Thắc mắc về thuốc – P1:
Nẻ môi do dùng thuốc
Tôi bị bệnh vẩy nến, được dùng thuốc acitretin uống để điều trị. Khi dùng
thuốc tôi thấy môi cứ khô dần và nứt nẻ. Hiện tượng trên có phải do thuốc không?
Cách khắc phục thế nào?
Như vậy là bạn bị bệnh vẩy nến ở tình trạng nặng và trên diện rộng (không
đỡ sau khi đã dùng các liệu pháp điều trị khác) nên mới được chỉ định dùng đến
acitretin. Đây là loại thuốc điều trị bệnh vẩy nến ổn định sừng hoá có tác dụng
toàn thân. Tuy nhiên bên cạnh tác dụng chữa bệnh, thuốc có thể gây ra nhiều tác
dụng không mong muốn. Trong các nghiên cứu lâm sàng với acitretin có tới 98%
người bệnh dùng thuốc gặp các tác dụng bất lợi do thuốc gây ra. Viêm môi, nứt nẻ
môi; khô, kích ứng niêm mạc mũi; rụng tóc, bong tróc da ở mí mắt, ngón tay, lòng
bàn tay, gan bàn chân... là những tác dụng phụ thường gặp nhất, kích ứng da, da
dính nhớp. Trên mắt gây khô mắt. Trên tiêu hoá gây buồn nôn, nôn... Trường hợp
của bạn là do tác dụng phụ của thuốc gây nên. Để yên tâm, bạn nên trao đổi với
bác sĩ điều trị của mình. Bác sĩ sẽ cho bạn lời khuyên phù hợp hoặc sẽ đổi thuốc
thích hợp cho bạn.
Điều trị tăng huyết áp, đừng tự ý bỏ thuốc!
Tôi bị tăng huyết áp đã mấy năm nay và có dùng thuốc điều trị. Lúc huyết
áp lên tôi dùng thuốc trong vài ngày, thấy ổn định rồi lại thôi. Có phải vì thế mà
huyết áp của tôi không ổn định. Còn nguyên nhân nào dẫn tới việc điều trị không
hiệu quả bệnh của tôi?
Nguyễn Mai Hoa (Nam Định)
Đối với bệnh nhân tăng huyết áp phải dùng thuốc đều đặn, liên tục trong
suốt cuộc đời, vì thế việc tuân thủ chặt chẽ chỉ định điều trị của thầy thuốc là hết
sức quan trọng. Việc thấy huyết áp ổn định lại tự ý bỏ thuốc như trường hợp của
bác là rất nguy hiểm. Có trường hợp huyết áp ổn định trong thời gian dài, có khi
tới 3 năm thậm chí 5 năm (làm cho người bệnh yên tâm, chủ quan không dùng
thuốc nữa) nhưng đột nhiên huyết áp lại tăng lên đột ngột đã khiến cho nhiều
người bị tai biến mạch máu não, thậm chí tử vong. Ngoài việc tự ý bỏ thuốc thì
các nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị huyết áp còn là: bệnh nhân tự ý
giảm liều dùng thuốc điều trị trong quá trình điều trị; hoặc thuốc đang điều trị
không còn phù hợp; hoặc gặp các tương tác về thuốc (đặc biệt đối với người cao
tuổi khi điều trị đồng thời nhiều bệnh cùng một lúc)...
Vì thế bệnh nhân không được chủ quan khi thấy huyết áp đã ổn định mà tự
ý bỏ thuốc. Khi gặp những thất bại trong điều trị tăng huyết áp, bệnh nhân cần đi
khám lại để tìm hiểu nguyên nhân và điều chỉnh thuốc cho phù hợp.
Dùng tamik kéo dài có được không?
Năm nay tôi 35 tuổi, thường xuyên bị các cơn đau nửa đầu, tôi đã đi khám
và được bác sĩ chẩn đoán là hội chứng đau nửa đầu (Migraine). Bác sĩ kê đơn
dùng thuốc tamik 3mg, ngày uống 2 viên, dùng trong 30 ngày. Xin hỏi dùng thuốc
này kéo dài có ảnh hưởng gì không?
Phạm Thu Hà (Hà Nội)
Ergotamin (tamik) là một alcanoid được chiết xuất từ nấm cựa gà - một loại
nấm ký sinh trên các loại ngũ cốc, đặc biệt là lúa mạch đen.
Thuốc có cấu trúc polypeptid, hấp thu qua đường tiêu hóa kém và không ổn
định; tốc độ hấp thu thuốc tăng lên khi dùng kèm cafein; thuốc chuyển hóa mạnh ở
gan và thải trừ phần lớn qua mật.
Ở liều điều trị, thuốc gây co mạch ngoại vi nhất là khi mạch ở trạng thái
giãn (tuy nhiên thuốc lại gây giãn mạch ở những vị trí mạch bị co thắt). Liều cao
thuốc gây co mạch mạnh và kéo dài dẫn tới thiếu máu cục bộ cơ tim và hoại tử
chi. Các thuốc giãn mạch trực tiếp đối kháng sẽ làm mất tác dụng co mạch của
alcanoid cựa lúa mạch.
Trên các cơ trơn khác thuốc gây co nhẹ cơ trơn khí phế quản và cơ trơn tiêu
hóa. Ngoài ra trên cơ trơn tử cung thuốc làm co cơ trơn và mạch máu tử cung
nhưng tác dụng không bằng các alcanoid cựa gà có cấu trúc amin; nên thuốc có
thể được dùng làm co hồi và cầm máu tử cung sau khi sinh (hạn chế).
Do đó chỉ định chính hiện nay của thuốc là dùng trong bệnh đau nửa đầu
(Migraine) và sử dụng trong các bệnh lý đau đầu do rối loạn vận mạch khác.
Tuy nhiên khi dùng thuốc, có thể gặp các tác dụng không mong muốn như
rối loạn tiêu hóa (buồn nôn, nôn, tiêu chảy), rối loạn cảm giác và vận động (ảo
giác, giật cơ, tê đầu chi...) nếu dùng thuốc liều cao, kéo dài gây co mạch mạnh,
làm thiếu máu cục bộ, tắc mạch ngoại vi gây hoại tử.
Vì vậy thuốc không được dùng cho người bị bệnh lý suy tuần hoàn ngoại
biên, người tăng huyết áp, người bị loét dạ dày tá tràng, bệnh nhân thiếu máu cục
bộ cơ tim, người có bệnh lý gan thận nặng; phụ nữ có thai và cho con bú.