SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÍCH HỢP VẤN ĐỀ GIÁO DỤC BẢO VỆ SỨC KHỎE CỘNG
ĐỒNG THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “CÁC THÀNH PHẦN
HÓA HỌC CỦA TẾ BÀO”- SINH HỌC 10- THPT
Môn: Sinh học
1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT ĐẶNG THAI MAI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
TÍCH HỢP VẤN ĐỀ GIÁO DỤC BẢO VỆ SỨC KHỎE CỘNG
ĐỒNG THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “CÁC THÀNH PHẦN
HÓA HỌC CỦA TẾ BÀO” SINH HỌC 10- THPT.
Môn: Sinh học
Tác giả:Nguyễn Thị Hoài
Tổ: Khoa học tự nhiên
Năm học: 2020-2021
Số điện thoại: 0973182462
NĂM 2021
MỤC LỤC
Trang
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ ......................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 2
3. Phạm vi, thời gian và đối tượng nghiên cứu ....................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 3
5. Đóng góp mới của đề tài ..................................................................................... 3
Phần II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................................. 4
1. Cơ sở khoa học ................................................................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận ................................................................................................... 4
1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................ 4
1.2.1. Thực trạng dạy học ....................................................................................... 5
1.2.2. Phân tích thực trạng ...................................................................................... 6
1.3. Tìm hiểu một số căn bệnh không lây nhiễm..................................................... 7
1.3.1.Thừa cân – Béo phì ........................................................................................ 7
1.3.2. Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) ................................................................ 8
1.3.3. Bệnh Gout .................................................................................................. 11
1.3.4. Một số bệnh về tim mạch ........................................................................... 13
2. Ứng dụng vào quá trình dạy học ....................................................................... 14
2.1. Nguyên tắc tích hợp lồng ghép ...................................................................... 14
2.2. Quy trình xây dựng câu hỏi, tình huống tích hợp, lồng ghép.......................... 15
2.2.1. Quy trình thiết kế câu hỏi, tình huống khi tích hợp ..................................... 15
2.2.2. Cách thực hiện ............................................................................................ 15
2.3. Tổ chức thực hiện .......................................................................................... 15
2.3.1. Một số hình thức áp dụng các câu hỏi, tình huống tích hợp vào dạy học có
hiệu quả: ............................................................................................................... 15
2.3.2. Vận dụng câu hỏi, tình huống tích hợp thông qua dạy học chủ đề .............. 16
2.4. Đánh giá kết quả ............................................................................................ 35
3. Hiệu quả của đề tài ........................................................................................... 37
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 38
1. Kết luận ............................................................................................................ 38
2. Kiến nghị .......................................................................................................... 38
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 40
1
ĐỀ TÀI
TÍCH HỢP VẤN ĐỀ GIÁO DỤC BẢO VỆ SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG
THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “CÁC THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA
TẾ BÀO”- SINH HỌC 10- THPT
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, con người và xã hội đang phải gồng mình đối phó với các thiên tai,
dịch bệnh đặc biệt là đại dịch Covid-19 đã gây tổn thất rất lớn về người và của.
Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển ngày càng cao của xã hội là mặt trái trong cách
sống và ăn uống vội vã, thiếu lành mạnh, không khoa học là một trong những
nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe, phát sinh
các bệnh tật. Đặc biệt là gia tăng các bệnh không lây nhiễm, làm thay đổi mô hình
bệnh tật và tử vong ở Việt Nam, với 73% tỷ lệ tử vong là do các bệnh không lây
nhiễm, trong đó đứng đầu là các bệnh tim mạch ( xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ
tim, đột quỵ, tăng huyết áp), đái tháo đường, gout, béo phì…
Ở học sinh THPT, cung cấp những hiểu biết và cách phòng tránh những căn
bệnh đó là một vấn đề cấp thiết mà các nhà giáo dục cần quan tâm, vì chất lượng
sức khỏe của toàn cộng đồng trong tương lai. Thế nhưng trong nội dung chương
trình các môn học không được đề cập tới cho nên hầu hết học sinh còn rất mơ hồ
về nguyên nhân, triệu chứng và hậu quả của các căn bệnh đó. Hơn nữa, học sinh
THPT là lứa tuổi đang phát triển, hoàn thiện cả thể chất lẫn tinh thần và được xem
như “Lứa tuổi vàng” của xã hội và đây cũng chính là “đội quân tuyên truyền viên”
tốt nhất , có ảnh hưởng rất lớn đến các thành viên khác trong gia đình và xã hội.
Để giúp học sinh lĩnh hội được kiến thức sinh học cho đúng với bản chất của
nó thì giáo viên cần tích cực thực hiện phương pháp dạy học tích hợp các kiến thức
lý thuyết với thực tiễn đời sống. Có như vậy mới phát huy tính tích cực, chủ động
sáng tạo, phát huy năng lực nhận thức và tư duy khoa học của học sinh, đồng thời
bài giảng mới trở nên hiệu quả, sinh động, hấp dẫn, khơi dậy được hứng thú học
tập của học trò.
Tuy nhiên, thực tế giảng dạy ở trường THPT hiện nay có nhiều giáo viên còn
chưa quan tâm đến vấn đề này, giảng dạy còn quá coi trọng kiến thức lý thuyết.
Nhiều giáo viên khi tổ chức các hoạt động dạy - học còn thiên về cung cấp kiến
thức giáo khoa một cách thuần túy, cứng nhắc khiến cho tiết học trở nên nhàm
chán. Nghiêm trọng hơn là với cách dạy - học đó sẽ làm cho học sinh trở nên thụ
động tiếp nhận kiến thức, sẽ lúng túng khi xử lý các vấn đề mang tính thực tiễn đời
sống.
2
Mặc dù , hiện nay nhiều giáo viên lựa chọn phương pháp sử dụng các phương
tiện hỗ trợ cho bài học như máy tính, máy chiếu… Bằng cách sử dụng các video,
các hình ảnh trực quan sinh động sẽ làm cho học sinh thấy thích thú với tiết học
hơn. Tuy nhiên nếu giáo viên không khéo léo khi sử dụng phương pháp này dẫn
đến tình trạng lạm dụng các thiết bị dạy học, biến tiết học trở thành những giờ
“xem phim” không mang lại hiệu quả giáo dục như mong đợi.
Với tất cả những lý do trên tôi chọn đề tài: Tích hợp vấn đề giáo dục bảo vệ
sức khỏe cộng đồng thông qua dạy học chủ đề “Các thành phần hóa học của
tế bào”- Sinh học 10-THPT
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu tích hợp vấn đề giáo giục bảo vệ sức khỏe cộng đồng khi
dạy các bài học về “Các thành phần hoá học của tế bào” - sinh học 10-THPT, ban
cơ bản, trên các mặt:
- Lý luận về phương pháp.
- Hệ thống câu hỏi, tình huống, vấn đề, hình ảnh có liên quan đến thực tiễn
đời sống được khai thác nhằm phát triển năng lực nhận thức cho học sinh.
Nhằm giúp học sinh có cái nhìn rõ ràng và đúng đắn hơn về vấn đề mình đang
tìm hiểu, từ đó giúp các em luôn tự tin trong cuộc sống tương lai.
Giúp các em có kiến thức, hiểu biết về những căn bệnh không lây nhiễm luôn
rình rập xung quanh mình và cách phòng tránh những căn bệnh đó thông qua chế
độ ăn uống hợp lý, có một môi trường sống lành mạnh để bảo vệ bản thân mình
cũng như người thân và xã hội.
Rèn luyện các kĩ năng cần thiết cho học sinh: kĩ năng làm việc hợp tác, phân
tích trao đổi vấn đề, kĩ năng làm việc thực tiễn và kĩ năng công nghệ thông tin.
Thông qua “đội quân tuyên truyền viên” này để tăng cường giáo dục bảo vệ
sức khỏe cộng đồng.
3. Phạm vi, thời gian và đối tượng nghiên cứu
Phạm vi: Đề tài nghiên cứu về vấn đề sử dụng kiến thức bộ môn gắn với thực
tiễn giáo dục bảo vệ sức khỏe cộng đồng để dạy phần “ Các thành phần hoá học
của tế bào” -Sinh học 10.
Thời gian, đối tượng nghiên cứu: Từ tháng 09 năm 2020 và được áp dụng
thực nghiệm với đối tượng là học sinh lớp 10 (A, B,G, H) trường THPT Đặng Thai
Mai và một số trường khác trong huyện Thanh Chương năm học 2020 – 2021
