ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN
TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH XUÂN NAM
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG ÂM NHẠC VÀ TỔ CHỨC TRÒ CHƠI
TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 5
TÁC GIẢ : TRẦN THỊ THU
LĨNH VỰC : TIẾNG VIỆT
CẤP : TIỂU HỌC
Năm học 2017 - 2018
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5
MỤC LỤC
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài: ........................................................................................... 1
2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng .................................. 1
3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm: ........................................ 2
PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ........................................... 3
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. ........................................................................................ 3
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ. ................................................................. 4
III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH: .............................................................. 4
1.Thiết kế và sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5: ............................. 4
1.1. Mục đích ..................................................................................................... 4
1.2. Cách thức tiến hành ..................................................................................... 5
1.3 Cách sử dụng và khai thác ............................................................................ 5
1.3.1 Mục đích sử dụng ...................................................................................... 5
1.3.2 Cách sử dụng ............................................................................................. 6
1.4 Minh họa cụ thể cho việc sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5 ..... 6
1.4.1. Tạo tâm thế hứng thú – dẫn dắt vào bài .................................................... 6
1.4.2 Củng cố, khắc sâu và liên hệ thực tế .......................................................... 7
1.4.3. Trau dồi khả năng cảm thụ văn học .......................................................... 7
1.4.4 Gợi dẫn trong tiết ôn tập tổng hợp (Cuối học kì học kì, giữa học kì hoặc cuối năm) .. 8
1.4.5. Vận dụng trong hoạt động hướng dẫn học thuộc lòng ............................... 8
2. Tổ chức trò chơi dạy học Tập đọc lớp 5 ......................................................... 9
2.1. Mục đích ..................................................................................................... 9
2.2 Cách thức thực hiện ...................................................................................... 9
2.3. Hình thức lồng ghép trò chơi ..................................................................... 10
2.4. Minh họa tổ chức trò chơi lồng ghép trong dạy Tập đọc lớp 5 ................... 11
2.4.1. Trò chơi: Thả thơ .................................................................................... 11
2.4.3 Trò chơi: Trắc nghiệm vui ....................................................................... 15
2.4.4. Trò chơi: Đọc thơ truyền điện ................................................................. 16
2.4.5. Trò chơi: Chọn người uyên bác .............................................................. 17
324.6 Trò chơi: Thi đọc tiếp sức ....................................................................... 18
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ........................................................................... 19
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................ 21
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................. 23
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5
1/23
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Dạy học là một nghề sáng tạo. Người giáo viên khi đứng trên bục giảng
luôn gặp những vấn đề và tình huống thật phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải có
cách xử lý, giải quyết sáng tạo.Trong khi sử dụng đồ dùng dạy học nhiều câu hỏi
về nội dung kiến thức, và phương pháp dạy học được đặt ra từ thực tế trên lớp,
đòi hỏi mỗi giáo viên phải tìm lời giải đáp nhằm phục vụ cho yêu cầu nâng cao
chất lượng giảng dạy.
Tập đọc là một môn học có vị trí quan trọng đặc biệt trong chương trình
ngữ văn Tiểu học. Nó là công cụ để học tập những môn khác. Nó tạo ra hứng
thú và động cơ học tập. Nó tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và tinh
thần học tập cả đời. Nó là một khả năng không thể thiếu được của con người
trong thời đại văn minh. Như vậy, dạy đọc có một ý nghĩa vô cùng to lớn vì nó
bao gồm các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục và phát triển.
Khi dạy đến các bài Tập đọc và cần sử dụng âm nhạc, giáo viên mới đi
tìm, sưu tầm nên mất rất nhiều thời gian và không chủ động được bài dạy. Giáo
viên chỉ sử dụng đồ dùng sẵn có trong thư viện, với tâm lí ngại nên giáo viên
thường rất ít đưa các hình ảnh sinh động làm phong phú tiết dạy của mình.
Thậm chí còn xuất hiện một số tiết dạy chay, học sinh không hứng thú, dẫn tới
chất lượng của bài dạy không cao.
Lồng ghép âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc kết hợp
với những phương pháp dạy học khác sẽ có ý nghĩa tích cực đối với yêu cầu đổi
mới hiện nay. Giải pháp này sẽ làm thay đổi không khí căng thẳng trong các giờ
học, tăng hứng thú cho người học, học sinh sẽ chú ý hơn, chủ động hơn trong
chuẩn bị, mạnh dạn hơn trong đề xuất ý kiến của mình, phát huy tư duy sáng tạo.
Hứng thú và chủ động trong học tập là sự khởi đầu tốt cho việc nắm bắt kiến
thức, hình thành kĩ năng và phát triển nhân cách và năng lực ở học sinh qua
phân môn Tập đọc.
Với các lí do trên, tôi xin đề xuất giải pháp: “Sử dụng âm nhạc và tổ
chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5”
2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng
2.1. Thời gian: Từ tháng 9 – đến tháng 3 năm học 2017 - 2018
2.2. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 5B
2.3.Phạm vi nghiên cứu: : Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy
học Tập đọc lớp 5.
2.4. Ứng dụng: Dạy phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5.
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5
2/23
3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm:
Sau khi nhận lớp 5, tôi đã tiến hành dự giờ đồng nghiệp dạy cùng khối 5,
trong tiết dạy giáo viên chưa sử dụng bài hát có liên quan đến bài tập đọc.
Những tiết học thuộc lòng giáo viên chưa tổ chức dưới hình thức trò chơi hoặc
những câu hỏi khó giáo viên chưa tổ chức dưới dạng trắc nghiệm để học sinh trả
lời,...
Tôi đã tiến hành khảo sát và kết quả như sau:
Sĩ
số
Mức độ hứng thú
Yêu cầu cần đạt về kĩ năng đọc
47
Thích
Không
thích
Đọc đúng
Đọc hiểu
văn bản
Đọc diễn
cảm
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
10
21,3
18
38,3
19
40,4
14
29,8
20
42,5
13
27,7
Qua bảng khảo sát trên, tôi thấy học sinh gần như không có hứng thú với phân
môn Tập đọc, kĩ năng đọc, hiểu văn bản của một số học sinh vẫn còn hạn chế.
Dẫn đến chưa phát triển được năng lực của học sinh.
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5
3/23
PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Để dạy Tập đọc hiệu quả, người giáo viên cần nắm chắc phương pháp tổ
chức quá trình dạy học và chuẩn bị đầy đủ các phương tiện cần thiết để phục vụ
tiết dạy. Đặc biệt, để tiết dạy Tập đọc thực sự thành công thì người giáo viên
phải tạo được tâm thế, hứng thú cho học sinh, làm cho học sinh thấy hứng khởi
và thực sự thích học. Đây là điều tưởng chừng như rất nhỏ song nếu người giáo
viên làm được thì thành công của tiết dạy sẽ không nhỏ chút nào. Và thật là hạnh
phúc cho những học sinh nào được học những giáo viên có tay nghề vững vàng,
có niềm tin và cách nhìn lạc quan đối với học trò của mình, luôn tạo được không
khí phấn khởi và tươi vui trong tiết học, những học sinh này sẽ dễ dàng trở thành
những con người tự tin và thành đạt. Kích thích hứng thú, tạo được tâm thế cho
học sinh trong giờ Tập đọc như thế nào để học sinh cảm thấy thích học mà
không thấy buồn tẻ, nhàm chán?
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường nói chung và bậc
Tiểu học nói riêng, hiện nay vấn đề đổi mới giảng dạy không phải là mối quan
tâm của một cá nhân nào, mà đó là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Nó góp
phần đào tạo con người mới một cách có hệ thống và vững chắc từ bé đến lớn,
đảm bảo thế hệ cách mạng cho đời sau. Cũng như Hồ Chủ tịch đã nói: “ Muốn
xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa”.
Ngày 06/11/2016 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông
tư 22/2016/ TT-BGDĐT (Thông tư 22) sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy
định đánh giá học sinh tiểu học đã ban hành tại Thông tư 30 đó là: Đánh giá là
hoạt động học tập hay phương pháp học tập, đòi hỏi giáo viên phải hướng dẫn
để mỗi học sinh đều biết cách tự đánh giá, học sinh được đánh giá lẫn nhau.
Giáo viên phải hình thành ở học sinh khả năng tự kiểm tra, tự suy ngẫm… để
phát triển năng lực tự đánh giá. Giáo viên phải tạo ra những tình huống để học
sinh được bộc lộ những suy nghĩ, quan điểm cá nhân, được nhận xét đánh giá
những suy nghĩ và hành động của bạn. Thông qua tương tác (đưa câu hỏi, thảo
luận nhóm, các trò chơi, sử dụng âm nhạc,…) từ đó giáo viên mới phát hiện
được đâu là lỗi/ thiếu sót trong quá trình tư duy, lập luận, biết được trong đầu
học sinh đang nghĩ gì. Đấy chính là cách dạy học dựa trên tiếp cận quá trình và
dựa trên tiếp cận quá trình thì sẽ hỗ trợ quá trình hình thành năng lực học của
học sinh.
Vì vậy, sáng kiến đã đề xuất một số biện pháp sử dụng âm nhạc và tổ chức
trò chơi trong dạy – học Tập đọc lớp 5 nhằm bổ sung và đổi mới những phương