U BAN NHÂN DÂN HUY N ĐAN PH NGỶ Ệ ƯỢ
TR NG THCS L NG TH VINHƯỜ ƯƠ Ế
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
D Y H C PHÂN HÓA D A VÀO PHONG CÁCHẠ Ọ Ự
NG I H C TRONG MÔN KHOA H C T NHIÊN 6ƯỜ Ọ Ọ Ự
Lĩnh v c/ Môn: Khoa h c t nhiênự ọ ự
C p h c: Trung h c c sấ ọ ọ ơ ở
Tên Tác gi : Đ Hùng Minhả ỗ
Đn v công tác: THCS L ng Th Vinhơ ị ươ ế
Ch c v : Giáo viênứ ụ
NĂM H C 2021-2022Ọ
A. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
1. Lý do ch n đ tàiọ ề
M i h c sinh là m t cá nhân có ti m năng, trí thông minh, đng l c vàỗ ọ ộ ề ộ ự
phong cách h c t p khác nhau. Nhà tr ng c n trang b cho các em n n h cọ ậ ườ ầ ị ề ọ
v n ph thông, đng th i có nhi m v giúp m i h c sinh phát tri n t i đaấ ổ ồ ờ ệ ụ ỗ ọ ể ố
năng l c cá nhân c a mình. Đi u đó đòi h i quá trình d y h c ngày nay ph iự ủ ề ỏ ạ ọ ả
đáp ng yêu c u phân hóa. Vì v y tôi ch n cho mình đ tài : ứ ầ ậ ọ ề “D y h c phânạ ọ
hóa d a vào phong cách c a ng i h c trong môn Khoa h c t nhiên 6”ự ủ ườ ọ ọ ự
2. M c đích nghiên c uụ ứ
- Giúp giáo viên b môn sinh h c có đnh h ng các bi n pháp đ d yộ ọ ị ướ ệ ể ạ
h c theo h ng phát tri n năng l c h c sinhọ ướ ể ự ọ
- Giúp h c sinh phát huy t i đa năng l c, ph m ch t cá nhân.ọ ố ự ẩ ấ
3. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ
-Đi t ng nghiên c u: H c sinh l p 6 ố ượ ứ ọ ớ
-Ph m vi nghiên c u: Do th i gian và tài li u còn h n ch nên ph m viạ ứ ờ ệ ạ ế ạ
nghiên c u c a đ tài ch gi i h n môn ứ ủ ề ỉ ớ ạ ở Khoa h c t nhiênọ ự 6.
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
* Nhóm ph ng pháp nghiên c u lí thuy t:ươ ứ ế
Tôi s d ng m t s ph ng pháp nghiên c u lí thuy t nh ph ng phápử ụ ộ ố ươ ứ ế ư ươ
h th ng, phân tích, t ng h p... theo h ng s u t m, thu th p và nghiên c uệ ố ổ ợ ướ ư ầ ậ ứ
các lo i tài li u nh : sách, báo, giáo trình, các tài li u tham kh o,… có liênạ ệ ư ệ ả
quan đn vi c hình thành và phát tri n năng l c chuyên bi t ế ệ ể ự ệ trong d y h cạ ọ
môn Khoa h c t nhiên 6 ọ ự , t đó ti n hành phân tích, t ng h p, khái quát hoáừ ế ổ ợ
và ch n l c nh ng n i dung lí thuy t c n thi t cho đ tài.ọ ọ ữ ộ ế ầ ế ề
* Nhóm ph ng pháp nghiên c u th c ti n:ươ ứ ự ễ
- Ph ng pháp đi u tra, quan sát: Đ có c s th c ti n cho nh ng nh nươ ề ể ơ ở ự ễ ữ ậ
xét, đánh giá liên quan đn đ tài, tôi đã ti n hành đi u tra thông qua: d gi ,ế ề ế ề ự ờ
phát phi u đi u tra.ế ề
- Ph ng pháp th c nghi m s ph m: ươ ự ệ ư ạ So n và gi ng d y m t s bài cạ ả ạ ộ ố ụ
th trong ch ng trình ể ươ Khoa h c t nhiên 6 ọ ự . Th c t gi ng d y s là c s đự ế ả ạ ẽ ơ ở ể
ki m ch ng hi u qu và tính kh thi c a đ tài.ể ứ ệ ả ả ủ ề
5. K ho ch nghiên c uế ạ ứ
Đ tài này đc th c hi n trong năm h c 2021-2022, t tháng 9 /2021 –ề ượ ự ệ ọ ừ
đn 31/1/2022ế
B. TH C TR NG V N Đ NGHIÊN C UỰ Ạ Ấ Ề Ứ
1. D y h c phân hóaạ ọ
1.1 Quan ni m v d y h c phân hóa.ệ ề ạ ọ
Theo Brimijoin và Narvaez (2008) : D y h c phân hóa là m t tri t líạ ọ ộ ế
d y h c d a trên ti n đ cho r ng h c sinh h c t t nh t khi giáo viên đi uạ ọ ự ề ề ằ ọ ọ ố ấ ề
ch nh quá trình d y h c sao cho phù h p v i trình đ, s thích và phong cáchỉ ạ ọ ợ ớ ộ ở
h c t p c a các em”; quan ni m c a Ann Carol Tomlinson cung c p choọ ậ ủ ệ ủ ấ
ng i h c nh ng con đng khác nhau đ chi m lĩnh n i dung d y h c.ườ ọ ữ ườ ể ế ộ ạ ọ
Thông qua đó h c sinh đt đc hi u qu h c t p cao h n; theo Hall (2002) :ọ ạ ượ ệ ả ọ ậ ơ
D y h c phân hóa là cách ti p c n d y h c đáp ng nh ng đi t ng h cạ ọ ế ậ ạ ọ ứ ữ ố ượ ọ
sinh khác nhau trong cùng m t l p nh m múc đích t i đa hóa năng l c c aộ ớ ằ ố ự ủ
m i cá nhân b ng cách t o ra cho ng i h c quá trình d y – h c phù h p nh tỗ ằ ạ ườ ọ ạ ọ ợ ấ
v i h .ớ ọ
Nh v y , d y h c phân hóa là đnh h ng v n i dung và ph ngư ậ ạ ọ ị ướ ề ộ ươ
pháp d y h c, trong đó giáo viên t ch c d y h c tùy theo đi t ng, nh mạ ọ ổ ứ ạ ọ ố ượ ằ
đm b o yêu c u giáo d c phù h p v i đc đi m tâm – sinh lí, trình đ nh nả ả ầ ụ ợ ớ ặ ể ộ ậ
th c, nh p đ, h ng thú khác nhau và phong cách h c t p c a ng i h c, trênứ ị ộ ứ ọ ậ ủ ườ ọ
c s đó phát tri n t i đa ti m năng v n có c a m i h c sinh.ơ ở ể ố ề ố ủ ỗ ọ
1.2 Các y u t c a d y h c phân hóaế ố ủ ạ ọ
Theo các tác gi Tôn Thân (2005) , Nguy n Bá Kim (2006) , có hai c pả ễ ấ
đ d y h c phân hóa : Phân hóa ngoài ( c p đ vĩ mô ), phân hóa trong ( c pộ ạ ọ ấ ộ ấ
đ vi mô). Trong khuôn kh bài vi t này , tôi ch phân tích c p đ vi mô.ộ ổ ế ỉ ở ấ ộ
D y h c theo phân hóa trong ( c p đ vi mô) là v i m i ch ng trìnhạ ọ ấ ộ ớ ỗ ươ
h c, cách d y h c chú ý t i t ng đi t ng ng i h c trên c s hi u bi tọ ạ ọ ớ ừ ố ượ ườ ọ ơ ở ể ế
sâu s c v ng i h c ( ki n th c n n t ng, năng l c nh n th c môn h c,ắ ề ườ ọ ế ứ ề ả ự ậ ứ ọ
h ng thú hay phong cách h c t p c a ng i h c), t đó có các bi n pháp d yứ ọ ậ ủ ườ ọ ừ ệ ạ
h c tích c c, phù h p nh m nâng cao hi u qu d y h c.ọ ự ợ ằ ệ ả ạ ọ
Theo Ann Carol Tomlinson (2013), trong quá trình d y h c phân hóa c nạ ọ ầ
ph i đáp ng ba đc tính c b n c a ng i h c đó là: năng l c nh n th c,ả ứ ặ ơ ả ủ ườ ọ ự ậ ứ
h ng thú và phong cách h c t p c a ng i h c. Đ đáp ng v i nh ng đcứ ọ ậ ủ ườ ọ ể ứ ớ ữ ặ
đi m khác nhau c a ng i h c, giáo viên có th đi u ch nh, s a đi m t trongể ủ ườ ọ ể ề ỉ ử ổ ộ
ba y u t nh n i dung, quy trình và s n ph m c a quá trình d y h c.ế ố ư ộ ả ẩ ủ ạ ọ
N i dung d y h c bao g m: n i dung v m t ki n th c nh thông tinộ ạ ọ ồ ộ ề ặ ế ứ ư
s ki n, khái nhi m, các nguyên t c, ph ng pháp và ti n trình, n i dung vự ệ ệ ắ ươ ế ộ ề
m t kĩ năng và n i dung thái đ. Ngoài ra n i dung còn bao g m c các thôngặ ộ ộ ộ ồ ả
tin mà giáo viên thi t k đ d a vào đó, ng i h c có th ti p c n đc ki nế ế ể ự ườ ọ ể ế ậ ượ ế
th c. T t c nh ng n i dung này h c sinh s ph i n l c t i đa đ chi mứ ấ ả ữ ộ ọ ẽ ả ỗ ự ố ể ế
lĩnh, làm ch và có kh năng s d ng nó trong tình hu ng m i.ủ ả ử ụ ố ớ
Quy trình d y h c là cách th c ti n hành ho t đng d y, nhi m v c aạ ọ ứ ế ạ ộ ạ ệ ụ ủ
ho t đng này nh m giúp ng i h c hi u và cu i cùng là ph i s h u đcạ ộ ằ ườ ọ ể ố ả ở ữ ượ
các các khái ni m và kĩ năng. Phân hóa quy trình đc hi u là v i cùng m tệ ượ ể ớ ộ
n i dung nh ng đc đa ra cho h c sinh v i các s tr giúp khác nhau, cóộ ư ượ ư ọ ớ ự ợ
th mang tính th thách và tính ch t ph c t p khác nhau. Đ nh ng h c sinhể ử ấ ứ ạ ể ữ ọ
khá gi i không c m th y nhàm chán, đn gi n khi khám phá ki n th c, cònỏ ả ấ ơ ả ế ứ
h c sinh trung bình không đn m c th t v ng vì ph i đi m t v i v n đ quáọ ế ứ ấ ọ ả ố ặ ớ ấ ề
khó so v i năng l c.ớ ự
Phân hóa quy trình cho phép h c sinh l a ch n ph ng pháp phù h pọ ự ọ ươ ợ
v i b n thân ( v năng l c, phong cách h c t p khác nhau) đ ti p thu ki nớ ả ề ự ọ ậ ể ế ế
th c, kĩ năng m t cách d dàng nh t ho c l a ch n nh ng th thách đ chinhứ ộ ễ ấ ặ ự ọ ữ ử ể
ph c.ụ
S n ph m là cái mà h c sinh có th t o ra khi k t thúc bài h c đ th hi nả ẩ ọ ể ạ ế ọ ể ể ệ
làm ch n i dung h c t p c a mình hay cách th c bi u hi n c a h c sinh vủ ộ ọ ậ ủ ứ ể ệ ủ ọ ề
nh ng thông tin ki n th c, kĩ năng mà ng i h c lĩnh h i, chi m lĩnh đcữ ế ứ ườ ọ ộ ế ượ
sau bài h c ( bài thuy t trình, bài v , tóm t t, bài vi t, …) D y h c phân hóaọ ế ẽ ắ ế ạ ọ
cho phép có c h i l a ch n cách th hi n thông tin ph n h i d a trên sơ ộ ự ọ ể ệ ả ồ ự ở
thích, th m nh và phong cách c a mình.ế ạ ủ
2. D y h c phân hóa d a vào phong cách c a ng i h cạ ọ ự ủ ườ ọ
Nh v y đ th c hi n quá trình d y h c phân hóa có hi u qu , giáo viênư ậ ể ự ệ ạ ọ ệ ả
c n d a vào năng l c nh n th c, s h ng thú và phong cách h c t p c aầ ự ự ậ ứ ự ứ ọ ậ ủ
ng i h c. Trong đó, phong cách h c t p c a h c sinh ngày càng đc quanườ ọ ọ ậ ủ ọ ượ
tâm nhi u h n. Hi n nay trên th gi i có r t nhi u qu c gia ( M , Đan M ch,ề ơ ệ ế ớ ấ ề ố ỹ ạ
Australia, Newzealand , …) thành l p riêng các trung tâm chuyên nghiên c uậ ứ
v phong cách ng i h c đ đa ra các bi n pháp d y h c phù h p, có hi uề ườ ọ ể ư ệ ạ ọ ợ ệ
qu nh m nâng cao ch t l ng d y và h c. T đó, có th nh n th y, d y h cả ằ ấ ượ ạ ọ ừ ể ậ ấ ạ ọ
đáp ng phong cách ng i h c c a h c sinh có vai trò r t quan tr ng.ứ ườ ọ ủ ọ ấ ọ
Có r t nhi u đnh nghĩa, quan ni m khác nhau v phong cách h c t pấ ề ị ệ ề ọ ậ
nh ng nhìn chung, có th hi u phong cách h c t p c a h c sinh là cách th cư ể ể ọ ậ ủ ọ ứ
mà h c sinh h c t p, là nh ng chi n l c h c thích h p, hi u qu nh t c aọ ọ ậ ữ ế ượ ọ ợ ệ ả ấ ủ
m i h c sinh qua đó có th ti p thu lĩnh h i và s d ng ki n th c trong cácỗ ọ ể ế ộ ử ụ ế ứ
tình hu ng c th .ố ụ ể
D y h c đáp ng phong cách h c t p có vai trò quan tr ng trong quá trìnhạ ọ ứ ọ ậ ọ
d y h c. Theo Sheal (2009) , m t trong nh ng trách nhi m quan tr ng c aạ ọ ộ ữ ệ ọ ủ
ng i d y hi n nay là ph i tìm hi u cái gì đang di n ra trong t duy, suy nghĩườ ạ ệ ả ể ễ ư
c a ng i h c, ph i n l c đ hi u h c sinh t duy nh th nào, th y sủ ườ ọ ả ỗ ự ể ể ọ ư ư ể ấ ự