So sánh độ mô học u sao bào theo tiêu chuẩn của Daumas - Duport và của Kernohan

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> <br /> SO SAÙNH ÑOÄ MOÂ HOÏC U SAO BAØO<br /> THEO TIEÂU CHUAÅN CUÛA DAUMAS – DUPORT VAØ CUÛA KERNOHAN<br /> Nguyeãn Vuõ Thieän*, Traàn Minh Thoâng*, Nguyeãn Saøo Trung*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> U heä thaàn kinh trung öông laø u thöôøng gaëp, nhaát laø ôû treû em. Loaïi u nguyeân phaùt thöôøng gaëp nhaát laø u sao<br /> baøo . Coù nhieàu baûng xeáp loaïi cuûa caùc taùc giaû khaùc nhau nhö Kernohan, Ringertz, Toå chöùc Y teá Theá giôùi,<br /> Daumas – Duport... Vieäc xeáp ñoä moâ hoïc u sao baøo giuùp cho baùc só laâm saøng coù höôùng ñieàu trò thích hôïp hôn.<br /> Qua nghieân cöùu so saùnh ñoä moâ hoïc cuûa Daumas - Duport vaø ñoä moâ hoïc cuûa Kernohan ñoái vôùi 122 tröôøng hôïp<br /> u sao baøo ñaõ ñöôïc chaån ñoaùn taïi khoa giaûi phaãu beänh beänh vieän Chôï Raãy töø thaùng 6/98 ñeán 6/99, caùc taùc giaû<br /> nhaän thaáy trong 122 tröôøng hôïp coù 11 tröôøng hôïp khoâng töông hôïp giöõa 2 tieâu chuaån moâ hoïc cuûa Kernohan<br /> vaø Daumas - Duport, chuû yeáu taäp trung vaøo ñoä aùc 1, 2 (3 tröôøng hôïp), ñoä 3, 4 (5 tröôøng hôïp) vaø 1 tröôøng hôïp<br /> laø ñoä 3 (Kernohan) vaø ñoä 2 (Daumas - Duport), 2 tröôøng hôïp laø ñoä 2 (Kernohan) vaø ñoä 3 (Daumas - Duport).<br /> Tìm hieåu veà nguyeân nhaân cuûa söï khoâng töông hôïp naøy thì coù ñeán 5 tröôøng hôïp lieân quan ñeán u sao baøo<br /> loâng vaø coøn laïi laø do soá löôïng lam caét ra laø 1. Ñeå khaéc phuïc tình traïng naøy, caùc taùc giaû ñeà nghò neân caét nhieàu<br /> tieâu baûn ñeå ñaùnh giaù toaøn dieän vaø neáu beänh nhaân treû tuoåi, treân vi theå coù ñaëc ñieåm u sao baøo loâng thì neân xeáp<br /> vaøo ñoä 1, 2 vì loaïi u naøy coù tieân löôïng toát.<br /> <br /> * Boä moân Giaûi phaãu beänh – Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh<br /> ** Khoa Giaûi Phaãu beänh – Beänh vieän Chôï raãy<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh g<br /> <br /> 1<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> SUMMARY<br /> COMPARISION OF HISTOLOGIC GRADING OF ASTROCYTOMAS ACCORDING TO DAUMAS DUPORT AND KERNOHAN<br /> Nguyeãn Vuõ Thieän*, Traàn Minh Thoâng*, Nguyeãn Saøo Trung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Special issue of Pathology - Vol. 5 - Supplement of No 4 - 2001:13-16<br /> <br /> Tumors of the central nervous system are most commonly encountered in children. The commonest<br /> primary tumors are astrocytomas. There are many classification systems of astrocytomas such as Kernohan,<br /> Ringertz, W.H.O, Daumas – Duport... The histological grading of astrocytomas will help clinicians for better<br /> treatment patients. We compare histological grading of Daumas - Duport and Kernohan for 122 cases of<br /> astrocytomas diagnosed at the Pathology Department of Cho Ray Hospital from June 1998 to June 1999 and<br /> we have found that in 122 cases, there are 11 cases which differ in grading between Daumas - Duport and<br /> Kernohan, most of them are grade 1 or 2 (3 cases), grade 3, 4 (5 cases) and 1 case grade 3 (Kernohan), grade<br /> 2 (Daumas - Duport); 2 case grade 2 (Kernohan) and grade 3 (Daumas - Duport).<br /> About the cause of this irrelevancy, 5 cases are pylocytic astrocytomas, the others have only one slide. To<br /> avoid this situation, the authors suggest to have a set of slides for a complete evaluation and especially in<br /> young patients, pylocytic astrocytomas diagnosed microscopically should be graded 1 or 2 because those<br /> have a good prognosis.<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> <br /> MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU<br /> <br /> U heä thaàn kinh trung öông ñeàu coù ôû ngöôøi lôùn<br /> vaø treû em. ÔÛ treû em u heä thaàn kinh trung öông laø u<br /> nguyeân phaùt ñöùng haøng thöù hai sau beänh baïch<br /> huyeát vaø limphoâm(7). U sao baøo cuõng thöôøng gaëp ôû<br /> treû em. Trong 207 treû em coù u ôû hoá sau thì ñaõ coù<br /> 167 tröôøng hôïp laø u sao baøo (1).<br /> <br /> So saùnh ñoä moâ hoïc cuûa Daumas – Duport vaø ñoä<br /> moâ hoïc cuûa Kernohan.<br /> <br /> U sao baøo laø u nguyeân phaùt thöôøng gaëp nhaát<br /> cuûa heä thaàn kinh trung öông, chieám 70-80% u thaàn<br /> kinh ñeäm(8) vaø khoaûng 20% u noäi soï nguyeân phaùt(9).<br /> <br /> - 122 tröôøng hôïp u sao baøo ñaõ ñöôïc chaån ñoaùn<br /> taïi khoa giaûi phaãu beänh beänh vieän Chôï Raãy töø<br /> thaùng 6/98 ñeán 6/99.<br /> <br /> Coù nhieàu baûng xeáp loaïi cuûa caùc taùc giaû khaùc<br /> nhau nhö Kernohan, Ringertz, Toå chöùc y teá theá<br /> giôùi, Daumas – Duport..., chöùng toû giöõa caùc taùc giaû<br /> coøn coù nhieàu ñieåm chöa thoáng nhaát.<br /> <br /> Phöông phaùp nghieân cöùu<br /> <br /> Vieäc xeáp ñoä moâ hoïc u sao baøo giuùp cho laâm<br /> saøng coù höôùng ñieàu trò thích hôïp hôn.<br /> Traàn Minh Thoâng ñaõ chaån ñoaùn 176 tröôøng hôïp<br /> u sao baøo trong 648 beänh nhaân ñaõ ñöôïc phaãu thuaät<br /> u heä thaàn kinh trung öông ôû Beänh Vieän Chôï Raãy töø<br /> 1994 – 1997ø. Tuy nhieân taùc giaû chöa baøn tôùi vaán ñeà<br /> xeáp ñoä moâ hoïc cuûa u sao baøo cuõng nhö so saùnh caùc<br /> tieâu chuaån phaân loaïi nhaèm ñöa ra höôùng giaûi quyeát<br /> toát cho hôn cho beänh nhaân(10).<br /> <br /> 2<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG<br /> NGHIEÂN CÖÙU<br /> <br /> VAØ<br /> <br /> PHÖÔNG<br /> <br /> PHAÙP<br /> <br /> Ñoái töôïng nghieân cöùu<br /> <br /> - Loaïi nghieân cöùu: nghieân cöùu hoài cöùu.<br /> Thu thaäp caùc döõ lieäu veà laâm saøng.<br /> - Caùc beänh phaåm naøy ñöôïc xöû lyù vaø nhuoäm<br /> Hematoxylin - Eosin.<br /> Xeáp ñoä moâ hoïc theo tieâu chuaån cuûa Daumas –<br /> Duport vaø cuûa Kernohan.<br /> So saùnh ñoä moâ hoïc cuûa Daumas - Duport vaø<br /> Kernohan.<br /> - Xöû lyù soá lieäu baèng phaàn meàm Microsoft<br /> Excel.<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> <br /> KEÁT QUAÛ VAØ BAØN LUAÄN<br /> Theo tieâu chuaån chaån ñoaùn vi theå cuûa Daumas<br /> – Duport(4)<br /> Theo caùch chia ñoä cuûa Daumas - Duport, chuùng<br /> toâi coù soá lieäu nhö sau:<br /> Baûng 1: Ñoä moâ hoïc theo Daumas - Duport<br /> Ñoä moâ hoïc cuûa Daumas - Duport<br /> Soá tröôøng hôïp<br /> <br /> 1<br /> 0<br /> <br /> 2<br /> 37<br /> <br /> 3<br /> 55<br /> <br /> 4<br /> 30<br /> <br /> Trong ñoä aùc 4, coù 3 trong 4 tieâu chuaån laø 23<br /> tröôøng hôïp.<br /> Theo tieâu chuaån chaån ñoaùn vi theå cuûa<br /> Kernohan(5)<br /> Theo tieâu chuaån vi theå cuûa Kernohan, chuùng<br /> toâi coù soá lieäu nhö sau:<br /> Baûng 2: Ñoä moâ hoïc cuûa Kernohan<br /> Ñoä moâ hoïc cuûa Kernohan<br /> Soá tröôøng hôïp<br /> <br /> 1<br /> 3<br /> <br /> 2<br /> 35<br /> <br /> 3<br /> 59<br /> <br /> 4<br /> 25<br /> <br /> So saùnh tieâu chuaån moâ hoïc theo Daumas Duport vaø Kernohan<br /> Baûng 3: Tieâu chuaån phaân loaïi moâ hoïc theo Daumas<br /> - Duport vaø Kernohan<br /> Ñoä moâ hoïc<br /> Kernohan<br /> Daumas - Duport<br /> <br /> 1<br /> 3<br /> 0<br /> <br /> 2<br /> 35<br /> 37<br /> <br /> 3<br /> 59<br /> 55<br /> <br /> 4<br /> 25<br /> 30<br /> <br /> Toång<br /> 122<br /> 122<br /> <br /> Chuùng toâi söû duïng phöông phaùp ANOVA 2<br /> yeáu toá khoâng laëp, vôùi giaû thieát laø caùc ñoä moâ hoïc<br /> theo Daumas - Duport vaø Kernohan khoâng khaùc<br /> nhau vaø tieâu chuaån moâ hoïc theo Kernohan vaø<br /> Daumas - Duport cuõng khoâng khaùc nhau.<br /> Keát quaû nhö sau:<br /> F ñoä moâ hoïc = 117,22 > F (0,01) = 29,46. Loaïi<br /> giaû thieát. Coù nghóa laø caùc ñoä moâ hoïc coù khaùc bieät.<br /> F tieâu chuaån moâ hoïc = 0 < F (0,01) = 34,12.<br /> Nhaän giaû thieát. Coù nghóa laø caùc tieâu chuaån moâ hoïc<br /> cuûa Daumas - Duport vaø Kernohan chöa thaáy coù söï<br /> khaùc bieät.<br /> Keát luaän: Coù thaáy khaùc bieät giöõa ñoä moâ hoïc vaø<br /> chöa thaáy coù söï khaùc bieät caùc tieâu chuaån moâ hoïc<br /> cuûa Daumas - Duport vaø Kernohan.<br /> Do coù nhieàu baûng phaân loaïi ñöôïc duøng ñeå phaân<br /> loaïi caùc u thaàn kinh ñeäm neân khoù so saùnh tieân<br /> löôïng vaø keát quaû ñieàu trò trong y vaên. Do vaäy ñieàu<br /> quan troïng laø hieåu nhöõng neùt töông ñoàng vaø khaùc<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh g<br /> <br /> nhau giöõa caùc heä thoáng phaân loaïi u thaàn kinh<br /> ñeäm(5). Heä thoáng phaân loaïi u sao baøo cuûa Kernohan<br /> cuõng döïa chuû yeáu vaøo 4 yeáu toá cuûa Daumas Duport, nhöng caùch ñaùnh giaù coù khaùc nhau laø<br /> Daumas - Duport döïa treân toång soá ñieåm ñeå xeáp ñoä<br /> moâ hoïc(3,10).<br /> Theo keát quaû chuùng toâi thu thaäp ñöôïc thì giöõa<br /> tieâu chuaån chaån ñoaùn moâ hoïc giöõa Daumas Duport vaø Kernohan chöa thaáy coù söï khaùc bieät vôùi<br /> sai soá laø 1%.<br /> Tuy nhieân trong nghieân cöùu naøy chuùng toâi chaån<br /> ñoaùn 11 tröôøng hôïp khoâng töông hôïp giöõa 2 tieâu<br /> chuaån moâ hoïc cuûa Kernohan vaø Daumas - Duport,<br /> chuû yeáu taäp trung vaøo ñoä aùc 1, 2 (3 tröôøng hôïp), 3,<br /> 4 (5 tröôøng hôïp) vaø 1 tröôøng hôïp laø ñoä 3<br /> (Kernohan) vaø ñoä 2 (Daumas - Duport), 2 tröôøng<br /> hôïp laø ñoä 2 (Kernohan) vaø ñoä 3 (Daumas - Duport).<br /> Söï khaùc nhau cô baûn giöõa Kernohan vaø<br /> Daumas - Duport trong ñoä 1 laø Kernohan xeáp u sao<br /> baøo loâng vaøo ñoä 1. Ngöôøi ta nhaän thaáy raèng u sao<br /> baøo loâng coù tieân löôïng toát vaø hieám khi hoùa aùc. Taùc<br /> giaû Ringertz cuõng xeáp u sao baøo loâng vaøo ñoä 1 vaø<br /> ngaøy nay Toå chöùc y teá theá giôùi cuõng xeáp nhö vaäy(5).<br /> Treân vi theå u sao baøo loâng coù theå coù dò daïng teá<br /> baøo , phaân baøo , taêng saûn noäi moâ maïch maùu nhöng<br /> khoâng coù yù nghóa tieân löôïng. Coù theå coù teá baøo<br /> khoång loà vôùi nhieàu nhaân ôû ngoaïi vi ñaëc bieät ôû tieåu<br /> naõo vaø ñaïi naõo(2). Nhö vaäy khi u sao baøo loâng coù<br /> moät ít teá baøo nhaân khoâng ñieån hình thì theo<br /> Daumas - Duport seõ xeáp ñoä 2 nhöng theo<br /> Kernohan coù theå laø ñoä 1 neáu maät ñoä teá baøo khoâng<br /> taêng nhieàu vaø nhö vaäy gaây khaùc bieät giöõa Daumas Duport vaø Kernohan trong xeáp ñoä 1 vaø 2. Trong<br /> nghieân cöùu naøy coù 3 tröôøng hôïp (K3302, K5618,<br /> K6035) khoâng töông hôïp vaø ñeàu laø u sao baøo loâng ôû<br /> tieåu naõo. Treân tieâu baûn goàm caùc teá baøo nhaân khoâng<br /> ñieån hình, maät ñoä teá baøo taêng ít. Do ñoù theo<br /> Daumas - Duport seõ coù ñoä moâ hoïc 2 vaø Kernohan<br /> laø ñoä 1.<br /> Coù 2 tröôøng hôïp khoâng töông hôïp giöõa ñoä 3<br /> (Daumas - Duport) vaø 2 (Kernohan)<br /> Ñaây laø tröôøng hôïp cuûa 1 beänh nhaân 18 tuoåi<br /> (K4099) vaø 1 beänh nhaân 23 tuoåi (K6842) coù u sao<br /> baøo loâng ôû tieåu naõo. Treân tieâu baûn coù nhaân khoâng<br /> ñieån hình, taêng saûn noäi moâ maïch maùu neân theo<br /> <br /> 3<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> Daumas - Duport seõ coù 2 tieâu chuaån vôùi ñoä moâ hoïc<br /> laø 3(3,4). Tuy nhieân ñaây laø u sao baøo loâng ôû tieåu naõo,<br /> treân vi theå coù maät ñoä teá baøo taêng, nhaân khoâng ñieån<br /> hình, khoâng coù vuøng thoaùi saûn aùc tính neân chuùng toâi<br /> chæ xeáp ñoä 2 theo Kernohan.<br /> Tieâu chuaån cuûa Daumas - Duport coù theå thaáp<br /> hôn Kernohan trong moät soá tröôøng hôïp nhö maãu<br /> moâ nhoû chæ laáy ñöôïc vuøng coù nhieàu nhaân khoâng<br /> ñieån hình maø khoâng laáy ñöôïc caùc thaønh phaàn khaùc.<br /> Kernohan xeáp nhaân dò daïng vaøo ñoä 3, trong khi<br /> ñoù Daumas - Duport xem nhö laø coù nhaân khoâng<br /> ñieån hình. Trong tröôøng hôïp naøy neáu maät ñoä teá baøo<br /> taêng nhieàu, coù nhieàu nhaân dò daïng, ñaïi baøo nhieàu<br /> nhaân vaø khoâng coù caùc tieâu chuaån khaùc, thì<br /> Kernohan seõ ñaùnh giaù laø ñoä 3 hoaëc 4 nhöng theo<br /> Daumas - Duport chæ xeáp ñoä 2. Tröôøng hôïp K5541<br /> laø moät ví duï. Theo Daumas - Duport tröôøng hôïp<br /> naøy chæ coù 1 tieâu chuaån nhaân khoâng ñieån hình,<br /> khoâng coù caùc tieâu chuaån khaùc nhö hoaïi töû, phaân baøo<br /> neân xeáp laø ñoä 2, nhöng ña soá laø caùc teá baøo coù nhaân<br /> dò daïng, ñaïi baøo nhieàu nhaân neân theo Kernohan thì<br /> ñoä moâ hoïc laø ñoä 3. Tröôøng hôïp naøy coù theå lyù giaûi laø<br /> maãu moâ u nhoû khoâng ñaïi dieän heát cho khoái u neân<br /> khoâng theå ñaùnh giaù hôn.<br /> Kernohan xem ñoä 3, 4 nhö laø u nguyeân baøo<br /> thaàn kinh ñeäm ña daïng(6) nhöng khoâng phaân bieät roõ<br /> raøng ñoä 3 vaø 4(5) neáu coù nhieàu hoaïi töû, taêng saûn noäi<br /> moâ maïch maùu, phaân baøo , dò daïng thì xeáp vaøo ñoä 4<br /> hôn laø ñoä 3. Do ñoù seõ coù moät soá tröôøng hôïp<br /> Kernohan laø ñoä 3 nhöng Daumas - Duport coù theå<br /> xeáp vaøo ñoä 4.<br /> Trong nghieân cöùu naøy coù 5 tröôøng hôïp nhö vaäy.<br /> Caùc tröôøng hôïp naøy coù soá löôïng teá baøo u khoâng<br /> nhieàu nhö ñoä 4 vaø ít hoaïi töû, phaân baøo neân theo<br /> Kernohan laø ñoä 3. Trong khi ñoù theo Daumas Duport thì coù 3 hoaëc 4 tieâu chuaån laø xeáp ñoä 4. Söï<br /> khoâng töông hôïp naøy coù theå ñöôïc khaéc phuïc baèng<br /> caùch caét nhieàu lam ôû nhieàu vuøng khaùc nhau ñeå coù 1<br /> söï ñaùnh giaù toaøn dieän.<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> Coù 11 tröôøng hôïp khoâng töông hôïp veà xeáp ñoä<br /> moâ hoïc giöõa Daumas - Duport vaø Kernohan chuû<br /> yeáu giöõa ñoä 1, ñoä 2 (3 tröôøng hôïp), giöõa ñoä 3, ñoä 4<br /> (5 tröôøng hôïp) vaø giöõa ñoä 2, ñoä 3 (3 tröôøng hôïp).<br /> Tìm hieåu veà nguyeân nhaân cuûa söï khoâng töông hôïp<br /> naøy thì coù ñeán 5 tröôøng hôïp lieân quan ñeán u sao<br /> baøo loâng vaø coøn laïi laø do soá löôïng lam caét ra ít. Ñeå<br /> khaéc phuïc tình traïng naøy, theo chuùng toâi neân caét<br /> nhieàu tieâu baûn ñeå ñaùnh giaù toaøn dieän vaø neáu beänh<br /> nhaân treû tuoåi, treân vi theå coù ñaëc ñieåm u sao baøo<br /> loâng thì neân xeáp vaøo ñoä 1, ñoä 2 vì loaïi u naøy coù tieân<br /> löôïng toát.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1.<br /> <br /> BONNER K., SIEGEL KR.: Pathology, treatment and<br /> management of posterior fossa brain tumors in childhood. In JNEUROSCI – NURS, 1988 APR; 20 (2): 84-93.<br /> 2. BURGER C.P., SCHEITHAUER W.B. : Tumors of neuroglia<br /> and choroid plexus epithelium. In BURGER C.P.,<br /> SCHEITHAUER W.B.: Tumors of the central nervous system.<br /> AFIP, 1994: 25 - 96.<br /> 3. CUNG THÒ TUYEÁT ANH: Xaï trò caùc böôùu sao baøo cuûa naõo.<br /> Luaän aùn chuyeân khoa II, TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC TP.<br /> HCM 1999.<br /> 4. DAUMAS-DUPORT C., SCHEITHAUER B., O FALLON J.,<br /> KELLY P.: Grading of astrocytomas. a simple and reproducible<br /> method. In CANCER, 1988 NOV 15; 62 (10): 2152-2165.<br /> 5. McDONALD D.J., ROSENBLUM L.M.: Gliomas. In<br /> RENGACHARY S.S., WILKINS H.R.: Principles of<br /> neurosurgery, WOLFE, 1994: 26.1-26.6.<br /> 6. NGUYEÃN SAØO TRUNG, Beänh heä thaàn kinh - Beänh hoïc caùc<br /> taïng vaø heä thoáng, TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC TP.HCM<br /> 1998: 730-735.<br /> 7. RUBINSTEIN J.L.: TUMORS OF THE NEUROGLIAL<br /> CELLS. In RUBINSTEIN J.L.: Tumors of the central nervous<br /> system. AFIP, 1972: 33 - 40.<br /> 8. SISSON A.J.: Central nervous system- tumors. In SISSON A.J.<br /> The bare facts of systemic pathology 2nd, J.B.LIPPINCOTT<br /> COMPANY 1978: 199 – 200.<br /> 9. STEPHEN.V.F., BOULDIN.W.T., The nervous system. In<br /> Rubin. Emanuel, Farber. L.J, pathology 2nd, J.B.LIPPINCOTT<br /> COMPANY 1994. 1439 –1440.<br /> 10. TRAÀN MINH THOÂNG: Goùp phaàn nghieân cöùu u heä thaàn kinh<br /> trung öông. Luaän aùn chuyeân khoa II, TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC Y<br /> DÖÔÏC TP.HCM 1999.<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh<br /> <br />