Thói quen chăm sóc răng miệng của cư dân quận 5 Tp. Hồ Chí Minh

THÓI QUEN CHĂM SÓC RĂNG MIỆNG<br /> CỦA CƯ DÂN QUẬN 5 TP. HỒ CHÍ MINH<br /> Ngô Thị Mỹ Hòa*, Ngô Đồng Khanh**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Thói quen, môi trường là 2 yếu tố có ảnh hưởng quan trọng đối với bệnh răng miệng.<br /> Mục tiêu: của nghiên cứu nhằm đánh giá thói quen chăm sóc sức khỏe răng miệng của cư dân quận 5 TP HCM<br /> liên quan đến các yếu tố dân số xã hội, tuổi, giới, nghề ngiệp, trình độ văn hóa.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế cắt ngang với bộ câu hỏi tự điền và bảng quan sát được thực hiện trên 565<br /> cư dân từ 35 tuổi đến 75 tuổi đã và đang sinh sống tại quận 5 TP HCM theo phương pháp chọn mẫu cụm-phân tầng<br /> nhiều bậc. Kết quả: cho thấy 60% cư dân có thói quen chải răng 2 lần/ ngày, 79% người thường xuyên dùng bàn chải<br /> răng, 26% khám răng 1 lần/năm. Nhóm tuổi 35 đến 54 thường xuyên đi khám răng định kì hơn nhóm > 55 tuổi và nữ<br /> > nam. Kết luận: Có sự khác biệt về thói quen chăm sóc răng miệng giữa các nhóm về nghề nghiệp (công chức viên<br /> chức chăm sóc răng miệng tốt hơn), về dân tộc(người Việt có thói quen chăm sóc răng miệng nhiều hơn người Hoa), về<br /> trình độ văn hóa(người có trình độ cao có thói quen chăm sóc răng miệng thường xuyên hơn người có trình độ thấp),<br /> về thu nhập(người thu nhập cao có sự quan tâm chăm sóc răng miệng nhiều hơn người thu nhập thấp). Kết quả cũng<br /> cho thấy mặc dù đa số cư dân Q5 đều có thói quen cơ bản về chăm sóc răng miệng nhưng chưa đồng đều, trong các<br /> tầng lớp xã hội.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ORAL CARE HABIT OF POPULATION LIVING IN DISTRICT 5, HOCHIMINH CITY<br /> Ngo Thi My Hoa, Ngo Dong Khanh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 – Supplement of No 2 - 2009: 72 - 81<br /> Habit and environment are two factors influencing on oral health status. The objective of this study was to<br /> evaluate oral care habit of the population of District 5 and to correlate it with social and demographical parameters, sex<br /> and age, professions and educational level.<br /> Methods: Through multistratified cluster sampling, 565 people aged 35 to 75 years old were selected. A crosssectional survey based on questionaire and direct interview was performed.<br /> Results: showed that 60% had the habit of toothbrushing twice a day; 79% used toothbrush on a regular basis,<br /> 26% went for dental visit once a year, the age group from 35 to 54 years old more often than the group above 55, and<br /> females did it more often than males.<br /> Conclusion: There was significant differences between professional groups (government employees had better oral<br /> care habit), ethnic groups (Viet ethnics over Chinese ethnics), groups with different income (high income over low<br /> income). It was concluded that, in general, basic oral care habit could be considered as satisfactory among people of<br /> District 5, however it was subjected to variations between different social classes.<br /> tăng. Dưới góc độ nha khoa công cộng, bệnh<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> sinh bệnh sâu răng và nha chu chịu tác động<br /> Từ nhiều thập kỷ qua, bệnh răng miệng ở<br /> bởi một hệ thống mạng lưới nguyên nhân.<br /> các nước đang phát triển là vấn đề rất đ áng<br /> Trong số các yếu tố tác động này, thói quen<br /> quan tâm. Trong mô hình bệnh răng miệng này,<br /> và môi trường sống là hai yếu tố giữ một vai<br /> bệnh sâu răng và nha chu là hai bệnh có tỷ lệ<br /> trò khá quan trọng(4,6,14). Ngoài ra trên bình<br /> hiện mắc rất cao và có xu hướng ngày càng gia<br /> *<br /> <br /> Khoa RHM, Bệnh viện đa khoa Quận 5, TP. HCM ** Bệnh viện RHM Trung Ương TP. HCM<br /> <br /> 74<br /> <br /> diện xã hội, các yếu tố như: tuổi, giới, nghề<br /> nghiệp, trình độ văn hóa, tình trạng kinh tế<br /> của cá nhân đều có tác động trực tiếp hay<br /> gián tiếp đến thói quen chăm sóc sức khỏe<br /> răng miệng, vệ sinh răng miệng cho mỗi cá<br /> nhân và cộng đồng(13,16).<br /> Quận 5, thành phố Hồ Chí Minh là một quận<br /> nội thành có nhiều đặc điểm riêng về kinh tế,<br /> văn hóa, xã hội và cộng đồng dân cư Việt, Hoa ở<br /> đây cũng có những tập quán, thói quen cách<br /> sống với những nét khác biệt.<br /> Xác định thói quen CSRM và các yếu tố ảnh<br /> hưởng sẽ cần thiết cho việc thiết lập và thực hiện<br /> một chương trình CSSKRM một cách hiệu quả.<br /> Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thói quen<br /> CSSKRM của cư dân Quận 5, thành phố Hồ<br /> Chí Minh và phân tích mối liên quan giữa thói<br /> quen CSSKRM với các yếu tố dân số-xã hội (tuổi,<br /> giới, nghề nghiệp, dân tộc, trình độ văn hóa, tình<br /> trạng kinh tế). Từ đó có cơ sở đề ra kế hoạch<br /> chăm sóc sức khỏe răng miệng cho nhân dân<br /> thích hợp, khả thi và đạt hiệu quả.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu thực hiện dựa vào thiết kế<br /> nghiên cứu cắt ngang mô tả có sử dụng bộ câu<br /> hỏi tự điền và bảng quan sát.<br /> Mẫu và phương pháp chọn mẫu<br /> - Mẫu nghiên cứu gồm 565 cá nhân tuổi từ<br /> 35 -75 tuổi sinh sống tại Quận 5 TP Hồ Chí Minh<br /> - Phương pháp chọn mẫu: Phương pháp chọn<br /> mẫu cụm-phân tầng nhiều bậc: Dựa phân loại<br /> tình trạng kinh tế-xã hội nhóm phường. Chọn<br /> phường theo tỉ lệ quy mô dân số (pps). Mỗi<br /> phường chọn tổ dân phố (cụm) theo tỷ lệ quy mô<br /> dân số. Chọn ngẫu nhiên hộ gia đình theo cách<br /> chọn ngẫu nhiên hệ thống. Khảo sát tất cả những<br /> người trong hộ với độ tuổi từ 35 trở lên.<br /> Phương tiện nghiên cứu<br /> Bộ câu hỏi tự điền: Bộ câu hỏi tự điền được<br /> sử dụng để thu thập những thông tin về kiến<br /> thức chung trong việc chăm sóc sức khỏe răng<br /> <br /> miệng, thói quen chăm sóc răng miệng, tình<br /> trạng tuổi, giới, nghề nghiệp, dân tộc,trình độ<br /> văn hóa,tình trạng kinh tế. Bộ câu hỏi gồm 7<br /> phần. Tổng số câu hỏi là 26.<br /> Bảng quan sát: Quan sát việc sử dụng kem<br /> đánh răng và bàn chải răng,tình trạng bàn chải,<br /> cách bảo quản bàn chải<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nhóm điều tra gồm 2 Bác sĩ RHM và 2 Y sĩ<br /> RTE. Các điều tra viên được tập huấn về mục đích,<br /> ý nghĩa của điều tra này, cách phỏng vấn đối<br /> tượng nghiên cứu dưới dạng bộ câu hỏi tự điền,<br /> cách kiểm tra, giám sát bộ câu hỏi, phân loại và<br /> đóng phiếu điều tra sau mỗi buổi làm việc.<br /> Nhóm điều tra thảo luận và góp ý về bộ câu<br /> hỏi, cách thức tiến hành, tiến trình tổ chức... Tỷ lệ<br /> phần trăm nhất trí giữa các điều tra viên trong<br /> quá trình định chuẩn là 98,7%.<br /> Phân loại biến số nghiên cứu<br /> Các biến về dân số-xã hội dựa vào phân loại<br /> chung của Petersen P.E. và tiêu chí thống kê Việt<br /> Nam. Kiến thức về chăm sóc sức khỏe răng<br /> miệng được phân loại như sau:<br /> Số câu ñúng<br /> Tốt Trung Kém<br /> bình<br /> Hiểu biết về sức khỏe răng miệng 8-9<br /> 5-7<br />