BÁO CÁO K T QUẾ Ả
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NỨ Ứ Ụ Ế
1. L i gi i thi uờ ớ ệ
Hi n nay, v n đ đi m i PPDH nói chung cũng nh đi m i PPDHệ ấ ề ổ ớ ư ổ ớ
môn Đa lí nói riêng đã đc pháp ch hóa trong đi u 28, Lu t Giáo d c:ị ượ ế ề ậ ụ
“Ph ng pháp giáo d c ph thông ph i phát huy tính tích c c, t giác, chươ ụ ổ ả ự ự ủ
đng, sáng t o c a h c sinh, phù h p v i đc đi m c a t ng l p h c, mônộ ạ ủ ọ ợ ớ ặ ể ủ ừ ớ ọ
h c; b i d ng ph ng pháp t h c, kh năng làm vi c theo nhóm; rènọ ồ ưỡ ươ ự ọ ả ệ
luy n kĩ năng v n d ng ki n th c vào th c ti n; tác đng đn tình c m,ệ ậ ụ ế ứ ự ễ ộ ế ả
đem l i ni m vui, h ng thú h c t p cho h c sinh”.ạ ề ứ ọ ậ ọ Do đó, vi c d y h cệ ạ ọ
không ch d ng l i ỉ ừ ạ ở nhi m vệ ụ truy n th ki n th c mà quan tr ng h n làề ụ ế ứ ọ ơ
d y cho h c sinh ph ng pháp t h c, t chi m lĩnh ki n th c.ạ ọ ươ ự ọ ự ế ế ứ
Nh chúng ta đã bi t, Đa lí là m t môn khoa h c t ng h p v a mangư ế ị ộ ọ ổ ợ ừ
tính xã h i, v a mang tính t nhiên: nó nghiên c u nh ng v n đ ph c t pộ ừ ự ứ ữ ấ ề ứ ạ
trong không gian lãnh th , trong đó các thành ph n g n bó ch t ch v iổ ầ ắ ặ ẽ ớ
nhau, tác đng l n nhau. Vì v y trong quá trình h c t p b môn Đa lí, h cộ ẫ ậ ọ ậ ộ ị ọ
sinh luôn ph i tìm hi u m i liên h gi a các s v t, hi n t ng trong quáả ể ố ệ ữ ự ậ ệ ượ
trình phát tri n và bi n đi không ng ng c a chúng. Vi c h c t p b mônể ế ổ ừ ủ ệ ọ ậ ộ
Đa lí góp ph n cho h c sinh nh n th c đúng đn v vai trò c a t nhiên vàị ầ ọ ậ ứ ắ ề ủ ự
con ng i trong các ho t đng kinh t - xã h i trên lãnh th .ườ ạ ộ ế ộ ổ
Tuy nhiên, qua th c t gi ng d y t i tr ng THPT 10 năm qua, tôi nh nự ế ả ạ ạ ườ ậ
th y:ấ
Nhi u giáo viên và h c sinh v n quan ni m:ề ọ ẫ ệ Đa lí là môn h c thu cị ọ ộ
lòng, ch c n h c thu c bài là đt đi m cao, không c n t duy nh các mônỉ ầ ọ ộ ạ ể ầ ư ư
h c khác. Do đó vi c d y c a th y và h c c a trò th ng là gi ng gi i ọ ệ ạ ủ ầ ọ ủ ườ ả ả - ghi
chép nên ch a t o đc h ng thúư ạ ượ ứ cho h c sinh, ọch a phát huy đc kh năngư ượ ả
t duy, sáng t o, ch đngư ạ ủ ộ ; ch a giúp cho ưh c sinhọ n m b t đc b n ch tắ ắ ượ ả ấ
1
các hi n t ng đa líệ ượ ị ; đc bi t là kh năng phân tích, t ng h p, so sánh cònặ ệ ả ổ ợ
y u.ế
H c sinh th ng chia s r ng các em g p r t nhi u khó khăn trong vi cọ ườ ẻ ằ ặ ấ ề ệ
ghi nh ki n th c: m t ph n vì bài dài, l ng ki n th c thông tin trong m iớ ế ứ ộ ầ ượ ế ứ ỗ
bài là r t nhi u; m t ph n vì các em có quá ít th i gian trong đi u ki n l chấ ề ộ ầ ờ ề ệ ị
h c t p, thi c , ho t đng ngo i khóa dày đc. Ngay c khi h c thu c t ngọ ậ ử ạ ộ ạ ặ ả ọ ộ ừ
bài theo nhi m v giáo viên giao sau m i ti t h c, thì đn khi ki m tra đánhệ ụ ỗ ế ọ ế ể
giá nhi u bài trong các đ thi t ng h p (nh thi h c k , thi kh o sát chuyênề ề ổ ợ ư ọ ỳ ả
đ, thi h c sinh gi i…) các em l i b quên r t nhi u ki n th c, đúng là “h cề ọ ỏ ạ ị ấ ề ế ứ ọ
sau quên tr c”, h c bài này thì quên bài kia. Th c t cho th y, ngay c m tướ ọ ự ế ấ ả ộ
s h c sinh chăm ch nh ng k t qu h c t p v n th p vì các em th ng h cố ọ ỉ ư ế ả ọ ậ ẫ ấ ườ ọ
bài nào bi t bài đy, không bi t liên k t các ki n th c v i nhau, không bi tế ấ ế ế ế ứ ớ ế
v n d ng ki n th c đã h c ph n tr c vào ph n sau. Ph n l n h c sinh khiậ ụ ế ứ ọ ầ ướ ầ ầ ớ ọ
đc sách ho c nghe gi ng trên l p không bi t cách t ghi chép đ l u thôngọ ặ ả ớ ế ự ể ư
tin, l u ki n th c tr ng tâm vào trí nh c a mình.ư ế ứ ọ ớ ủ
Trong ch ng trình sách giáo khoa ươ môn Đa lí ịhi n nay, các lo i s đệ ạ ơ ồ
đc ượ thi t k và đa vào khá nhi u bài h c khác nhau, nh m t kênh hình bênế ế ư ề ọ ư ộ
c nh tranh nh/bi u đ đ giáo viên và h c sinh có th s d ng trong quáạ ả ể ồ ể ọ ể ử ụ
trình khai thác ki n th c m i.ế ứ ớ Tuy nhiên, vi c khai thác và s d ng các s đệ ử ụ ơ ồ
đó còn h n ch , ạ ế hi u qu s d ngệ ả ử ụ ch a cao. ư
Xu t phát t nh ng lý do trên cùng v i quan đi m cho r ng có th sấ ừ ữ ớ ể ằ ể ử
d ng s đ t duy vào d y h c nh m t công c , ph ng ti n giúp quá trìnhụ ơ ồ ư ạ ọ ư ộ ụ ươ ệ
d y h c tr nên phong phú, sinh đng h n; tôi ạ ọ ở ộ ơ m nh d n đa ra sáng ki nạ ạ ư ế
“Xây d ng và s d ng s đ trong d y h c ph n Đa lí t nhiên Vi t Namự ử ụ ơ ồ ạ ọ ầ ị ự ệ
– ch ng trình Đa lí 12”ươ ị và áp d ng vào th c ti n d y h c t i tr ng THPTụ ự ễ ạ ọ ạ ườ
Nguy n Vi t Xuân. ễ ế Qua vi c thi t k và s d ng s đ trong d y h c mônệ ế ế ử ụ ơ ồ ạ ọ
Đa lí, tôi muôn giúp hoc sinh năm v ng kiên th c môn hoc, thúc đy ham ị ) ư ư ) ẩ
mu n h c t p c a h c sinh, tăng c ng ố ọ ậ ủ ọ ườ kh năng v n d ng ki n th c vào điả ậ ụ ế ứ ờ
s ng đ gi i quy t các v n đ th c ti n.ố ể ả ế ấ ề ự ễ
2
Trên th c t đã có m t s tài li u, báo cáo chuyên đ ho c sáng ki n c aự ế ộ ố ệ ề ặ ế ủ
các nhà s ph m h c và đng nghi p t i các đa ph ng khác nhau nghiên c uư ạ ọ ồ ệ ạ ị ươ ứ
v ph ng pháp s d ng s đ trong gi ng d y b môn Đa lí các c p h cề ươ ử ụ ơ ồ ả ạ ộ ị ở ấ ọ
khác nhau. Ví d : ụ
+ “S d ng s đ t duy trong d y h c đa lí l p 12”ử ụ ơ ồ ư ạ ọ ị ớ – lu n văn th c sĩậ ạ
Khoa h c giáo d c c a Nguy n Đinh Tu n.ọ ụ ủ ễ ấ
+ “Xây d ng và s d ng s đ trong d y h c đa lí”ự ử ụ ơ ồ ạ ọ ị – Bùi Văn Ti n,ế
tr ng THPT Buôn Mê Thu t.ườ ộ
Tuy nhiên, các đ tài, bài vi t trên ch y u đ c p đn nh ng đnhề ế ủ ế ề ậ ế ữ ị
h ng s d ng s đ trong quá trình d y h c chung c a c m t kh i, nên cònướ ử ụ ơ ồ ạ ọ ủ ả ộ ố
mang tính lí lu n, hàn lâm và chung chung, s l ng ví d minh h a ch aậ ố ượ ụ ọ ư
nhi u, và ch a có bài vi t nào đi sâu vào riêng ch đ “Đa lí t nhiên Vi tề ư ế ủ ề ị ự ệ
Nam” c a ch ng trình Đa lí l p ủ ươ ị ớ 12. Ban thân tôi xin đc tiên hanh nghiên + ươ)
c u môt cach cu thê v vi c thi t k và s d ng s đ trong d y h c môn Đa ư ) ) + ề ệ ế ế ử ụ ơ ồ ạ ọ ị
lí 12 - ch đ Đa líủ ề ị t nhiên. Trong toàn b ch ng trình Đa lí 12, tôi l a ch nự ộ ươ ị ự ọ
ch đ này vì đa lí t nhiên là m t ph n khó c a b môn Đa lí nói chungủ ề ị ự ộ ầ ủ ộ ị nh mằ
phát huy năng l c t duy cho h c sinh. ự ư ọ
2. Tên sáng ki nế
“Xây d ng và s d ng s đ trong d y h c ph n Đa lí t nhiên Vi tự ử ụ ơ ồ ạ ọ ầ ị ự ệ
Nam, ch ng trình Đa lí 12”.ươ ị
3. Tác giả sáng ki nế
- H và tên:ọ Tr ng Th Dungươ ị
- Đa ch : Tr ng THPT Nguy n Vi t Xuân - Vĩnh T ng - Vĩnh Phúc.ị ỉ ườ ễ ế ườ
- S đi n tho i: 0986131269ố ệ ạ
- Email: truongthidung.gvnguyenvietxuan@vinhphuc.edu.vn
4. Ch đu t t o ra sáng ki n:ủ ầ ư ạ ế Tr ng Th Dungươ ị
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki nự ụ ế
B môn Đa lí 12, ch ng Đa lí t nhiênộ ị ươ ị ự
3
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đuế ượ ụ ầ ầ ho c áp d ng thặ ụ ử
Ngày 28/9/2018
7. Mô t b n ch t c a sáng ki nả ả ấ ủ ế
7.1. N i dung c a sáng ki nộ ủ ế
N i dung c a sáng ki n đc th hi n theo s đ sau:ộ ủ ế ượ ể ệ ơ ồ
7.1.1. Các lo i s đ dùng trong gi ng d y b môn Đa líạ ơ ồ ả ạ ộ ị
Xét v đc đi m c u trúc, có th chia các lo i s đ dùng trong gi ngề ặ ể ấ ể ạ ơ ồ ả
d y Đa lí tr ng PTTH thành các d ng: ạ ị ở ườ ạ
- S đ c u trúc: là lo i s đ th hi n các thành ph n, y u t trong m tơ ồ ấ ạ ơ ồ ể ệ ầ ế ố ộ
ch nh th và m i quan h gi a chúng.ỉ ể ố ệ ữ
4
Ví d : S đ c c u ngành công nghi p Vi t Namụ ơ ồ ơ ấ ệ ở ệ
- S đ quá trình: là lo i s đ th hi n v trí các thành ph n, các y u tơ ồ ạ ơ ồ ể ệ ị ầ ế ố
và m i quan h c a chúng trong quá trình v n đng.ố ệ ủ ậ ộ
Ví d : S đ chuy n đng c a trái đt quanh m t tr i và các mùa b c bánụ ơ ồ ể ộ ủ ấ ặ ờ ở ắ
c uầ
- S đ đa đ h c: là lo i s đ bi u hi n m i quan h v m t khôngơ ồ ị ồ ọ ạ ơ ồ ể ệ ố ệ ề ặ
gian c a các s v t-hi n t ng đa lí trên l c đ, b n đ.ủ ự ậ ệ ượ ị ượ ồ ả ồ
Ví d : S đ v trí các kh i khí B c Mĩụ ơ ồ ị ố ở ắ
5