BÁO CÁO K T QU
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI N
1. L I GI I THI U
D y h c theo ch đ là s k t h p gi a mô hình d y h c truy n th ng và hi n đi, ế
đó giáo viên d y h c không ch b ng cách truy n th ki n th c mà còn h ng d n h c sinh ế ướ
t l c tìm ki m thông tin, s d ng ki n th c vào gi i quy t các nhi m v có ý nghĩa th c ế ế ế
ti n.
V i ph ng pháp h c theo ch đ, h c sinh đc h c t p theo t ng ch đ và nghiên ươ ượ
c u sâu các ch đ d i s h ng d n c a giáo viên. Các em đc giao bài t p ho c bài ướ ướ ượ
th c nghi m, làm vi c theo t ng nhóm v i t ng đ án riêng c a môn h c. V i ph ng pháp ươ
h c này, vi c th o lu n và h p tác tìm ra gi i pháp cho v n đ giúp các em phát tri n kh
năng h c đc l p r t nhi u. Chính quá trình t khám phá và th c hành giúp các em hi u bi t ế
v n đ sâu h n là ch nghe gi ng và chép bài. ơ
Ki n th c v tu n hoàn máu đng v t n m trong ch ng trình sinh h c 11-THPT. ế ươ Đây
là nh ng ki n th c hay, khó, đc áp d ng nhi u vào th c ti n cu c s ng. Vì v y nh ng ế ượ
ki n th c này th ng đc đ c p t i trong các kì thi ch n h c sinh gi i các c p môn sinhế ườ ư
h c trong nh ng năm qua.
Tuy nhiên qua m t s năm gi ng d y, tôi th y h c sinh c a mình g p nhi u khó khăn khi
h c các bài v tu n hoàn máu đng v t do th i l ng h c trên l p ít (2 ti t lí thuy t, 1 ượ ế ế
ti t th c hành), ki n th c nhi u, tính ng d ng cao. Vì v y kh năng nh ki n th c, v nế ế ế
d ng ki n th c đ tr l i các câu h i liên h , ng d ng còn h n ch . Tr c tình hình đó tôi ế ế ướ
đi vào nghiên c u đ tài D y h c theo ch đ “Tu n hoàn máu” trong ch ng trình ươ
sinh h c 11 đ giúp h c sinh có tài li u h c và không còn c m th y khó khăn khi h c ch
đ này.
2. TÊN SÁNG KI N: D y h c theo ch đ “Tu n hoàn máu” trong ch ng trình sinh ươ
h c 11 .
3. TÁC GI SÁNG KI N:
-H và tên: Lê Th Tuyên.
-Đa ch tác gi sáng ki n: Tr ng THPT Đng Đu, Yên L c, Vĩnh Phúc ế ư
-S đi n tho i: 0383 664 769 E_mail: lethituyengvsinh @gmail.com .
4. CH ĐU T T O RA Ư SÁNG KI N:
-H và tên: Lê Th Tuyên, Tr ng THPT Đng Đu, Yên L c, Vĩnh Phúcườ
1
-S đi n tho i: 0383 664 769 E_mail: lethituyengvsinh @gmail.com .
5. LĨNH V C ÁP D NG SÁNG KI N:
-Sáng ki n có th đc s d ng đ xây d ng giáo án c b n, giáo án d y b i d ng h cế ượ ơ ưỡ
sinh gi i môn sinh h c 11,12, giáo án ôn thi THPT Qu c gia môn sinh h c…
6. NGÀY SÁNG KI N ĐC ÁP D NG L N ĐU HO C ÁP D NG THƯỢ :
Ngày 16/8/2017
7. MÔ T B N CH T C A SÁNG KI N:
7.1. V N I DUNG C A SÁNG KI N:
I. Lý do ch n ch đ
đng v t có x ng s ng, ho t đng c a h tu n hoàn đc đt trong m i liên quan ươ ượ
qua l i, th ng nh t v i ho t đng c a các h c quan khác trong c th . Có th nói ho t ơ ơ
đng c a h tu n hoàn có nh h ng t i t t c các h c quan khác trong c th . ưở ơ ơ
Các ki n th c v tu n hoàn máu đng v t là nh ng ki n th c hay, khó, đc áp d ngế ế ượ
nhi u vào th c ti n cu c s ng. Vì v y, nh ng ki n th c này th ng đc đ c p t i trong ế ườ ượ
các kì thi ch n h c sinh gi i các c p môn sinh h c trong nh ng năm qua.
Hi n nay, t l ng i m c các b nh lí v tim và m ch máu càng ngày càng tăng lên. M t ườ
trong nh ng bi u hi n c a b nh là s b t th ng v nh p tim và huy t áp. N u m i cá nhân ườ ế ế
đu bi t cách đm nh p tim và đo huy t áp thì đây là m t kĩ năng quan tr ng đ phát hi n, ế ế ế
d phòng và đi u tr m t s b nh liên quan đn tim và m ch máu. ế
N i dung ki n th c thu c h tu n hoàn r t đa d ng. Tuy nhiên, trong ph m vi c a m t ế
ch đ h p, tôi ch h ng d n h c sinh t p trung đi sâu phân tích m t s đc đi m v c u ướ
trúc và ho t đng c a h tu n hoàn, c u trúc và ho t đng c a tim ng i và đng v t có vú ườ
cùng v i m t s câu h i và bài t p có tính v n d ng.
II. Mô t ch đ
Ch đ này g m các bài trong ch ng I, ph n b n: Sinh h c c th - sinh h c 11 THPT. ươ ơ
-Bài 18, 19: Tu n hoàn máu.
-Bài 21: Th c hành: Đo m t s ch tiêu sinh lí ng i. ườ
1. M ch ki n th c c a ch đ ế
-C u t o và ch c năng c a h tu n hoàn.
-Các d ng h tu n hoàn đng v t:
+H tu n hoàn h .
+H tu n hoàn kín: H tu n hoàn đn và h tu n hoàn kép. ơ
-Ho t đng c a tim:
2
+Tính t đng c a tim.
+Chu kì ho t đng c a tim.
-Ho t đng c a h m ch:
+C u trúc c a h m ch.
+Huy t áp.ế
+V n t c máu.
-Đo m t s ch tiêu sinh lí ng i. ườ
2. Th i l ng ượ
-4 ti t h c trên l p.ế
-1 tu n h c nhà.
III. M c tiêu d y h c c a ch đ
Sau khi h c xong ch đ này, Hs c n:
1. Ki n th cế
-Nêu đc ý nghĩa c a tu n hoàn máu.ượ
-Phân bi t đc h tu n hoàn h v i h tu n hoàn kín, h tu n hoàn đn v i h tu n hoàn ượ ơ
kép.
-Nêu đc u đi m c a h tu n hoàn kín so v i h tu n hoàn h , h tu n hoàn kép so v iượ ư
h tu n hoàn đn. ơ
-Gi i thích đc t i sao tim có kh năng đp t đng. ượ
-Nêu đc trình t và th i gian co dãn c a tâm nhĩ và tâm th t.ượ
-Gi i thích đc t i sao nh p tim c a các loài thú l i khác nhau. ượ
-Nêu đc đnh nghĩa huy t áp và gi i thích đc t i sao huy t áp l i gi m d n trong hượ ế ượ ế
m ch.
-Mô t đc s bi n đng c a v n t c máu trong h m ch và nêu đc nguyên nhân c a s ượ ế ư
bi n đng đó.ế
-Bi t cách đo m t s ch tiêu sinh lí ng i : đo huy t áp, đo nhi t đ c th , đm nh pế ườ ế ơ ế
tim....
2. Kĩ năng
Rèn m t s kĩ năng sau:
-Kĩ năng quan sát tranh hình phát hi n ki n th c.ệếứ
-Kĩ năng phân tích, t ng h p, so sánh.
-Kĩ năng phát hi n và gi i quy t v n đ.... ế
-Kĩ năng th c hành đo huy t áp, đo nhi t đ c th , đm nh p tim..... ế ơ ế
3
3. Thái đ
- H ng thú trong h c t p, tìm hi u khoa h c.
-Th c hi n ch đ dinh d ng, làm vi c và ngh ng i h p lí đ có s c kh e t t, phòng ế ưỡ ơ
ch ng b nh t t, đc bi t là nh ng b nh v tim và m ch máu.
4. Đnh h ng phát tri n năng l c ướ
-Thông qua ho t đng nhóm phát tri n năng l c t h c, năng l c h p tác nhóm, năng l c
giao ti p, ếnăng l c tìm ki m và x lý thông tin, năng l c trình bày v n đ ế
-Thông qua quan sát hình v phát tri n năng l c quan sát, năng l c tìm tòi ki n th c ế ….
-Thông qua gi i các bài t p sinh h c v tu n hoàn máu phát tri n năng l c t duy ư
IV. Đi t ng d y h c ượ
H c sinh kh i 11 ban c b n - Tr ng THPT Đng Đu. ơ ườ
V. Thi t b d y h c và h c li u b trế
-Máy chi u, gi y A0, bút d , nh t k đo nhi t đ, d ng c đo huy t áp, đng h b mế ế ế
giây....
-Hình nh v tim, h th ng m ch máu, d ch tu n hoàn:
-Hình nh v h tu n hoàn h và h tu n hoàn kín:
4
-Hình nh h tu n hoàn đn và h tu n hoàn kép: ơ
-Hình nh c u t o h d n truy n tim:
5