Sàng lọc hoạt tính kháng vi sinh vật và chống oxy hoá của một số cây thuốc họ asteraceae

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> SÀNG LỌC HOẠT TÍNH KHÁNG VI SINH VẬT<br /> VÀ CHỐNG OXY HOÁ CỦA MỘT SỐ CÂY THUỐC HỌ ASTERACEAE<br /> Hoàng Trần Việt Hà*, Phan Cảnh Trình*, Lê Thị Thanh Thảo*, Nguyễn Tú Anh*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hoạt tính kháng vi sinh vật và chống oxy hoá của một số cây thuốc họ cúc Asteraceae.<br /> Đối tượng – phương pháp nghiên cứu: Các dược liệu nghiên cứu được chiết xuất bằng phương pháp<br /> chưng cất lôi cuốn hơi nước thu tinh dầu và ngâm lạnh với ethanol 96% thu cao chiết. Các cao chiết được tách<br /> phân đoạn với các dung môi (n – hexan, chloroform, ethyl acetat). Khảo sát khả năng kháng vi sinh vật bằng<br /> phương pháp khuếch tán và xác định MIC bằng phương pháp pha loãng trong thạch. Khả năng chống oxy hóa in<br /> vitro được thử nghiệm bằng phản ứng đánh bắt gốc tự do DPPH.<br /> Kết quả: Cao chiết từ bồ công anh (Taraxacum officinale), cúc hoa (Chrysanthemum morifolium), cỏ hôi<br /> (Ageratum conyzoides), vạn thọ (Tagetes erecta) và tinh dầu từ cỏ hôi, hướng dương (Helianthus annuus), ngải<br /> cứu (Artemisia vulgaris) cho tác động kháng vi sinh vật thử nghiệm. Phân đoạn ethyl acetat từ A. conyzoides cho<br /> tác động kháng Escherichia coli và Klebsiella pneumoniae phân lập từ bệnh phẩm đạt giá trị MIC lần lượt là 1,25<br /> – 10 mg/ml và 5 – 12,5 mg/ml. Kết quả thử nghiệm đánh bắt gốc tự do DPPH cho thấy các cao chiết từ vạn thọ có<br /> IC50 thấp nhất (17,28 µg/ml), gấp 2,5 lần so với vitamin C (7,32 µg/ml).<br /> Kết luận: Đề tài đã xác định được phân đoạn ethyl acetat của cỏ hôi có tác động kháng khuẩn mạnh nhất. Về<br /> khả năng chống oxy hóa, vạn thọ cho thấy có tiềm năng cao cho các nghiên cứu về khả năng này.<br /> Từ khóa: Asteraceae, kháng vi sinh vật, chống oxy hoá.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> SCREENING OF MEDICINAL HERBS IN ASTERACEAE FOR ANTIMICROBIAL<br /> AND ANTIOXIDANT ACTIVITIES<br /> Ha Hoang Tran Viet, Trinh Phan Canh, Thao Le Thi Thanh, Tu Anh Nguyen<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 475 - 480<br /> Objectives: Evaluation of antimicrobial and antioxidant activity of some Asteraceae plants.<br /> Method: The materials were extracted by steam distillation for the essential oils and by maceration technique<br /> using ethanol 96% for the crude extracts. The crude extracts were fractionated with some solvents (n - hexane,<br /> chloroform, ethyl acetate). Agar diffusion and agar dilution methods were used to determine the antimicrobial<br /> activity. The antioxidant capacity was tested by DPPH radical scavenging assay.<br /> Results: Crude extracts from Taraxacum officinale, Chrysanthemum morifolium, Ageratum conyzoides,<br /> Tagetes erecta và essential oils from A. conyzoides, Helianthus annuus, Artemisia vulgaris have antimicrobial<br /> activity on tested microorganism. Ethyl acetate fraction from A. conyzoides show best effect on clinical strains<br /> (Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae) with MIC at 1.25 – 10 mg/ml and 5 – 12.5 mg/ml, respectively. The<br /> results of the DPPH test showed that T. erecta extract had the lowest IC50 (17.280 µg/ml), 2.5 times higher than<br /> vitamin C (7.321 µg/ml).<br /> Conclusion: The ethyl acetate fraction from A. conyzoides has the strongest antimicrobial activity on Gram<br /> negative clinical strains (E. coli and K. pneumoniae). The crude extract from T. erecta flowers has a high<br /> *Khoa Dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: DS. Lê Thị Thanh Thảo<br /> ĐT: 0918.634393<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Email: thanhthaovn2002@gmail.com<br /> <br /> 475<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> potentials for antioxidant capacity.<br /> Keywords: Asteraceae, antimicrobial, antioxidant.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Tình hình đề kháng kháng sinh ngày càng<br /> diễn biến phức tạp với sự phát sinh nhiều chủng<br /> đề kháng, đặc biệt là các vi khuẩn gram âm tiết<br /> ß-lactamase phổ rộng (ESBL), carbapenemase.<br /> Năm 2016, chủng E. coli mang gen MCR-1 kháng<br /> colistin lần đầu tiên xuất hiện(1). Việc nghiên cứu<br /> kháng sinh mới đang chậm hơn sự phát sinh và<br /> lan rộng của chủng vi khuẩn đề kháng. Hầu hết<br /> các kháng sinh sử dụng hiện tại được phát triển<br /> trước thế kỷ 20, đồng thời việc tìm kiếm thuốc<br /> mới bằng con đường tổng hợp hoá học tiêu tốn<br /> nhiều thời gian và công sức(14).<br /> Thực vật là một nguồn tài nguyên phong<br /> phú cho các cấu trúc hoá học tiềm năng kháng vi<br /> sinh vật gây bệnh. Asteraceae là một họ thực vật<br /> đa dạng thành phần loài, chứa nhiều hợp chất<br /> phenol, flavonoid, terpenoid, tinh dầu,... thường<br /> được nghiên cứu về hiệu quả kháng vi sinh<br /> vật(12). Trong nghiên cứu này, chúng tôi tiến hành<br /> khảo sát hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm,<br /> chống oxy hoá củacủa cao chiết từ 9 loài thuộc<br /> họ Asteraceae.<br /> <br /> ĐỐI TƢỢNG-PHƢƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tƣợng nghiên cứu<br /> Dược liệu nghiên cứu: gồm bồ công anh<br /> (Taraxacum officinale), cúc hoa (Chrysanthemum<br /> morifolium), cỏ hôi (Ageratum conyzoides), cúc tần<br /> (Chrysanthemum coronarium), hướng dương<br /> (Helianthus annuus), mật gấu (Vernonia<br /> amygdalina), ngải cứu (Artemisia vulgaris), vạn thọ<br /> (Tagetes erecta), sơn cúc ba thùy (Wedelia trilobata).<br /> Vi sinh vật thử nghiệm: Staphylococcus areus<br /> ATCC 29213 (MSSA), Staphylococcus areus ATCC<br /> 43300 (MRSA), Streptococcus faecalis ATCC 29212<br /> (SF), Escherichia coli ATCC 25922 (EC), Klebsiella<br /> pneumonia ATCC 35657 (KP), Pseudomonas<br /> aeruginosa ATCC 27853 (PA), Candida albicans<br /> ATCC 10231 (CA), Candida glabrata ND31 (CG),<br /> Candida tropicalis PNT20 (CT) và 15 chủng K.<br /> <br /> 476<br /> <br /> pneumoniae và 15 chủng E. coli được phân lập từ<br /> bệnh viện Quận 2, TP. Hồ Chí Minh; trong đó<br /> chủng K. pneumoniae K26 và E. coli E68 tiết ESBL.<br /> Phƣơng pháp nghiên cứu<br /> <br /> Chiết xuất<br /> Dược liệu được chiết xuất bằng phương<br /> pháp ngâm lạnh với ethanol 96% trong 24 giờ,<br /> sau đó lọc lấy dịch chiết cho bay hơi dung môi ở<br /> 45 – 48°C. Cao chiết được giữ ở 5°C cho các thử<br /> nghiệm sau (không quá một tháng). Các cao<br /> chiết cồn có hoạt tính kháng khuẩn được lắc<br /> phân bố với dung môi có độ phân cực tăng dần:<br /> n - hexan, chloroform, ethyl acetat; sau đó xác<br /> định hoạt tính kháng khuẩn của mỗi phân đoạn.<br /> Dược liệu sau khi rửa sạch, cắt nhỏ, tiến hành<br /> chưng cất lôi cuốn hơi nước thu tinh dầu với<br /> bình chưng cất của TechLab.<br /> Hoạt tính kháng vi sinh vật<br /> Các cao chiết và tinh dầu được sàng lọc sơ bộ<br /> hoạt tính kháng vi sinh vật bằng phương pháp<br /> khuếch tán. Xác định nồng độ ức chế tối thiểu<br /> (MIC) của cao chiết và tinh dầu bằng phương<br /> pháp pha loãng trong thạch(5,8).<br /> Hoạt tính đánh bắt gốc tự do DPPH<br /> Dung dịch mẹ DPPH có nồng độ 0,25 mg/ml,<br /> bảo quản ở 4°C, tránh ánh sáng. Pha dung dịch<br /> phản ứng gồm: chất thử, 2 ml DPPH mẹ,<br /> methanol vào bình định mức 10 ml để được dãy<br /> nồng độ chất thử từ 0 – 0,5 mg/ml. Dung dịch<br /> phản ứng được ủ ở 37°C trong bóng tối; sau 30<br /> phút, đo độ hấp thu ở bước sóng 517 nm. Phần<br /> trăm đ{nh bắt gốc tự do (scaveging effect) DPPH<br /> của mẫu thử được tính theo công thức sau:<br /> <br /> Thí nghiệm được lặp lại ba lần, tính kết quả<br /> trung bình. Giá trị IC50 của mẫu thử được ghi<br /> nhận từ mối tương quan giữa SC và nồng độ<br /> (µg/ml) mẫu thử tham gia phản ứng(7).<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> ảng 3: Hoạt tính kháng vi sinh vật của cao phân<br /> đoạn<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Phân tích sơ bộ thành phần hóa học<br /> Từ việc phân tích thành phần hóa học chúng<br /> tôi nhận thấy trong tất cả các dược liệu nghiên cứu<br /> đều chứa flavonoid, tannin, các hợp chất phenolic.<br /> Sàng lọc các dƣợc liệu tiềm năng kháng vi<br /> sinh vật<br /> Sàng lọc hoạt tính ức chế vi sinh vật trên cao<br /> chiết cồn của 9 dược liệu họ cúc bằng phương<br /> pháp khuếch tán qua giếng, kết quả có 4 loài (cỏ<br /> hôi, cúc tần, vạn thọ và bồ công anh) cho hoạt<br /> tính kháng từ 1 đến 4 chủng thử nghiệm. Không<br /> có cao chiết nào có hoạt tính kháng nấm men.<br /> ảng 1: Hoạt tính kháng vi sinh vật của cao chiết cồn<br /> toàn phần<br /> Đường kính vòng ức chế (mm)<br /> MSSA MRSA SF KP EC PA CA CG<br /> Cỏ hôi<br /> 22<br /> 20<br /> - 18 11 Ngải cứu<br /> - Cỏ hôi<br /> - Cúc hoa<br /> 14<br /> - Hướng dương<br /> - Vạn thọ<br /> 21<br /> 20<br /> - 16 - 13 Bồ công anh<br /> 10<br /> - Cỏ hôi<br /> - Sơn cúc ba<br /> - thùy<br /> <br /> Tên dược liệu<br /> <br /> CT<br /> -<br /> <br /> Sàng lọc hoạt tính kháng vi sinh vật của tinh<br /> dầu bằng phương pháp đĩa giấy khuếch tán, kết<br /> quả cho thấy tinh dầu cỏ hôi, ngải cứu, hướng<br /> dương có hoạt tính kháng MSSA, trong đó tinh<br /> dầu ngải cứu kháng mạnh với MSSA, có hoạt tính<br /> trên MRSA và ba chủng nấm men Candida.<br /> <br /> Tên<br /> dược<br /> liệu<br /> <br /> Đường kính vòng ức chế (mm)<br /> MSSA MRSA SF KP EC PA CA CG<br /> Cỏ hôi<br /> - 15<br /> 8<br /> Ngải cứu<br /> - - 14 15<br /> 23<br /> 10<br /> Hướng dương 10<br /> - -<br /> <br /> n – hexan<br /> CHCl3<br /> EtOAc<br /> EtOH<br /> n – hexan<br /> CHCl3<br /> Cúc<br /> Hoa<br /> hoa<br /> EtOAc<br /> EtOH<br /> n – hexan<br /> CHCl3<br /> Vạn thọ<br /> Hoa<br /> EtOAc<br /> EtOH<br /> n – hexan<br /> Bồ<br /> Toàn cây<br /> CHCl3<br /> công trên mặt<br /> EtOAc<br /> anh<br /> đất<br /> EtOH<br /> <br /> Cao phân đoạn: Cao có hoạt tính kháng vi sinh<br /> vật ở trên được lắc lần lượt với n – hexan,<br /> chloroform, ethyl acetat, sau đó xác định hoạt tính<br /> kháng vi sinh vật từng phân đoạn. Kết quả cho<br /> thấy các chất có hoạt tính kháng vi sinh vật thường<br /> tập trung ở phân đoạn etyl acetate (Bảng 3).<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Đường kính vòng ức chế<br /> (mm)<br /> MSSA MRSA KP EC PA<br /> 11<br /> 11<br /> 23<br /> 21 15 14 9<br /> 10 13<br /> 14<br /> 11<br /> 11 11<br /> 10 17<br /> 12 18 - 11<br /> 11<br /> -<br /> <br /> Xác định nồng độ ức chế tối thiểu (MIC) của các<br /> cao dƣợc liệu tiềm năng<br /> <br /> MIC của cao chiết dược liệu trên các vi sinh<br /> vật tiêu chuẩn<br /> Nồng độ ức chế tối thiểu của các cao chiết và<br /> tinh dầu được thực hiện bằng phương pháp pha<br /> loãng trong thạch. Giá trị MIC của các cao chiết<br /> dược liệu: cỏ hôi, cúc hoa, vạn thọ, bồ công anh<br /> được trình bày trong Bảng 4.<br /> ảng 4: Nồng độ ức chế tối thiểu các cao chiết của<br /> bốn dược liệu nghiên cứu<br /> Dược<br /> liệu<br /> <br /> Cỏ hôi<br /> <br /> CT<br /> 10<br /> 16<br /> 11<br /> <br /> Bộ phận<br /> Phân đoạn<br /> sử dụng<br /> <br /> Toàn cây<br /> Cỏ hôi trên mặt<br /> đất<br /> <br /> ảng 2: Hoạt tính kháng vi sinh vật của tinh dầu<br /> Tinh dầu<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Cúc hoa<br /> <br /> Vạn thọ<br /> <br /> Bồ công<br /> anh<br /> <br /> Chủng thử nghiệm/ MIC<br /> (mg/ml)<br /> MSSA MRSA KP EC PA<br /> Cao TP<br /> 2,5<br /> 10<br /> 5 25 CHCl3<br /> 20<br /> 20<br /> - - Phần trên<br /> mặt đất<br /> EtOAc<br /> 2,5<br /> 5<br /> 2,5 10 EtOH<br /> 20<br /> 10 - - - Cao TP<br /> 30<br /> Hoa<br /> CHCl3<br /> 15<br /> - - - - EtOAc<br /> 15<br /> Cao TP<br /> 0,78<br /> 3,13 1,25 - 2,5<br /> n – hexan<br /> 1,56<br /> 5 - Hoa<br /> CHCl3<br /> 1,56<br /> 5 - EtOAc<br /> 3,13<br /> 6,25 2,5 - 5<br /> *<br /> - - 20<br /> Phần trên Cao TP<br /> mặt đất<br /> - - EtOAc<br /> 10<br /> Cao TP: cao chiết toàn phần với Ethanol 96%<br /> Bộ phận<br /> Phân đoạn<br /> sử dụng<br /> <br /> 477<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> Trên các chủng vi sinh vật tiêu chuẩn, kết<br /> quả cho thấy có 4 loại dược liệu (bồ công anh,<br /> cúc hoa, cỏ hôi, vạn thọ) và 3 loại tinh dầu (cỏ<br /> hôi, hoa hướng dương, ngải cứu) cho hoạt tính<br /> kháng vi sinh vật. Các kết quả MIC đều thấp hơn<br /> so với các nghiên cứu của Yeasmin và cs. (2016),<br /> Odeleye và cs. (2014), Jain và cs. (2012). Nguyên<br /> nhân có thể do sự khác biệt về nơi thu hái, cách<br /> xử lý dược liệu, dung môi và kỹ thuật chiết tách.<br /> Khảo sát giá trị MIC của các cao chiết nhận<br /> thấy cao toàn phần từ hoa vạn thọ cho hoạt tính<br /> mạnh nhất trên MSSA, MRSA, K. pneumoniae,<br /> đặc biệt là P. aeruginosa ở MIC 2,5 mg/ml.<br /> ảng 5: Nồng độ ức chế tối thiểu của tinh dầu<br /> Chủng thử nghiệm/ MIC (mg/ml)<br /> MSSA MRSA<br /> CA<br /> CG<br /> CT<br /> Cỏ hôi<br /> 3,75<br /> 7,5<br /> 10<br /> Ngải cứu<br /> 2,50<br /> 6,25<br /> 6,25<br /> 5<br /> 5<br /> Hướng dương 3,75<br /> 10<br /> Tinh dầu<br /> <br /> Tinh dầu từ A. conyzoides, A. vulgaris, và H.<br /> annuus có hoạt tính kháng cả vi khuẩn (MSSA,<br /> MRSA) và vi nấm (C. albicans, C. glabrata, C.<br /> tropicalis). Đặc biệt, tinh dầu A. vulgaris có tác<br /> động trên MRSA và cả ba chủng Candida. Điều<br /> này cho thấy tiềm năng của tinh dầu A.<br /> vulgaris trong tìm kiếm chất có hoạt tính<br /> kháng nấm của nó.<br /> Hoạt tính kháng khuẩn trên các chủng lâm<br /> sàng<br /> Các cao toàn phần và phân đoạn có tác dụng<br /> kháng khuẩn trên E. coli và K. pneumoniae tiêu<br /> chuẩn được thử nghiệm trên 15 chủng E. coli và<br /> 15 chủng K. pneumonia phân lập từ mẫu bệnh<br /> phẩm tại Bệnh viện Quận 2, Thành phố Hồ Chí<br /> Minh, Việt Nam.<br /> Kết quả cho thấy rằng chỉ có phân đoạn ethyl<br /> acetat từ cỏ hôi có hoạt tính kháng khuẩn đối với<br /> các chủng lâm sàng được thử nghiệm. Giá trị<br /> MIC của phân đoạn này xác định bằng phương<br /> pháp pha loãng trong thạch trên các chủng có<br /> đường kính vòng ức chế nhỏ nhất và lớn nhất để<br /> tìm ra khoảng dao động MIC, đồng thời thực<br /> hiện trên 2 chủng vi khuẩn sinh ESBL là K26 và<br /> <br /> 478<br /> <br /> E68. Đường kính vòng ức chế và nồng độ ức chế<br /> tối thiểu (MIC) thể hiện trong Bảng 6 và Bảng 7.<br /> ảng 6: Đường kính vòng ức chế trên các chủng vi<br /> khuẩn lâm sàng của phân đoạn ethyl acetat từ A.<br /> conyzoides<br /> Chủng<br /> <br /> Đường kính vòng<br /> ức chế (mm)<br /> <br /> Chủng<br /> <br /> E3<br /> E7<br /> E25<br /> E27<br /> E36<br /> E38<br /> E39<br /> E42<br /> E51<br /> E63<br /> E68<br /> E72<br /> E77<br /> E84<br /> E94<br /> <br /> 10,83<br /> 11,43<br /> 12,17<br /> 14,47<br /> 13,33<br /> 13,67<br /> 14,47<br /> 22,37<br /> 21,40<br /> 20,37<br /> 15,43<br /> 23,27<br /> 13,43<br /> 14,97<br /> 22,37<br /> <br /> K14<br /> K15<br /> K16<br /> K17<br /> K18<br /> K19<br /> K20<br /> K21<br /> K22<br /> K23<br /> K25<br /> K26<br /> K27<br /> K28<br /> K29<br /> <br /> Đường kính<br /> vòng ức chế<br /> (mm)<br /> 11,93<br /> 11,67<br /> 14,2<br /> 19,73<br /> 9,33<br /> 11,23<br /> 11,37<br /> 12,10<br /> 13,27<br /> 11,83<br /> 13,23<br /> 19,27<br /> 10,03<br /> 12,37<br /> 17,67<br /> <br /> E: Escherichia coli; K: Klebsiella pneumoniae; chủng E68,<br /> K26 có khả năng sinh ESBL<br /> <br /> ảng 7. MIC trên chủng vi khuẩn lâm sàng của phân<br /> đoạn ethyl acetat từ A. conyzoides<br /> Chủng vi<br /> khuẩn<br /> E72<br /> E3<br /> E68<br /> <br /> MIC (mg/ml)<br /> 5,00<br /> 12,50<br /> 6,25<br /> <br /> Chủng vi<br /> khuẩn<br /> K17<br /> K18<br /> K26<br /> <br /> MIC (mg/ml)<br /> 1,25<br /> 10,00<br /> 2,50<br /> <br /> Kết quả định tính sơ bộ thành phần hóa học<br /> cho thấy, 2 cao chiết này có lượng flavonoid, các<br /> hợp chất phenolic và tannin nhiều nhất. Đ}y là<br /> nhóm các hoạt chất đã được ghi nhận thường có<br /> tác dụng kháng khuẩn ở thực vật(9). Các đặc tính<br /> kháng khuẩn của flavonoid được cho là xuất<br /> phát từ khả năng hình thành phức hợp với màng<br /> vi khuẩn và các protein ngoại bào. Còn tanin có<br /> khả năng kết tủa protein làm mất hoạt tính<br /> enzym, các protein vận chuyển, tổn hại thành tế<br /> bào và bất hoạt tính chất bám dính của vi<br /> khuẩn(13). Việc chứa nhiều các hợp chất này có<br /> thể là nguyên nhân dẫn đến khả năng kháng<br /> khuẩn tốt của cao chiết vạn thọ và cỏ hôi.<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> Khả năng đánh bắt gốc tự do DPPH<br /> Khả năng đ{nh bắt gốc tự do DPPH của 9<br /> cao chiết được liệt kê trong Bảng 8. Giá trị IC50<br /> đại diện cho nồng độ của chất thử đ{nh bắt được<br /> 50% gốc tự do DPPH. Riêng đối với tinh dầu, giá<br /> trị IC50 quá lớn (3000 – 6000 µg/ml), nằm ngoài<br /> khoảng tuyến tính nên chúng tôi không trình<br /> bày trong kết quả này.<br /> ảng 8: Giá trị IC50 của cao chiết dược liệu, sử dụng<br /> Vitamin C làm chất đối chiếu<br /> Dược liệu<br /> Cỏ hôi<br /> Ngải cứu<br /> Cúc tần<br /> Cúc hoa<br /> Hướng dương<br /> Vạn thọ<br /> Bồ công anh<br /> Mật gấu<br /> Sơn cúc ba thùy<br /> Vitamin C<br /> <br /> IC50 (µg/ml)<br /> 173,234<br /> 116,748<br /> 113,870<br /> 162,424<br /> 131,830<br /> 17,280<br /> 125,576<br /> 255,627<br /> 166,479<br /> 7,321<br /> <br /> % so với VitC<br /> 2366,26<br /> 1594,70<br /> 1555,39<br /> 2218,60<br /> 1800,71<br /> 236,03<br /> 1715,28<br /> 3491,70<br /> 2273,99<br /> 100,00<br /> <br /> Cả 9 cao cồn toàn phần và tinh dầu khảo sát<br /> đều có khả năng đ{nh bắt gốc tự do DPPH. Tuy<br /> nhiên, khả năng đ{nh bắt của tinh dầu yếu hơn<br /> rất nhiều so với của cao chiết. Trong 9 loại cao<br /> chiết, cao chiết từ hoa vạn thọ có giá trị IC50 thấp<br /> nhất, giá trị này chỉ cao gấp 2,5 lần giá trị IC50 của<br /> vitamin C. Kết quả này do trong hoa vạn thọ<br /> chứa nhiều hợp chất phenolic(10). Nikkon và cs.<br /> (2009) đã chứng minh hoa vạn thọ có chứa<br /> quercetagetin, glucoside của quercetagetin,<br /> phenolics, axit syringic, methyl – 3,5 – dihydroxy<br /> – 4 – methoxy benzoat, quercetin, thienyl và<br /> ethyl gallate(10). Quercetin và ethyl gallate là<br /> những hợp chất cho tác dụng chống oxy hóa<br /> mạnh ở cả in vitro lẫn in vivo(2,3,6). Việc chứa nhiều<br /> hợp chất có tác dụng đ{nh bắt gốc tự do mạnh<br /> cho thấy khả năng ứng dụng của hoa vạn thọ<br /> vào điều trị các bệnh gây ra do gốc tự do như<br /> ung thư, đ{i tháo đường, tim mạch,< Tuy nhiên<br /> khả năng này cần được đ{nh giá chính xác hơn<br /> bằng các thử nghiệm in vivo.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã xác định<br /> được cao chiết từ bốn dược liệu có hoạt tính<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> kháng vi sinh vật bao gồm bồ công anh, cúc hoa,<br /> cỏ hôi và vạn thọ có tính kháng khuẩn. Trong đó,<br /> vạn thọ có khả năng kháng khuẩn cao nhất trên<br /> các chủng tiêu chuẩn. Tinh dầu cỏ hôi, hướng<br /> dương và ngải cứu có tác dụng kháng MSSA,<br /> MRSA và vi nấm (C. albicans, C. glabrata, C.<br /> tropicalis). Trong đó, tinh dầu ngải cứu cho tác<br /> dụng kháng cao nhất.<br /> Phân tách và xác định phân đoạn có hoạt<br /> tính kháng khuẩn, kháng nấm cao nhất của từng<br /> loại cao chiết chúng tôi nhận thấy phân đoạn<br /> ethyl acetat kháng khuẩn mạnh nhất và mạnh<br /> hơn cao toàn phần đối với trường hợp bồ công<br /> anh, cúc hoa, cỏ hôi. Ngược lại, đối với vạn thọ,<br /> cao toàn phần có tác động kháng khuẩn mạnh<br /> hơn tất cả các phân đoạn.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Xác định hoạt tính kháng khuẩn của cao<br /> chiết và phân đoạn trên vi khuẩn phân lập bệnh<br /> viện: chỉ có phân đoạn ethyl acetat của cao chiết<br /> cỏ hôi có tác động kháng trên các chủng E. coli và<br /> K. pneumoniae lâm sàng, đặc biệt có hai chủng<br /> sinh ESBL.<br /> Tất cả các cao chiết đều có khả năng chống<br /> oxy hóa. Trong số đó, cao vạn thọ cho hoạt tính<br /> chống oxy hóa cao nhất, và chỉ cao gấp 2,5 lần so<br /> với vitamin C.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Abbasi J (2016). Infectious disease expert sees threat from<br /> colistin-resistant superbug. JAMA. 316(8): 806-807.<br /> Bentz AB (2009). A review of quercetin: Chemistry, antioxidant<br /> properties, and bioavailability. Journal of young investigators.<br /> 19(10).<br /> Hoang LS and Phuc AN (2013). Phytochemical composition, in<br /> vitro antioxidant and anticancer activities of quercetin from<br /> methanol extract of Asparagus cochinchinensis (Lour.) Merr. tuber.<br /> Journal of Medicinal Plants Research. 7(46): 3360-3366.<br /> Jain R, Katare N, Kumar V, Samanta AK, Goswami S, and<br /> Shrotri CK (2012). In vitro anti bacterial potential of different<br /> extracts of Tagetes erecta and Tagetes patula. Journal of Natural<br /> Sciences Research. 2(5): 84 - 90.<br /> Jorgensen JH and Turnidge JD (2015). M07-A10: Methods for<br /> dilution antimicrobial susceptibility tests for bacteria that grow<br /> aerobically. In: Microbiology Standards, 10th edition, pp. 1-110.<br /> Clinical and Laboratory Standards Institute.<br /> Kalaivani T, Rajasekaran C, and Mathew L (2011). Free radical<br /> scavenging, cytotoxic, and hemolytic activities of an active<br /> antioxidant compound ethyl gallate from leaves of Acacia<br /> <br /> 479<br /> <br />