Kinh nghi m d y h c theo đnh h ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong gi ngệ ạ ọ ị ướ ể ự ủ ọ ả
d y lo i bài nghiên c u ki n th c m i môn Hóa h c 8ạ ạ ứ ế ứ ớ ọ
A. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
I. LÝ DO CH N Đ TÀI NGHIÊN C U:Ọ Ề Ứ
1.C s lí lu nơ ở ậ
Ngày 03 tháng 10 năm 2017, B Giáo d c và Đào t o đã ban hành côngộ ụ ạ
văn s 4612/BGDĐT-GDTrH, h ng d n th c hi n ch ng trình giáo d cố ướ ẫ ự ệ ươ ụ
ph thông hi n hành theo đnh h ng phát tri n năng l c và ph m ch t h cổ ệ ị ướ ể ự ẩ ấ ọ
sinh t năm h c 2017 – 2018. Trên tinh th n này, đnh h ng đi m iừ ọ ầ ị ướ ổ ớ
ph ng pháp d y h c đã đc th ng nh t theo h ng tăng c ng và phát huyươ ạ ọ ượ ố ấ ướ ườ
tính ch đng, tích c c, t h c c a h c sinh thông qua vi c thi t k ti nủ ộ ự ự ọ ủ ọ ệ ế ế ế
trình d y h c thành các ho t đng h c đ th c hi n c trong l p h c và ngoàiạ ọ ạ ộ ọ ể ự ệ ả ớ ọ
l p h cớ ọ
Gi ng nhố nhi u môn khoa h c t nhiên khác, m c tiêu c a vi c d y-ư ề ọ ự ụ ủ ệ ạ
h c ọHóa h c t p trung nhi u h n t i vi c họ ậ ề ơ ớ ệ ình thành nh ng năng l c hànhữ ự
đng cho h c sinh. M c tiêu c a môn Hóa h c, ngoài nh ng ki n th c, kĩộ ọ ụ ủ ọ ữ ế ứ
năng c b n mà h c sinh c n đt đc, chú ý nhi u t i vi c hình thành các kĩơ ả ọ ầ ạ ượ ề ớ ệ
năng v n d ng ki n th c, ti n hành nghiên c u khoa h c hóa h c nhậ ụ ế ứ ế ứ ọ ọ : Ti nư ế
hành thí nghi m, quan sát, nh n xét, phân lo i, gi i quy t v n đ... đ h cệ ậ ạ ả ế ấ ề ể ọ
sinh t phát hi n và gi i quy t m t cách ch đng sáng t o các v n đ th cự ệ ả ế ộ ủ ộ ạ ấ ề ự
t có liên quan đn ế ế Hóa h c.ọ
2.C s th c ti nơ ở ự ễ
Qua th c t gi ng d y Hóa h c tr ng trung h c c s , tôi th yự ế ả ạ ọ ở ườ ọ ơ ở ấ
không ít h c sinh còn lúng túng, không n m đc yêu c u c a bài h c, ch aọ ắ ượ ầ ủ ọ ư
bi t cách t ng h p n i dung ki n th c trong bài h c, nh t là ki n th c tr ngế ổ ợ ộ ế ứ ọ ấ ế ứ ọ
tâm. Chính các y u t này góp ph n làm cho h c sinh không hi u bài, mế ố ầ ọ ể ơ
màng, n m ki n th c không v ng, còn m h v ngôn ng hóa h c, các hi nắ ế ứ ữ ơ ồ ề ữ ọ ệ
t ng v t lý, hi n t ng hóa h c, tính ch t hóa h c c a oxi, hiđro, n c, cácượ ậ ệ ượ ọ ấ ọ ủ ướ
ki n th c ban đu v oxit, axit, baz , mu i,… T đó d n đn tâm lý chánế ứ ầ ề ơ ố ừ ẫ ế
h c, s h c môn Hóa h c. Tình tr ng này có th b t ngu n t nhi u nguyênọ ợ ọ ọ ạ ể ắ ồ ừ ề
nhân, trong đó có m t nguyên nhân quan tr ng là h c sinh ch a n m đc b nộ ọ ọ ư ắ ượ ả
ch t c a v n đ, ch a th y đc s h p d n c a b môn thông qua các giấ ủ ấ ề ư ấ ượ ự ấ ẫ ủ ộ ờ
h c.ọ
Tôi nh n th y đ gi h c sinh đng, h p d n, h c sinh đc phát huyậ ấ ể ờ ọ ộ ấ ẫ ọ ượ
h t năng l c c a mình thì ngế ự ủ ư i giáo viên c n c n ờ ầ ầ đi m i ph ng phápổ ớ ươ
gi ng d y theo đnh h ng phát tri n năng l c c a h c sinh thông qua m iả ạ ị ướ ể ự ủ ọ ỗ
bài d y trên l p,ạ ớ có k ho ch c th cho t ng bài gi ng, t đó v n d ng m tế ạ ụ ể ừ ả ừ ậ ụ ộ
cách linh ho t và sáng t o v i t ng đi t ng h c sinh, có nh v y m i giúpạ ạ ớ ừ ố ượ ọ ư ậ ớ
1/15
Kinh nghi m d y h c theo đnh h ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong gi ngệ ạ ọ ị ướ ể ự ủ ọ ả
d y lo i bài nghiên c u ki n th c m i môn Hóa h c 8ạ ạ ứ ế ứ ớ ọ
cho ho t đng c a giáo viên và h c sinh tích c c h n, đa d ng h n, tr c quanạ ộ ủ ọ ự ơ ạ ơ ự
h n và sinh đng h n. Xu t phát t nh ng nh n th c và suy nghĩ trên, ơ ộ ơ ấ ừ ữ ậ ứ b nả
thân tôi đã nghiên c u và áp d ng đ tàiứ ụ ề : “Kinh nghi m d y h c theo đnhệ ạ ọ ị
h ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong gi ng d y lo i bài nghiênướ ể ự ủ ọ ả ạ ạ
c u ki n th c m i môn Hóa h c 8”ứ ế ứ ớ ọ
II. M C ĐÍCH NGHIÊN C U:Ụ Ứ
- Tìm ra ph ng pháp t ch c các ho t đng d y và h c theo đnhươ ổ ứ ạ ộ ạ ọ ị
h ng phát tri n năng l c cho h c sinh. Góp ph n c i ti n ph ng pháp d yướ ể ự ọ ầ ả ế ươ ạ
h c cũng nh c i ti n c u trúc c a bài lên l p giúp h c sinh ti p thu bài t tọ ư ả ế ấ ủ ớ ọ ế ố
h n.ơ
- Nâng cao hi u qu ho t đng c a giáo viên đng th i đnh h ngệ ả ạ ộ ủ ồ ờ ị ướ
ho t đng cho h c sinh. T đó nâng cao ch t l ng d y và h c Hóa h c. ạ ộ ọ ừ ấ ượ ạ ọ ọ
- Rèn k năng làm vi c khoa h c, tính c n th n khéo léo cho h c sinh,ỹ ệ ọ ẩ ậ ọ
bi t cách ho t đng đ chi m lĩnh tri th c cho h c sinh, giúp h c sinh có thóiế ạ ộ ể ế ứ ọ ọ
quen h c t p và t h c. ọ ậ ự ọ
- Giúp h c sinh có lòng ham thích b môn Hóa h c, có ni m tin v khọ ộ ọ ề ề ả
năng nh n th c c a con ng i v Hóa h c…ậ ứ ủ ườ ề ọ
- Giúp giáo viên và h c sinh nh n th c rõ nh ng u đi m, nh ng l i íchọ ậ ứ ữ ư ể ữ ợ
c a ph ng pháp d y h c phát tri n năng l c.ủ ươ ạ ọ ể ự
- So sánh đi chi u, đánh giá gi a cách ti p c n n i dung và cách ti pố ế ữ ế ậ ộ ế
c n phát tri n năng l c c a h c sinh, đa ra đc k t lu n khoa h c c a v nậ ể ự ủ ọ ư ượ ế ậ ọ ủ ấ
đ nghiên c u.ề ứ
III. ĐI T NG VÀ Ố ƯỢ PH M VI ẠNGHIÊN C UỨ
- Đ tài đc áp d ng cho h c sinh ề ượ ụ ọ l p 8ớ .
- Th i gian: Nờăm h c 20ọ18 – 2019
- Trong ph m vi đ tài này tôi xin đ c p đnạ ề ề ậ ế vi c đi m i ph ng pháp d yệ ổ ớ ươ ạ
h c theo đnh h ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong gi ng d y lo iọ ị ướ ể ự ủ ọ ả ạ ạ
bài nghiên c u ki n th c m i b môn Hoá h c 8 b c THCS.ứ ế ứ ớ ộ ọ ở ậ
IV. PH NG PHÁP NGHIÊN C UƯƠ Ứ
Khi nghiên c u đ tài tôi chú tr ng các ph ng pháp d y h c theo đc thùứ ề ọ ươ ạ ọ ặ
c a b môn k t h p s d ng các ph ng pháp sau: d y h c gi i quy t v nủ ộ ế ợ ử ụ ươ ạ ọ ả ế ấ
đ, d y h c theo tình hu ng, d y h c theo đnh h ng hành đng, th cề ạ ọ ố ạ ọ ị ướ ộ ự
nghi m giáo d c,ệ ụ
th ng kê, phân tích s li u ,t ng k t kinh nghi m…ố ố ệ ổ ế ệ
B. QUÁ TRÌNH TH C HI N Đ TÀIỰ Ệ Ề
I. KH O SÁT TH C T :Ả Ự Ế
2/15
Kinh nghi m d y h c theo đnh h ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong gi ngệ ạ ọ ị ướ ể ự ủ ọ ả
d y lo i bài nghiên c u ki n th c m i môn Hóa h c 8ạ ạ ứ ế ứ ớ ọ
1.Tình tr ng th c t khi ch a th c hi n:ạ ự ế ư ự ệ
Theo ph ng pháp gi ng d y truy n th ng theo h ng ti p c n n i dung,ươ ả ạ ề ố ướ ế ậ ộ
giáo viên th ng di n gi i, đàm tho i, hay pháp v n thông th ng, khi gi ngườ ễ ả ạ ấ ườ ả
d y ki n th c m i còn dàn tr i, ch a kh c sâu s gây áp l c n ng n cho h cạ ế ứ ớ ả ư ắ ẽ ự ặ ề ọ
sinh, d n đn h c sinh ti p thu bài mang tính áp đt, b đng, máy móc, thi uẫ ế ọ ế ặ ị ộ ế
sáng t o. ạ
Tr c khi th c hi n đ tài tôi đã th c hi n kh o sát th c t đu năm v iướ ự ệ ề ự ệ ả ự ế ầ ớ
h c sinh mà tôi ph trách gi ng d y. Qua kh o sát tôi th y: ọ ụ ả ạ ả ấ
* u đi m:Ư ể
- Đa s h c sinh lĩnh h i đc ki n th c tr ng tâm.ố ọ ộ ượ ế ứ ọ
- H c sinh b c đu bi t liên h ki n th c v i th c t , song còn b c l m tọ ướ ầ ế ệ ế ứ ớ ự ế ộ ộ ộ
s nh c đi m ố ượ ể
* Nh c đi m:ượ ể
- Tuy các em n m đc ki n th c tr ng tâm nh ng tính tích c c, ch đngắ ượ ế ứ ọ ư ự ủ ộ
sáng t o trong vi c giành l y tri th c ch a cao, còn l thu c nhi u vào sáchạ ệ ấ ứ ư ệ ộ ề
giáo khoa.
- S h ng thú, say mê tìm hi u môn Hóa h c c a h c sinh còn h n ch , chínhự ứ ể ọ ủ ọ ạ ế
vì v y mà k t qu bài ki m tra ch a t t.ậ ế ả ể ư ố
2. S li u đi u tra tr c khi th c hi n đ tài: ố ệ ề ướ ự ệ ề
Sau 8 tu n đu năm tôi đã ti n hành ki m tra kh o sátầ ầ ế ể ả
*V tình hình h c t p c a h c sinh, k t qu bài ki m tra ki n th c nh sau:ề ọ ậ ủ ọ ế ả ể ế ứ ư
T ngổ
số
h cọ
sinh
K t qu đi m ki m traế ả ể ể
Gi iỏKháTrung bình Y uế
SL %SL %SL %SL %
138 35 25,4 41 29,7 54 39,1 85,8
* K t qu đi u tra tìm hi u v s h ng thú h c t p môn Hóa h c.ế ả ề ể ề ự ứ ọ ậ ọ
T ngổ
số
h cọ
sinh
K t qu đi u traế ả ề
S h c sinh yêuố ọ
thích môn h cọ
S h c sinh có tháiố ọ
đ bình th ngộ ườ
v i môn h cớ ọ
S h c sinh khôngố ọ
thích môn h cọ
SL %SL %SL %
138 52 37,7 75 48,6 11 13,7
3/15
Kinh nghi m d y h c theo đnh h ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong gi ngệ ạ ọ ị ướ ể ự ủ ọ ả
d y lo i bài nghiên c u ki n th c m i môn Hóa h c 8ạ ạ ứ ế ứ ớ ọ
T k t qu trên cho th y: T l h c sinh khá gi i ch a cao, h c sinh trungừ ế ả ấ ỉ ệ ọ ỏ ư ọ
bình còn nhi u, v n còn h c sinh y u,ề ẫ ọ ế nh ng t n t i, l i sai c a h c sinh cònữ ồ ạ ỗ ủ ọ
r t nhi u và r t đa d ng ấ ề ấ ạ , s h c sinh có thái đ bình th ng v i môn h c vàố ọ ộ ườ ớ ọ
ch a yêu thích môn h c còn nhi u. ư ọ ề
Đi tìm hi u nguyên nhân, tôi nh n th y đa sể ậ ấ ố các em lĩnh h i ki n th cộ ế ứ
m t cách th đng, rèn luy n k năng m t cách máy móc,ộ ụ ộ ệ ỹ ộ n ng v h c thu cặ ề ọ ộ
lòng, các khái ni m lý thuy t c b n ch a hi u sâu, ch a n m đc b n ch tệ ế ơ ả ư ể ư ắ ượ ả ấ
c a v n đ, cho nên các em dù có h c thu c bài r i l i quên nhanh.ủ ấ ề ọ ộ ồ ạ
H n n a Hóa h c là m t môn h c m i mang tính th c nghi m cao, l p 8ơ ữ ọ ộ ọ ớ ự ệ ở ớ
các ki n th c ban đu mang tính tr u t ng, cho nên vi c truy n th ki nế ứ ầ ừ ượ ệ ề ụ ế
th c m t chi u, theo m t s ph ng pháp cũ làm không ít h c sinh th y nhàmứ ộ ề ộ ố ươ ọ ấ
chán, khó hi u. Giáo viên ch a g n ki n th c bài h c vào th c ti n cu c s ngể ư ắ ế ứ ọ ự ễ ộ ố
nên h c sinh ch a h ng thú và còn s h c môn Hóa h c. ọ ư ứ ợ ọ ọ
Tr c tình hình đó tôi đã áp d ng m t s bi n pháp đ nâng cao ch tướ ụ ộ ố ệ ể ấ
l ng h c t p c a h c sinh. Bi n pháp ch y u tôi xác đnh là phát tri n năngượ ọ ậ ủ ọ ệ ủ ế ị ể
l c cho các em. Chú tr ng đn các ho t đng giúp h c sinh rèn luy n ph ngự ọ ế ạ ộ ọ ệ ươ
pháp t h c, t nghiên c u d a trên các n i dung trong sách giáo khoa đ cácự ọ ự ứ ự ộ ể
em ti p nh n, v n d ng ki n th c m i thông qua gi i quy t các nhi m vế ậ ậ ụ ế ứ ớ ả ế ệ ụ
h c t p đt ra trong t ng bài h c đng th i đm b o cho các em đc dànhọ ậ ặ ừ ọ ồ ờ ả ả ượ
nhi u th i gian trên l p đ luy n t p, th c hành, trình bày, th o lu n, sángề ờ ớ ể ệ ậ ự ả ậ
t o, b o v k t qu h c t p c a mình.ạ ả ệ ế ả ọ ậ ủ
II. NH NG GI I PHÁP KHOA H C TI N HÀNH KHI NGHIÊN C UỮ Ả Ọ Ế Ứ
Đ TÀI:Ề
D a trên th c tr ng và yêu c u th c t gi ng d y, tôi đã nghiên c u vàự ự ạ ầ ự ế ả ạ ứ
đa ra 4 gi i pháp nh m nâng cao vi c th c hi n ph ng pháp d y h c theoư ả ằ ệ ự ệ ươ ạ ọ
đnh h ng phát tri n năng l c h c sinh c th là: ị ướ ể ự ọ ụ ể
+ Giáo viên ch đng ti p c n nghiên c uủ ộ ế ậ ứ v các năng l c c n phát tri n choề ự ầ ể
h c sinh.ọ
+ Giáo viên hi u rõ b n ch t c a ể ả ấ ủ các ph ng pháp ươ và k thu t ỹ ậ d y h c m iạ ọ ớ
nh m phát tri n năng l c cho h c sinh.ằ ể ự ọ
+ Thi t k giáo án ti p c n năng l cế ế ế ậ ự c th , chi ti t.ụ ể ế
+ Ki m tra đánh giá th ng xuyên các ho t đng c a h c sinhể ườ ạ ộ ủ ọ theo tiêu chí
đánh giá năng l c mà h c sinh ti p c n đc.ự ọ ế ậ ượ
1.Gi i pháp th nh t:ả ứ ấ Giáo viên ch đng ti p c n nghiên c uủ ộ ế ậ ứ v các ề
năng l c c n phát tri n cho h c sinh.ự ầ ể ọ
4/15
Kinh nghi m d y h c theo đnh h ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong gi ngệ ạ ọ ị ướ ể ự ủ ọ ả
d y lo i bài nghiên c u ki n th c m i môn Hóa h c 8ạ ạ ứ ế ứ ớ ọ
1.
2.
3.
4.
- Năng l c t h c: ự ự ọ Xác đnh đc nhi m v h c t p m t cách t giác, ch ị ượ ệ ụ ọ ậ ộ ự ủ
đng; t đt đc m c tiêu h c t p đ đòi h i s n l c ph n đu th c ộ ự ặ ượ ụ ọ ậ ể ỏ ự ỗ ự ấ ấ ự
hi n.ệ
- Năng l c gi i quy t v n đự ả ế ấ ề: Phân tích đc tình hu ng trong h c t p; phátượ ố ọ ậ
hi n và nêu đc tình hu ng có v n đ trong h c t p.ệ ượ ố ấ ề ọ ậ
- Năng l c sáng t o: ự ạ Đt câu h i khác nhau v m t s v t, hi n t ng; xác ặ ỏ ề ộ ự ậ ệ ượ
đnh và làm rõ thông tin, ý t ng m i; phân tích, tóm t t nh ng thông tin liên ị ưở ớ ắ ữ
quan t nhi u ngu n khác nhau.ừ ề ồ
- Năng l c giao ti p:ự ế B c đu bi t đt ra m c đích giao ti p và hi u đc ướ ầ ế ặ ụ ế ể ượ
vai trò quan tr ng c a vi c đt m c tiêu tr c khi giao ti pọ ủ ệ ặ ụ ướ ế , di n đt ý t ngễ ạ ưở
m t cách t tin; th hi n đc bi u c m phù h p v i đi t ng và b i c nh ộ ự ể ệ ượ ể ả ợ ớ ố ượ ố ả
giao ti p.ế
- Năng l c h p tác :ự ợ Ch đng đ xu t m c đích h p tác khi đc giao các ủ ộ ề ấ ụ ợ ượ
nhi m v ; xác đnh đc lo i công vi c nào có th hoàn thành t t nh t b ng ệ ụ ị ượ ạ ệ ể ố ấ ằ
h p tác theo nhóm v i quy mô phù h pợ ớ ợ
- Năng l c s d ng công ngh thông tin và truy n thông: ự ử ụ ệ ề S d ng đúng ử ụ
cách các thi t b ICT đ th c hi n các nhi m v c th , s d ng đc các ế ị ể ự ệ ệ ụ ụ ể ử ụ ượ
ph n m m h tr h c t p thu c các lĩnh v c khác nhau.ầ ề ỗ ợ ọ ậ ộ ự
- Năng l c s d ng ngôn ng : ự ử ụ ữ Nghe hi u n i dung chính hay n i dung chi ể ộ ộ
ti t các n i dung ch đ thu c ch ng ế ộ ủ ề ộ ươ trình h c t p, tọ ậ rình bày đúng và chu n ẩ
ngôn ng hóa h c.ữ ọ
5/15
Các năng l cự
Các năng l cự
Năng l c gi i ự ả
quy t v n đế ấ ề
Năng l c gi i ự ả
quy t v n đế ấ ề
Năng l c tính ự
toán
Năng l c tính ự
toán
Năng l c s ự ử
d ng ngôn ngụ ữ
Năng l c s ự ử
d ng ngôn ngụ ữ
Năng l c sáng ự
t oạ
Năng l c sáng ự
t oạ
Năng l c giao ự
ti pế
Năng l c giao ự
ti pế
Năng l c s ự ử
d ng CNTTụ
Năng l c s ự ử
d ng CNTTụ
Năng l c h p ự ợ
tác
Năng l c h p ự ợ
tác
Năng l c t ự ự
h cọ
Năng l c t ự ự
h cọ
