Chương 6 : Bước 3 - Hệ Thống Hỗ Trợ<br />
“Khi người ta chấp nhận một hệ thống tồi tệ,<br />
thì hệ thống ấy nắm quyền chi phối hoạt động của con người.”<br />
– W. EDWARDS DEMING ĐI TÌM LÝ DO CỦA BẠN ĐI TÌM CÂU TRẢ LỜI “KHÔNG” CỦA<br />
BẠN BẠN ĐANG CỐ BẢO VỆ AI?<br />
VÙNG KHÔNG CÓ MỤC TIÊU & PHẪU THUẬT THAY THẾ MỤC TIÊU HỆ THỐNG HỖ TRỢ<br />
GƯƠNG YÊU THƯƠNG VÀ NEO CHUẨN MỰC CÂU HỎI TRAO QUYỀN Hãy nghĩ về ngôi nhà<br />
của bạn. Định nghĩa thật sự của căn nhà là gì? Về mặt cốt lõi, ngôi nhà của bạn bao gồm hai thứ – cấu<br />
trúc và hệ thống. Cấu trúc ngôi nhà chính là kiểu dáng của nó – nhà trệt, nhà nhiều tầng, nhà chung<br />
cư… – và cách bố trí không gian: số phòng, kích cỡ phòng, vị trí phòng… Cấu trúc ngôi nhà chính là<br />
những thành tố tạo nên căn nhà.<br />
Tiếp theo, căn nhà của bạn phải có hệ thống. Hệ thống khiến các thành tố trong nhà trở nên hữu dụng:<br />
hệ thống điện, sưởi, thông gió, cấp thoát nước, v.v… Hệ thống mang đến cho bạn không gian sống<br />
thoải mái. Đó chính là chức năng của căn nhà. Nếu các hệ thống này hoạt động không hiệu quả, căn nhà<br />
cũng chỉ là một khối bê-tông cốt thép nhàm chán.<br />
Khi nào bạn thật sự quan tâm đến các hệ thống trong ngôi nhà bạn đang ở? Bạn nghĩ chính xác rồi đấy:<br />
khi thiết bị hỏng hóc. Bạn chỉ nghĩ đến các hệ thống trong nhà khi có trục trặc xảy ra mà thôi. Thời<br />
điểm duy nhất bạn nghĩ về hệ thống cấp thoát nước là khi nước ngừng chảy. Bạn không bao giờ bận<br />
tâm đến hệ thống điện trừ khi bạn bật công tắc mà đèn không sáng.<br />
Hãy nghĩ về cơ thể bạn. Cơ thể bạn cũng giống như một ngôi nhà, bởi cơ thể bạn cũng bao gồm cấu<br />
trúc và hệ thống. Cấu trúc chính các thành phần cơ bản xác định bạn là nam hay nữ, cao hay thấp, các<br />
đặc điểm cá nhân và gien di truyền.<br />
Tiếp theo, bạn có các hệ thống. Chức năng của các hệ thống trong cơ thể bạn là giữ cho bạn tồn tại. Cơ<br />
thể bạn bao gồm nhiều hệ thống phụ thuộc lẫn nhau: tuần hoàn máu, cơ bắp, xương, thần kinh, hô hấp,<br />
hệ miễn dịch… Khi nào bạn nghĩ về các hệ thống này? Chính xác: khi chúng có vấn đề. Bạn không bao<br />
giờ nghĩ về hệ thống hô hấp cho đến khi bạn đột nhiên không thở được; hay hệ thống tiêu hóa cho đến<br />
khi bạn đi khám bác sĩ và than rằng, “Trời ạ, đáng lẽ tôi không nên ăn 15 cái bánh sô-cô-la…”<br />
Bạn thấy đấy, nếu hệ thống của ngôi nhà hay cơ thể bạn không hoạt động ở mức tối ưu, một vài chức<br />
năng sẽ không còn vận hành chính xác như bạn mong muốn. Trong cuộc sống và công việc của bạn<br />
cũng tương tự.<br />
Cuộc sống và công việc của bạn cũng bao gồm cấu trúc và hệ thống.<br />
Nhưng ở đây ta sắp đề cập tới… HAI ĐIỀU THIẾU VẮNG TRONG CUỘC SỐNG VÀ CÔNG VIỆC<br />
CỦA ĐA SỐ MỌI NGƯỜI 1. Hầu hết mọi người không ý thức được các hệ thống của cuộc sống và<br />
công việc của họ là gì; và 2. Hầu như không ai biết cách sửa những hệ thống này khi chúng bị hư.<br />
<br />
Đa số mọi người sẽ làm những điều sau: “Ôi Trời ơi! Tôi đuối quá! Tôi không biết phải làm gì nữa!<br />
Có quá nhiều thứ để làm nhưng lại quá ít thời gian. Tôi khánh kiệt rồi! Tôi không có tiền. Tôi bị thừa<br />
cân. Tôi phải làm gì đây?”<br />
Chức năng của cuộc sống bạn là gì? Của công việc bạn? Đa số chúng ta chưa bao giờ đặt những câu<br />
hỏi đơn giản nhưng cần thiết này. Trên thực tế, họ thậm chí còn không biết câu hỏi là gì, chứ đừng nói<br />
đến câu trả lời.<br />
Sau khi làm việc với hàng vạn học viên, tôi đã nhận ra một điều vừa sâu sắc vừa giản đơn. Không<br />
phải tôi đang cố giảng giải cho bạn về ý nghĩa cuộc sống, nhưng có vẻ như chức năng cao nhất của<br />
cuộc sống của một cá nhân là sống theo cách mà bạn lựa chọn. Điều này có nghĩa là có khả năng lựa<br />
chọn cuộc sống mà bạn thật sự mong muốn.<br />
Còn chức năng của công việc là gì? Chức năng thiết yếu của công việc là cung cấp giá trị cho một<br />
nhóm người và nhận được lợi nhuận từ hoạt động đó.<br />
Như bạn đã thấy từ hai mô tả trên, nhiều người đang sống một cuộc sống chưa thể gọi là tốt nhất, và đa<br />
số công việc kinh doanh đều hoạt động dưới mức tối ưu. Hầu hết đều rất mù mờ về vấn đề này, và chỉ<br />
biết chạy vòng vòng cố gắng “sửa chữa” vấn đề. Nhưng nếu hệ thống ống nước trong nhà bạn (hoặc cơ<br />
thể bạn!) đang gặp vấn đề, mà bạn cứ gọi thợ điện đến, thì khả năng thành công đến đâu?<br />
Hãy hít một hơi thật sâu. Bạn không còn phải chạy loanh quanh nữa. Bởi sau khi làm việc với vô số<br />
học viên trong các chương trình cố vấn cũng như nghiên cứu các đối tượng thành công và hạnh phúc<br />
trên thế giới, tôi đã nhận diện được năm hệ thống thiết yếu mà bạn cần phải vận hành một cách thích<br />
hợp, để từ đó xây dựng một cuộc sống và sự nghiệp như bạn khao khát.<br />
NĂM HỆ THỐNG HỖ TRỢ THIẾT YẾU<br />
<br />
ĐƠN GIẢN HÓA CON NGƯỜI HIỆU SUẤT NỘI QUAN HOẠT ĐỘNG MÔI TRƯỜNG<br />
Hệ thống 1 là Hệ Thống Con Người của bạn. Hệ thống 2 là Hệ Thống Hoạt Động của bạn. Hệ thống 3<br />
là Hệ Thống Môi Trường của bạn. Hệ thống 4 là Hệ Thống Nội Quan của bạn.<br />
Hệ thống 5 là Hệ Thống Đơn Giản Hóa của bạn.<br />
Con người, hoạt động, môi trường, nội quan và đơn giản hóa là 5 Hệ Thống Hỗ Trợ trong cuộc sống<br />
và công việc hay sự nghiệp của bạn. Khi chúng ta thảo luận từng cái một, bạn sẽ nhận thấy những hệ<br />
thống nào cần vận hành hiệu quả trong cuộc sống cũng phải hoạt động hiệu quả trong công việc của<br />
bạn. Thế cũng hay, bởi chúng ta có thể nghiên cứu một hệ thống ứng dụng được cho cả hai lĩnh vực.<br />
Tôi không quan tâm bạn làm việc trong lĩnh vực nào, bạn là một doanh nhân hoặc người làm thuê. Các<br />
hệ thống đều giống nhau. Tôi đã tra cứu hàng vạn ngành công nghiệp khác nhau, tiếp xúc với hàng vạn<br />
người trong các buổi hội thảo và nghiên cứu trực tiếp vô số cá nhân thành công tột bậc. Việc bạn là ai,<br />
làm gì, đang kinh doanh gì không quan trọng; các hệ thống đều giống nhau.<br />
Tuy nhiên, điều này có nghĩa là nếu một trong 5 hệ thống thiết yếu này không hoạt động hiệu quả trong<br />
cuộc sống hay công việc của bạn, thì không chỉ thu nhập của bạn bị ảnh hưởng, mà cả sự thanh thản<br />
trong tâm hồn, sức khỏe, hạnh phúc và các mối quan hệ của bạn cũng khó tránh khỏi tác động. Có thể<br />
bạn nhận thấy một cảm giác mơ hồ là “có gì đó không ổn”, nhưng bạn không có khả năng chỉ ra đích<br />
xác nó là gì. Khi chúng ta cùng phân tích từng hệ thống, bạn sẽ không chỉ thấy có điều gì không ổn, mà<br />
còn biết chính xác cách để sửa chữa nó.<br />
RÈN LUYỆN Cảm giác đau khổ và bối rối khi nhận ra “có gì đó không ổn, nhưng lại không biết không<br />
ổn ở chỗ nào” có thể ngăn chặn được khi bạn xác định rõ các hệ thống, rồi tìm cách khiến nó hoạt động<br />
ở mức độ cao hơn và hiệu quả hơn. Hãy nhớ, đây là khóa học của HÀNH ĐỘNG, nhưng còn là một<br />
quá trình. Rèn luyện không khiến mọi thứ hoàn hảo; nhưng rèn luyện mang đến sự tiến bộ. Cuộc sống<br />
không phải hoàn hảo hay không, mà là bạn có dũng cảm tiến lên phía trước, từng bước một hay không.<br />
Trước khi chúng ta bắt đầu, tôi muốn bạn hãy làm một việc cho tôi ngay bây giờ. Hãy hít một hơi thật<br />
sâu. Tiếp tục hít thêm một hơi nữa. Khi đọc những dòng chữ này, hãy ý thức nhịp đập của trái tim bạn.<br />
Hãy ngồi yên lặng một chút. Bạn có cảm nhận được nhịp đập trái tim mình?<br />
Đặt ngón tay lên cổ họng, nơi bạn có thể cảm nhận mạch đập mạnh mẽ, hay chỉ đơn giản là cảm nhận<br />
nhịp tim đập trong lồng ngực mình. Hãy hít thở. Ngay bây giờ…<br />
Lần cuối cùng bạn nghĩ về nhịp đập của trái tim là khi nào? Tôi hỏi rất nghiêm túc đấy. Lần cuối cùng<br />
bạn nghĩ về nó là khi nào? Tôi dám cá là bạn gần như chưa bao giờ nghĩ về nó, trừ khi bạn lên cơn đau<br />
tim hay bị nhói ở ngực mà thôi.<br />
Lần cuối cùng bạn nghĩ về việc mình tiêu hóa thức ăn là khi nào? Đã bao giờ bạn nghĩ đến nó chưa?<br />
Tối thiểu là 3 lần một ngày, chúng ta ngốn hàng đống thức ăn vào miệng; nhưng điều gì xảy ra sau khi<br />
thức ăn đã ở trong miệng?<br />
<br />
Chúng ta sống, hít thở, ăn uống, đi lại, làm việc, chơi đùa, chạy bộ, và làm những gì chúng ta muốn…<br />
và chúng ta chưa bao giờ nghĩ đến những hệ thống đáng kinh ngạc đang ở ngay trong chính cơ thể kỳ<br />
diệu của chúng ta, ngay trong cỗ máy phi thường này.<br />
ĐỪNG XEM THƯỜNG CÁC HỆ THỐNG CỦA BẠN NỮA<br />
Thay vì trân trọng món quà quý giá của cơ thể, đa số chúng ta đều xem thường nó, ngược đãi nó, hay<br />
đổ lỗi cho nó. “Tôi quá mập. Tôi không sao giảm được 10 ký. Tôi ước gì mình nhiều tóc hơn. Tôi ước<br />
gì mình trông trẻ hơn 10 tuổi.”<br />
Chúng ta liên tục đổ lỗi cho cỗ máy diệu kỳ mà chúng ta sở hữu. Tôi muốn bạn nhận ra rằng có nhiều<br />
hệ thống đang hoạt động trong cơ thể ta mà ta chưa bao giờ để mắt đến. Trên thực tế, chúng ta hoàn<br />
toàn không tôn trọng những hệ thống này.<br />
Lần tới đi ăn, hãy thử ép bản thân bạn tiêu hóa thức ăn. Nếu cứ ngồi ì ra đó, rồi ráng điều khiển cơ thể<br />
tiêu hóa thức ăn, bạn sẽ chết đói đấy! Hãy thử khiến tim bạn đập xem. Bạn không thể; mọi thứ cứ tự<br />
nhiên mà diễn ra thôi.<br />
Những hệ thống này tự động vận hành, dù bạn có ý thức được chúng hay không. Điều này cũng tương<br />
tự trong cuộc sống và công việc của chúng ta. Năm Hệ Thống Hỗ Trợ thiết yếu này vận hành bất kể<br />
chúng ta có thích nó, xem thường hay ngược đãi nó hay không. (Dĩ nhiên, hành tinh bé nhỏ thân yêu của<br />
chúng ta cũng y hệt vậy. Đến tận bây giờ, ta mới bắt đầu nhận thức được mức độ tàn phá mà con người<br />
gây ra cho hệ thống Trái đất quý báu và vô cùng mỏng manh này. Vậy nên, ta phải hành động ngay nếu<br />
muốn mọi thứ hoạt động trôi chảy và phục vụ cho quá trình duy trì cuộc sống của loài người.) Nhóm<br />
Ba Phần Trăm có khuynh hướng sở hữu những hệ thống vận hành trơn tru trong cuộc sống và công việc.<br />
Nhưng đây mới là chuyện đáng nói: họ thường không biết những gì họ đã làm! Tuy vậy, các hệ thống ấy<br />
đều đạt hoặc gần đạt mức độ tối ưu. Một khi học được những hệ thống đó là gì và cách khiến chúng<br />
vận hành hiệu quả, bạn cũng có thể làm được giống họ.<br />
Có thể bây giờ bạn đang nghĩ rằng chẳng có gì trong cuộc sống của bạn diễn ra như ý cả. Nhưng khi<br />
chúng ta cùng đi qua năm hệ thống thiết yếu này, bạn sẽ ngạc nhiên một cách thích thú khi thấy rằng có<br />
nhiều thứ đang rất suôn sẻ hơn là những thứ đang bị trục trặc. Sau đó, bạn có thể đơn giản thực hiện<br />
những HÀNH ĐỘNG được gợi ý ở đây để sửa chữa sai lầm và củng cố những gì đang phát huy tác<br />
dụng.<br />
HỆ THỐNG CON NGƯỜI CỦA BẠN<br />
Chúng ta bắt đầu với Hệ Thống Con Người trước. Tại sao Hệ Thống Con Người lại là Hệ Thống Hỗ<br />
Trợ thiết yếu nhất? Bởi nếu Hệ Thống Con Người không hoạt động hiệu quả, những thứ còn lại chẳng<br />
mang ý nghĩa gì hết. Đơn giản, bạn không thể phát huy tối đa tiềm năng bản thân nếu không biết cách<br />
thiết lập Hệ Thống Con Người ở mức tối ưu.<br />
Tại sao ư? Chà, có nhiều lý do lắm, nhưng tựu chung lại là bởi con người nắm giữ tiền bạc. Nếu bạn<br />
đang nỗ lực gây dựng sự nghiệp hay tạo dựng công việc kinh doanh, và người ta không ai mua hàng<br />
của bạn, thì tôi cũng không rõ bạn kiếm tiền bằng cách nào. Theo như ta biết từ trước đến nay, cá heo,<br />
khỉ, hay tinh tinh không mang theo thẻ tín dụng. (Tên tôi là Noah, nên tôi biết rõ điều này!) Tờ 20 đô<br />
<br />
KHÔNG tự nó bước ra đường, gõ cửa nhà bạn và nói, “Này, cho tôi vào nhé?”<br />
Nếu nơi bạn đang sống xảy ra chuyện này, tôi cũng muốn đến đó ở ngay!<br />
Trên Trái đất này, tiền đi liền với cái thứ lạ lùng mà ta gọi là “con người” – và chúng ta phải làm một<br />
thứ khó chịu có tên gọi là “công việc” để tiền trong túi họ chuyển sang túi chúng ta. Chính vì vậy, nếu<br />
bạn muốn có nhiều hơn nữa thứ gọi là tiền, tốt hơn hết bạn phải thiết lập Hệ Thống Con Người của<br />
mình.<br />
NĂM HÀNH ĐỘNG TRONG HỆ THỐNG CON NGƯỜI Có 5 HÀNH ĐỘNG bạn cần phải thành<br />
thạo để thiết lập một cách hoàn chỉnh Hệ Thống Con Người. Năm hành động trong Hệ Thống Con<br />
Người là:<br />
1. Công nhận 2. Yêu cầu 3. Chấp nhận 4. Chịu trách nhiệm 5. Đặt câu hỏi trao quyền Hành Động Đầu<br />
Tiên Của Hệ Thống Con Người = Công Nhận Hành động đầu tiên của Hệ Thống Con Người là Công<br />
nhận. Tại sao đây lại là hành động đầu tiên? Bởi vì loài người (bạn biết đấy, thứ sinh vật kỳ lạ nắm<br />
giữ tất cả tiền bạc) khao khát được chú ý, trân trọng, công nhận, và thừa nhận. Nghiên cứu cho thấy<br />
con người sẽ nỗ lực nhiều hơn để được công nhận hơn là để kiếm tiền. Thử nghĩ xem bạn sẽ làm việc<br />
cho ai trong hai người sau: một người trả cho bạn một triệu đô-la mỗi năm nhưng khiến bạn cảm thấy<br />
nhục nhã, xấu hổ và bị sỉ nhục; hay một người trả cho bạn một trăm ngàn đô-la mỗi năm nhưng lại khen<br />
ngợi, công nhận và trân trọng bạn?<br />
Dĩ nhiên, bạn có thể làm việc cho người chủ đầu tiên một thời gian; nhưng rồi bạn sẽ nhìn vào số tiền<br />
lương nhận được mỗi tháng và tự hỏi, “Như vậy có đáng không?” Con người chúng ta là những sinh<br />
vật kỳ lạ. Chúng ta nghĩ mình muốn tiền (và đúng là như vậy); nhưng nhiều người lại cảm thấy bị gông<br />
cùm xiềng xích bởi “hệ thống lương bổng” và “chết cứng” trong các công việc lương cao nhàm chán.<br />
Có hàng tá cách để công nhận người khác trong cuộc sống, công việc và gia đình. Điểm mấu chốt là<br />
bạn có sẵn sàng làm điều đó hay không. Bởi chúng ta ai cũng đeo trên người một tấm bảng vô hình ghi<br />
dòng chữ, “Hãy khiến tôi cảm thấy mình quan trọng.” Vấn đề là bạn cũng có mong muốn y như thế. Vậy<br />
nên tất cả mọi người đều chờ một người nào đó khiến họ cảm thấy mình quan trọng trước, rồi họ mới<br />
sẵn sàng làm điều tương tự cho người khác.<br />
Nếu bạn có thể trở thành một trong số triệu người (con số này khá chuẩn xác) biết công nhận người<br />
khác trước, thì bạn đang thiết lập Hệ Thống Con Người của mình một cách tối ưu rồi đấy.<br />
Hành Động Thứ Hai Của Hệ Thống Con Người = Yêu Cầu Hãy tưởng tượng bạn và tôi đang ở trong<br />
một căn phòng lớn với hàng trăm học viên của khóa học Mật Mã Thành Công, cùng quy tụ tại đây để<br />
tìm hiểu về các nguyên tắc này. Dĩ nhiên, đây chính xác là những gì diễn ra tại các buổi hội thảo của<br />
chúng tôi nên cũng không quá khó để tưởng tượng.<br />
Liệu bạn có cảm thấy khó khăn trong việc nhờ người khác hỗ trợ trong khán phòng này không? Liệu<br />
bạn có cảm thấy xấu hổ, ngại ngùng, hay chần chừ trong việc yêu cầu sự giúp đỡ bạn cần?<br />
Khi tôi hỏi những khán thính giả của mình liệu họ có cảm thấy khó mở lời yêu cầu sự hỗ trợ mà họ cần<br />
không, thậm chí là từ những người mà họ quen biết, thì hơn 70% trả lời là có. Tại sao chúng ta lại<br />
<br />