Sử dụng phương pháp cắt đốt và trồng trực tiếp ra vườn ươm cây lan hài hồng

TẠP CHÍ SINH HỌC 2014, 36(1se): 272-276<br /> <br /> SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP CẮT ĐỐT VÀ TRỒNG TRỰC TIẾP RA VƯỜN ƯƠM<br /> CÂY LAN HÀI HỒNG (Paphiopedilum delenatii)<br /> Vũ Quốc Luận1, Nguyễn Phúc Huy1, Đỗ Khắc Thịnh2, Dương Tấn Nhựt1*<br /> 1<br /> <br /> Viện Nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên, Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam,<br /> *duongtannhut@gmail.com<br /> 2<br /> Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam<br /> TÓM TẮT: Lan hài hồng (Paphiopedilum delenatii) là một trong những loài hoa lan rất khó thực hiện<br /> nhân giống vô tính, việc tìm ra một phương pháp mới, đơn giản để tạo ra một số lượng lớn cây giống<br /> trong thời gian ngắn hết sức cần thiết. Trong nghiên cứu này, các chồi non lan hài hồng có 4 lá được cấy<br /> vào môi trường SH có bổ sung 0,5 mg/l BA, 0,5 mg/l NAA, 30 g/l đường sucrose, 9,0 g/l agar, 1 g/l than<br /> hoạt tính và được nuôi trong điều kiện che tối hoàn toàn trong 4 tháng nhằm kéo dài các đốt thân; sau đó<br /> được đưa ra điều kiện chiếu sáng thêm 2 tháng để lá tổng hợp diệp lục tố và các năng lượng cần thiết cho<br /> cây. Kết quả cho thấy, các chồi non được kéo dài trung bình 10,50 cm, với số lá mới hình thành trung bình<br /> 5 lá/chồi, tương ứng với 5 đốt/chồi thu được sau 120 ngày nuôi trong điều kiện tối. Sau đó, các chồi được<br /> đưa sang điều kiện chiếu sáng 60 ngày, các chồi non tiếp tục hình thành lá mới, tuy nhiên, không nhận<br /> thấy có sự phân đốt. Sau 180 ngày nuôi cấy, các chồi được cắt thành 5 đốt riêng biệt với 1 lá và 1 rễ, riêng<br /> phần đỉnh chồi được giữ nguyên với 3 lá và 2 rễ. Cuối cùng, các đốt thân được trồng trên giá thể dớn Đài<br /> Loan thu được kết quả cao nhất ở vị trí đốt thân số 1 với tỷ lệ sống sót (100%) sau 12 tháng.<br /> Từ khóa: Paphiopedilum delenatii, nhân giống vô tính, phương pháp cắt đốt.<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> Lan hài hồng (Paphiopedilum delenatii) là<br /> một trong những loài lan đặc hữu của Việt Nam.<br /> Lan hài hồng không chỉ cho hoa đẹp, quí, có<br /> hương thơm khi nở nên được nhiều người ưa<br /> chuộng [8]. Hiện nay, lan hài hồng đã được xếp<br /> vào một trong những loài lan bị đe dọa có nguy<br /> cơ tuyệt chủng [1]. Cho tới nay, đã có một số<br /> báo cáo về nghiên cứu nhân giống vô tính lan<br /> hài hồng: phương pháp gây viết thương [6],<br /> phương pháp kéo dài đốt thân in vitro cây con<br /> lan hài hồng có nguồn gốc từ hạt để gia tăng hệ<br /> số nhân chồi [5]. Luan et al. (2012) [2] đã chiếu<br /> xạ các PLB có nguồn gốc từ hạt và tạo giống<br /> đột biến trên đối tượng lan hài hồng. Luan et al.<br /> (2012) [4] đã sử dụng chồi non 2 tháng tuổi ex<br /> vitro phục vụ cho quá trình tạo mẫu ban đầu và<br /> sử dụng phương pháp hủy đỉnh để nhân nhanh<br /> cây con và tạo cây hoàn chỉnh in vitro. Để khắc<br /> phục những khó khăn trong quá trình tạo mẫu<br /> và tăng số mẫu cấy ban đầu, Luan et al. (2012)<br /> [3] đã sử dụng ánh sáng đơn sắc để kéo dài chồi<br /> lan hài hồng ex vitro nhằm tạo điều kiện thuận<br /> lợi cho quá trình thu mẫu và khử trùng mẫu<br /> phục vụ cho quá trình tạo mẫu ban đầu. Sau đó,<br /> sử dụng phương pháp gây vết thương các chồi<br /> 272<br /> <br /> non để kích thích tạo chồi bên và tạo cây hoàn<br /> chỉnh. Để giảm chi phí trong quá trình nhân<br /> nhanh chồi và tạo cây hoàn chỉnh. Trong nghiên<br /> cứu này, chúng tôi đã kéo dài chồi in vitro trong<br /> điều kiện tối trong 4 tháng và được đưa ra điều<br /> kiện chiếu sáng thêm 2 tháng. Sau đó, sử dụng<br /> phương pháp cắt đốt và trồng trực tiếp ra ngoài<br /> vườn ươm.<br /> VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Vật liệu nghiên cứu là những chồi non in<br /> vitro lan hài hồng có chiều dài lá khoảng 3 cm<br /> và có số lá trung bình 4 lá/chồi được nuôi cấy<br /> tại Phòng Sinh học phân tử và Chọn tạo giống<br /> cây trồng thuộc Viện Nghiên cứu Khoa học Tây<br /> Nguyên. Những chồi này được đưa vào điều<br /> kiện tối trong 4 tháng nhằm kéo dài chồi và tạo<br /> thành các đốt riêng biệt. Sau đó, chúng được<br /> đưa ra điều kiện chiếu sáng thêm 2 tháng để lá<br /> tổng hợp chất diệp lục và năng lượng cần thiết.<br /> Cuối cùng, chúng được cắt thành từng đốt riêng<br /> biệt và trồng ra điều kiện vườn ươm.<br /> Kéo dài chồi in vitro lan hài hồng trong điều<br /> kiện che tối hoàn toàn<br /> Các chồi non có 4 lá được cấy vào môi<br /> trường SH (Schenk & Hildebrandt, 1972) [7] có<br /> <br /> Vu Quoc Luan et al.<br /> <br /> bổ sung 0,5 mg/l BA, 0,5 mg/l NAA, 30 g/l<br /> đường sucrose, 9,0 g/l agar, 1 g/l than hoạt tính<br /> và được đưa vào điều kiện che tối hoàn toàn<br /> trong 4 tháng nhằm khảo sát ảnh hưởng của<br /> điều kiện che tối hoàn toàn lên khả năng kéo dài<br /> chồi in vitro.<br /> Khảo sát khả năng sống sót của các đốt thân<br /> ngoài vườn ươm<br /> Các chồi in vitro được đặt trong điều kiện<br /> che tối 4 tháng, sau đó, được đưa ra điều kiện<br /> chiếu sáng đèn huỳnh quang với cường độ chiếu<br /> sáng 2.500-3.000 lux và thời gian chiếu sáng<br /> 16/8 giờ (sáng/tối) trong 2 tháng tiếp theo ở nhiệt<br /> độ phòng 25±3ºC. Cuối cùng các chồi được cắt<br /> thành từng đốt riêng biệt và trồng ra vườn ươm<br /> <br /> với giá thể dớn Đài Loan sau 12 tháng.<br /> Xử lý số liệu<br /> Đối với công thức kéo dài chồi in vitro<br /> trong điều kiện che tối hoàn toàn, mỗi lần xử lý<br /> với 5 bình, mỗi bình có 5 chồi non và trong thí<br /> nghiệm cắt đốt và trồng ra vườn ươm mỗi lần<br /> xử lý 25 đốt với 5 đốt thân/chậu. Thí nghiệm<br /> được lặp lại 4 lần, các số liệu được xử lý bằng<br /> cách sử dụng phần mềm phân tích thống kê<br /> SPSS 16.0 theo phương pháp Ducan test với<br /> α=0,05.<br /> KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> <br /> Khảo sát sự kéo dài chồi in vitro lan hài hồng<br /> trong điều kiện che tối hoàn toàn<br /> <br /> Bảng 1. Ảnh hưởng của điều kiện che tối lên sự kéo dài chồi in vitro lan hài hồng<br /> Thời gian<br /> che tối<br /> (ngày)<br /> <br /> Chiều cao<br /> chồi<br /> (cm)<br /> <br /> Số lá<br /> mới /chồi<br /> <br /> Chiều dài<br /> lá<br /> mới<br /> (cm)<br /> <br /> Chiều<br /> rộng lá<br /> mới<br /> (cm)<br /> <br /> Số rễ<br /> hình<br /> thành/<br /> đốt<br /> <br /> Màu sắc lá<br /> <br /> Đối chứng<br /> 120 ngày<br /> sáng<br /> <br /> 4,25d<br /> <br /> 3,00c<br /> <br /> 4,95a<br /> <br /> 3,37a<br /> <br /> 0,00c<br /> <br /> Chồi xanh đậm<br /> <br /> 30<br /> <br /> 4,37d<br /> <br /> 1,00e<br /> <br /> 3,80b<br /> <br /> 1,65b<br /> <br /> 0,00c<br /> <br /> 60<br /> <br /> 5,65c<br /> <br /> 2,42d<br /> <br /> 3,00c<br /> <br /> 1,45bc<br /> <br /> 0,00c<br /> <br /> 90<br /> <br /> 7,12b<br /> <br /> 3,75b<br /> <br /> 2,22d<br /> <br /> 1,15c<br /> <br /> 1,82b<br /> <br /> 120<br /> <br /> 10,50a<br /> <br /> 5,00a<br /> <br /> 2,00d<br /> <br /> 1,12c<br /> <br /> 3,37a<br /> <br /> Lá non hình thành<br /> có màu xanh nhạt<br /> Lá gốc màu vàng,<br /> lá non có màu xanh<br /> trắng<br /> Lá gốc màu vàng,<br /> lá non có màu xanh<br /> trắng<br /> Lá gốc màu nâu, lá<br /> non có màu xanh<br /> trắng<br /> <br /> Ảnh hưởng của điều kiện che tối hoàn toàn<br /> lên khả năng kéo dài đốt thân sau 120 ngày<br /> được chỉ ra ở bảng 1. Các chồi non được đặt<br /> trong điều kiện che tối hoàn toàn cho thấy sự<br /> khác biệt rõ rệt về chiều cao sau 30, 60, 90 và<br /> 120 ngày nuôi cấy (hình 1a-e). Trong nghiên<br /> cứu này, sau 30 ngày nuôi cấy, phần đốt đầu<br /> tiên đã bắt đầu kéo dài, lá non có màu xanh<br /> nhạt, phần gốc lá có màu trắng do thiếu ánh<br /> sáng để tổng hợp diệp lục tố. Sau 60 ngày nuôi<br /> cấy, chiều cao chồi đã tăng rõ rệt, đốt lóng thứ 2<br /> đã vượt ra khỏi phần tầng lá cũ, chiều dài lá<br /> <br /> ngắn lại và không nhận thấy có sự xuất hiện rễ<br /> trên các mắt đốt. Kết quả thu nhận sau 90 ngày<br /> nuôi cấy cho thấy, chiều dài chồi đã đạt 7,12 cm<br /> và sự kéo dài của đốt lóng thân có thể đạt từ 11,5 cm, chiều dài lá ngắn và chiều rộng tiếp tục<br /> được thu hẹp còn 1,15 cm (bảng 1), lá non có<br /> màu gần như trắng, lá gần gốc nhất bắt dầu ngả<br /> sang màu vàng. Trong khi đó, rễ bắt đầu xuất<br /> hiện tại các mắt thân với 1 rễ/mắt (hình 1c). Sau<br /> 120 ngày nuôi cấy, chiều cao chồi đã đạt 10,50<br /> cm với 5 lá mới được hình thành, chiều dài và<br /> chiều rộng lá thu hẹp, lá có màu gần như trắng<br /> 273<br /> <br /> TẠP CHÍ SINH HỌC 2014, 36(1se): 272-276<br /> <br /> hoàn toàn do thiếu diệp lục tố và phần đỉnh chồi<br /> đã cao tới miệng của bình nuôi cấy (hình 1e), lá<br /> gốc chuyển sang giai đoạn hóa nâu và hoại tử.<br /> Các rễ non tiếp tục dài ra và hình thành thêm<br /> các rễ mới, trung bình 3,37 rễ/chồi ở các mắt<br /> thân non. Kết quả nghiên cứu khác về kéo dài<br /> chồi in vitro dưới hệ thống chiếu sáng đơn sắc<br /> LED phục vụ cho quá trình nhân giống trên đối<br /> tượng lan hài hồng và kết quả thu được cây con<br /> có chiều cao trung bình 10 cm trong điều kiện<br /> 100% LED đỏ và dưới ánh sáng đèn huỳnh<br /> quang cường độ thấp [6]. Luan et al. (2012) [3]<br /> kéo dài chồi ex vitro trên đối tượng lan hài hồng<br /> <br /> dưới điều kiện chiếu sáng đèn LED và trong<br /> điều kiện tối và thu được chiều cao chồi trung<br /> bình 11 cm trong điều kiện chiếu sáng 100%<br /> LED xanh với 5,75 lá/chồi. Trong điều kiện tối<br /> với chiều cao trung bình đạt 8,87 cm và<br /> 5 lá/chồi, chiều rộng lá trung bình trong điều<br /> kiện LED xanh và trong tối giảm dần chỉ đạt<br /> 1,35-1,60 cm, chiều dài lá trung bình cũng chỉ<br /> đạt 5,75-6,12 cm. Trong nghiên cứu này của<br /> chúng tôi, sự kéo dài chồi trong điều kiện tối<br /> hoàn toàn sau 120 ngày nuôi cấy đạt chiều cao<br /> 10,50 cm với số lá mới hình thành trung bình<br /> 5 lá/chồi.<br /> <br /> Hình 1. a. Đối chứng 120 ngày nuôi cấy ở điều kiện chiếu sáng; b. Nuôi cấy 30 ngày trong tối;<br /> c. Nuôi cấy 60 ngày trong tối; d. Nuôi cấy 90 ngày trong tối; e. Nuôi cấy 120 ngày trong tối;<br /> f. Nuôi cấy 180 ngày; g. Cắt thành từng đốt riêng biệt; h. Trồng từng đốt riêng biệt trên giá thể dớn<br /> Đài Loan; i, j. Cây con ở vị trí đốt thân số 1 sinh trưởng ngoài vườn ươm sau 12 tháng;<br /> k. Cây con hình thành ở từng vị trí đốt thân sau 12 tháng ngoài vườn ươm.<br /> 274<br /> <br /> Vu Quoc Luan et al.<br /> <br /> Khảo sát khả năng sống sót của các vị trí đốt<br /> thân ngoài vườn ươm sau 12 tháng<br /> Các chồi in vitro được kéo dài đốt thân trong<br /> điều kiện tối và chuyển sang điều kiện chiếu sáng<br /> sau 180 ngày được cắt thành từng đốt riêng biệt<br /> và trồng trực tiếp ra vườn ươm trên giá thể dớn<br /> Đài Loan (hình 1h). Kết quả thu nhận sau 12<br /> tháng cho thấy, khả năng sống sót cũng như quá<br /> trình sinh trưởng và phát triển có sự khác biệt ở<br /> các vị trí đốt thân. Ở vị trí số 1 (tương ứng với<br /> chồi đỉnh) cho tỷ lệ sống sót 100% và các chồi<br /> đỉnh tiếp tục có sự gia tăng về tất cả các chỉ tiêu<br /> theo dõi (bảng 2) (hình 1ij). Tỷ lệ sống sót cao<br /> cũng có thể được giải thích là do vị trí đỉnh chồi<br /> khi trồng ra vườn ươm đã có trung bình 3 lá và 2<br /> rễ, điều này gia tăng khả năng quang hợp và hút<br /> nước cho cây là rất tốt (hình 1g1). Trong khi đó,<br /> ở vị trí đốt thân số 2, khả năng sống sót thấp<br /> (23,75%) cũng như số mẫu chết cao và không có<br /> sự hình thành chồi bên có thể là do mắt đốt thân<br /> còn non nên khi trồng ra vườn ươm chúng đã bị<br /> thối hoàn toàn. Ở ví trí đốt thân số 3 và 4 cũng<br /> cho tỷ lệ sống sót thấp lần lượt là 33,75 và<br /> 32,50% là do khi cắt các đốt thân, đã tạo ra các<br /> vết thương và khi trồng trên giá thể có độ ẩm cao<br /> đã tạo điều kiện cho vi sinh vật tấn công vào vết<br /> thương làm cho mẫu bị thối, do đó, tỷ lệ sống sót<br /> giảm. Tuy nhiên, các mẫu sống sót ở vị trí số 3<br /> <br /> và 4 đã có sự hình thành chồi bên trung bình<br /> tương ứng 0,75-0,72 chồi/mẫu (bảng 2) và phát<br /> triển thành cây hoàn chỉnh với số lá mới hình<br /> thành trung bình 2,50-3,12 lá/chồi (hình 1k-3,4).<br /> Ở vị trí số 5 (tương ứng với đốt gốc), kết quả cho<br /> thấy khả năng sống sót (56,25%) và hình thành<br /> chồi mới tương đối thấp (0,53 chồi/mẫu) (bảng<br /> 2). Kết quả này có thể giải thích là do phần gốc<br /> đã bị già hóa, khi trồng ra vườn ươm, lá trên các<br /> mắt đốt bắt đầu chuyển sang giai đoạn lão suy và<br /> mất khả năng quang hợp, do đó, khả năng kích<br /> thích hình thành chồi bên đã bị giảm. Phương<br /> pháp cắt đốt và tạo cây hoàn chỉnh in vitro trên<br /> đối tượng lan hài hồng đã được mô tả bởi Nhut et<br /> al. (2007) [5] với kết quả đạt được 75% tạo cây<br /> hoàn chỉnh. Trong khi đó, Luan et al. (2012) [3]<br /> cũng sử dụng phương pháp cắt đốt các chồi ex<br /> vitro lan Hài hồng phục vụ cho quá trình tái sinh<br /> in vitro với tỷ lệ đạt 33,50%. Ngoài ra, phương<br /> pháp cắt hom và kết hợp xử lý phân bón lá để<br /> kích thích tạo chồi bên trên đối tượng lan Mokara<br /> đã được báo cáo bởi Dương Hoa Xô (2007) [9]<br /> với kết quả thu được 4,5-5 chồi/cây. Trong<br /> nghiên cứu này, chồi đỉnh cho tỷ lệ sống sót<br /> 100%, từ 1 chồi non ban đầu sau khi được kéo<br /> dài đốt thân đã tạo được (1+0,75+0,72+0,53<br /> chồi/mẫu) 3 cây hoàn chỉnh từ 5 đốt thân.<br /> <br /> Bảng 2. Ảnh hưởng của vị trí đốt thân lên khả năng sống sót và phát triển ngoài vườn ươm sau 12 tháng<br /> Tỷ lệ<br /> Tỷ lệ<br /> Vị trí<br /> Số chồi mới Số lá mới<br /> Chiều<br /> mẫu<br /> mẫu<br /> đốt<br /> hình<br /> hình<br /> rộng lá<br /> Hình thái chồi<br /> sống<br /> chết<br /> thân<br /> thành/mẫu<br /> thành<br /> (cm)<br /> (%)<br /> (%)<br /> 1<br /> 100,00a<br /> 0,00d<br /> 1,00a<br /> 3,87a<br /> 3,07a<br /> Chồi to, khỏe<br /> d<br /> a<br /> d<br /> d<br /> 2<br /> 23,75<br /> 76,25<br /> 0,00<br /> 0,00<br /> 0,00d<br /> Không tạo chồi<br /> 3<br /> 33,75c<br /> 66,25b<br /> 0,75b<br /> 2,50c<br /> 1,42c<br /> Chồi yếu, xanh nhạt<br /> c<br /> b<br /> b<br /> b<br /> c<br /> 4<br /> 32,50<br /> 67,50<br /> 0,72<br /> 3,12<br /> 1,45<br /> Chồi yếu, xanh nhạt<br /> 5<br /> 56,25b<br /> 43,75c<br /> 0,53c<br /> 4,12a<br /> 2,12b<br /> Chồi to, xanh đậm<br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> Chồi sinh trưởng kéo dài trong điều kiện tối<br /> sau 120 ngày nuôi cấy cho chiều cao tương ứng<br /> 10,50 cm và tạo ra số đốt trung bình cao nhất 5<br /> đốt/chồi. Chồi tiếp tục được nuôi cấy dưới điều<br /> kiện chiếu sáng đèn huỳnh quang sau 60 ngày<br /> với cường độ chiếu sáng 2.500-3.000 lux và<br /> thời gian chiếu sáng 16/8 giờ (sáng/tối). Khả<br /> <br /> năng sống sót và sinh trưởng tốt nhất ở giai<br /> đoạn vườn ươm với tỷ lệ 100% trên giá thể dớn<br /> Đài Loan thu được ở vị trí đốt số 1 với số lá mới<br /> hình thành trung bình 3,87 lá/chồi với chiều<br /> rộng của lá 3,07 cm. Như vậy, từ 1 chồi in vitro<br /> ban đầu sau khi kéo dài đốt thân sau 180 ngày,<br /> cắt đốt trồng trên giá thể dớn Đài Loan đã tạo<br /> được 3 cây hoàn chỉnh (1+0,75+0,73+0,53<br /> chồi/mẫu ) ngoài vườn ươm sau 12 tháng.<br /> 275<br /> <br /> TẠP CHÍ SINH HỌC 2014, 36(1se): 272-276<br /> <br /> Lời cảm ơn: Các tác giả xin chân thành cảm<br /> ơn Quỹ Nafosted, mã số 106.16-2012.32 và<br /> Viện Nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên đã tạo<br /> điều kiện cho chúng tôi hoàn thành nghiên cứu<br /> này.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. Convention on International Trade in<br /> Endangered Species of Wild Fauna and<br /> Flora Appendices. I, II and III. Geneva,<br /> Switzerland,<br /> 2008.<br /> Available<br /> at:<br /> http://www.cites.org/eng/news/SG/2011/20<br /> 110512_SG_CIC.php.<br /> 2. Luan Q. L., Uyen N. H. P., Ha V. T. T.,<br /> 2012. In vitro mutation breeding of<br /> Paphiopedilum by ionization radiation. Sci<br /> Hort., 144: 1-9.<br /> 3. Luan Q. V., Huy N. P., Tra L. T. T., Thinh<br /> D. K., Nhut D. T., 2012. Light-emitting<br /> diodes (LEDS) for ex vitro shoot elongation<br /> an shoot regeneration of paphiopedilum<br /> delenatii. J. Biotechnol., 10(4A): 961-968.<br /> 4. Luan V. Q., Huy N. P., Thinh D. K., Nhut<br /> D. T., 2014. Utilizing the technique of<br /> wounding<br /> the<br /> shoot<br /> apex<br /> in<br /> micropropagation<br /> of<br /> Paphiopedilum<br /> <br /> delenatii. J. Scitechnol. (Accepted).<br /> 5. Nhut D. T., Thuy D. T. T., Don N. T., Luan<br /> V. Q., Hai N. T., Tran Thanh Van K.,<br /> Chinnappa C. C., 2007. Stem elongation of<br /> Paphiopedilum delenatii Guillaumin and<br /> shoot regeneration via stem node culture.<br /> Prop Orn Plant., 7(1): 29-36.<br /> 6. Nhut D. T., Trang P. T. T., Vu N. H., Thuy<br /> D. T. T., Khiem D. V., Tran Thanh Van K.,<br /> 2005. A wounding method and liquid culture<br /> in Paphiopedilum<br /> delenatii propagation.<br /> Prop Orn Plant., 5(3): 158-163.<br /> 7. Schenk R. U., Hildebrandt A. C., 1972.<br /> Medium and techniques for induction and<br /> growth of monocotyledonous and dicotyledonous plant cell cultures. Canadian Bot.,<br /> 50: 199-204.<br /> 8. Nguyễn Thiện Tịch, 2001. Lan Việt Nam,<br /> Nxb. Nông nghiệp, tp. Hồ Chí Minh.<br /> 9. Dương Hoa Xô, 2007. Ứng dụng một số<br /> tiến bộ kỹ thuật mới trong việc nhân giống<br /> và cải thiện chất lượng cành hoa nhóm hoa<br /> lan cắt cành Mokara. Hội nghị khoa học<br /> Công nghệ sinh học thực vật trong công tác<br /> nhân giống và chọn tạo giống hoa. Nxb.<br /> Nông nghiệp, 341-347.<br /> <br /> USING IN VITRO STEM NODE CUTTING METHOD<br /> IN PROPAGATION OF Paphiopedilum delenatii<br /> Vu Quoc Luan1, Nguyen Phuc Huy1, Do Khac Thinh2, Duong Tan Nhut1<br /> 1<br /> <br /> Tay Nguyen Institute for Scientific Research, VAST<br /> Institute of Agricultural Science for Southern Vietnam, VAGS<br /> <br /> 2<br /> <br /> SUMMARY<br /> Paphiopedilum delenatii is recalcitrant to micropropagation. Lack of high efficient method for massive<br /> production of seedlings has existed for many years. In this paper, young shoots with 4 leaves were cultured on<br /> SH medium containing 0.5 mg/l BA, 0.5 mg/l NAA, 30 g/l sucrose, 9 g/l agar and 1 g/l activated charcoal and<br /> maintained under total darkness for 4 months before transferred into fluorescent light at a PPFD of 45 µmol<br /> m−2s-1 for 2 months. After 4 months cultured under darkness, the shoots were extended for an average of 10.5<br /> cm, with 5 leaves/ shoot, equivalent to 5 nodes/ shoot. After the next 2 months under fluorescent light, leaf<br /> formation was obtained but no stem node induction was observed. Shoots were then excised into 5 single<br /> nodes with 1 leaf and 1 root per node, and the apical shoots developed with 3 leaves and 2 roots each. Finally,<br /> nodes with well-developed root and leaf systems were grown in sphagnum moss (Taiwan) and gave the<br /> survival rate of 100% after 12 months.<br /> Keywords: Paphiopedilum delenatii, cutting method, stem node, propagation.<br /> <br /> Ngày nhận bài: 15-7-2013<br /> 276<br /> <br />