Thầy Trò Nguyễn Ngọc Tuyết
Thầy Trò
Tác giả: Nguyễn Ngọc Tuyết
Thể loại: Truyện Ngắn
Website: http://motsach.info
Date: 29-October-2012
Buổi lễ mừng Ngày Nhà giáo 20-11 vừa bắt đầu chưa đầy nửa tiếng, học trò đã chộn rộn, ồn ào
bên dưới. Thầy giáo điều khiển chương trình đã mấy lần nhắc nhở mà cũng như không. Bọn học
trò đúng là càng ngày càng vô kỷ luật, càng thiếu ý thức tự giác. Cứ mỗi lần tổ chức lễ lạt ở sân
cờ là phải la rầy chúng bở cả hơi tai. Chợt, trong đám thầy cô ngồi trên lễ đài có ai đó buột
miệng:
- Thầy Nguyện đâu rồi? Nhờ thầy Nguyện dẹp yên bọn học trò đi! Thầy Nguyện đâu?
Lại có ai đó nói nhỏ:
- Suỵt! Đừng la lớn. Thầy Nguyện có còn dạy thể dục nữa đâu mà lo việc ổn định trật tự, nề nếp
này.
Đúng rồi! Hình như mọi người đều quên hay có lẽ chưa quen với việc thay đổi công tác của ông
thầy dạy thể dục. Mới năm trước thầy Nguyện đã lên thư viện làm phụ tá cho cô Lý, quản thủ
thư viện rồi còn gì. Vậy mà, cứ mỗi lúc học trò “dậy giặc” lên như hôm nay, cái tên thầy Nguyện
vẫn thường được nhắc tới. Cũng dễ hiểu thôi, thầy Nguyện vốn rất có uy với học trò, không chỉ
trong môn thể dục thầy dạy suốt mấy mươi năm nay mà còn do cách thức giáo dục kỷ cương, nề
nếp của thầy ở mọi lúc, mọi nơi. Bởi thế từ khi thầy lên thư viện, mỗi buổi sinh hoạt dưới cờ đầu
tuần, mỗi kỳ lễ lớn, cả trường vẫn cảm thấy sự thiếu vắng con người “hét ra lửa” khiến bọn học
trò phải răm rắp nghe theo ấy. Như buổi sinh hoạt sáng nay vậy, “giá như thầy Nguyện ra tập
hợp học sinh rồi đi tới đi lui quanh sân trường nãy giờ thì đỡ biết mấy”, không ít bạn đồng
nghiệp của thầy lúc này đang nghĩ thế!
Mà ông thầy dạy thể dục cũng có muốn lên thư viện làm bạn với sách vở đâu. Thầy đã từng than
thở khi chuyển công tác:
- Thiệt tình, tôi mà lên thư viện thì sách nó không “quen” tôi mà tôi cũng không “nhìn” ra nó.
Hồi nào giờ tôi có thích đọc sách đâu, chỉ toàn coi báo thể thao không thôi.
Giờ thì thầy Nguyện đang ngồi ở thư viện của trường. Thầy đang sắp xếp lại các loại sách tham
khảo, sách giáo khoa theo phân loại của cô Lý. Lẽ ra thầy cũng xuống sân dự lễ, Ngày Nhà giáo
mà, nhưng trong lòng thầy sao cứ man mác buồn. Mình có còn học trò nữa đâu mà ngồi trên lễ
đài! Một lát nữa khi từng đám học sinh lên tặng hoa cho các thầy cô chắc gì mình không chạnh
lòng. Thôi thì vào đây làm việc còn tốt hơn.
Trang 1/5 http://motsach.info
Thầy Trò Nguyễn Ngọc Tuyết
Có tiếng chân bước lẹp xẹp trên cầu thang. Ai mà lên đây giờ này vậy kìa. Quay lại, một cô học
trò áo dài trắng đứng trước mặt.
- À, Nga đó hả con.
Cô nữ sinh nhỏ nhắn, rụt rè chìa ra một cành hoa hồng tươi:
- Con kính tặng thầy nhân Ngày Nhà giáo.
Trời, con bé mới chu đáo, mới dễ thương làm sao! Sao nó lại nghĩ đến việc mang hoa lên tận
đây, mình có phải là thầy dạy nó đâu! Mà nó lại tật nguyền thế kia.
Nhìn theo dáng đi xiêu vẹo của cô học trò, thầy Nguyện vẫn chưa hết xúc động. Thầy nghĩ đến
cơ duyên thầy trò của thầy và cô gái nhỏ mới vào lớp 10 năm học này. Còn nhớ, thầy bị chuyển
lên đây với lý do: “Trường đã là trường chuẩn quốc gia, mọi thứ đều phải chuẩn”. Mà ông thầy
dạy thể dục tuy có nhiều kinh nghiệm, từng dẫn dắt học sinh đạt rất nhiều giải trong các cuộc thi
“Hội khỏe Phù Đổng” cấp thành phố nhưng vẫn chưa đủ chuẩn để dạy cấp trung học phổ
thông. Nếu muốn theo chuyên môn thầy phải xin xuống cấp trung học cơ sở. Mà như thầy hiệu
trưởng góp ý thì... lớn tuổi như thầy Nguyện chắc khó có trường nào chịu nhận.
Vậy là với bao bỡ ngỡ, thầy Nguyện đành phải làm quen với cái thư viện đầy sách báo này. Công
việc nhẹ nhàng, lại được một mình một cõi trong phòng đọc sách kế bên thư viện, ông thầy vốn
quen với những động tác nhảy cao, nhảy dài, cử tạ... dần dần cũng nguôi ngoai nỗi buồn nhớ
học trò và sự ngứa ngáy chân tay. Trong đám học trò hay lên thư viện, con bé Nga hồi nãy là
đứa siêng nhất. Cứ sáng học ở lớp là chiều cô bé lên thư viện mượn báo, mượn sách đọc mê
mải. Qui định trường chỉ cho cán bộ lớp, cán bộ Đoàn mượn sách về nhà, Nga phải đọc sách tại
chỗ rồi gởi trả. Thấy cô học trò mê sách, chuyên cần, lại bị khuyết tật, đi lại khó khăn, thỉnh
thoảng thầy Nguyện cũng phá lệ cho con bé mượn sách về nhà, cứ đúng hẹn là nó mang trả,
chưa lần nào để thầy phải nhắc.
Chỉ vậy mà có cành hoa hồng này đây. Thầy Nguyện nhìn xuống cánh hoa trong tay mình, thấy
vui trong lòng. Hình như đóa hồng hôm nay là bông hoa có ý nghĩa nhất trong cuộc đời đi dạy
của thầy. Nhớ mấy năm trước, ngày 20-11 này, ông thầy dạy thể dục ngực gắn đầy hoa, các bạn
đồng nghiệp đã vẫn thường đùa thầy Nguyện là “rừng hoa biết đi”. Các tiết thể dục đều ghép ít
nhất hai lớp, mỗi thầy bình quân phải dạy trên mười lớp, bởi thế mà học trò gắn hoa đầy áo là
chuyện bình thường trong ngày lễ này. Ấy vậy mà bao nhiêu bông hoa những năm trước không
làm rưng rưng cảm động như đóa hồng tươi của cô học trò nhỏ sáng nay. Thầy Nguyện lắc đầu,
tự khiển trách mình: “Tệ thật! Sao mình phải mặc cảm, sao mình lại trốn trong gian phòng này,
mình có làm gì xấu hổ với nghề này đâu”. Lời tự trách lại đưa thầy về những năm tháng đã
qua...
Trước năm 1975, thầy Nguyện chỉ là thầy giáo tiểu học ở một trường trong thành phố. Thầy
phấn đấu học thêm lấy bằng cử nhân, được chuyển lên dạy môn toán cấp 2, tức trung học cơ sở
bây giờ. Trời xui đất khiến thế nào thầy lại rất giỏi các môn thể thao như bóng chuyền, bóng
bàn và các môn điền kinh khác do sở thích từ nhỏ. Các trường lúc đó thiếu vô cùng các thầy cô
dạy bộ môn này nên thầy giáo trẻ Nguyện được cử đi học một khóa cấp tốc rồi trường cấp 3 này
xin thầy về phụ trách môn thể dục cho đến giờ. Tuy chẳng có cấp bằng, chẳng có cầu chứng về
chuyên môn nhưng toàn trường đều biết những tiết thể dục của thầy Nguyện là những tiết dạy
tốt nhất, hiệu quả nhất của bộ môn này. Đám học trò lúc mới vào thấy mặt thầy là “ớn” lắm,
Trang 2/5 http://motsach.info
Thầy Trò Nguyễn Ngọc Tuyết
chúng bảo nhau:
- Thầy Nguyện trừng mắt một cái là hồn vía học trò bay hết!
Có điều chỉ qua vài tuần học là thầy trò “bắt nhịp” được với nhau ngay. Hai lớp nhập lại có khi
lên đến hàng trăm học trò mà đâu vào đó, răm rắp tập luyện, nhất là rất vui vẻ, sinh động. Phần
lớn là bởi dẫu nghiêm khắc nhưng thầy Nguyện rất biết nói đùa. Một nam sinh tập luyện uể oải
ư? Thầy hét:
- Trò kia, biểu diễn thời trang cho ai coi vậy?
Một nữ sinh chạy xong hai vòng sân, mệt thở hào hễn chỉ chực chờ đến mức là ngồi phệt xuống
nghỉ, thầy hét:
- Em kia, không được ngừng, xỉu bây giờ! Chạy chậm chậm thêm một khúc nữa...
Thế đấy, hình ảnh ông thầy thể dục và “ngọn roi thân ái” trong tay đã trở nên quen thuộc với
học sinh và các thầy cô giáo trong trường. Nói hơi quá một chút, thầy Nguyện như người giữ gìn
nề nếp trong môi trường sư phạm này. Có điều những giờ khắc này, thầy vẫn không khỏi chạnh
lòng dù vẫn tự nhủ “mình sắp về hưu rồi, một hai năm còn lại, có chút đóng góp vẫn còn hơn
không”...
Ý nghĩ ấy giờ đây lại thấp thoáng trong đầu, thầy Nguyện bước xuống cầu thang nhưng không đi
về hướng sân trường mà bước vào phòng truyền thống. Hôm nay, phòng này cũng được chuẩn
bị chu đáo để quan khách tham quan. Thầy Nguyện đến cuối phòng, nhìn lên bàn thờ các thầy
cô quá vãng. Sáng sớm nay, một lớp học trò đại diện cho toàn trường đã đến thắp hương trước
khi tiến hành lễ. Ba chữ “Sư đạo tôn” được mạ vàng trong khung kính trên bàn thờ rõ vành
vạnh. Dưới hàng chữ ấy là một tấm bảng lớn với những décal ghi tên từng thầy cô của trường đã
về cõi vĩnh hằng. Bao nhiêu năm qua, thầy trò trường này vẫn tự hào về nghi thức “nhập môn”
đầy ý nghĩa của học sinh mới mỗi ngày khai giảng. Các em sẽ được thầy cô chủ nhiệm dẫn lên
đây bái tế các bậc tôn sư quá cố rồi mới về làm lễ khai trường. Hình ảnh hàng hàng lớp lớp học
trò nối chân nhau vào phòng truyền thống bao giờ cũng gợi những cảm xúc đẹp trong lòng mọi
người ngày đầu năm học. Có phải vì vậy mà thầy Nguyện không muốn rời xa trường dù phải
chuyển sang công tác khác?
Mấy ngày nay không thấy bé Nga lên thư viện đọc sách, thầy Nguyện thắc mắc tìm xuống lớp,
hóa ra cô bé bệnh, nghỉ học. Qua cô Liên, chủ nhiệm lớp, thầy Nguyện biết hoàn cảnh bé Nga
rất bất hạnh. Cha làm công nhân xí nghiệp cơ khí, mới mất mấy năm trước vì bệnh phổi, mẹ
một nách ba con buôn bán lây lất, lúc xôi, lúc chè, lúc tàu hủ... Chị gái Nga mới 18 tuổi phải đi
phụ bán quán phở tiếp mẹ nuôi em, đứa em trai út mới học lớp ba. Lẽ ra Nga cũng phải nghỉ
học nhưng vốn tật nguyền vì bị sốt tê liệt từ nhỏ, có ở nhà cũng chẳng được việc gì, nên mẹ nó
gắng gượng cho con tiếp tục học, tới đâu hay tới đó. Được cái cô bé học rất chăm, ngoan và
giỏi, thầy cô bạn bè ai cũng thương.
Đứng trước căn nhà sâu hút trong hẻm phải hỏi thăm gần chục bận mới tìm ra, thầy Nguyện
cũng không biết tại sao mình tìm đến tận đây. Cô bé có phải học trò thầy đâu! Hay hoàn cảnh
em khiến mình chạnh lòng? Bây giờ thì quả là thầy thực sự chạnh lòng. Căn nhà, nếu có thể gọi
là nhà, chắp vá bởi bao nhiêu thứ bà rằn, cây có, tôn có, tre lá có, cốt để che kín một khoảnh
đất nhỏ cho mấy con người chui vào, chui ra. Có cánh cửa bằng nẹp tre bên ngoài là còn tương
Trang 3/5 http://motsach.info