Tài liệu bồi dưỡng ngạch cán sự và tương đương - Chuyên đề 18: Một số vấn đề cơ bản về công tác thi đua - khen thưởng

Chuyên đề 18<br /> MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN<br /> VỀ CÔNG TÁC THI ĐUA - KHEN THƯỞNG<br /> I. CÔNG TÁC THI ĐUA<br /> 1. Mục tiêu, nguyên tắc, hình thức, phạm vi thi đua<br /> a) Mục tiêu thi đua<br /> Trong quản lý nhà nước, thi đua là hoạt động có tổ chức với sự tham gia<br /> tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong<br /> xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.<br /> Mục tiêu của thi đua nhằm tạo động lực động viên, lôi cuốn, khuyến khích<br /> mọi cá nhân, tập thể phát huy truyền thống yêu nước, năng động, sáng tạo vươn<br /> lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội<br /> công bằng, dân chủ, văn minh.<br /> b) Nguyên tắc thi đua<br /> - Tự nguyện, tự giác, công khai;<br /> - Đoàn kết, hợp tác và cùng phát triển;<br /> - Việc xét tặng các danh hiệu thi đua phải căn cứ vào phong trào thi đua;<br /> mọi cá nhân, tập thể tham gia phong trào thi đua đều phải có đăng ký thi đua,<br /> xác định mục tiêu, chỉ tiêu thi đua; không đăng ký thi đua sẽ không được xem<br /> xét, công nhận các danh hiệu thi đua.<br /> c) Hình thức thi đua<br /> - Thi đua thường xuyên<br /> Thi đua thường xuyên là hình thức thi đua căn cứ vào chức năng, nhiệm<br /> vụ được giao của cá nhân, tập thể để tổ chức phát động, nhằm thực hiện tốt công<br /> việc hàng ngày, hàng tháng, hàng quý, hàng năm của cơ quan, đơn vị.<br /> - Thi đua theo đợt, theo chuyên đề<br /> Thi đua theo đợt (hoặc thi đua theo chuyên đề) được tổ chức để thực hiện<br /> những nhiệm vụ công tác trọng tâm, đột xuất theo từng giai đoạn và thời gian<br /> được xác định.<br /> d) Phạm vi thi đua<br /> - Phạm vi toàn quốc;<br /> 218<br /> <br /> - Phạm vi Bộ, ban, ngành, đoàn thể, địa phương và cơ sở.<br /> 2. Đối tượng, căn cứ, tiêu chuẩn các danh hiệu thi đua<br /> a) Đối tượng thi đua<br /> Đối tượng thi đua chung là công dân Việt Nam, các cơ quan nhà nước, tổ<br /> chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, nghề<br /> nghiệp, tổ chức kinh tế thuộc các thành phần kinh tế, đơn vị lực lượng vũ trang<br /> nhân dân, người Việt Nam ở nước ngoài, người nước ngoài, cơ quan tổ chức<br /> nước ngoài và các tổ chức quốc tế ở Việt Nam. Như vậy, đối tượng thi đua có<br /> thể là cá nhân, cũng có thể là tập thể.<br /> b) Danh hiệu thi đua<br /> Danh hiệu thi đua là hình thức ghi nhận, biểu dương, tôn vinh cá nhân, tập<br /> thể có thành tích trong phong trào thi đua.<br /> Các danh hiệu thi đua được xét tặng hàng năm hoặc theo đợt:<br /> - Đối với cá nhân: Chiến sĩ thi đua toàn quốc; Chiến sĩ thi đua cấp Bộ,<br /> ngành, tỉnh, đoàn thể Trung ương; Chiến sĩ thi đua cơ sở; Lao động tiên tiến,<br /> Chiến sĩ tiên tiến.<br /> - Đối với tập thể: Cờ thi đua của Chính phủ; Cờ thi đua cấp Bộ, ngành,<br /> tỉnh, đoàn thể Trung ương; Tập thể lao động xuất sắc, Đơn vị quyết thắng; Tập<br /> thể lao động tiên tiến, Ðơn vị tiên tiến; Thôn văn hóa, Bản văn hóa, Làng văn<br /> hóa, Ấp văn hóa, Tổ dân phố văn hóa.<br /> - Đối với hộ gia đình: Gia đình văn hóa.<br /> Riêng danh hiệu thi đua đối với tập thể, cá nhân trong lực lượng dân quân<br /> tự vệ, bảo vệ dân phố, công an xã, thị trấn do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chủ<br /> trì phối hợp với Bộ Nội vụ hướng dẫn thực hiện.<br /> c) Căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua<br /> Việc xét tặng danh hiệu thi đua cần căn cứ vào cả 4 yếu tố sau:<br /> - Phong trào thi đua: Đây là yếu tố quan trọng nhất.<br /> - Đăng ký tham gia thi đua: Đây là yếu tố có tính nguyên tắc.<br /> - Thành tích thi đua: Đây là yếu tố có tính quyết định .<br /> - Tiêu chuẩn danh hiệu thi đua: Dựa trên những quy định của Nhà nước<br /> và quy định của các đơn vị phát động thi đua.<br /> 219<br /> <br /> d) Tiêu chuẩn các danh hiệu thi đua<br /> Tiêu chuẩn các danh hiệu thi đua được quy định trong:<br /> - Nghị định số 42/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010 của Chính phủ quy định<br /> chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, Khen thưởng và Luật sửa đổi, bổ<br /> sung một số điều của Luật Thi đua, Khen thưởng;<br /> - Thông tư 02/2011/TT-BNV ngày 24/01/2011 của Bộ Nội vụ hướng dẫn<br /> thực hiện Nghị định số 42/2010/NĐ-CP.<br /> Danh hiệu, tiêu chuẩn danh hiệu thi đua đối với cá nhân, tập thể những<br /> người đang học tập tại nhà trường hoặc cơ sở giáo dục khác của hệ thống giáo<br /> dục quốc dân do Bộ Giáo dục và Ðào tạo quy định.<br /> 3. Tổ chức thực hiện phong trào thi đua<br /> a) Trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong triển khai tổ<br /> chức phong trào thi đua<br /> - Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị phát động, chỉ đạo phong trào<br /> thi đua:<br /> + Tổ chức phong trào thi đua gắn với lao động, sản xuất, học tập, công tác<br /> và chiến đấu;<br /> + Tổ chức các hoạt động thiết thực nhằm động viên, khích lệ mọi người tự<br /> giác, hăng hái thi đua lao động, sản xuất, học tập, công tác, chiến đấu, cần kiệm,<br /> sáng tạo, cống hiến sức lực, trí tuệ phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;<br /> + Ðôn đốc, kiểm tra việc thực hiện, sơ kết, tổng kết công tác thi đua;<br /> + Phát hiện, tuyên truyền, phổ biến để học tập và nhân rộng các gương<br /> điển hình tiên tiến;<br /> + Thực hiện tốt chính sách khen thưởng nhằm động viên mọi người tích<br /> cực thi đua lao động, sản xuất, học tập, công tác và chiến đấu.<br /> - Trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của<br /> Mặt trận và các tổ chức xã hội khác:<br /> + Tuyên truyền, động viên các thành viên của mình và tham gia với các<br /> cơ quan chức năng tuyên truyền, động viên nhân dân thực hiện pháp luật về thi<br /> đua, khen thưởng;<br /> + Tổ chức hoặc phối hợp với cơ quan nhà nước tổ chức các cuộc vận<br /> động, các phong trào thi đua;<br /> 220<br /> <br /> + Giám sát việc thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng.<br /> - Trách nhiệm của các cơ quan thông tin đại chúng:<br /> + Thường xuyên tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật về thi<br /> đua, khen thưởng; phổ biến, nêu gương các điển hình tiên tiến, gương người tốt,<br /> việc tốt;<br /> + Phát hiện các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong phong trào thi<br /> đua; đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng, cổ<br /> động phong trào thi đua, khen thưởng.<br /> - Trách nhiệm của cơ quan làm công tác thi đua - khen thưởng:<br /> + Tham mưu, đề xuất chủ trương trong công tác thi đua;<br /> + Xây dựng chương trình, kế hoạch, nội dung thi đua;<br /> + Hướng dẫn tổ chức thi đua và kiểm tra thực hiện;<br /> + Tham mưu việc sơ kết, tổng kết, đề xuất khen thưởng và kiến nghị đổi<br /> mới công tác thi đua - khen thưởng.<br /> b) Nội dung tổ chức phong trào thi đua<br /> - Xác định mục tiêu thi đua, phạm vi thi đua, đối tượng thi đua, nội dung<br /> thi đua, chỉ tiêu thi đua, khẩu hiệu thi đua, thời hạn thi đua và biện pháp tổ chức<br /> phong trào thi đua;<br /> - Phát động, chỉ đạo thực hiện phong trào thi đua;<br /> - Sơ kết, tổng kết và khen thưởng thi đua: Kết thúc đợt thi đua phải tiến<br /> hành tổng kết, đánh giá kết quả, lựa chọn công khai để khen thưởng những tập<br /> thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong phong trào thi đua;<br /> - Tổ chức nhân rộng điển hình tiên tiến.<br /> 4. Quy trình, thủ tục, hồ sơ và thẩm quyền đề xuất công nhận, tặng<br /> thưởng danh hiệu thi đua<br /> a) Thẩm quyền đề xuất công nhận, tặng thưởng danh hiệu thi đua<br /> * Thẩm quyền đề xuất công nhận danh hiệu thi đua:<br /> - Chính phủ quyết định tặng "Cờ thi đua của Chính phủ". Thủ tướng<br /> Chính phủ quyết định tặng danh hiệu "Chiến sỹ thi đua toàn quốc".<br /> - Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ;<br /> Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối<br /> 221<br /> <br /> cao, lãnh đạo cơ quan, tổ chức ở Trung ương của đoàn thể, Chủ tịch Ủy ban<br /> nhân dân cấp tỉnh quyết định tặng cờ thi đua, danh hiệu "Tập thể Lao động xuất<br /> sắc", "Ðơn vị quyết thắng".<br /> - Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc<br /> Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trưởng<br /> cơ quan Trung ương của các đoàn thể, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chủ<br /> nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện<br /> trưởng Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước, Chủ tịch<br /> Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xem xét, quyết định<br /> công nhận “Chiến sỹ thi đua cấp Bộ, ngành, tỉnh, đoàn thể Trung ương”.<br /> - Thủ trưởng cơ quan, tổ chức thuộc Bộ, ban, ngành, cơ quan ngang Bộ,<br /> cơ quan thuộc Chính phủ; chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc<br /> các doanh nghiệp nhà nước; Thủ trưởng cơ quan chuyên môn và tương đương<br /> thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết<br /> định tặng danh hiệu "Chiến sỹ thi đua cấp cơ sở", danh hiệu "Lao động tiên<br /> tiến", "Chiến sỹ tiên tiến", "Tập thể lao động tiên tiến", "Ðơn vị tiên tiến".<br /> - Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định tặng danh hiệu ''Thôn<br /> văn hóa'', ''Bản văn hóa'', ''Làng văn hóa'', ''Ấp văn hóa'', ''Tổ dân phố văn hóa''<br /> và tương đương.<br /> - Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định tặng danh hiệu "Gia đình<br /> văn hóa".<br /> * Thẩm quyền tặng thưởng danh hiệu thi đua:<br /> - Người có thẩm quyền quyết định tặng hình thức khen thưởng nào thì<br /> trực tiếp trao tặng hoặc ủy quyền trao tặng hình thức khen thưởng đó.<br /> - Ðại sứ hoặc người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao nước Cộng<br /> hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được ủy quyền trao tặng các hình<br /> thức khen thưởng của Nhà nước Việt Nam cho tập thể, cá nhân ở nước sở tại.<br /> - Việc tổ chức lễ trao tặng các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng<br /> do Chính phủ quy định.<br /> - Lưu ý: Thẩm quyền quyết định xét tặng các danh hiệu “Lao động tiên<br /> tiến”, “Chiến sỹ tiên tiến”, “Chiến sỹ thi đua cơ sở”, “Tập thể lao động tiên<br /> tiến”, “Đơn vị tiên tiến”; được thực hiện như sau:<br /> 222<br /> <br />