖI KHI SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT
CỦA HỌC SINH TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG”
Tác giả sáng kiến: Vũ Quang Bình
Mã sáng kiến: 04.51.
VĨNH PHÚC, NĂM 2021
MỤC LỤC
1. Lời giới thiệu .................................................................................................... 1
2. Tên sáng kiến ................................................................................................... 1
3. Tác giả sáng kiến ............................................................................................. 2
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến ........................................................................... 2
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến ........................................................................... 2
6. Ngày sáng kiến được áp dụng đầu tiên ......................................................... 2
7. Mô tả bản chất của sáng kiến ......................................................................... 2
NỘI DUNG SÁNG KIẾN ................................................................................... 2
I. Cơ sở lí luận ....................................................................................................... 2
II. Thực trạng vấn đề ............................................................................................. 2
1. Lỗi chính tả ........................................................................................................ 3
1.1. Thói quen sử dụng “ngôn ngữ chat” dẫn đến viết sai chính tả ...................... 3
1.2. Phát âm địa phương dẫn đến viết sai chính tả ................................................ 4
1.3. Lỗi viết hoa tuỳ tiện ....................................................................................... 5
1.4. Sai do nhầm lẫn giữa các âm vị khác nhau hoặc cùng một âm vị ................. 5
2. Lỗi về từ ............................................................................................................ 6
2.1. Lỗi lựa chọn.................................................................................................... 6
2.1.1. Chọn sai từ................................................................................................... 6
2.1.2. Chọn từ, ngữ sáo rỗng ................................................................................. 7
2.1.3. Chọn từ, ngữ sai phong cách ngôn ngữ văn bản ......................................... 8
2.2. Lỗi kết hợp ..................................................................................................... 8
2.2.1. Kết hợp sai nghĩa từ vựng ........................................................................... 8
2.2.2. So sánh khập khễnh .................................................................................. 10
3. Lỗi về câu ........................................................................................................ 11
3.1. Lỗi sai khi sử dụng dấu câu .......................................................................... 11
3.2. Lỗi do học sinh chưa ý thức rõ về các thành phần trong câu ....................... 12
3.3. Lỗi diễn đạt ................................................................................................... 12
III. Biện pháp cụ thể ............................................................................................ 13
1. Khắc phục những hệ lụy của “ngôn ngữ @” .................................................. 13
2. Hướng dẫn học sinh cách phát âm: ................................................................ 14
3. Hướng dẫn học sinh cách viết hoa, viết thường sau dấu câu .......................... 14
4. Hướng dẫn học sinh cách sử dụng dấu câu ..................................................... 15
5. Hướng dẫn học sinh cách đặt câu, chữa câu ................................................... 17
5.1. Cách đặt câu ................................................................................................. 17
5.2. Phương pháp chữa câu ................................................................................. 18
6. Hướng dẫn học sinh một số mẹo sửa lỗi chính tả ........................................... 20
IV. Những kết quả đạt được sau khi áp dụng đề tài ............................................ 23
8. Những thông tin cần được bảo mật (nếu có) .............................................. 24
9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: ........................................... 24
10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia
áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có) theo các nội dung
sau: ...................................................................................................................... 25
11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp
dụng sáng kiến lần đầu (nếu có): ..................................................................... 26
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 27
PHỤ LỤC ........................................................................................................... 28
1
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
“Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển” đối với bộ môn Ngữ
Văn nếu chỉ chú trọng đến cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên hay tổ chức dạy
học... vẫn là chưa đủ; chúng ta còn cần quan tâm đến việc học tập và nâng cao
năng lực sử dụng tiếng Việt bởi đó chính là công cụ quan trọng để các em giao
tiếp và khám phá tri thức, hình thành kĩ năng.
Để thực hiện quan điểm giáo dục toàn diện theo chỉ đạo của Bộ GD - ĐT,
chúng ta không thể bỏ qua bộ môn Ngữ văn bởi từ bao đời nay “Văn học là nhân
học”. Dạy văn trong nhà trường là một môn học quan trọng và ngày càng được
quan tâm nhiều hơn. Dạy văn là dạy làm người, dạy cho học sinh cách nói, cách
viết sao cho đúng và hay. Vì thế, nhiệm vụ của người giáo viên không chỉ là
truyền thụ cho học sinh vốn văn hoá tri thức phổ thông về Văn học mà còn phải
giúp học sinh vận dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong cách nói, cách viết sao cho
đúng, chuẩn mực. Để đạt được điều đó thì vai trò của người giáo viên rất quan
trọng, giáo viên phải chủ động trong việc tìm tòi, nhận diện các lỗi mà học sinh
thường hay mắc phải để giúp học sinh hoàn thiện năng lực viết văn và nói năng
trong cuộc sống.
Trong quá trình giảng dạy và chấm bài, tôi thấy hiện tượng học sinh viết
sai chính tả rất phổ biến. Việc mắc lỗi nhiều lần như vậy sẽ làm giảm giá trị của
câu văn, bài viết gây khó chịu cho người đọc. Nhất là do thói quen nói năng ở
địa phương và việc học sinh chưa có ý thức sửa chữa hoặc không phát hiện được
lỗi sai khi nói và viết. Vì thế, tôi chọn áp dụng sáng kiến: “MỘT SỐ BIỆN
PHÁP SỬA LỖI KHI SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT CỦA HỌC SINH TRONG
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG”. Việc lựa chọn đề tài này sẽ có tác
dụng định hướng cho học sinh những yêu cầu cơ bản khi sử dụng tiếng Việt về
các phương diện ngữ âm, chữ viết, dùng từ, đặt câu, cấu tạo văn bản và phong
cách ngôn ngữ… Từ đó nhằm khắc phục và hạn chế được cho học sinh những
lỗi cơ bản thường mắc phải.
2. Tên sáng kiến: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬA LỖI KHI SỬ DỤNG TIẾNG
VIỆT CỦA HỌC SINH TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG”.
2
3. Tác giả sáng kiến
- Họ và tên: Vũ Quang Bình
- Số điện thoại: 0913379966
- Email: vuquangbinh.c3dtntphucyen@vinhphuc.edu.vn
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
- Vũ Quang Bình
- Giáo viên trường PT DTNT cấp 2-3 Vĩnh Phúc
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
- Trong trường THPT và THCS khi giảng dạy cũng như chấm trả bài kiểm tra
của học sinh.
6. Ngày sáng kiến được áp dụng đầu tiên
- Tháng 9 năm 2020
7. Mô tả bản chất của sáng kiến
NỘI DUNG SÁNG KIẾN
I. Cơ sở lí luận
Văn bản là một thực thể có hai mặt: hình thức và nội dung. Hình thức của
văn bản là thuộc tính vật chất của nó tác động vào giác quan của người tiếp
nhận; khi nói, hình thức đó chính là ngữ âm, tác động vào thính giác; khi viết,
hình thức đó hiện ra bằng chữ viết, tác động vào thị giác. Nội dung của văn bản
là những ý nghĩa hàm chứa bên trong văn bản, mà những thuộc tính vật chất của
mặt hình thức có thể gợi ra trong não bộ người tiếp nhận. Hai mặt ấy gắn bó chặt
chẽ với nhau, quy định lẫn nhau. Quan tâm tới văn bản chính là phải quan tâm
tới hai mặt, hình thức và nội dung của nó. Nhận thức này rất cần thiết đối với sự
rèn luyện về năng lực nói và viết.
Lâu nay, theo thói quen, ta thường dùng hai tiêu chuẩn đúng và hay để
đánh giá một văn bản (nói và viết). Đó là một thói quen đúng đắn. Có thể xem
nói và viết đúng chính là làm cho văn bản đáp ứng những yêu cầu về tính chính
xác; nói và viết hay chính là làm cho văn bản đáp ứng những yêu cầu về tính
nghệ thuật.
II. Thực trạng vấn đề
Thực trạng những lỗi phổ biến khi sử dụng tiếng Việt
Trong quá trình giảng dạy, qua các bài kiểm tra theo phân phối chương
trình, qua việc chấm bài tôi nhận thấy phần đông học sinh đều không phát hiện
