Đề tài: “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh khối 8 trường THCS
Lương Thế Vinh qua bài dạy: ‘Câu lệnh điều kiện’ “.
I.PHẦN MỞ ĐẦU
I.1 Lý do chọn đề tài.
Ngay từ những ngày đầu khi bước vào ngành giáo dục, bản thân tôi luôn tự
nhủ với lòng mình sẽ cố gắng hết lòng, quyết tâm hết sức với nhiệm vụ mà
ngành đã giao phó, cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ của bản thân để góp phần
hoàn thành mục tiêu chung của giáo dục là đào tạo các em học sinh phát triển
toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ; hình thành và bồi dưỡng nhân
cách, phẩm chất và năng lực để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ tổ quốc.
Trong giai đoạn hiện nay, nước ta đã và đang hội nhập với thế giới. Thời
đại công nghệ đòi hỏi đất nước, đặc biệt là thế hệ trẻ phải có những kiến thức
nhất định về tin học và ngoại ngữ, tuy nhiên trong những năm gần đây, việc sử
dụng kiến thức các môn học khác nhau trong chương trình để giải quyết một số
tình huống thực tiển trong bài học là vấn đề mà đòi hỏi người dạy và người học
phải có sự hiểu biết tương đối rộng, nhận biết được những kiến thức liên quan
nhất định, biết áp dụng kiến thức liên quan đó vào một số tình huống để giải
quyết nhằm mang lại cho người học về cách, tiếp nhận tri thức, giải quyết vấn đề
một cách “đa chiều”, có sự logic giữa các môn học…
Năm 2017, Bộ GD&ĐT đã ban hành công văn số 4612/BGDĐT-GDTrH;
hướng dẫn cụ thể các cơ sở giáo dục việc thực hiện có hiệu quả việc xây dựng
kế hoạch giáo dục nhà trường; đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học;
đổi mới phương pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá; công tác chỉ đạo, quản lý
hoạt động dạy học, giáo dục. Đây là hướng dẫn hết sức cụ thể, chi tiết giúp các
cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo định
hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh.
Chính vì thế, người giáo viên trung học cơ sở Việt Nam đang đứng trước
những nhiệm vụ và thử thách to lớn, đầy trách nhiệm là: Xây dựng một bậc
trung học cơ sở vững chắc, đảm bảo cho tất cả trẻ em hoàn thành có chất lượng
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 1
Đề tài: “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh khối 8 trường THCS
Lương Thế Vinh qua bài dạy: ‘Câu lệnh điều kiện’ “.
cao ở bậc trung học cơ sở để có thể tiếp tục học tập tốt ở bậc học tiếp theo đồng
thời giáo dục các em phát huy được toàn bộ năng lực của mình.
Để hoàn thành nhiệm vụ đầy thử thách to lớn ở trên, dưới sự chỉ đạo của
các cấp lãnh trong ngành giáo dục đã đưa ra nhiều định hướng cho giáo viên
trong quá trình dạy học, một trong những định hướng đó là dạy học theo định
hướng phát triển năng lực cho học sinh, học sinh thể hiện được sự tiến bộ bằng
cách chứng minh năng lực của mình, có nghĩa là học sinh phải chứng minh mức
độ nắm vững kiến thức và kỹ năng của mình ở trong một môn học cụ thể nào đó
trên cơ sở thừa nhận mỗi học sinh là một cá thể độc lập với sự khác biệt về năng
lực, trình độ, sở thích, nhu cầu và nền tảng xuất thân. Dạy học phát triển năng
lực thừa nhận thực tế này và tìm ra những cách tiếp cận phù hợp với mỗi học
sinh.
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn tin học đã nhiều năm, bản thân tôi rất
quan tâm đến đề tài dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh
nên năm nay bản thân tôi xin mạnh dạn trao đổi một số ý kiến cũng như kinh
nghiệm của mình thông qua đề tài: “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực
cho học sinh khối 8 trường THCS Lương Thế Vinh qua bài dạy: ‘Câu lệnh điều kiện’ “.
Hi vọng với những kinh nghiệm tích lũy của bản thân, với những ý kiến
đóng góp của đồng nghiệp đề tài này sẽ giúp giáo viên giảng dạy bộ môn tin học
trên địa bàn huyện có một cái nhìn tổng quát hơn khi dạy bài học ‘Câu lệnh điều
kiện’ nói riêng và có những định hướng tốt hơn khi thực hiện nhiệm vụ mà
ngành giao phó nói chung.
Hi vọng các thầy cô sẽ đón nhận đề tài này, để có thêm tài liệu phục vụ sự
nghiệp trồng người trong nhà trường THCS. Tuy nhiên, bản thân tôi nhận thấy đề
tài khó tránh khỏi những sai và thiếu xót nhất định. Do đó, tôi mong nhận được
những ý kiến đóng góp của quý thầy cô giáo, của các bộ quản lí các cấp, … Mọi ý
kiến đóng góp xin gửi về địa chỉ e – mail: dinhthithiennga@moet.edu.vn . Tôi xin
chân thành cảm ơn!.
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 2
Đề tài: “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh khối 8 trường THCS
Lương Thế Vinh qua bài dạy: ‘Câu lệnh điều kiện’ “.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Rèn luyện cho học sinh có những suy nghĩ và hành động tích cực, học
tập tích cực.
Vừa đảm bảo chuẩn kiến thức kỹ năng, vừa phát triển năng lực cho
học sinh.
Đánh thức tiềm năng của mỗi học sinh, khơi dậy và phát triển nội lực
cho các em, truyền cảm hứng cho học sinh.
Đào tạo môi trường giáo dục phù hợp với xu thế hiện tại, đáp ứng kịp
thời những đòi hỏi thiết yếu trong thời kì công nghiệp hóa - hiện đại
hóa của đất nước.
I.3. Đối tượng nghiên cứu.
Học sinh khối lớp 8 trường THCS Lương thế vinh qua các năm học
2017- 2018, 2018 – 2019, 2019 - 2020.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Chưa tiến hành trên toàn bộ phạm vi học sinh toàn khối 8 của trường
THCS Lương Thế Vinh vì bản thân tôi chỉ dạy một số lớp 8 chứ
không dạy toàn bộ khối 8.
I.5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.
Phương pháp dạy học theo nhóm
Phương pháp minh họa trực quan.
Phương pháp phân tích tổng hợp.
Phương pháp so sánh.
Tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, rút kinh nghiệm từ bản thân, đồng
nghiệp.
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 3
Đề tài: “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh khối 8 trường THCS
Lương Thế Vinh qua bài dạy: ‘Câu lệnh điều kiện’ “.
- Đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa hoạt động
học tập của học sinh của bộ môn tin học đòi hỏi ở cả hai mặt học lý thuyết
và kĩ năng thực hành.
- Căn cứ công văn số: 4612/BGDĐT-GDTrH V/v hướng dẫn thực hiện
chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo định hướng phát triển
năng lực và phẩm chất học sinh từ năm học 2017-2018
- Cốt lõi của việc đổi mới phương pháp dạy học là giúp học sinh hướng tới
việc học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động; học sinh say
mê, hứng thú học tập một cách tích cực, tự giác và sáng tạo.
- Việc dạy học phải bám sát vào chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình
giáo dục phổ thông để xác định mục tiêu của bài học, chú trọng dạy học
nhằm đạt được các yêu cầu cơ bản và tối thiểu về kiến thức, kĩ năng, đảm
bảo không quá tải; mức độ khai thác sâu kiến thức, kĩ năng phải phù hợp
với khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh; sáng tạo về phương pháp
dạy học, phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác của học sinh tạo niềm
vui, phấn khởi, nhu cầu hành động và thái độ tự tin trong học tập cho học
sinh; dạy học thể hiện mối quan hệ tích cực giữa giáo viên với học sinh,
giữa học sinh với học sinh, chú trọng đến việc động viên, khuyến khích
kịp thời tiến độ của học sinh trong quá trình học, …
- Dạy học theo định hướng phát triển cho học sinh ở môn tin học giúp phát
triển các năng lực, đặc biệt là trí tưởng tượng khoa học và năng lực tư duy
của học sinh, vì nó luôn tạo ra các tình huống để học sinh vận dụng kiến
thức gần với cuộc sống, tạo hứng thú học tập cũng có thể được xem như
một biện pháp giảm tải tâm lí học tập có hiệu quả và rất có ý nghĩa.
- Làm cho học sinh thấu hiểu ý nghĩa của các kiến thức cần tiếp thu, tích
hợp một cách hợp lí, có ý nghĩa các nội dung gần với cuộc sống hàng
ngày vào môn học, từ đó tạo sự xúc cảm nhận thức, cũng sẽ làm cho học
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 4
Đề tài: “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh khối 8 trường THCS
Lương Thế Vinh qua bài dạy: ‘Câu lệnh điều kiện’ “.
sinh nhẹ nhàng vượt qua các khó khăn nhận thức và việc học tập khi đó
mới trở thành niềm vui, hứng thú của học sinh.
II.2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Tin học là môn học khoa học tự nhiên, là cơ sở, là nền tảng của
nhiều lĩnh vực khoa học. Tuy vậy tin học là bộ môn khá mới và
vẫn là môn học tự chọn nên học sinh vẫn chưa thật sự xem trọng,
rất ít học sinh đam mê và đa số các em còn rất thụ động trong quá
trình tiếp thu kiến thức.
Khi giảng dạy nội dung câu lệnh điều kiện ở tin học 8 dưới sự giám sát
hướng dẫn của giáo viên các em sẽ học những nội dung theo yêu cầu chuẩn kiến
thức, kĩ năng của từng tiết học thì các em không mấy phấn khởi, chỉ học mang
tính đối phó,... bằng sự đổi mới trong cách dạy học của mình, bằng kĩ năng
nghiệp vụ sư phạm cá nhân tôi đã lồng ghép liên môn, tích hợp, hướng học sinh
học tập theo dự án để tiết học thêm sinh động, đảm bảo chuẩn kiến thức kĩ năng
của từng tiết học và phát triển được năng lực cho học sinh.
Kết quả khảo sát kiểm tra về kiến thức ở chương I. Lập Trình Đơn Giản
( từ bài 1 đến bài 5) trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tỷ lệ học sinh khá
giỏi còn khá thấp, trong khi tỷ lệ học sinh yếu còn cao.
Cụ thể là:
Trong năm học 2017 – 2018
Sĩ số Giỏi Khá T.bình Yếu Kém
8A1 38 12 11 13 2 0
8A2 37 7 10 17 3 0
8A3 26 7 5 11 2 1
8A4 26 5 7 13 1 0
Tổng 127 31 33 54 8 1
-Tỉ lệ: Giỏi: 31 ( 24,41%). Khá: 33 (25,98%). Trung bình
54(42,52%). Yếu: 8 (6,30%). Kém: 1 (0,79%).
- Giỏi + khá: 50,39%.
- Trung bình: 42,52%.
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 5
