TÀI LIỆU NGUỒN ĐIỆN MÁY TÍNH

Chia sẻ: Nguyen Phuong Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

126
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'tài liệu nguồn điện máy tính', công nghệ thông tin, phần cứng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TÀI LIỆU NGUỒN ĐIỆN MÁY TÍNH

Ngu n i n máy tính: Quan tr ng hơn b n nghĩ Khi xây d ng h th ng máy tính m i, ngư i dùng thư ng không m y khi chú ý t i m t thành ph n r t quan tr ng - b ngu n. Thư ng ngư i ta chi khá b n cho các thành ph n chính c a máy tính như CPU, RAM, bo m ch ch ... Vi c chi 150 USD cho card h a th h m i có v h p lý hơn u tư kho n ti n ó cho b ngu n (BN) hay Power Supply Unit (PSU). Tuy nhiên, nh ng th nghi m cho th y BN óng vai trò quan tr ng i v i hi u qu ho t ng c a h th ng. Chip lõi kép, h a kép cùng v i nh ng "món chơi" ng n i n kh ng khi p khác ang ngày càng d n "áp l c" lên BN. Bài vi t này gi i thi u các khái ni m cơ b n, nh ng thông s quan tr ng, cách th c nh n bi t m t BN t t và phù h p v i máy tính c a b n. NH NG V N CƠ B N T t c các lo i BN khi xu t xư ng u ph i có tem ch ng nh n ch t lư ng v i y thông s như i n th , công su t... 1. Công su t Công su t ngu n i n, giá tr ư c tính như sau: Watt (W) = Voltage (V) x Ampere (A); v i V là hi u i n th Và A là cư ng dòng i n. 2. Các ư ng i n B ngu n thư ng có nhi u ư ng i n khác nhau, g m: +3,3V, +5V, +12V, -5V, -12V. Ý nghĩa c a chúng như sau: -12V: ư c s d ng chính cho các m ch i n c ng Serial và h u như r t ít ư c dùng trên các h th ng m i. M c dù các BN m i u có tính tương thích ngư c nhưng công su t các ư ng -12V ch chưa t i 1A. -5V: Ch y u s d ng cho các b i u khi n ĩa m m và m ch c p i n cho các khe c m ISA cũ. Công su t ư ng -5V cũng ch dư i 1A. 0V: ây là ư ng "mát" (Ground) c a các h th ng máy tính cá nhân. +3,3V: Là m t trong nh ng m c i n th m i trên các b ngu n hi n i, xu t hi n l n u tiên khi chu n ATX ra i và ban u ư c s d ng ch y u cho b vi x lý. Hi n nay, các bo m ch ch (BMC) m i u n n dòng +3,3V nuôi b nh chính. +5V: Nhi m v chính là c p i n cho BMC và nh ng thành ph n ngo i vi. Ngoài ra, các lo i b vi x lý như Pentium III hay AthlonXP cũng l y i n t ư ng 5V thông qua các bư c n n dòng. Trên nh ng h th ng m i, a s các thành ph n linh ki n u d n chuy n qua s d ng ư ng 3,3V ngo i tr CPU và BMC.
+12V: Trong các h th ng máy tính hi n i, ây là ư ng i n óng vai trò quan tr ng nh t, ban u nó ư c s d ng c p ngu n cho mô tơ c a ĩa c ng cũng như qu t ngu n và m t s thi t b làm mát khác. V sau, thi t k m i cho phép các khe c m h th ng, card m r ng và th m chí là c CPU cũng "ăn theo" dòng +12V. Khi công t c ngu n ư c nh n l n u tiên và BN kh i ng, nó s m t m t kho ng th i gian các thành ph n trong ngu n xu t ra i n năng cho các thành ph n máy tính ho t ng. Trư c khi ó, n u máy tính kh i ng, các linh ki n s d b h ng hóc ho c ho t ng không bình thư ng do ư ng i n chưa n nh. Chính vì v y trên các h th ng m i, ôi khi ph i m t t i 1-2 giây sau khi b n nh n nút công t c máy thì h th ng m i b t u làm vi c. i u này là do h th ng ph i ch tín hi u èn xanh cho bi t i n th ã s n sàng t BN g i t i BMC. N u không có tín hi u này, BMC s không cho phép máy tính ho t ng. Trong s các ư ng i n chính, nh ng ư ng có giá tr dương (+) óng vai trò quan tr ng hơn và b n ph i luôn m t t i chúng. M i ư ng s có ch s Ampere (A) riêng và con s này càng cao càng t t. Công su t t ng ư c tính b ng công th c W= VxA. Ví d i v i BN có ư ng 3,3V là 30A, 5V là 30A và 12V là 25A thì các ư ng i n và công su t ư c tính như sau: + Công su t ư ng i n 3.3V = 3.3V x 30A = 100W + Công su t ư ng i n 5V = 5V x 30A = 150W + Công su t ư ng i n 12V = 12V x 25A = 300W Như v y t ng công su t ngu n s là 100W + 150W + 300W = 550W. Tuy nhiên trên th c t còn nhi u y u t khác nh hư ng t i con s t ng này và chúng ta s c p t i ph n sau bài vi t. 3. Chu n c a b ngu n Chu n th ng tr hi n nay trên máy tính bàn nói chung chính là ATX (Advanced Technology Extended) 12V, ư c thi t k b i Intel vào năm 1995 và ã nhanh chóng thay th chu n AT cũ b i nhi u ưu i m vư t tr i. N u như v i ngu n AT, vi c kích ho t ch b t ư c th c hi n qua công t c có b n i m ti p xúc i n thì v i b ngu n ATX b n
có th b t t t b ng ph n m m hay ch c n n i m ch hai chân c m kích ngu n (dây xanh lá cây và m t trong các dây Ground en). Các ngu n ATX chu n luôn có công t c t ng có th ng t hoàn toàn dòng i n ra kh i máy tính. ATX có 5 nhánh thi t k chính: - ATX: jack chính 20 chân (thư ng dùng cho Pentium III ho c Athlon XP). - WTX: jack chính 24 chân, dùng cho Pentium II, III Xeon và Athlon MP. - ATX 12V: jack chính 20 chân, jack ph 4 chân 12v (Pentium 4 ho c Athlon 64). - EPS12V: jack chính 24 chân, jack ph 8 chân dùng cho các h th ng Xeon ho c Opteron. - ATX12V 2.0: jack chính 24 chân, jack ph 4 chân (Pentium 4 775 và các h th ng Athlon 64 PCI-Express) G n ây xu t hi n m t chu n m i v i tên g i BTX (Balanced Technology Extended) có cách s p x p các thành ph n bên trong máy hoàn toàn khác v i ATX hi n nay, cho phép các nhà phát tri n h th ng có thêm tùy ch n nh m gi i quy t v n nhi t lư ng, n... Chu n BTX ư c thi t k t i ưu cho nh ng công ngh m i hi n nay như SATA, USB 2.0 và PCI Express. Y u t x lý nhi t trong máy tính BTX ư c c i ti n r t nhi u: h u h t các thành ph n t a nhi t chính u ư c t trong lu ng gió chính nên s tránh vi c ph i b sung các qu t riêng cho chúng (s gây t n thêm năng lư ng, tăng n và ch t ch i không c n thi t). Hi n t i b n có th tìm th y m t vài b ngu n v i tem ch ng nh n h tr BTX nhưng không nhi u vì chưa thông d ng. 4. Các lo i chân c m Dây c m c a ngu n i n máy tính ư c ánh mã màu r t chi ti t, màu là i n +5v, màu vàng là +12v, màu en là dây "mát" (Ground)... Chúng ư c t p h p l i thành nh ng d ng chân c m cơ b n sau ây: - Molex: S d ng cho các lo i ĩa c ng và ĩa quang, ngoài ra b n cũng có th s d ng c m qu t và m t s thi t b khác như card h a AGP (Geforce 5, 6 ho c Radeon X800) hay BMC như c a Asus hay DFI. - u c m ngu n chính: Nguyên b n ATX ban u có 20 chân c m, chu n m i 2.0 ã nâng s chân c m chính lên 24 chân. B n cũng có th tìm th y m t s BN có d ng chân 20+4 v i ch t g n cho phép s d ng c trên các BMC v i u i n ngu n d ng 20 hay 24 chân.
- Dây i n ph 12V: Xu t hi n cùng v i h th ng Pentium 4. Dây này g m 4 uc mv i 2 chân 12V và 2 chân "mát". - u c m SATA: Nh ng BN m i nh t u ph i có t i thi u t 2 t i 4 chân c m d t dành cho nh ng ĩa c ng SATA hi n i. Tuy nhiên b n cũng có th s d ng các o n dây chuy n n u như ngu n c a mình không có lo i chân này. - u PCI-Express: Cũng tương t như v i chân c m SATA, u c m PCI-Express là th không th thi u trong các BN th h m i. Nh ng ngu n i n v i ch ng nh n SLI ho c Crossfire cho các h th ng h a kép luôn có t i 2 u c m d ng này s d ng v i card h a PCI-Express. T t nhiên, n u ngu n c a b n không có u c m mà v n mu n s d ng card h a m i, b n v n có th s d ng các jack chuy n i ( ôi khi ư c t ng kèm theo card). - u c m ĩa m m: Nguyên th y, gi c c m này ư c s d ng cho ĩa m m, nó cũng g m 2 dây ground, 1 dây +5V và 1 dây +12V. V sau, có khá nhi u thi t b khác cũng s d ng ki u u c m này như các card h a, u chuy n i ATA – SATA c a ĩa c ng và th m chí là c BMC như DFI Lanparty NF4. - u c m EPS 12V 8 chân: Thư ng ư c s d ng cho các BMC workstation trên nh ng h th ng máy tính chuyên nghi p v i CPU Opteron hay Xeon. G n ây, m t s BMC desktop m i cũng b t u s d ng u c m này ví d như dòng P5WD2 c a Asus. Hi n nay, thi t k tháo r i (Modular Concept) c a b ngu n máy tính ang b t u ư c s d ng. B n hãy th hình dung m t b ngu n chu n ATX 2.01 s có kho ng 8-10 u c m Molex, 1 u c m chính, m t ho c hai u c m PCI-Express, 1 u 12V, 2 t i 4 u SATA và m t s các u giao ti p riêng c bi t khác. Tuy nhiên h th ng máy tính c a b n n u ch m c cơ b n và s d ng chưa t i ½ s u c m này thì ch c ch n vi c s p x p g n gàng nh ng u c m dư bên trong máy s khá r c r i. Modular Concept cho phép b n ch c m nh ng dây v i các u n i c n dùng và lo i b nh ng chân không c n thi t. Nh v y n i th t bên trong case c a b n s g n gàng và t o i u ki n thu n l i cho các gi i pháp làm mát nói chung. Tuy nhiên ki u thi t k m i này hi n t i m i ch ư c áp d ng trên nh ng BN cao c p t ti n. 5. Các ư ng i n âm N u s d ng m t s ph n m m o i n hay th m chí là ng h o, b n s th y các giá tr c a ư ng i n âm (-) khá th p so v i các ư ng dương (+). i u này là do hi n nay chúng không còn quan tr ng n a. M c dù m t b ngu n ATX 20 chân có chân s 12 là - 12v và chân s 18 là -5v nhưng h u như không bao gi ư c dùng. M t s thi t b c n t i i n th âm bao g m: + Các card m r ng ISA. + C ng serial ho c LAN
+ ĩa m m th h cũ. 6. Th i gian duy trì i n (Hold-up time) Giá tr Holdup Time xác nh kho ng th i gian tính b ng mili-giây mà m t b ngu n có th duy trì ư c các ư ng i n ra úng nh m c khi ư ng i n vào b ng t (ví d như m t i n). i u này r t có ích c bi t khi b n s ng trong khu v c i n không n nh (ví d trư ng h p i n t ng t ch p ng t r i có l i thì máy tính v n có th ho t ng bình thư ng). Giá tr Hold-up time c a chu n ATX là 17ms và b ngu n máy tính nên có ch s này càng cao càng t t. 7. Power Factor Correction (PFC) PFC cho phép vi c cung c p i n t hi u qu s d ng cao. Có hai lo i PFC chính là Active PFC và Passive PFC. T t c các b ngu n ư c s n xu t vào hi n t i u thu c m t trong hai lo i này. - Active PFC: ây là ki u hi u qu nh t. Nó s d ng m ch i n t ng i u ch nh hi u su t s d ng i n có th t t i 95% (theo lý thuy t). Ngoài ra, Active PFC cũng có kh năng kh nhi u và căn ch nh ư ng i n vào (cho phép b n c m vào b t kì c m 110V cho t i 220V thông d ng nào mà không c n ph i quan tâm t i các ch s ). Tuy nhiên do ki n trúc ph c t p c a Active PFC nên nh ng b ngu n dùng công ngh này u có giá khá cao. M t s b ngu n Active PFC v n cho phép ngư i dùng s d ng công t c chuy n xác nh dòng i n u vào. - Passive PFC: ây là ki u thông d ng nh t hi n nay. Khác v i Active PFC, Passive PFC căn ch nh dòng i n thông qua các t l c và chính vì th kh năng làm vi c c a nó s b thay i theo th i gian cũng như ch u nh hư ng khá l n t các y u t bên ngoài như nhi t , ch n ng... Nh ng b ngu n dùng công ngh Passive PFC u yêu c u ngư i dùng ph i ch nh l i i n th u vào thông qua m t công t c nh . Ngu n Passive PFC có giá r hơn ngu n Active PFC. Các lo i ngu n không s d ng PFC (Non PFC) hi n nay u ư c khuy n cáo không nên dùng. m t s qu c gia EU, m i b ngu n ưa ra th trư ng u ư c yêu c u ph i có trang b ho c Active PFC ho c Passive PFC. PFC cho phép ti t ki m i n s d ng, gi m s c t i cho các ư ng dây i n trong nhà: i u này r t có l i khi b n thành l p phòng máy ho c s d ng nhi u máy cùng m t ngu n i n. B ngu n d ng Active PFC thư ng cho ư ng i n ra n nh hơn so v i Passive PFC, nh v y thi t b trong máy ho t ng n nh và có tu i th cao hơn. 8. Năng lư ng c c i và năng lư ng liên t c M c năng lư ng liên t c (Continuous Power) là ch kh năng c p i n c a ngu n trong kho ng th i gian dài liên t c còn năng lư ng c c i (Peak Power) l i ch m c t i a trong kho ng th i gian ng n. Ví d b n c m m t lo t thi t b v i t ng công su t kho ng 430W vào b ngu n có ch s Continuous Power là 400W, chúng v n có th ho t ng ư c
trong kho ng th i gian ng n n u m c Peak Power c a ngu n t trên 430W nhưng sau m t kho ng th i gian nh t nh, các linh ki n trong ngu n s b tr c tr c. 9. n Ch s xác nh n c a m t b ngu n ư c o b ng ơn b dB và nó ph i phù h p v i n c a môi trư ng làm vi c. L y ví d , trong văn phòng n ào, b ngu n 30dB có th không ph i là v n nhưng n u trong phòng khách gia ình yên tĩnh, con s này s gây khó ch u, c bi t là v êm. M t quy t c b t thành văn là b ngu n v i qu t 120mm s làm vi c êm hơn so v i b ngu n có qu t 80mm hay 90mm t c cao m c dù hi u năng làm mát c a chúng có th tương ương nhau. Khi b ngu n làm vi c n ng nh c hơn (nuôi nhi u thi t b ) thì nhi t lư ng do nó t a ra cũng tăng cao và i v i nh ng b ngu n có qu t t i u ch nh t c , s vòng quay c a qu t cũng tăng lên và khi ó nh ng âm thanh n ào b t u xu t hi n. Ví d khi m t b ngu n làm vi c m c 70%, ti ng n ch kho ng 20dB nhưng khi lên t i con s 90% thì âm lư ng phát ra s có th lên t i 35dB ho c hơn. B n nên xem xét kĩ v n này: n u c n ngu n 300W, b n nên ch n lo i 350W công su t làm vi c v a 85%, n u ch n lo i 400W thì con s này ch còn 75% và có th n cũng gi m theo. M t s b ngu n lo i siêu êm có th không s d ng qu t ho c ch dùng nh ng lo i qu t r t êm nhưng h u h t chúng không dành cho nh ng máy tính bình thư ng vì giá c c t, i n hình như XG Magnum 500 c a MGE. N u hay lư n l trên các website công ngh , có th b n cũng s b t g p m t s b ngu n v i gi i pháp làm mát b ng nư c nhưng lo i này khá nguy hi m i v i nh ng ngư i ít kinh nghi m. 10. Chi t áp ch nh i n th (Adjustable Pot) M t s b ngu n t t có kèm theo các chi t áp nh bên trong ch nh hi u i n th cho các ư ng i n. Trong th c t , n u ư ng i n 12V c a b n t t xu ng dư i 11,5V, nó s gây ra m t n nh cho toàn h th ng. Hãy nh r ng chu n ATX cho phép i n th m i ư ng dao ng trong kho ng 5% và b n có th ch nh l i lên 12V thông qua nh ng chi t áp ó. Tuy nhiên ây là tính năng nâng cao và ch nên th c hi n n u b n bi t mình ang làm i u gì. M t s s n ph m ngu n chuy n h n các chi t áp này ra ngoài ngư i dùng t thay i tho i mái ví d như series TrueControl c a Antec. 11. Ch Soft Power và tín hi u ch 5V
Soft Power là cách th c mà b ngu n máy tính ư c b t lên ho c t t i nhưng thay vì dùng công t c c ng như chu n AT trư c kia thì ư c kích ho t khi BMC ra l nh cho b ngu n. Cũng nh vào i u này mà ngư i dùng có th i u khi n năng lư ng h th ng qua ph n m m. B n có th d dàng ki m ch ng i u này b ng kh năng t t máy c a h i u hành Windows hay b t máy lên t bàn phím, chu t. Nguyên t c chính BMC ra l nh cho b ngu n là thông qua tín hi u ch c a ư ng +5V Standby. ư ng i n này c l p hoàn toàn v i các ư ng nuôi thi t b khác và s có tín hi u b t c khi nào b n c m i n vào ngu n, m t s BMC m i thư ng có èn tín hi u báo tr ng thái +5V Standby. Ngoài ra trên h th ng máy tính còn có m t vài ư ng i n ph khác, g m: + Dòng c m ng +3.3V (+3.3V Sense): Ch c năng chính là theo dõi i n th c a ư ng +3.3V nuôi BMC. Nh v y, b ngu n có th căn ch nh dòng cho chính xác. + i u khi n qu t (Fan Control): Tín hi u i u khi n qu t cho phép h th ng nói chung và BMC nói riêng thay i t c qu t c a b ngu n. Khi i n th c a dòng này t t xu ng dư i 1V, qu t s t ng t t. Khi t giá tr trên 10.5V, qu t s ho t ng m c t i a. Ch c năng chính c a thi t k này là cho phép h th ng t t qu t khi máy tính chuy n sang tr ng thái ngh (Sleep Mode) ho c thay i t c qu t theo nhi t linh ki n. + Theo dõi tr ng thái qu t (Fan Monitor): ây là b n ng hành c a tính năng i u ki n qu t, nó cho phép theo dõi t c quay c a qu t trong h th ng. Nhi m v chính c a nó là c nh báo ngư i dùng khi có m t qu t làm mát nào ó g p tr c tr c và ng ng ho t ng.
CÁCH CH N B NGU N T T B n ang d nh l p m t b máy tính m i và phân vân chưa bi t nên mua b ngu n nào? Hãy tham kh o nh ng bư c sau ây: 1. Tính toán ư ng i n 12V c a ngu n Như b n ã bi t, 3 ư ng i n chính c a m t b ngu n là +12V, +5V và +3.3V. Công su t t ng ư c tính toán d a trên cư ng m i dòng. Tuy nhiên th c t áng bu n là r t nhi u nhà s n xu t b ngu n máy tính thư ng s d ng th thu t tăng s watt lên b ng cách " y" nh ng ư ng i n không quan tr ng (+5V và +3.3V). Chính vì th , b n hãy b qua con s watt và t p trung vào cư ng c a ư ng i n 12V xác nh ch t lư ng m t b ngu n. Ch s Ampere c a ư ng +12V có th tìm th y trong tài li u i kèm ho c ngay trên tem s n ph m (ví d +12V: 25A). Chú ý r ng nh ng ngu n ATX12V 2.0 m i có t i 2 ư ng 12V cho phép chia t i năng lư ng gi a CPU và BMC (+12v1) c l p kh i nh ng linh ki n khác (+12v2). i u ó cho phép dòng i n n nh hơn. M t s ngu n th m chí còn có t i 3 ư ng 12V khác nhau ví d như RealPower 550W c a CoolerMaster. M c dù i u này không có ý nghĩa i v i nh ng h th ng thông thư ng nhưng khi s d ng v i nh ng máy tính siêu m nh cho game hay các ng d ng chuyên nghi p thì s có khác bi t l n. 2. m b o tính chính xác
N u b n v a mua m t b ngu n ch 10-20USD v i tem dán 28A cho ư ng +12V thì ch c ch n i u ó không chính xác. T i th trư ng Vi t Nam hi n nay có nhi u b ngu n kém ch t lư ng xu t x không rõ ràng, b n th m chí có th mua ư c m t b ngu n công su t c c cao lên t i 600W-700W v i giá ch 2/3 so v i b ngu n 350W hàng hi u, tuy nhiên ó không ph i là công su t th c. ó là chưa k ngu n i n kém ch t lư ng thư ng không n nh sau m t th i gian dài s d ng và có th làm h ng m t s linh ki n t ti n c a máy tính. Theo kinh nghi m cá nhân, thư ng thì BMC s là n n nhân u tiên. 3. Xem xét v n công su t B n có th l y ư c nh ng thông s v năng lư ng c a h u h t các lo i thi t b t tài li u i kèm s n ph m ho c website c a nhà s n xu t tính toán nh m c g n úng. Hai b ng tham kh o i v i ư ng i n +12V trên s ph n nào giúp b n gi i quy t v n . Chúng ta có m t ví d h th ng máy tính như sau: B n có th th y r ng có nhi u thi t b s d ng 2 hay 3 ư ng i n cùng m t lúc. Ví d như card h a i m i l y năng lư ng t c khe c m m r ng AGP/PCI-Express l n u c m 12V ngoài. V i m t c u hình máy tính tương i m nh như trên, b n s c n t i ngu n i n kho ng 350W. Tuy nhiên v i m c ích an toàn, chúng ta nên tính toán dư ra m t chút. Th c t , khi xây d ng m t h th ng máy tính, ngư i dùng s có 2 trư ng h p: a. Làm vi c cơ b n: Ch c n tính toán úng công su t tiêu th c a các linh ki n, hi m khi c n vư t tr i hơn nhi u. Chính vì th các y u t ch n b ngu n ch y u t p trung vào yêu c u v an toàn, ch s ti ng n. Thông thư ng, b n có th tính dư ra kho ng 10%-20% so v i con s d ki n là v a. Trong trư ng h p trên b n có th ch n ngu n 400W là . T t nhiên chúng ta c p t i công su t th c ch không ph i ch là nh ng con s ghi trên tem. N u d ki n b sung thêm các chơi trang trí, qu t hay ĩa, b n s c n t i ngu n 450W v i ư ng 12V kho ng 24A. b. Nh ng ngư i thích "ngh ch": Trong trư ng h p này, ép xung, èn óm, t n nhi t nư c l p trong... s ng n thêm c a b n r t nhi u năng lư ng. Nh ng thành ph n máy tính ch y t c cao hơn dĩ nhiên s "ng n" thêm nhi u i n hơn so v i m c nh. Thông thư ng b n s c n thêm t i 45% công su t và như v y t ng công su t c n thi t trong ví d trên s lên t i 145% x 350W = 507W. ư ng i n 12V s ph i t t i thi u 18.84A x 145% = 27.3A. M t khi ã tìm ư c m t b ngu n phù h p c v công su t l n ư ng +12V, chúng ta ph i m b o ki n trúc ư ng i n +12V áp ng ư c các thi t b c n thi t, ví d riêng con chip Pentium 4 3,4 Extreme Edition ã c n t i 11A trên ư ng 12V. N u b n dùng m t b ngu n có 2 ư ng 12V - 14A thì kho ng an toàn c n thi t ngh ch ng m ép xung s h n h p hơn.
B n cũng có th s d ng m t vài công c tính toán công su t tr c tuy n tìm ra con s c n thi t, ví d như: - http://www.jscustompcs.com/power_supply/ - http://www.mymp3car.com/MP3Car/PSUpower.asp Th c t th nghi m m t h th ng có c u hình khá m nh như sau: + AMD Opteron DualCore 165 @ 2,9GHz. + DFI LanpartyUT nForce4 SLI-D. + nVIDIA GeForce 6800Ultra + 4x512 Corsair XMS PC3200C2. + 3x Maxtor Diamond Plus 9 120GB 7200rpm + DVD + DVD-RAM + Creative X-Fi Platinum + Card PCI Wifi + chơi: CoolerMaster Cooldrive6, Aerogate III, Aquamini/Hyper 6, Musketeer II, èn Cold Cathode, 2 qu t LED 120mm và 4 qu t LED 80mm. + Thi t b USB: Logitech G5 Mouse, G15 Keyboard, Momo Racing Wheels, Dinovo Media Desktop, u c th . K t qu ch d ng m c 180W khi r i và g n 300W khi chơi nh ng game tương i n ng như Halflife 2, Ages of Empire III hay Quake 4. Lưu ý, m t s nhà s n xu t ưa ch s không rõ ràng, chúng ta hãy tìm hi u v n này qua hai ví d nh sau. - B ngu n th nh t có ch s : Output: +3.3V rail = 30A +5V rail = 40A +12V rail = 34A Continuous power = 510W max Peak power = 650W max
Ta có th tính ra công su t các ư ng i n như sau: +3.3V: 100W +5V: 200W +12V: 408W - B ngu n th hai có ch s : Output +3.3V rail = 30A +5V rail = 40A +12V rail = 30A Total power = 660W max Measurements taken at 40F Tính toán tương t như trên, chúng ta có: +3.3V: 100W + 5V: 200W +12V: 360W M i nhìn thoáng qua, th t khó có th nh n ra i m khác bi t gi a chúng. Nhưng hãy chú ý th t kĩ: trên tem b ngu n th hai có ghi nhi t th nghi m c a nhà s n xu t ch m c 40 F t c là ch kho ng âm 4 C. Nhi t ho t ng thông thư ng c a b ngu n máy tính vào kho ng 38 C tương ương 100 F, m c này trên lý thuy t b ngu n th hai ch có th c p ư c dòng i n n nh liên t c chưa t i 300W. c bi t khi nhi t lên t i 70 C, b ngu n này th m chí m t h n kh năng cung c p i n năng cho h th ng. Th c t ch ng m y khi nhà s n xu t cho b n bi t h ti n hành th nghi m công su t ngu n nhi t nào. B ngu n thu c lo i cao c p luôn ph i m b o kh năng cung c p s watt trong i u ki n nhi t 40-50 C. Vì th , b n nên xem xét c n th n khi g p m t b ngu n công su t cao v i giá quá r . Ch t lư ng luôn t l thu n v i giá thành, ó là lý do t i sao b n nên ch n s n ph m c a nh ng nhà s n xu t uy tín. Luôn chú ý c các thông s th t c n th n và ng b qua b t c chi ti t nào. Ví d , Antec có t i 3 ch ng lo i ngu n 480W khác nhau. Phiên b n TruePower có ư ng 12V lên t i 28A trong khi TrueBlue ch có 22A mà thôi. B n nên tìm hi u ý ki n t b n bè hay các ngu n thông tin tr c tuy n v nh ng thông s c a b ngu n mà mình nh mua cũng như c các bài gi i thi u s n ph m trư c khi ưa ra quy t nh.
M TS C TÍNH C A CÁC LO I NGU N HÀNG HI U Nh ng nhà s n xu t tên tu i thư ng tung ra th trư ng r t nhi u s n ph m a d ng, phong phú v m u mã và tính năng. Hi n nay b n có th tìm th y các lo i ngu n v i nh ng tính năng ph khá h p d n như sau: - ng h o t i: l ai b ngu n này s thông báo cho ngư i dùng bi t t ng công su t h th ng ang s d ng là bao nhiêu. Các m c ch s ư c theo dõi liên t c trong ch th i gian th c, nh th b n có th ti n hành nâng c p khi nh n th y b ngu n liên t c b quá t i. - Dây i n riêng cho qu t: M t s ngu n i n có riêng dây Molex 4 chân v i kí hi u "Fan Only" ngư i dùng g n các lo i qu t làm mát vào ó. Thông thư ng nh ng ngu n này cũng s kèm theo chi t áp ch nh i n th c a dây Fan Only thay i t c quay c a qu t . - Dây i n ư c b c d ng tròn: M i dây ngu n u g m nhi u s i nh nên s khá vư ng víu khi ưa vào bên trong case máy tính, v n ư c gi i quy t b ng cách bó g n chúng trong ng lư i hay v s i kim lo i ch ng nhi u. c áo hơn, m t s dây ngu n còn có l p b o v UV, phát sáng khi b tia c c tím chi u vào. - Lư i thoát nhi t hình t ong: V i nh ng b ngu n thoát nhi t b ng qu t gió thông d ng, d ng lư i t ong s cho phép lu ng không khí i qua d dàng, tăng m c gi m nhi t, tăng
công su t và tu i th c a thi t b . B n cũng s g p các s n ph m v i lư i d ng tròn ho c d ng d i, tuy nhiên hi u năng kém hơn. Fanless Design – SuperQuiet: Nh ng ngu n v i ch ng nh n d ng này thư ng t p trung x lý v n ti ng n nh l p v nhôm. Bên trong là các kh i t n nhi t ng c c l n kèm theo h th ng ng d n nhi t heatpipe s . Nh kh năng truy n t i nhi t hi u qu c a các heatpipe (Xem thêm "T n nhi t kim lo i – Lý thuy t và th c t ", ID: A0603_124) kèm theo nh ng lá ng nên các b ngu n lo i này không c n t i qu t làm mát và tuy t i không phát sinh âm thanh nào trong khi ho t ng. M t s th nghi m c a di n àn XtremeVN (www.xtremevn.com) trong i u ki n môi trư ng Vi t Nam cho th y nhi t ngu n v n khá n nh m c dư i 50 C khi ho t ng "h t mình". - Modular Concept: Như ã c p trên, nh ng b ngu n ư c thi t k ki u này cho phép tháo r i các dây c m và ch s d ng nh ng s i nào c n thi t ti t ki m di n tích v n khá ch t h p bên trong case. - Tích h p UPS: M t s b ngu n có tích h p thành ph n lưu i n UPS s n h tr ngư i dùng trong các tình hu ng m t i n b t ch t. Ưu i m c a các s n ph m d ng này là b n s không c n ph i mua thêm b lưu i n bên ngoài tuy nhiên khi c quy b chai ho c tr c tr c s r t khó thay th . - Khe i n phía sau: Vi c ưa c ng molex ra phía sau c a ngu n s em l i nhi u l i ích hơn b n tư ng. Nh ng lo i èn trang trí, các ĩa c ng g n ngoài qua giao ti p e-SATA thư ng th y trên các BMC i m i s th c s ư c hư ng l i t ki u thi t k này. - B ngu n ôi: M t s b ngu n ho c case máy tính cao c p thư ng t ng kèm ngư i dùng m t cáp chuy n cho phép c m 2 b ngu n cùng nuôi máy tính tăng công su t. Thi t k này òi h i b n ph i t b trí thêm kho ng tr ng cho b ngu n th hai. KI M TRA CH T LƯ NG DÒNG I N Có nhi u cách th c ki m tra dòng i n mà b ngu n cung c p cho máy tính c a b n. B ngu n t t ph i cung c p ư c dòng i n "s ch" cho các linh ki n. Có nhi u ngư i cho r ng các ư ng i n càng cao s càng t t nhưng th c t i u này không úng. V n n nh dòng i n ph i ư c t lên hàng u. Thao tác căn ch nh các ư ng i n lên th t cao khi h th ng t i n ng chúng t t xu ng m c v a úng là chuy n l i b t c p h i. theo dõi ư ng i n c a b ngu n m i mua, b n có th s d ng m t s ph n m m chuyên d ng như Speedfan (www.almico.com) v i ch c năng l p bi u theo th i gian. T t nhiên, giá tr c th c a các dòng i n do chương trình ưa ra ch mang tính tham kh o. có con s chính xác, b n nên s d ng các thi t b o chuyên d ng. Có th sau khi c bài vi t này, b n s tò mò ki m tra l i b ngu n mà mình ang s d ng và gi t mình khi th y nh ng như c i m c a nó ho c hài lòng vì mình ã có l a ch n sáng su t. Nhìn chung, trong l n ráp máy tính ti p theo, hãy dành cho b ngu n m t s quan tâm x ng áng. N u b n d ki n chi hơn 1000 USD cho máy tính c a mình, nên dành
10% cho b ngu n. Ch n l a úng b ngu n s em l i s n nh và tu i th lâu dài cho toàn h th ng. Chu n ATX 1.3 và 2.x Hi n có 2 chu n ATX ph bi n là chu n 1.3 và chu n 2.x. ATXV1.3 ch có 1 ư ng (rail) 12V và có th có ho c không có u c p ngu n SATA, thư ng thì các b ngu n chu n ATX V1.3 có hi u su t th p – ch t kho ng 60 % - và có ư ng i n chính là ư ng 5V (thích h p cho nh ng BMC c p ngu n 5V cho CPU như BIOSTAR M7NCG và m t s BMC AMD khác). Các b ngu n ATX 2.x có ư ng i n chính là ư ng 12V, u có trang b u c p ngu n SATA, PCie (VGA) bên c nh nh ng u c p ngu n HDD, FDD thông thư ng. Hi u su t c a b ngu n ATX 2.x thư ng t trên70%. Xu hư ng chu n ATX 2.x ang d n thay th chu n ATX 1.3.