Sử dụng phương pháp tích cực trong dạy học môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 10 ở các trường trung học phổ thông thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị
lượt xem 1
download
Bài viết trình bày những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc sử dụng các PPDH tích cực trong môn Giáo dục KT và PL sẽ góp phần khắc phục những khó khăn đã nêu và nâng cao chất lượng giảng dạy môn học này.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sử dụng phương pháp tích cực trong dạy học môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 10 ở các trường trung học phổ thông thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị
- Journal of educational equipment: Education management, Volume 1, Issue 304 (January 2023) ISSN 1859 - 0810 Sử dụng phương pháp tích cực trong dạy học môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 10 ở các trường trung học phổ thông thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị Nguyễn Thành Minh*, Lê Thị Hồng Hạnh**, Lê Thị Hải***, Hồ Thị Hiệp****, Lê Xuân Hùng***** *Khoa Giáo dục Chính trị, Trường Đại học Sư phạm Huế, **Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, Đông Hà, Quảng Trị, ***Trường THPT Lê Lợi, Đông Hà, Quảng Trị, ****Khoa Giáo dục Chính trị, Trường Đại học Sư phạm Huế, *****Trường THPT Nguyễn Huệ, thị xã Quảng Trị Received: 20/11/2023; Accepted: 27/11/2023; Published: 3/12/2023 Abstract: Using active teaching methods is one of the prerequisites to improve the quality of teaching Economics and law education at high schools in Dong Ha city, Quang Tri province. This is also the foundation of teaching to develop students’ qualities and abilities as directed by the 2018 Highschool Education Program. This study initially clarifies the concept and the role of active teaching methods in teaching Economics and law education; presents the current status of employing active teaching methods in teaching the subject for grade 10 in Dong Ha city, Quang Tri province; and provides some suggestions to improve its effectiveness. Keywords: Active teaching methods, Economics and law education. 1. Đặt vấn đề và một số PPDH tích cực Giáo dục Kinh tế và Pháp luật (KT và PL) là môn PPDH tích cực là khái niệm được sử dung rất học góp phần bồi dưỡng cho học sinh (HS) những nhiều trong những nghiên cứu về giáo dục học từ phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của người trước khi ban hành Chương trình Giáo dục phổ thông công dân, đặc biệt là tình cảm, niềm tin, nhận thức, (GDPT) 2018. Cũng đã có nhiều định nghĩa được cách ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức và quy đưa ra về PPDH này. Tuy nhiên có thể hiểu một cách định của pháp luật, có kĩ năng sống và bản lĩnh để đơn giản PPDH tích cực chính là cách thức tổ chức học tập, làm việc và sẵn sàng thực hiện trách nhiệm hoạt động dạy học nhằm tạo sự hứng khởi, tự giác công dân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc học tập, khát vọng thông hiểu, sự nỗ lực chiếm lĩnh và hội nhập quốc tế [2]. Để thực hiện được mục tiêu nội dung học tập của người học dưới sự quản lý, điều trên, bên cạnh nội dung chương trình môn học thì khiển và hỗ trợ của người dạy. Một số PPDH tích cực việc sử dụng hệ thống những phương pháp dạy học được sử dụng trong môn Giáo dục KT và PL: dạy (PPDH) và giáo dục tích cực đóng vai trò hết sức học hợp tác, dạy học giải quyết vấn đề, dạy học dự quan trọng. Tuy nhiên, quá trình giảng dạy môn Giáo án, dạy học khám phá… dục KT và PL ở trường trung học phổ thông (THPT) Đối với dạy học môn Giáo dục KT và PL lớp 10, mới chỉ được thực hiện ở những năm đầu tiên (từ PPDH tích cực có những vai trò sau: năm học 2022 – 2023 đến nay) và chắc chắn vẫn còn Thứ nhất, PPDH tích cực trong môn Giáo dục KT rất nhiều khó khăn, bỡ ngỡ ở nhiều địa phương, trong và PL tạo ra được sự hứng khởi, niềm yêu thích việc đó có thành phố Đông Hà, Tỉnh Quảng Trị. Vì vậy, học của HS, giúp HS có thêm động lực bên trong để nghiên cứu để làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiến hành các hoạt động học tập một cách tự giác và tiễn của việc sử dụng các PPDH tích cực trong môn chủ động. Thông qua hệ thống PPDH tích cực, HS Giáo dục KT và PL sẽ góp phần khắc phục những được trực tiếp tham gia vào các hoạt động khởi động, khó khăn đã nêu và nâng cao chất lượng giảng dạy khám phá, luyện tập và vận dụng, thực hành. Từ đó môn học này. chủ động tiếp nhận tri thức và rèn luyện kĩ năng để 2. Nội dung nghiên cứu đạt được những mục tiêu của bài học. 2.1. Khái niệm và vai trò PPDH tích cực (PPDHTC) Thứ hai, PPDH tích cực trong môn Giáo dục KT 266 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
- Journal of educational equipment: Education management, Volume 1, Issue 304 (January 2023) ISSN 1859 - 0810 và PL thúc đẩy sự phát triển phẩm chất và năng lực phản ánh được nhận thức tốt của người dạy về PPDH năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tích cực trong dạy học môn Giáo dục KT và PL. tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Những Bảng 2.1. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết của năng lực này không chỉ được hình thành và phát triển việc sử dụng các PPDH tích cực trong môn Giáo dục từ việc tiếp thu và vận dụng tri thức mà còn được tiến KT và PL hành thông qua quá trình tham gia các hoạt động học TT Mức độ nhận thức Số ý kiến Tỷ lệ (%) tập dưới sự tổ chức của GV. 1 Rất cần thiết 10 83,3% Thứ ba, PPDH tích cực sẽ góp phần nâng cao 2 Cần thiết 2 16,7% 3 Không cần thiết 0 0% hiệu quả dạy học tích hợp trong môn Giáo dục KT và 4 Không có ý kiến 0 0% PL. Dạy học tích hợp rất cần đến sự huy động tri thức Nguồn: Kết quả điều tra xã hội học của tác giả của các môn khoa học khác nhau cũng như năng lực - Về tần suất sử dụng các PPDH tích cực trong thực tiễn và kinh nghiệm của bản thân người học. Vì môn Giáo dục KT và PL. Kết quả khảo sát cho thấy thế, với các PPDH tích cực được GV sử dụng, HS có có 8 GV chiếm 75% tổng số GV được khảo sát cơ hội để kết nối hệ thống tri thức liên môn nhằm tích thường xuyên sử dụng những PPDH tích cực trong hợp vào từng nội dung của bài học. quá trình giảng dạy và 4 GV chiếm 25% số người 2.2 Thực trạng sử dụng PPDH tích cực trong môn được khảo sát thỉnh thoảng sử dụng PPDH tích cực Giáo dục KT và PL lớp 10 ở thành phố Đông Hà, trong giảng dạy môn Giáo dục KT và PL. Tỉnh Quảng Trị Bảng 2.2. Tần suất sử dụng các PPDH tích cựctrong Để tìm hiểu về thực trạng sử dụng PPDH tích cực môn Giáo dục KT và PL trong môn Giáo dục KT và PL lớp 10 nhóm nghiên Mức độ vận dụng PPDHTC Ý kiến Tỷ lệ % cứu đã tiến hành khảo sát 12/13 GV giảng dạy về các Thường xuyên 8 75 PPDH mà GV thường sử dụng và mức độ cần thiết Thỉnh thoảng 4 25 của việc sử dụng các PPDH tích cực trong môn học. Không bao giờ 0 0 Kết quả khảo sát cho thấy: Nguồn: Kết quả điều tra xã hội học của tác giả - Về các PPDH GV thường sử dụng: Những Kết quả khảo sát thực trạng sử dụng PPDH tích PPDH tích cực quen thuộc được GV ưu tiên sử dụng cực trong môn Giáo dục KT và PL ở thành phố Đông như: Thảo luận nhóm(83,3%), đóng vai (83,3%), tình Hà, Tỉnh Quảng Trị đặt ra một số các vấn đề sau: huống (83,3%). PPDH nêu vấn đề (66,7%) và vấn Thứ nhất, phần lớn GV giảng dạy môn Giáo dục đáp (50%). Các PPDH tích cực như: dạy học khám KT và PL đều nhận thấy rõ sự cần thiết của việc sử phá, dạy học dự án ít được các GV quan tâm sử dụng. dụng PPDH tích cực trong dạy học tuy nhiên mức độ Biểu đồ 2.1. Kết quả điều tra các PPDH GV thường sử dụng thường xuyên chưa cao. sử dụng trong môn Giáo dục KT và PL ở thành phố Thứ hai, đa phần GV đều tập trung sử dụng những Đông Hà, tỉnh Quảng Trị PPDH tích cực quen thuộc đã được sử dụng trong Chương trình GDPT 2006. Những PPDH phát triển phẩm chất và năng lực người học được định hướng và khuyến khích sử dụng trong Chương trình GDPT 2018 như: dạy học khám phá, dạy học dự án, dạy học nêu vấn đề,…chưa được nhiều giáo viên lựa chọn. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên là: - Môn Giáo dục KT và PL của Chương trình GDPT 2018 mới đưa vào giảng dạy từ năm học 2022 – 2023 và đến nay mới thực hiện được ở Nguồn: Kết quả điều tra xã hội học của tác giả 02 khối lớp 10 và 11. Như vậy, GV mới có hơn một - Về mức độ cần thiết của việc sử dụng các PPDH năm học để làm quen với thực tiễn giảng dạy chương tích cực trong môn Giáo dục KT và PL. Kết quả khảo trình mới. sát cho thấy có 83,3% GV được khảo sát cho rằng - Quá trình tập huấn các PPDH tích cực cho GV việc sử dụng các PPDH tích cực trong môn Giáo dục trong dạy học môn Giáo dục KT và PL chưa thực sự KT và PL là “rất cần thiết” và 16,7 % tổng số GV hiệu quả. Quá trình tập huấn PPDH phát triển phẩm được hỏi lựa chọn “cần thiết”. Điều này phần nào chất và năng lực trong Chương trình GDPT 2018 267 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
- Journal of educational equipment: Education management, Volume 1, Issue 304 (January 2023) ISSN 1859 - 0810 được thực hiện chủ yếu qua modul 2 của Chương Thứ ba, cần đầu tư trang bị phương tiện, thiết bị, trình ETEP. Điều này là chưa đủ đối với mức độ cần học liệu phục vụ giảng dạy đặc biệt là những trang thiết và hệ thống những kiến thức và kỹ năng phức thiết bị công nghệ hiện đại phục vụ giảng dạy. Trong tạp cần có khi thực hiện PPDH tích cực. môi trường dạy học, những phương tiện, thiết bị, học - GV giảng dạy môn Giáo dục KT và PL cùng liệu phục vụ giảng dạy đặc biệt là những trang thiết lúc phải thực hiện giảng dạy hai chương trình GDPT bị công nghệ hiện đại có vai trò đặc biết quan trọng 2006 và GDPT 2018 tạo nên những áp lực và một số như: chứa đựng các tri thức môn học, kiến tạo tri quá tải trong giảng dạy. Toàn thành phố Đông Hà chỉ thức, giúp HS hình thành biểu tượng về đối tượng có 13 GV giảng dạy môn học này trong khi phải đảm cần học tập từ đó giúp HS nắm vững, khắc sâu nội nhiệm giảng dạy 6 trường THPT với số lượng HS dung của môn học; kích thích hứng thú học tập của THPT là 5203 HS, riêng khối 10 có 1446 HS. HS; hợp lí hóa công việc của thầy và trò... góp phần 2.3. Một số đề xuất nâng cao hiệu quả sử dụng nâng cao chất lượng dạy học. Vì vậy, việc đầu tư PPDH tích cực trong môn Giáo dục KT và PL 10 ở trang bị phương tiện, thiết bị, học liệu phục vụ giảng thành phố Đông Hà, Tỉnh Quảng Trị dạy đặc biệt là những trang thiết bị công nghệ hiện Thứ nhất, có phương án giảm tải cho GV giảng dạy đại phục vụ giảng dạy như một yêu cầu quan trọng môn Giáo dục KT và PL lớp 10. Chương trình môn trong quá trình sử dụng PPDH tích cực. Giáo dục KT và PL được áp dụng từ năm học 2022 với 3. Kết luận thời lượng 105 tiết học (75 tiết chính khóa và 35 tiết Sử dụng PPDH tích cực trong dạy học môn Giáo chuyên đề) so với thời lượng 35 tiết của Chương trình dục KT và PL là yêu cầu bắt buộc và là điều kiện GDPT 2006. Như vậy, với 13 GV hiện có nhưng đến tiên quyết cho việc thực hiện thành công Chương năm học 2024 - 2025 phải thực hiện một khối lượng trình GDPT 2018. Tuy nhiên, đây cũng là yêu cầu công việc vượt gấp 3 lần khi thực hiện chương trình rất khó khăn đối với hoạt động giảng dạy của GV. 2006. Vì vậy không thể tránh khỏi sự quá tải, làm ảnh Bởi vì để sử dụng tốt PPDH tích cực không chỉ cần hưởng đến chất lượng giảng dạy. Điều này đặt ra đòi những hiểu biết, năng lực của người dạy về PPDH; hỏi cần có phương án giảm tải bằng việc luân chuyển kỹ thuật dạy học mà còn cần nhiều sự hỗ trợ đầu tư và tuyển dụng để mở rộng và đáp ứng yêu cầu về đội về phương tiện dạy học, học liệu đặc biệt là những ngũ GV phục vụ Chương trình GDPT 2018. phương tiện dạy học hiện đại. Nghiên cứu mới bước Thứ hai, cần tăng cường tập huấn nâng cao năng đầu tiếp cận và làm rõ một số nội dung. Sử dụng lực giảng dạy của đội ngũ GV giảng dạy môn Giáo PPDH tích cực trong dạy học môn Giáo dục KT và dục KT và PL. Hiện nay, công tác bồi dưỡng GV PL rất cần có những nghiên cứu chuyên sâu hơn nữa THPT giảng dạy môn Giáo dục KT và PL chủ yếu để góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy môn học được thực hiện thông qua việc học tập các modul của này trong những năm tới. Chương trình ETEP và các chuyên đề bồi dưỡng GV. Tài liệu tham khảo Trong các nội dung bồi dưỡng, các PPDH tích cực 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018), của Bộ trưởng cũng chiểm tỉ lệ nhỏ (PPDH và giáo dục phát huy Bộ Giáo dục và Đào tạo) Chương trình GDPT môn phẩm chất và năng lực HS chỉ chiếm 1 modul trong Giáo dục công dân, (Ban hành kèm theo Thông tư tổng số 9 modul của Chương trình ETEP). Vì vậy, số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018, các cấp quản lý nên tăng cường những chuyên đề bồi Hà Nội. dưỡng về PPDH tích cực nhằm bồi dưỡng, cập nhật 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2020), Tài liệu hướng hệ thống kiến thức và năng lực sử dụng các PPDH dẫn bồi dưỡng giáo viên cốt cán , Mô đun 2: Sử dụng tích cực, đặc biệt là những PPDH hiện đại. PPDH và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực Dù đổi mới phương pháp, tổ chức dạy học, giáo HS trung học phổ thông môn giáo dục KT và PL, dục có ứng dụng công nghệ theo hình thức nào, GV Thành phố Hồ Chí Minh. cũng cần có: (1) hiểu biết nội dung dạy học để dạy 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Tài liệu hướng đúng và dạy đủ; (2) hiểu biết sư phạm để dạy học dẫn bồi dưỡng giáo viên cốt cán , Mô đun 4: Xây hợp lí và hấp dẫn; (3) hiểu biết công nghệ để gia tăng dựng kế hoạch dạy học và giáo dục theo hướng phát hứng thú, động cơ học tập của HS, đạt hiệu quả dạy triển phẩm chất, năng lực HS trung học phổ thông học cao nhất. Quá trình bồi dưỡng và tự bồi dưỡng môn Giáo dục KT và PL, Hà Nội. giúp GV giảng dạy môn Giáo dục KT và PL đáp ứng 4. Phan Trọng Ngọ (2005), Dạy học và PPDH đầy đủ cả ba điều kiện nêu trên. trong nhà trường, NXB ĐHSP, Hà Nội 268 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Sử dụng phương pháp thuyết trình nhóm theo chủ đề trong dạy học phần Lý luận dạy học Hóa học đại cương ở trường Cao đẳng Sư phạm
77 p | 162 | 29
-
Sử dụng phương pháp dạy học bằng tình huống trong dạy học Giáo dục quốc phòng - an ninh ở Trung tâm Giáo dục quốc phòng và An ninh - Trường Đại học Hồng Đức
4 p | 114 | 11
-
Nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp dạy học bằng tình huống trong các học phần tâm lí - giáo dục ở trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế
4 p | 76 | 8
-
Thực trạng sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm nhỏ ở Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh
9 p | 95 | 8
-
Thực trạng sử dụng phương pháp thảo luận nhóm nhằm phát huy tính tích cực của sinh viên trong giảng dạy môn Chủ nghĩa xã hội hiện thực tại trường Đại học Tây Bắc
8 p | 19 | 5
-
Sử dụng phương pháp dạy học hợp tác trong giảng dạy học phần Tư tưởng Hồ Chí Minh
7 p | 57 | 5
-
Thử nghiệm hiệu quả sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học môn Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam cho sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
6 p | 10 | 4
-
Sử dụng phương pháp quan sát trong dạy học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 1,2,3
6 p | 93 | 4
-
Sử dụng phương pháp Graph nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh trong giảng dạy hóa học hữu cơ ở lớp 11 trung học phổ thông nâng cao
10 p | 40 | 4
-
Sử dụng phương pháp đàm thoại gợi mở trong giảng dạy học phần tư tưởng Hồ Chí Minh
9 p | 80 | 3
-
Tăng cường sử dụng phương pháp dạy học đồng đẳng trong quá trình dạy và học tiếng Anh tại Trường Đại học Tài chính – Kế toán
8 p | 10 | 3
-
Sử dụng phương pháp dạy học tích cực và hòa nhập trong học phần Tin học cơ sở nhằm nâng cao năng lực tự chủ, tự học cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc
6 p | 34 | 2
-
Sử dụng phương pháp tích cực vào việc dạy và học môn Tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay
3 p | 27 | 2
-
Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học môn Tư tưởng Hồ Chí Minh theo định hướng phát triển năng lực ở trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên
10 p | 21 | 2
-
Tiếp cận tiết dạy học Địa lí ở trường phổ thông theo phương pháp chủ động
7 p | 40 | 2
-
Áp dụng phương pháp trực quan tương tác vào dạy tiếng Nga chuyên ngành tại Học viện Kỹ thuật Quân sự
7 p | 70 | 1
-
Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp dạy học tích cực cho môn học những vấn đề cơ bản về điều tra hình sự tại Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân II
3 p | 4 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn