SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG CỦA CÂU LẠC BỘ STEM TẠI TRƯỜNG PT DTNT
THPT SỐ 2 NGHỆ AN
Lĩnh vực: Trải nghiệm hướng nghiệp
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG PT DTNT THPT SỐ 2
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG CỦA CÂU LẠC BỘ STEM TẠI TRƯỜNG PT DTNT
THPT SỐ 2 NGHỆ AN
Lĩnh vực: Trải nghiệm hướng nghiệp
Tác giả: 1. Nguyễn Thị Hà Ngân
2. Đặng Phúc Long
3. Lô Thanh Bình
Thời gian thực hiện: Từ năm 2018 đến năm 2024
Nghệ An, tháng 4 năm 2023
MỤC LỤC
PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .................................................................. 2
3.1. Khách thể nghiên cứu ..................................................................................... 2
3.2. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học........................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 2
6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 2
7. Phần luận điểm cần bảo vệ của đề tài ............................................................... 3
8. Đóng góp mới của đề tài ................................................................................... 3
PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU............................................................... 4
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN ................................................... 4
1.1. Cơ sở lí luận ................................................................................................... 4
1.1.1. Quan điểm về giáo dục STEM ..................................................................... 4
1.1.2. Các hình thức triển khai của giáo dục STEM tại trường THPT ................. 5
1.1.3. Một số quan điểm về các giải pháp tổ chức câu lạc bộ STEM hiệu quả .... 7
1.2. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................. 10
1.2.1. Tổ chức câu lạc bộ STEM trong bối cảnh thực hiện chương trình GDPT
2018 ................................................................................................................... 10
1.2.2. Khảo sát thực trạng hoạt động của câu lạc bộ STEM tại trường PT DTNT
THPT số 2 ............................................................................................................ 10
II. CÁC GIẢI PHÁP ........................................................................................... 13
2.1. Giải pháp 1 : Tạo mục tiêu, quy chế hoạt động câu lạc bộ STEM .............. 13
2.1.1. Lý do lựa chọn giải pháp .......................................................................... 13
2.1.2. Cách thức xác định mục tiêu hoạt động của câu lạc bộ ........................... 13
2.2. Giải pháp 2 : Liên kết hoạt động của câu lạc bộ với các chương trình, dự án.
................................................................................................................... 15
2.2.1. Lý do lựa chọn giải pháp .......................................................................... 15
2.2.2. Cách thức tìm kiếm các dự án phù hợp ..................................................... 16
2.2.3. Cách thức triển khai các dự án ................................................................. 17
2.2.4. Một số dự án đã hoạt động hiệu quả. ....................................................... 18
2.3. Giải pháp 3: Tham gia các cuộc thi về khoa học kĩ thuật và STEM ........... 39
2.3.1. Lý do lựa chọn giải pháp .......................................................................... 39
2.3.2. Cách thức tìm kiếm các cuộc thi phù hợp ................................................. 39
2.3.3. Một số cuộc thi đã tham gia ...................................................................... 39
III. CÁC KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ...................................................................... 43
3.1. Kết quả qua các cuộc thi .............................................................................. 43
3.1.1. Kết quả kì thi THPT quốc gia ................................................................... 43
3.1.2. Kết quả các cuộc thi về STEM .................................................................. 44
3.2. Một số đánh giá về kết quả của mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực và
định hướng nghề nghiệp ...................................................................................... 45
3.3. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất ................... 49
3.3.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................... 49
3.3.2. Nội dung và phương pháp khảo sát .......................................................... 49
3.3.3. Kết quả khảo sát ........................................................................................ 51
PHẦN 3: KẾT LUẬN ....................................................................................... 52
3.1. Kết luận ........................................................................................................ 52
3.2. Kiến nghị ....................................................................................................... 52
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 53
1
PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Hoạt động giáo dục STEM trong nhiều năm qua đã được Bộ Giáo dục và
Đào tạo khuyến khích trong các cấp học. Mục tiêu của giáo dục STEM là nhằm
tăng cường học đi đôi với hành, vận dụng kiến thức đã học vào các tình huống
thực tiễn, trong đó chú ý đến các môn như công nghệ, tin học và các môn khoa
học tự nhiên. Giáo dục STEM nhằm phát triển các phẩm chất, năng lực cho học
sinh phù hợp với mục tiêu của chương trình giáo dục hiện nay; chú trọng đến việc
khuyến khích học sinh (HS) yêu thích và lựa chọn các nghề nghiệp của ngành
KHKT. Chính vì vậy, việc đưa giáo dục STEM vào nhà trường là hướng đi rất
được chú trọng.
Hiện nay, phổ biến ba cách đưa giáo dục STEM vào trong dạy và học, đó là:
Lồng ghép vào trong chương trình giáo dục trên lớp; tổ chức các hoạt động trải
nghiệm; tham gia các cuộc thi về khoa học kĩ thuật. Cả ba cách này đều đã được
thực hiện tại nhiều trường học trong đó có trường PT Dân tộc nội trú THPT số 2
Nghệ An. Trong đó, câu lạc bộ STEM là một trong những mô hình đã được áp
dụn với nhiều cách làm và chủ yếu tổ chức dưới dạng các hoạt động trải nghiệm
và tham gia các cuộc thi khoa học kĩ thuật. Đề tài của chúng tôi tập trung nghiên
cứu vào việc tổ chức câu lạc bộ STEM mà không phải là các hình thức khác bởi
những lý do như sau:
Thứ nhất, việc thực hiện các dự án học tập về STEM giúp giáo viên và học
sinh không bị gò bó giới hạn về thời gian, không gian của chương trình chính khoá
trên lớp.
Thứ hai, Câu lạc bộ STEM là mô hình hiệu quả để thu hút các nguồn tài
trợ, các chương trình liên kết, các dự án ở nhiều nơi.
Thứ ba, câu lạc bộ STEM không phải mô hình đại trà để tiến hành cho mọi
đối tượng học sinh mà chủ yếu tập trung vào những em học học sinh đam mê về
khoa học và công nghệ, và chủ yếu học tập ở các môn khoa học tự nhiên. Như
vậy, khi tham gia vào câu lạc bộ STEM, những đối tượng học sinh này có nhiều
thời gian và cơ hội để phát triển các năng lực của bản thân theo nhu cầu của các
em.
Thứ tư, mô hình câu lạc bộ STEM phù hợp với đặc trưng của trường dân tộc
nội trú khi các em học tập và sinh hoạt ngay tại trường cho nên có thể sắp xếp để
tham gia các hoạt động của câu lạc bộ hiệu quả hơn.
Dựa trên những lý do đó, từ năm 2018 chúng tôi đã xây dựng câu lạc bộ
STEM của nhà trường với nhiều hoạt động đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, việc
tổ chức còn rất nhiều khó khăn như: Kinh phí nhà trường hạn hẹp; cơ sở vật chất
còn nhiều thiếu thốn để triển khai các dự án lớn; xuất phát điểm của học sinh thấp,
các kĩ năng còn nhiều hạn chế… Những thách thức này là không nhỏ đối với giáo
