SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 5
---------- ----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP ĐÓNG VAI TRONG DẠY HỌC
BÀI 11 TÂY ÂU THỜI HẬU KỲ TRUNG ĐẠI
(TIẾT 1) – LỊCH SỬ 11 (BAN CƠ BẢN)
Lĩnh vực: Lịch sử
Người thực hiện :
Nguyễn Thị Vân Hà
T
ổ
:
Xã
h
ội
Điện thoại
:
0916171974
Năm học : 2019 - 2020
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...............................................................................
PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ ................................... Error! Bookmark not defined.
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................. 1
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU .......................................................................... 1
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU......................................................................... 1
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................ 2
V. NHỮNG ĐIỂM MỚI VÀ ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI .................................. 2
PHẦN II - NỘI DUNG ...................................................................................... 3
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC VẬN DỤNG PHƯƠNG
PHÁP ĐÓNG VAI TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ ............................................ 3
1. Cơ sở lý luận .................................................................................................. 3
2. Cơ sở thực tiễn của việc vận dụng PPĐV trong dạy học Lịch sử ở trường
trung học phổ thông.......................................................................................... 13
3. Vận dụng PPĐV trong dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1)..... 20
4. Thực nghiệm sư phạm .................................................................................. 26
PHẦN III – KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................... 45
I. KẾT LUẬN .................................................................................................. 45
1. Đánh giá quá trình thực hiện đề tài ............................................................... 45
2. Hiệu quả của đề tài đối với hoạt động giáo dục ............................................ 46
3. Bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình thực hiện đề tài. ......................... 47
II. KIẾN NGHỊ ................................................................................................ 47
1. Về phía giáo viên.......................................................................................... 47
2. Về phía tổ chuyên môn ................................................................................. 48
3. Về phía nhà trường ....................................................................................... 48
4. Về phía gia đình ........................................................................................... 48
5. Về phía các cấp, ban ngành có liên quan ...................................................... 48
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 49
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TT
Cụm từ viết tắt Các chữ đầy đủ của cụm từ viết tắt
1 PPĐV Phương pháp đóng vai
2 THPT Trung học phổ thông
3 TN Thực nghiệm
4 TNSP Thực nghiệm sư phạm
5 SGK Sách giáo khoa
6 ĐC Đối chứng
7 BGH Ban giám hiệu
8 TB Trung bình
1
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hiện nay chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực đã trở
thành xu hướng giáo dục quốc tế. Nhiều nước trên thế giới đã có sự thay đổi
mạnh mẽ theo hướng chuyển từ dạy học truyền thụ kiến thức sang dạy học phát
triển năng lực của người học. Ở Việt Nam,trong bối cảnh Chương trình giáo dục
phổ thông tổng thể mới đã được ban hànhđòi hỏi người giáo viên nói chung và
giáo viên dạy bộ môn Lịch sử ở trường THPT nói riêng cần phải đổi mới
phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực.
Phương pháp đóng vai(PPĐV) trong dạy học Lịch sử là một phương pháp
dạy học tích cực nhằm phát huy cao độ tính tự giác, độc lập và sáng tạo của
người học. Phương pháp này đã được áp dụng phổ biến ở nhiều nước trên thế
giới và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía học sinh. Ở nước ta, trong
những năm gần đây, PPĐVbước đầu được các nhà nghiên cứu giáo dục và giáo
viên quan tâm; đồng thời đã được vận dụng trong dạy học nói chung và dạy học
Lịch sử nói riêng. Tuy nhiên, phương pháp dạy học này vẫn chưa được sử dụng
một các phổ biến trong dạy học bộ môn Lịch sử ở trường phổ thông. Với những
ưu điểm và tính mới mẻ của PPDH này, tôi mong muốn góp một phần nhỏ bé
vào công cuộc đổi mới PPDH, đưa phương pháp này vào vận dụng dạy học bộ
môn Lịch sử nhằm làm phong phú thêm phương pháp dạy học cho giáo viên;
góp phần tích cực vào xu thế đổi mới phương pháp dạy học Lịch sử ở trường
THPT hiện nay. Vì vậy, tôi chọn lựa chọn đề tài: “Vận dụng phương pháp
đóng vai trong dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1) – Lịch sử
lớp 10 (Ban cơ bản)”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở khẳng định vai trò và ý nghĩa của PPĐV trong dạy học Lịch
sử, đề tài đi sâu vào việc vận dụng PPĐV trong dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu
kỳ trung đại (tiết 1)nhằm góp phần đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng
dạy và học bộ môn Lịch sử ở trường THPT.
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Hệ thống hóa một số vấn đề cơ bản về cơ sở lý luận của PPĐV, đề xuất
các hình thức tổ chức và quy trình vận dụng PPĐV trong dạy học Lịch sử ở
trường THPT.
Khảo sát thực tiễn việc vận dụng PPĐV trong dạy học Lịch sử ở một số
trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu và trường THPT nới tôi giảng dạy
để từ đó rút ra ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân của thực tiễn vận dụng PPĐV
trong dạy học Lịch sử hiện nay.
Xác định mục tiêu, chuẩn kiến thức kỹ năng của bài 11 Tây Âu hậu kỳ
trung đại (tiết 1) từ đó đề xuất những nội dung có thể vận dụng phương pháp
2
đóng vai trong dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1) nhằm phát
huy năng lực tự học, tính tích cực, chủ động sáng tạo, tự khám phá, tìm tòi kiến
thức, phát triển tư duy Lịch sử và các kỹ năng Lịch sử cho học sinh…
Thực nghiệm sư phạm có sử dụng PPĐVtrong dạy học bài 11 Tây Âu hậu
kỳ trung đại (tiết 1) để từ đó kiểm chứng tính đúng đắn của đề tài và có thể áp
dụng đại trà trong việc dạy học bộ môn Lịch sử ở trường THPT.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến PPĐV trong dạy học nói chung
và dạy học bộ môn Lịch sử ở trường THPT nói riêng để làm cơ sở lý luận cho đề
tài.
- Tiến hành điều tra việc thực hiện PPĐV trong dạy học Lịch sử tại trường
tôi và một số trường bạn đóng trên địa bản.
- Thực nghiệm sư phạm.
- Tham khảo, tiếp thu ý kiến của đồng nghiệp.
V. NHỮNG ĐIỂM MỚI VÀ ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
- Góp phần tích cực trong việc tạo động cơ và sự hứng thú học tập bộ
môn Lịch sử cho học sinh, đổi mới và đa dạng hóa phương pháp dạy học Lịch sử
của giáo viên tại trường THPT.
- Khẳng định được vai trò, ý nghĩa, sự cần thiết của việc vận dụng phương
pháp đóng vai trong dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1).
- Đánh giá được thực trạng của việc vận dụng phương pháp đóng vai
trong dạy học Lịch sử ở trường THPT.
- Xác định được những nội dung trong bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung
đại (tiết 1) có thể vận dụng phương pháp đóng vai.
- Đề ra một số giải pháp trong việc nâng cao hiệu quả của việc vận dụng
phương pháp đóng vai.
- Làm phong phú thêm lý luận phương pháp dạy học Lịch sử.
- Có thể là nguồntài liệu tham khảo cho giáo viên lịch sử ở trường THPT
và bản thân tác giả vận dụng trong quá trình giảng dạy bộ môn.