- 1 -
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MÔN TẬP ĐỌC LỚP 4
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Phương Lan
- 2 -
Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Từ ngày cắp sách đến trường, các em đã được làm quen với những con chữ thân
thương: o, a, ă, â... rồi vần oa, vần ương để đến cuối lớp một các em có thể đọc trơn từ,
tiếng, câu, đoạn, để các em có thể say mê dần với những đoạn, những bài, những câu
chuyện văn học đầy bổ ích và lý thú.
Phân môn Tập đọc rèn cho các em các kỹ năng đọc, nghe và nói. Tuy vậy, khi
học hết lớp 3, các em vẫn chỉ dừng lại ở yêu cầu đọc hay là cao nhất. Khi lên lớp bốn
việc luyện đọc bắt đầu chú ý đến yêu cầu biểu cảm, câu hỏi tìm hiểu bài, chú trọng khai
thác hàm ý về nghệ thuật và biểu hiện nhiều hơn. Phân môn Tập đọc lớp Bốn đã chú
trọng đến yêu cầu rèn luyện đọc diễn cảm (thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc
phù hợp với sự việc, hình ảnh, cảm xúc trong bài). Biết đọc diễn cảm văn bản sẽ giúp
các em có khả năng cảm thụ văn bản tốt hơn, từ đó càng thêm yêu thích môn học Tiếng
Việt môn học đem đến biết bao vẻ đẹp, niềm vui và hứng thú.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp bốn là
việc làm khó , mất nhiều thời gian và công sức. Để đọc diễn cảm được một văn bản
nghệ thuật yêu cầu học sinh phải:
- Đọc đúng: phát âm đúng, ngắt nghỉ đúng.
- Đọc hay: thể hiện được ngữ điệu từng câu, từng đoạn.
- Đọc diễn cảm: ngắt giọng biểu cảm, nhấn giọng hoặc kéo dài giọng, đọc
đúng giọng của nhân vật nhằm thể hiện tình cảm, thái độ của tác giả cũng như bản
thân.
Như vậy, đọc diễn cảm là hình thức đọc cao nhất mà người đọc phải thổi đựơc
cái hồn của tác phẩm vào từng câu, từng chữ. Vậy làm thế nào để rèn đọc diễn cảm cho
học sinh lớp 4, cần sử dụng những hình thức, biện pháp nào để luyện đọc tốt trong các
giờ lên lớp,…đó là lý do thúc đẩy tôi nghiên cứu đề tài này
2. Mục đích nghiên cứu.
Thông qua đề tài này, bản thân tôi hi vọng tìm ra được những biện pháp hữu
hiệu nhằm thực hiện việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp bốn trường Tiểu
- 3 -
học Nghĩa Đô, nâng cao chất lượng dạy và học môn Tập đọc, thực hiện mục tiêu đổi
mới dạy và học có hiệu quả.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
3. 1. Đối tượng nghiên cứu:
Trong đề tài này, đối tượng nghiên cứu là “ Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc
diễn cảm cho học sinh lớp bốn”
3.2. Phạm vi nghiên cứu.
Đề tài được nghiên cứu và hoàn thành trên chương trình phân môn Tập đọc của
môn Tiếng Việt 4.
Do thời gian có hạn nên phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ dừng lại ở việc điều tra
việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm ở lớp 4A, trường Tiểu học Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy
(thời gian từ 15/ 9/ 2007 đến 20/ 3/ 2008).
4. Nhiệm vụ nghiên cứu.
4.1. Xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
4.2. Phân tích lý thuyết và những số liệu thu thập được trong quá trình khảo sát
thực trạng ở khối lớp bốn của trường Tiểu học Nghĩa Đô.
4.3. Đề xuất được những biện pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng dạy và
học môn Tập đọc nói chung, việc rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp bốn
trường Tiểu học Nghĩa Đô nói riêng.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Kết hợp nhiều phương pháp và nhóm phương pháp nghiên cứu:
5.1. Một số phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
5.2. Một số phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
5.2.1.Phương pháp quan sát.
5.2.2. Phương pháp điều tra.
5.2.3. Phương pháp chuyên gia.
5.3. Một số phương pháp dạy học tích cực.
5.3.1 – Trò chơi học tập.
5.3.2 - Hoạt động nhóm.
- 4 -
5.3.3 - Đóng vai.
5.3.4 – Vấn đáp.
5.3.5 – Phát hiện và giải quyết vấn đề.
5.3.6 – Quan sát
Nội Dung
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn
1.1. Mục tiêu của phân môn Tập đọc.
1.1.1. Mục tiêu chung.
Phân môn Tập đọc rèn cho học sinh các kỹ năng đọc, nghe, nói. Thông qua hệ
thống bài học theo chủ điểm và những câu hỏi tìm hiểu bài, phân môn Tập đọc cung
cấp cho học sinh hiểu biết về thiên nhiên, xã hội , con người cung cấp vốn từ, Tăng
cường khả năng diễn đạt, trang bị một số hiểu biết ban đầu về tác phẩm văn học ( Như
đề tài, cốt truyện, nhân vật, ...)
Và góp phần rèn luyện nhân cách cho học sinh.
1.1.2.Mục tiêu phân môn Tập đọc lớp 4.
Cũng như các lớp dưới, phân môn Tập đọc lớp 4 bên cạnh việc thực hiện mục tiêu
chung còn thực hiện một số các mục tiêu:
1.1.2.1. Củng cố nâng cao kỹ năng đọc cho học sinh:
Thông qua 62 bài tập đọc (SGK TV 4 – hai tập) thuộc các loại hình văn bản
nghệ thuật, báo chí, khoa học, trong đó có 54 bài văn xuôi, một vở kịch, 17 bài thơ,
phân môn Tập đọc lớp 4 tiếp tục củng cố, nâng cao kỹ năng đọc trơn, đọc thầm, đã
được phát triển từ các lớp dưới, đồng thời rèn luyện thêm về kĩ năng diễn cảm. Nâng
cao kĩ năng đọc hiểu văn bản cụ thể là:
+ Nhận biết đựợc đề tài, cấu trúc của bài.
+ Biết cách tóm tắt bài, làm quen với thao tác đọc lướt để nắm ý.
- 5 -
+ Phát hiện được giá trị của một số biện pháp nghệ thuật trong các văn bản văn
chương.
1.1.2.2. Mở rộng vốn hiểu biết, bồi dưỡng tư tưởng tình cảm, nhân cách cho
học sinh.
Nội dung các bài Tập đọc trong sách Tiếng Việt 4 phản ánh một số vấn đề cơ
bản về đạo đức, phẩm cách, sở thích, thú vui lành mạnh... của con người thông qua
ngôn ngữ văn học, những hình tượng giàu chất thẩm mĩ và nhân văn do đó có tác dụng
sâu sắc giáo dục tư tưởng, tình cảm và trau rồi nhân cách cho học sinh. Hệ thống chủ
điểm của các bài Tập đọc vừa mang tính khái quát, vừa mang tính hình tượng, góp
phần cung cấp cho học sinh những hiểu biết về thiên nhiên, xã hội, con người trong
nước và trên thế giới. Qua các bài tập đọc, học sinh còn được cung cấp thêm về vốn từ
ngữ, vốn diễn đạt những hiểu biết về tác phẩm văn học, từ đó nâng cao trình độ văn
hoá nói chung và trình độ Tiếng Việt nói riêng.
1.1.2.3.Một số mục tiêu cụ thể của môn phân môn Tập đọc lớp 4
- Biết cách đọc các loại văn bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học, phù
hợp với thể loại và nội dung văn bản, thể hiện đựoc tình cảm, thái độ của tác giả, giọng
điệu của nhân vật.
- Đọc thầm có có tốc độ nhanh hơn lớp 3.
- Biết cách xác định ý nghĩa, chia đoạn văn bản, nhận ra mối quan hệ giữa các
nhân vật, sự kiện, tình tiết trong bài, biết nhận xét về một số hình ảnh, nhân vật trong
các bài tập đọc có giá trị văn chương.
- Biết cách sử dụng từ điển học sinh, có thói quen ghi chép các thông tin đã học,
thuộc lòng một số bài văn, bài thơ.
1.2. Mục tiêu của việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm
1.2.1. Về kiến thức:
- Nắm được cách rèn kỹ năng đọc diễn cảm.
- Có phương pháp rèn kĩ năng đọc diễn cảm.
1.2.2. Về kỹ năng:
