Thông tin toán học tập 10 số 4

Chia sẻ: Hoàng Minh Quân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'thông tin toán học tập 10 số 4', khoa học tự nhiên, toán học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thông tin toán học tập 10 số 4

Héi To¸n Häc ViÖt Nam th«ng tin to¸n häc Th¸ng 12 N¨m 2006 TËp 10 Sè 4 Trường Đại học Đông Dương chụp năm 1930 (19 Lê Thánh Tông, Hà Nội) L−u hµnh néi bé
to¸n häc. Bµi viÕt xin göi vÒ toµ Th«ng Tin To¸n Häc so¹n. NÕu bµi ®−îc ®¸nh m¸y tÝnh, xin göi kÌm theo file (®¸nh theo ABC, chñ yÕu theo ph«ng • Tæng biªn tËp: ch÷ .VnTime, hoÆc unicode). Lª TuÊn Hoa • Ban biªn tËp: • Mäi liªn hÖ víi b¶n tin xin göi vÒ: Ph¹m Trµ ¢n NguyÔn H÷u D− Lª MËu H¶i B¶n tin: Th«ng Tin To¸n Häc NguyÔn Lª H−¬ng ViÖn To¸n Häc 18 Hoµng Quèc ViÖt, 10307 Hµ Néi NguyÔn Th¸i S¬n Lª V¨n ThuyÕt §ç Long V©n e-mail: NguyÔn §«ng Yªn hthvn@math.ac.vn • B¶n tin Th«ng Tin To¸n Häc nh»m môc ®Ých ph¶n ¸nh c¸c sinh ho¹t chuyªn m«n trong céng ®ång to¸n häc ViÖt nam vµ quèc tÕ. B¶n tin ra th−êng k× 4- 6 sè trong mét n¨m. • ThÓ lÖ göi bµi: Bµi viÕt b»ng tiÕng viÖt. TÊt c¶ c¸c bµi, th«ng tin vÒ sinh ho¹t to¸n häc ë c¸c khoa (bé m«n) to¸n, vÒ h−íng nghiªn cøu hoÆc trao ®æi vÒ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y ®Òu ®−îc hoan nghªnh. B¶n tin còng nhËn ®¨ng © Héi To¸n Häc ViÖt Nam c¸c bµi giíi thiÖu tiÒm n¨ng khoa häc cña c¸c c¬ së còng Ảnh trang bìa của Léon Busy chụp nh− c¸c bµi giíi thiÖu c¸c nhµ
Khoa To¸n-C¬-Tin häc Nöa thÕ kû x©y dùng vµ ph¸t triÓn Ph¹m Kú Anh (§HKHTN - §HQG Hµ Néi) Ngµy 8 th¸ng 10 n¨m 2006, lÔ kû niÖm nhãm nghiªn cøu m¹nh vÒ To¸n häc, C¬ 50 n¨m thµnh lËp Khoa To¸n-C¬-Tin häc, häc. N¨m 1964 GS Hoµng Tôy c«ng bè Tr−êng §¹i häc Tæng hîp Hµ Néi c«ng tr×nh "Concave programming under (§HTHHN), nay lµ Tr−êng §¹i häc Khoa linear constraints" trong B¸o c¸o cña häc Tù nhiªn, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, VHLKHLX. Ngµy nay giíi khoa häc quèc ®· ®−îc tiÕn hµnh träng thÓ t¹i Nhµ h¸t lín tÕ gäi ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn trong c«ng thµnh phè Hµ Néi víi sù tham dù ®«ng ®¶o tr×nh nÒn mãng, më ®Çu cho lý thuyÕt tèi cña c¸c thÕ hÖ thµy trß cña Khoa. −u toµn côc nãi trªn lµ "L¸t c¾t Tôy". N¨m Nöa thÕ kû ®· tr«i qua kÓ tõ ngµy Khoa 1965 thµy Phan §øc ChÝnh b¶o vÖ thµnh To¸n-Lý chung cho c¶ hai tr−êng c«ng luËn ¸n PTS t¹i tr−êng §HTH §HTHHN vµ §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi do Lomonosov. C¸c kÕt qu¶ chÝnh cña luËn ¸n GS Lª V¨n Thiªm lµm chñ nhiÖm ®−îc ®· ®−îc tæng kÕt trong cuèn chuyªn kh¶o thµnh lËp. N¨m 1960 bé phËn To¸n - Lý vµ viÕt chung víi GS Shylov ®−îc nhµ xuÊt bé phËn Sinh - Ho¸ cña tr−êng §HTHHN b¶n Nauka ph¸t hµnh vµ ®−îc dÞch ra c¸c ®−îc nhËp l¹i thµnh Khoa Tù nhiªn vÉn do tiÕng Anh, TiÖp. NhiÒu c¸n bé trong Khoa Gi¸o s− Lª V¨n Thiªm lµm chñ nhiÖm. Sau ®· nªu nh÷ng tÊm g−¬ng s¸ng vÒ tinh thÇn ®ã, n¨m 1961 Bé Gi¸o dôc ra quyÕt ®Þnh tù häc, tù nghiªn cøu. §iÓn h×nh lµ thµy chia Khoa Tù nhiªn thµnh ba khoa: To¸n - Hoµng H÷u §−êng ®· cã c«ng tr×nh vÒ Lý, Sinh vËt vµ Ho¸ häc, trong ®ã Khoa ®iÒu khiÓn tèi −u ®−îc ®¨ng trªn t¹p chÝ To¸n - Lý do GS Hoµng Tôy lµm chñ Ph−¬ng tr×nh vi ph©n; thµy NguyÔn Thõa nhiÖm. §Õn n¨m 1963, Bé phËn To¸n lín Hîp cã kÕt qu¶ ®−îc c«ng bè trong B¸o m¹nh ®· ®−îc t¸ch ra thµnh mét Khoa ®éc c¸o cña ViÖn Hµn l©m khoa häc Liªn X«. lËp. Khoa To¸n do GS Hoµng Tôy lµm chñ Nh÷ng c¸n bé ®−îc cö ra n−íc ngoµi häc nhiÖm cã 4 bé m«n: Gi¶i tÝch, X¸c suÊt, tËp ®· hoµn thµnh tèt nhiÖm vô, nh− Thµy C¬ häc vµ bé m«n Ph−¬ng ph¸p tÝnh, gåm Ph¹m Ngäc Thao cã bµi ®¨ng trong c¸c nhãm VËn trï, §¹i sè, Logic, Ph−¬ng Ph−¬ng tr×nh vi ph©n ®−îc Arnold trÝch ph¸p tÝnh vµ sau nµy cã thªm nhãm m¸y dÉn. Thµy Hoµng H÷u Nh− lµ mét trong tÝnh. nh÷ng ng−êi ViÖt Nam ®Çu tiªn cã bµi Líp c¸n bé ®Çu tiªn cña Khoa víi nhiÖt ®¨ng trªn t¹p chÝ Lý thuyÕt X¸c suÊt vµ huyÕt trµn ®Çy, võa d¹y, võa ®äc s¸ch tù øng dông, Thµy §Æng Huy RuËn cã bµi vÒ nghiªn cøu. Ngoµi GS Lª V¨n Thiªm, lý thuyÕt otomat ®¨ng trong B¸o c¸o Khoa cßn cã thµy Hoµng Tôy míi b¶o vÖ VHLKHLX, vv... PTS ë Liªn x« trë vÒ vµ mét sè sinh viªn Th¸ng 9 n¨m 1965, trong khãi löa cña giái võa tèt nghiÖp ®−îc gi÷ l¹i Khoa, nh− chiÕn tranh, Thñ t−íng Ph¹m V¨n §ång c¸c thµy Hoµng H÷u §−êng, Phan §øc thÊy ®−îc tÇm quan träng cña To¸n häc ChÝnh, NguyÔn Thõa Hîp, Ph¹m Ngäc còng nh− sù cÇn thiÕt ph¶i chuÈn bÞ lùc Thao vµ mét sè thµy kh¸c. l−îng khoa häc tµi n¨ng cho tæ quèc, ®· ra §Õn nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 60, t¹i quyÕt ®Þnh thµnh lËp líp chuyªn To¸n phæ Khoa To¸n non trÎ ®· h×nh thµnh nh÷ng th«ng ®Çu tiªn trong c¶ n−íc. Khoa To¸n 7
®−îc nhµ n−íc giao thªm träng tr¸ch ®µo ®· cã h¬n 350 häc viªn cao häc b¶o vÖ t¹o häc sinh n¨ng khiÕu cho ®Êt n−íc. thµnh c«ng luËn v¨n Th¹c sÜ. • Kho¶ng 4000 Cö nh©n khoa häc, §Õn n¨m 1970, víi viÖc C¬ häc trë thµnh ngµnh ®µo t¹o chÝnh thøc, Khoa ®æi 3000 häc sinh chuyªn To¸n-Tin ®· tèt thµnh Khoa To¸n-C¬. nghiÖp t¹i Khoa. Khoa To¸n-C¬-Tin häc lµ ®¬n vÞ ®i ®Çu trong viÖc t×m h−íng míi Khoa To¸n §HTH HN lµ mét trong trong ®µo t¹o. N¨m 1993, chuyªn ngµnh nh÷ng ®¬n vÞ ®Çu tiªn trong c¶ n−íc d¹y To¸n-Tin øng dông ®−îc ®µo t¹o thö m«n M¸y tÝnh. N¨m 1963 thÇy NguyÔn nghiÖm lÇn ®Çu tiªn trong c¶ n−íc t¹i C«ng Thuý ®· d¹y m«n lËp tr×nh trªn m¸y Khoa To¸n-C¬-Tin häc. Khoa còng më tÝnh ®iÖn tö cho sinh viªn Khoa To¸n. Tõ hÖ cao ®¼ng To¸n-Tin trong qu¶n lý víi 1966 Khoa b¾t ®Çu më chuyªn ngµnh m¸y tÝnh. N¨m 1987, ®Ó ®¸p øng víi sù ph¸t kho¶ng 100 häc viªn mçi kho¸. HÖ Cao triÓn m¹nh mÏ cña bé phËn Tin häc, Khoa häc chuyªn ngµnh To¸n s¬ cÊp ®−îc më To¸n - C¬ ®−îc ®æi thµnh Khoa To¸n- C¬ - t¹i Khoa ®· ®¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o Tin häc, t−¬ng øng víi ba ngµnh ®µo t¹o chuyªn gia vÒ To¸n phæ th«ng vµ ®−îc lín lµ To¸n häc, C¬ häc vµ Tin häc. ®éi ngò gi¸o viªn phæ th«ng trong c¶ n−íc nhiÖt t×nh h−ëng øng. Khoa trùc tiÕp Khoa To¸n-C¬-Tin häc hiÖn cã 69 c¸n tham gia so¹n ch−¬ng tr×nh, viÕt gi¸o bé trong biªn chÕ, 7 c¸n bé ®−îc ký hîp tr×nh vµ gi¶ng d¹y cho c¸c líp Cö nh©n ®ång lµm viÖc vµ 19 ng−êi lµ c¸n bé hîp khoa häc tµi n¨ng ®Çu tiªn trong c¶ n−íc. ®ång t¹o nguån cña Tr−êng. NhiÒu c¸n bé §©y lµ nh÷ng líp ®µo t¹o ®éi ngò kÕ cËn nghØ h−u vÉn tiÕp tôc tham gia gi¶ng d¹y chÊt l−îng cao cho c¸c tr−êng §¹i häc vµ vµ nghiªn cøu khoa häc. Lùc l−îng khoa ViÖn nghiªn cøu cña ViÖt Nam. häc cña Khoa hiÖn cã 9 gi¸o s−, 3 gi¸o s− kiªm nhiÖm, 15 phã gi¸o s−, 6 TSKH, 39 TS. Khoa cã Khèi trung häc phæ th«ng chuyªn To¸n- Tin vµ 7 bé m«n: §¹i sè - T« p« - H×nh häc, Gi¶i tÝch, To¸n häc tÝnh to¸n vµ To¸n øng dông, X¸c suÊt - Thèng kª, To¸n sinh th¸i vµ m«i tr−êng, Tin häc, C¬ häc. Sè häc viªn ®ang theo häc t¹i Khoa: h¬n 1000 sinh viªn hÖ ®¹i häc chÝnh qui, 520 häc sinh phæ th«ng chuyªn To¸n- Tin, 200 häc viªn cao häc, 20 nghiªn cøu sinh vµ h¬n 1000 häc viªn t¹i chøc. Sau ®©y lµ mét sè thµnh tÝch mµ Khoa • Khèi phæ th«ng chuyªn To¸n-Tin ®¹t ®· ®¹t ®−îc trong nöa thÕ kû x©y dùng vµ ph¸t triÓn: ®−îc nhiÒu thµnh tÝch xuÊt s¾c trong c¸c • Khoa To¸n-C¬-Tin häc lµ ®¬n vÞ ®Çu kú thi häc sinh giái quèc gia, quèc tÕ: §¹t 61 gi¶i quèc tÕ vÒ To¸n vµ 27gi¶i tiªn trong toµn quèc tæ chøc b¶o vÖ luËn quèc tÕ vÒ Tin, trong ®ã cã 21 gi¶i nhÊt ¸n PTS vµ TS. §Õn nay ®· cã 6 luËn ¸n To¸n quèc tÕ vµ 2 gi¶i nhÊt Tin häc quèc TSKH, 82 luËn ¸n TS ®−îc b¶o vÖ t¹i tÕ. Khèi ®· ®−îc Nhµ n−íc tÆng th−ëng Khoa. Khoa lµ ®¬n vÞ ®Çu tiªn trong danh hiÖu Anh hïng lao ®éng vµ Hu©n §HTH HN tæ chøc ®µo t¹o cao häc. HiÖn ch−¬ng §éc lËp h¹ng 3. 8
• C¸c c¸n bé cña Khoa ®· c«ng bè sinh th¸i, lý thuyÕt to¸n tö ngÉu nhiªn, ®é ®o æn ®Þnh vµ chuçi ngÉu nhiªn, ph−¬ng h¬n 1000 bµi b¸o khoa häc, xuÊt b¶n h¬n ph¸p Monte-Carlo vµ lý thuyÕt ®æi míi, lý 200 cuèn s¸ch, hoµn thµnh h¬n 200 ®Ò tµi thuyÕt ®µn dÎo, c¬ häc vËt liÖu composite, nghiªn cøu khoa häc, trong ®ã cã kho¶ng sãng vµ dao ®éng tùa tuÇn hoµn cña c¸c hÖ 100 ®Ò tµi cÊp Bé, cÊp §HQG vµ cÊp ®éng lùc phi tuyÕn, dßng ch¶y rèi, dßng Nhµ n−íc. ch¶y nhiÒu pha, nhiÒu thµnh phÇn, xö lý • Khoa lµ ®¬n vÞ ®Çu tiªn (tõ n¨m song song vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan, lý 1962) ®−a To¸n häc, C¬ häc, Tin häc vµo thuyÕt tÝnh to¸n vµ ®é phøc t¹p, c¸c ph−¬ng ph¸p luËn vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh, thùc tÕ, phôc vô sù nghiÖp chèng Mü cøu ng«n ng÷ h×nh thøc vµ otomat, xö lý ng«n n−íc vµ c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· ng÷ tù nhiªn, vv... héi, víi viÖc gi¶i c¸c bµi to¸n nh−: næ Mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a Khoa To¸n- m×n ®Þnh h−íng, khÝ t−îng ph¸o binh, C¬-Tin häc víi c¸c ®¬n vÞ b¹n, nh− ViÖn thiÕt kÕ cÇu d©y, tÝnh tr÷ l−îng dÇu khÝ, To¸n häc, ViÖn C¬ häc, ViÖn C«ng nghÖ tÝnh n−íc d©ng trong b·o, ®iÒu khiÓn tèi Th«ng tin thuéc ViÖn Khoa häc vµ C«ng −u hÖ thèng ®iÖn, ®iÒu khiÓn nhµ m¸y nghÖ ViÖt Nam, c¸c tr−êng anh em, nh− thuû ®iÖn Hoµ B×nh, phñ xanh ®Êt trèng §¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi, §¹i häc S− ®åi nói träc, tÝnh to¸n gi¶m thiÓu rñi ro ph¹m Hµ Néi, §¹i häc S− ph¹m Vinh, §¹i cho hÖ thèng thñy ®iÖn S¬n La, vv... C¸n häc HuÕ, §¹i häc Th¸i Nguyªn, §¹i häc bé cña Khoa ®ang lµm chñ nh÷ng ph−¬ng S− ph¹m Xu©n Hoµ, §¹i häc S− ph¹m Quy tiÖn tÝnh to¸n hiÖn ®¹i bËc nhÊt ViÖt Nam Nh¬n, vv... ngµy cµng ®−îc cñng cè vµ víi tæng n¨ng lùc tÝnh to¸n lªn ®Õn 300 tû ph¸t triÓn. NhiÒu c¸n bé cña c¸c ®¬n vÞ phÐp tÝnh dÊu phÈy ®éng trong 1 gi©y. HÖ b¹n ®· tham gia gi¶ng d¹y, h−íng dÉn cao thèng m¸y tÝnh nµy ®· vµ ®ang gióp Khoa häc vµ nghiªn cøu sinh t¹i Khoa. Ng−îc gi¶i quyÕt nh÷ng bµi to¸n øng dông víi l¹i, ngoµi viÖc cö c¸n bé tham gia gi¶ng khèi l−îng tÝnh to¸n rÊt lín trong thêi d¹y ®¹i häc vµ sau ®¹i häc cho mét sè gian thùc. tr−êng, Khoa cßn gãp phÇn ®µo t¹o c¸n bé khung, x©y dùng ch−¬ng tr×nh, cung cÊp HiÖn nay t¹i Khoa To¸n-C¬-Tin häc ®· gi¸o tr×nh ®Ó mét sè tr−êng b¹n cã ®iÒu h×nh thµnh nh÷ng nhãm nghiªn cøu m¹nh kiÖn më c¸c chuyªn ngµnh míi. thu hót ®−îc nhiÒu c¸n bé trÎ tham gia. §Ò Sù phÊn ®Êu liªn tôc cña c¸c thÕ hÖ tµi nghiªn cøu cña c¸c nhãm hoÆc c¸ nh©n thµy trß Khoa To¸n-C¬-Tin häc trong nöa trong Khoa rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nh− thÕ kû ®· ®−îc Nhµ n−íc ghi nhËn b»ng bÊt biÕn modular vµ lý thuyÕt ®ång lu©n, nh÷ng tÊm hu©n ch−¬ng, nh÷ng b»ng khen h×nh häc ®¹i sè, d¸ng ®iÖu tiÖm cËn cña vµ nhiÒu danh hiÖu cao quý. Hy väng r»ng ph−¬ng tr×nh vi ph©n, bµi to¸n biªn cho trong t−¬ng lai, thÕ hÖ c¸n bé trÎ n¨ng ph−¬ng tr×nh elliptic vµ phi elliptic, lý ®éng sÏ kÕ tôc xøng ®¸ng truyÒn thèng tèt thuyÕt to¸n tö kh¶ nghÞch ph¶i vµ ph−¬ng ®Ñp cña Khoa. tr×nh tÝch ph©n kú dÞ, c¸c ph−¬ng ph¸p tuÇn tù vµ song song gi¶i ph−¬ng tr×nh vi ph©n, hÖ ®éng lùc suy biÕn, m« h×nh to¸n 9
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA LIÊN ĐOÀN TOÁN HỌC THẾ GIỚI Qua 25 kỳ Hội nghị Toán học Thế giới Phạm Trà Ân (Viện Toán học) chính trị gia thời đó, đã nêu khẩu hiệu “Mathematicians of the world, unite!” (Các nhà toán học trên toàn thế giới, hãy liên hiệp lại! ). Và thế là đến năm 1897, Hội nghị Toán học Thế giới, tên viết tắt quốc tế là ICM (International Congress of Mathematics) lần đầu tiên đã được tổ chức tại Zurich, Thuỵ Sĩ. Tham dự Hội nghị lần này có 208 nhà toán học đến từ 16 nước. Ngôn ngữ chính thức dùng trong hội nghị là tiếng Đức và tiếng Pháp. Hội nghị là một dịp tốt để các nhà toán học các nước gặp gỡ , trao đổi với nhau về chuyên môn và hâm nóng lại các quan hệ cộng tác trên lĩnh vực truyền thống như Thuật ngữ toán học. . . Hội nghị ICM lần thứ hai, tổ chức tại Paris vào năm 1900, đã đi vào lịch sử với cái tên Hilbert. David Hilbert (1862- 1943) là một trong số các nhà toán học có uy tín nhất thời đó. Ông được mời làm báo cáo toàn thể tại ICM-1900. Tại hội nghị, thay cho trình bầy một báo cáo tổng quan như mọi người mong đợi, Hilbert đã đưa Đó là vào những năm thập niên cuối của ra một danh sách gồm 23 bài toán khó, thế kỷ IXX. Tại các nước công nghiệp chưa có lời giải, coi như là những thách phát triển của châu Âu, đã rộ lên phong thức của thế kỷ XIX chuyển giao cho thế trào thành lập các Hội toán học quốc gia. kỷ XX. Các bài toán này sau được gọi với Trong bối cảnh chung đó, ngưòi ta đã bắt cái tên chung là các Bài toán Hilbert và đầu nghĩ đến việc tổ chức các Hội nghị được đánh số từ 1-23. Cho đến nay, hầu toán học đa quốc gia và tiến tới thành lập hết các bài toán Hilbert đã được giải quyết một Tổ chức toán học ở phạm vi toàn thế và quá trình giải chúng đã thực sự góp giới. Chính nhà toán học nổi tiếng người phần thúc đẩy sự phát triẻn Toán học ở thế Đức, Georg Cantor, đã là người đầu tiên kỷ XX. đề xuất ý kiến cần có một tổ chức toán học Hội nghị ICM lần thứ tư được tổ chức quốc tế. Năm 1893, một nhà toán học năm 1908, tại Rome. Tại hội nghị lần này, người Đức khác là Felix Klein, học tập các 10
nhu cầu cần có một tổ chức chuyên trách của Toán học trong nhận thức của xã hội lo cho việc chuẩn bị các Hội nghị Toán trước khi bước sang một Thiên niên kỷ học Thế giới đã trở lên rõ ràng hơn. Cũng mới. “Năm Toán học Thế giới” đã được tại hội nghị lần này, một tổ chức quốc tế Hội Toán học các nước đồng tình hưởng khác, có nhiệm vụ nghiên cứu nâng cao ứng và được UNESCO đồng bảo trợ. chất lượng giảng dậy toán học ở các ICM-1998 là ICM lần thứ 23, được tổ trường trung học phổ thông, đã dược thành chức tại Berlin, Đức. Tại ICM lần này, lập. Đó chính là tiền thân của Ban Quốc tế LĐTHTG đã mở rộng điều lệ, cho phép Giảng dậy Toán học(1) (ICMI) của các tổ chức toán học khu vực hoặc chuyên LĐTHTG hiện nay. ngành như Hội Toán học châu Âu, Hội ICM tiếp theo dự định tổ chức tại Toán học Công nghiệp và Ứng dụng, nếu Stockholm vào năm 1916, nhưng đã muốn, đều có thể trở thành những “thành không thực hiện được vì thời gian này đã viên liên kết”, (affiliate member), của xẩy ra cuộc Đại chiến thế giới lần thứ LĐTHTG . nhất . Năm 2002, ICM lần thứ 24 được tổ Tại ICM lần thứ 6 tổ chức tại chức tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Đây là Strasbourg năm 1920, LĐTHTG đã được Hội nghị ICM đầu tiên của Thiên niên kỷ thành lập một cách lỏng lẻo và đã tồn tại mới, là ICM lần đầu tiên được tổ chức tại một cách vất vưởng cho đến năm 1936 thì một nước đang phát triển, và là lần thứ hai tan vỡ vì luôn luôn có những bất đồng về được tổ chức tại Châu Á (lần trước tại chính trị giữa các nước hội viên thuộc hai Kyoto (1990)). ICM-2002 có 40 hội nghị khối đồng minh và phát xít. Kế tiếp là vệ tinh và lần đầu tiên có một hội nghị vệ cuộc Đại chiến Thế giớI II và một thời kỳ tinh của Hội nghị Toán học Thế giới được dài chiến tranh lạnh giữa 2 khối, khiến cho tổ chức tại Việt Nam. Đó là Hội nghị vệ mọi dự định, mọi cố gắng nhằm tái lập tinh về “Giải tích trừu tượng và ứng lại LĐTHTG đều bị gác lại. dụng”, ICAAA-2002, được tổ chức tại Viện Toán học, Hà Nội, từ 13-17, tháng 8 Tại Hội nghị Toán học Thế giới năm năm 2002. 1950 tại Cambridge, Mĩ, các đại biểu đã đi đến biểu quyết tái lập lại LĐTHTG mà Hội nghị ICM tổ chức năm nay tại Tây không có bất kỳ một sự áp đặt nào về Ban Nha là ICM lần thứ 25, đánh dấu 100 chính trị. Một năm sau đó LĐTHTG mới năm hoạt động của các ICM. Đây cũng là bắt đầu đi vào hoạt động thực sự. Từ đó lần đầu tiên, toàn bộ Lễ Khai mạc ICM- đến nay, bất chấp mọi thay đổi trên thế 2006 và các báo cáo mời tại phiên họp giới, LĐTHTG vẫn tiếp tục hoạt động và toàn thể đã được truyền hình trực tiếp trên tổ chức các Hội nghị Toán học Thế giới INTERNET để các nhà toán học trên toàn một cách rất đều đặn 4 năm một lần (trừ thế giới có thể xem trực tiếp. Cũng tại năm 1982, do tình hình bất ổn của chính ICM-2006, lần đầu tiên có một Nhà Toán nước chủ nhà Ba lan, nên Hội nghị ICM- học Việt nam, GS Ngô Bảo Châu, với 1982 đã phải chuyển sang năm 1983). đồng địa chỉ công tác là ĐH Paris-Sud và Viện Toán học Việt Nam, đã được mời Năm 1992, LĐTHTG đã ra “Tuyên bố làm báo cáo tại Tiểu ban “Các nhóm Lie Rio de Janeiro”, (Brazil), lấy năm 2000 là và các Đại số Lie” (2). “Năm Toán học Thế giới” để kỷ niệm 100 năm ICM-1900, đồng thời nâng cao vị thế 11
Sau đây là danh sách 25 kỳ ICM cùng 3446 người tham dự. ICM-2002 tại Bắc với địa điểm và năm tổ chức : Kinh số các nhà toán học tham dự lên đến 4270 người. Tại ICM-2006 , Madrid, lần Zurich (1897), Paris (1900), Heidelberg này có trên 4500 nhà toán học từ trên 137 (1904), Rome (1908), Cambridge, Anh (1912), nước tham dự và đã trở thành ICM có Strasbourg (1920), Toronto (1924), Bologna quy mô lớn nhất từ trước đến nay. (1928), Zurich (1932), Oslo (1936), Cambridge, Mỹ (1950), Amsterdam (1954), Thay lời kết. Các nhà khoa học những Edinburgh (1958), Stockholm (1962), Moscow dịp gặp nhau, thường nói vui rằng, các nhà (1966), Nice (1970), Vancouver (1974), Toán học có 2 “báu vật” trời cho, đó là Hensinki (1978), Warsaw (1982 chuyển sang IMU (LĐTHTG) và ICM (Hội nghị Toán 1983), Berkeley (1988), Kyoto (1990), Zurich học Thế giới). Nhờ có 2 “báu vật” này mà (1994), Berlin (1998), Bắc Kinh (2002), các nhà Toán học sống hoà đồng và làm Madrid (2006). được nhiều việc. Nhận xét đó quả là chí ICM tiếp theo, ICM-2010, sẽ quay lại lý! Chỉ có điều “hai báu vật” đó không một nước đang phát triển, đó là Ấn Độ, phải từ trên trời rơi xuống, mà là kết tinh đánh dấu một giai đoạn vươn lên mạnh mẽ thành quả lao động và xây dựng của hàng của các nhà toán học thuộc Thế giới thứ 3. nghìn, hàng vạn các nhà Toán học qua Thế là một trăm năm đã trôi qua và suốt chiều dài lịch sử hơn một trăm năm. cũng đã có vừa đúng 25 lần tổ chức Hội Mà cũng không phải ngành khoa học nào nghị Toán học Thế giới. LĐTHTG đã thực cũng có được các báu vật này, cho dù họ sự phát triển và trưởng thành qua từng rất muốn. Ngay cả hai người bạn láng thời kỳ tổ chức Hội nghị Toán học Thế giềng thân thiết và gần gũi của Toán học là giới. Ngày nay LĐTHTG là một tổ chức Vật lý và Tin học, thì cho đến thời điểm khoa học quốc tế vững mạnh và có uy tín, hiện nay, ngành Vật lý mới chỉ có Tổ bao gồm đại diện của 67 quốc gia, trong chức quốc tế vật lý, chưa tổ chức được đó có Hội Toán học Việt Nam (3). Mục Hội nghị Vật lý Thế giới, còn ngành Tin đích của LĐTHTG là thúc đẩy sự cộng tác học lại còn chưa có cả hai ! giữa các nhà toán học trên phạm vi toàn Xin các nhà Toán học hãy gìn giữ các thế giới và là cơ quan đứng ra tổ chức các “báu vật” này “cho Ngày nay, cho Ngày ICM. Các ICM đã trỏ thành sự kiện toán mai, và cho Muôn đời sau” ! học quốc tế truyền thống trên phạm vi toàn cầu. Tại các ICM, các nhà toán học xuất ______________________________ sắc nhất đã được tôn vinh và được nhận Chú thích : Có thể tham khảo thêm: các phần thưởng danh giá nhất của (1) Nguyễn Đình Trí : Ban Quốc tế Giảng LĐTHTG (các Giải thưởng Fields, dậy Toán học, TTTH, Tập 8, số 4, năm 2004. Nevanlinna và Gauss). Tại các Tiểu ban của ICM, các công trình toán học mới (2) Trước đây đã có hai Việt kiều làm báo nhất, hay nhất, quan trọng nhất của các cáo mời tại các tiểu ban của các ICM, đó là nhà toán học thuộc nhiều thế hệ, nhiều Fréderic Pham, tại ICM-1970, Việt kiều ở Pháp, và Dương Hồng Phong, tại ICM-1994, nước khác nhau đã được trình bầy và thảo Việt kiều ở Mỹ. luận. Số lượng các nhà toán học tham dự ICM ngày càng tăng. Nếu ICM lần thứ (3) Phạm Trà Ân : Liên Đoàn Toán học nhất tại Zurich mới có 208 nhà toán học Thế giới, TTTH, Tập 8, số 3, năm 2004. tham dự thì ICM-1998 tại Berlin đã có 12
Muèn biÕt c«ng tr×nh cña m×nh ®· ®−îc ai trÝch dÉn? NguyÔn Xu©n TÊn (ViÖn To¸n häc) Khi lµm To¸n, hoµn thµnh mét c«ng Enter, ta cã ngay danh s¸ch liÖt kª mäi tr×nh, ai mµ ch¼ng vui? Khi göi cho mét c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ Êy ë tÊt c¶ c¸c t¹p t¹p chÝ nµo ®ã, ta th−êng mong ®îi ngµy chÝ (kÓ c¶ s¸ch) ®· xuÊt b¶n trªn thÕ giíi cã ®−îc th«ng b¸o tõ «ng Tæng biªn tËp. (Ýt ra còng tõ n¨m 2000 tíi nay). §Æc biÖt, Cßn g× sung s−íng b»ng tin: bµi b¸o cña ta cßn biÕt c¶ th«ng tin bµi nµy cña ai ®ã, m×nh ®· ®−îc nhËn ®¨ng! Dï cã ph¶i söa ®· ®−îc bao nhiªu ng−êi trÝch dÉn, trÝch ch÷a ®«i chót, ch¾c ch¼ng ai cÇn ph¶i th¾c dÉn ë ®©u... m¾c nhiÒu, chØ muèn ch÷a ngay vµ göi Ngoµi ra, cßn cã trang web riªng cho lu«n ®i kÎo muén. §−îc ®¨ng ®· vui råi, mçi ngµnh nghÒ kh¸c nhau. ViÖc t×m kiÕm khi thÊy trªn Mathematical Reviews ng−êi trong trang riªng nµy cßn chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ ta tãm t¾t néi dung c«ng tr×nh cña m×nh th× h¬n n÷a. Cô thÓ, trong ngµnh To¸n, ta cßn l¹i ®−îc vui thªm. Khi thÊy ai ®ã trÝch dÉn cã thªm trang Web: http://www.ams.org/mathscinet* bµi cña m×nh, ta l¹i thÊy vui thªm n÷a. Lµm To¸n cã nhiÒu niÒm vui nh− thÕ ®ã! Vµo trang nµy, cho con trá vµo ch÷ authors Nh−ng, theo bµi b¸o “ViÖt nam Ýt Ên råi d¸nh tªn m×nh vµo råi Ên Search, ta sÏ phÈm trªn c¸c t¹p chÝ khoa häc quèc tÕ”, biÕt tæng sè c¸c bµi cña m×nh ®· ®−îc trªn VietNamNet cña GS Ph¹m Duy HiÓn, ®¨ng ë tÊt c¶ c¸c t¹p chÝ trªn thÕ giíi mµ dÉn b¸o c¸o cña Liªn hîp quèc tõ 117 ®· ®−îc Mathematical review tãm t¾t. quèc gia, c«ng bè th¸ng 9 n¨m ngo¸i, tÝnh NÕu muèn xem tãm t¾t cña tõng bµi, ta chØ theo sè bµi b¸o khoa häc tõ 117 n−íc, ViÖt cÇn bÊm vµo hang sè mµu xanh ë ®Çu bµi Nam ta ®øng ë vÞ trÝ rÊt thÊp kÐm (82/117). ®ã lµ ®−îc. NÕu muèn xem tÊt c¶ th× bÊm C¸c nhµ khoa häc n−íc nhµ ®· rÊt cè g¾ng vµo Retrieve all ë bªn trªn, ta sÏ cã hÕt c¶ lµm viÖc, c«ng bè c¸c c«ng tr×nh khoa häc tãm t¾t, c¸c tµi liÖu tham kh¶o vµ tæng sè cña m×nh trªn c¸c t¹p chÝ trong vµ ngoµi bµi ®· trÝch ®Én bµi cña ta. NÕu muèn biÕt n−íc. Nh−ng, h¬i buån, v× c¸c c«ng tr×nh chÝnh x¸c ai ®· trÝch, th× bÊm vµo con sè cña ta Ýt ®−îc c¸c b¹n quèc tÕ quan t©m vµ c¸c bµi ®· trÝch, ta cã lu«n danh s¸ch c¸c sö dông, thÓ hiÖn qua viÖc trÝch dÉn. M−ßi bµi, c¸c t¸c gi¶ ®· trÝch vµ ®· ®¨ng ë ®©u. n¨m qua (1995-2004), sè c¸c bµi b¸o do NÕu ta bÊm vµo author citations råi ®¸nh ng−êi ViÖt Nam trªn kh¾p thÕ giíi c«ng bè tªn m×nh vµo, sau ®ã ®¸nh Search, ta biÕt míi trªn 3 ngµn, chØ cã 800 bµi lµ thuÇn ®−îc c¸c bµi cña ta ®· ®−îc trÝch tÊt c¶ bao ViÖt, phÇn lín thuéc vÒ c¸c t¸c gi¶ ë ViÖn nhiªu lÇn vµ bao nhiªu ng−êi ®· trÝch c¸c To¸n (300) vµ ë Trung t©m VËt lý lý c«ng tr×nh cña ta. Sau ®ã lµ danh môc c¸c thuyÕt (131). Kh«ng biÕt thèng kª nµy cña bµi ®· ®−îc trÝch dÉn, bµi ®−îc trÝch nhiÒu Liªn hîp quèc cã chÝnh x¸c hay kh«ng !? tr−íc, bµi ®−îc trÝch Ýt sau. NÕu muèn xem Víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña m¹ng cô thÓ nh÷ng ai, nh÷ng bµi nµo ®· trÝch, ta l−íi th«ng tin khoa häc ngµy nay, ta cã thÓ l¹i bÊm chuét vµo con sè mµu xanh tr−íc biÕt mét c¸ch kh¸ chi tiÕt néi dung tõng bµi cña ta ®−îc trÝch lµ biÕt ngay sau vµi bµi, kÌm theo c¶ ®¸nh gi¸ s¬ bé cña c¸c gi©y. ®ång nghiªp, theo mäi ngµnh nghÒ kh¸c nhau. NÕu vµo trang web: * Rất tiếc phải trả tiền mới truy cập được đầy http://google.com/scholar, đủ thông tin trang này. Nhưng chi phí cho ta ®¸nh ®ñ hä vµ tªn t¸c gi¶ cÇn t×m, sau một trường có thể rất ít (xin liên hệ trực tiếp ®ã cho mòi tªn vµo tõ: Search, råi gâ với Viện Toán học để biết cách thức). 13
Tin Toán học Thế giới quyển sách và đã viết trên 100 bài báo Một vài nét về László Lovász, khoa học. Ông am hiểu sâu sắc các ứng tân Chủ tịch LĐTHTG dụng của Toán học và đã từng là chủ của hơn 12 dự án ứng dụng Toán trong công László Lovász sinh ngày 9 tháng Ba nghiệp, trong đó có các dự án về truyền tin năm 1948 tại Budapest, Hungary. Ông bảo từ xa, về điện tử, về phần mềm, về giao vệ luận án Tiến sĩ Toán học năm 1970 tại thông vận tải và về công nghệ sản xuất. Đại học Lorand, dưới sự hướng dẫn của M. Grotschel đã được nhận Giải thưởng GS Tibor Gallai, ĐH Szeged. Dantzig về Lý thuyết quy hoạch toán học, Lĩnh vực Giải thưởng Leibniz về nghiên cứu cơ bản nghiên cứu của và Giải thưởng Beckurts về chuyển giao Ông là Lý các nghiên cứu cơ bản cho công nghiệp. thuyết Tổ hợp M. Grotschel là Chủ tịch của Hội Toán và Lý thuyết học Đức và đã từng là Chủ tịch Ban tổ Khoa học Máy chức của Hội nghị Toán học Thế giới năm tính. Ông là 1998 tại Berlin, là uỷ viên của Ban Điều thành viên của hành LĐTHTG, 2003-2007. Ban Giải Tại cuộc họp của Đại Hội đồng của thưởng Abel. LĐTHTG lần thứ 15, họp ở Santiago de Trong những Compostela, 19-20/8/2006, Ông đã được năm 1990, bầu làm Tổng thư ký LĐTHTG, nhiệm kỳ Ông là GS tại ĐH Yale, Mỹ. Hiện Ông là 2007-2011. Nhiệm kỳ mới của Ông bắt cộng tác viên của Trung tâm Nghiên cứu đầu từ 1/1/2007. thuộc hãng Microsoft. Ông đã nhiều lần sang Việt Nam dự hội L. Lovasz đã được nhận Giải thưởng nghị và trao đổi khoa học. Wolf-1994. Tại cuộc họp của Đại Hội đồng của Giáo sư Jacob Palis được bầu làm LĐTHTG lần thứ 15, họp ở Santiago de Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Compostela, Tây Ban Nha, 19-20/8/2006, Thế giới thứ Ba (TWAS) Ông đã được bầu làm Chủ tịch LĐTHTG, nhiệm kỳ 2007-2011. Nhiệm kỳ mới của GS Jacob Palis, giáo sư toán học tại Viện Ông bắt đầu từ 1/1/2007. Toán học lý thuyết và ứng dụng của Brazil vừa được bầu làm Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới thứ Ba (TWAS). Ông Và về Martin Grotschel, là một trong số các nhà toán học hàng đầu tân Tổng Thư ký LĐTHTG thế giới về lĩnh vực các Hệ động lực và đã Martin Grotschel hiện là Giáo sư toán được nhận nhiều giải thưởng toán học quốc học tại Technische Universität Berlin, tế. Ông là Viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa Institut für Mathematik. Lĩnh vực nghiên học Thế giới thứ Ba từ năm 1991. Nhiệm kỳ cứu của Ông bao gồm Tối ưu, Toán học Chủ tịch Viện Hàn lâm Thế giới thứ Ba của rời rạc và Vận trù học (operations Ông là 3 năm và sẽ bắt đầu từ 1 tháng research). Ông là tác giả và chủ biên của 8 Giêng năm 2007. 14
Venjakob, hình thành một version không- Một nhà toán học nữ Ấn Độ được giao hoán của một giả thuyết chính trong nhận Giải thưởng Ramanujan-2006 Lý thuyết Iwasawa, một giả thuyết có ảnh hưởng nhiều đến các công trình của nhiều Ban Giải thưởng Ramanujan vừa ra người khác trong lĩnh vực này. thông báo cho biết Giải thưởng Một điều thú vị là bà vừa tham gia và Ramanujan-2006 đã được tặng cho PGS đọc báo cáo tại Hội nghị “Number Theory Ramdorai Sujatha, 44 tuổi, thuộc Viện and related topics”, tổ chức tại Viện Toán Nghiên cứu Cơ bản Tata, (TIRF), Ấn Độ. học, 12-15/12/2006. Giải mang Ban Giải thưởng Ramanujan gồm các tên nhà Toán Giáo sư: Bernt Oksendal (University Oslo, h ọc Ấ n Đ ộ Na Uy), Jacob Palis (Instituto de Matematica Srinivasa Pura e Aplicada, Brazil), Peter Sarnak Ramanujan (Princeton, Mỹ), Le Dung Trang (ICTP, (1887-1920), Italy) và Srinivasa Varadhan (Courant, Mỹ). một thiên tài toán học của Thế kỷ thứ Sau Giải thưởng Fields-2006, IX. Giải Terence Tao liên tiếp nhân nhiều Giải được trao thưởng toán học khác tặng hàng năm, mỗi năm một giải cho các Terence Tao, 31 tuổi, GS tại ĐH công trình xuất sắc của các nhà toán học trẻ California, Los Angeles, sau khi nhận Giải (dưới 45), thuộc Thế giới thứ Ba, với điều thưởng Fields-2006 của LĐTHTG, tháng kiện công trình được giải đã được tiến hành 8/2006 (xem thêm bài giới thiệu Giải thưởng nghiên cứu chủ yếu tại các nước đang phát Fields-2006 trong TTTH, Tập 10 , Số 3, 2006) triển. Giải được Trung tâm Vật lý Lý thuyết, đã liên tiếp được nhận nhiều Giải thưởng ICTP, Trieste, Italy thành lập với sự cộng tác Quốc tế Toán học quan trọng khác nữa. của LĐTHTG và Quỹ Giải thưởng Abel của • Tháng 10/2006 Tao được nhận “Trợ Na Uy tài trợ. Giải trị giá 10.000 USD và sẽ cấp của Quỹ MacArthur”, giành cho các “Tài được trao tặng tại một buổi lễ trọng thể, năng đặc biệt”, trợ cấp trị giá 500.000 USD. được tổ chức tại ICTP, Trieste, Italy, vào Quỹ này đã đánh giá “Tao là nhà toán học đã tháng 12 năm nay. Lennart Carleson, Nhà đưa các kỹ thuật tuyệt vời và các ý tưởng sâu toán học được Giải thưởng Abel-2006, được sắc để giải quyết các vấn đề cực kỳ khó sự uỷ nhiệm của Ban Giải thưởng sẽ trao trong Lý thuyết các phương trình đạo hàm Giải thưởng Ramanujan-2006 cho R. riêng, trong Giải tích điều hoà , trong Lý Sujatha. thuyết Tổ hợp và trong Lý thuyết số”. R. Sujatha đã được đào tạo chủ yếu ở các • Tháng 11/2006 Tao nhận “Giải trường đại học ở trong nước của Ân Độ và thưởng SASTRA Ramanujan-2006”. Giải về công tác tại Viện Nghiên cứu Cơ bản mới được thành lập năm 2005 và giành tặng Tata (TIRF) từ năm 1985. Hiện nay Bà là cho các công trình toán học xuất sắc thuộc Phó Giáo sư tại Trường Toán của Viện. các lĩnh vực toán học, mà Srivasa R. Sujatha đã có những kết quả xuất sắc Ramanujan đã có nhiều ảnh hưởng. Giải trị về số học các đa tạp đại số và trong Lý giá 10.000 USD và sẽ được trao tại Hội nghị thuyết Iwasawa không giao hoán. Đặc biệt quốc tế về Lý thuyết số và Tổ hợp, sẽ được Bà đã cùng với Coates, Fukaya, Kato và 15
tổ chức tại Đại học SASTRA , tỉnh mạng, vừa tìm được số nguyên tố lớn nhất mới. Đó là số 232.582.657 - 1. Số này có Kumbakonam, Ấn Độ, thành phố quê hương của Ramanujan, từ 19-22 Tháng 12 9.808.358 con số và là số nguyên tố năm 2006. Mersenne thứ 44 dược biết. Hiện tại số nguyên tố này là số nguyên tố lớn kỷ lục mà Hirotugu Akaike được nhận chúng ta được biét từ trước đến nay và do Curtis Cooper và Steve Boone, ĐH quốc gia Giải thưởng Kyoto-2006 Missouri tìm thấy. Có hẳn một giải thưởng Hirotugu Akaike, Giáo sư Viện Toán trị giá 100.000 USD giành cho ai tìm được học thống kê đã được trao tặng “Giải số nguyên tố (dạng bất kỳ, không nhất thiết thưởng Kyoto-2006 về các Khoa học Cơ là dạng Mersenne) có trên 10 triệu con số. bản” do có các thành tựu xuât sắc về Khoa học thống kê và về mô hình hoá nhờ Irving Kaplansky (1917-2006) phát triển Tiêu chuẩn Thông tin Akaike Irving Kaplansky đã từ trần ngày 25 (AIC). Giải trị giá 50 triệu Yên, tiền Nhật, tháng Sáu, 2006, thọ 89 tuổi. Kaplansky (xấp xỉ khoảng 446.000 USD). đã nhận bằng Tiến sĩ toán học tại ĐH Harvard, năm 1941, dưới sự hướng dẫn CIMPA-2007 của Saunders Mac Lane. Ông đã giảng dậy 1. Configuration Spaces and Applications, tại ĐH Chicago từ 1945-1984 và từ 1984- February 12-19, 2007, Lahore, Pakistan. 1992 Ông là Giám đốc Viện các Khoa học 2. Mathematics for the Internet and New- về Toán. Ông đã có nhièu công trình quan Generation Networks, March 12-22, 2007, trọng trong lĩnh vực Đại số. La Pedrera, Uruguay. I. Kaplansky từng là Chủ tịch Hội Toán 3. Stochastic Models in Mathematical Finance, học Mỹ, nhiệm kỳ 1985-86. Ông là Hội April 7-22, 2007, Marrakech, Morocco. viên danh dự Hôi Toán học London. 4. Mathematical and Health Statistics, April 16-29, 2007, Yaounde, Cameroon. I. Kaplansky là Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ và Viện sĩ Viện 5. Mathematical Finance (IMAMIS), May 14- 25, 2007, Hanoi, Vietnam. Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Mỹ. 6. Arrangements, local systems and Singularity Paul Halmos (1916-2006) theory, June 11-22, 2007. Istanbul, Turkey 7. Diferential Equations and Operator Theory, Paul Halmos đã qua đời ngày 2 tháng 10 August 13-24, 2007, Arusha, Tanzania. tại California, Mỹ. Ông là tác giả của trên 8. Multiple scales problems in Biomathematics, 12 cuốn sách toán, trong số này có nhiều Mechanics, Phyics and Numerics, August quyển đã nổi tiếng trên thế giới. Ông đã 12-25, 2007, Cape Town, South Africa. được nhân nhiều Giải thưởng toán học 9. Recent Developments in the Theory of quan trọng, trong đó có Giải thưởng AMS Elliptic Partial Diferential Equations, August 27-September 7, 2007, Beirut, Lebanon. Steele (1983), Giải thưởng MAA Gung và Giải thưởng Hu (2000). P. Halmos đã từng là Phó Chủ tịch Hội Kỷ lục mới về số nguyên tố siêu lớn Toán học Mỹ, nhiệm kỳ 1981-82. Dự án “Tìm số nguyên tố Mersenne lớn trên Internet”, một chương trình tính toán Mục Tin THTG số này do Phạm Trà phân tán trên Internet bằng cách tận dụng Ân (Viện Toán học) và Trần Minh Tước các thời gian dỗi của các máy tính nối (ĐHSP2, Xuân Hòa) thực hiện. 16
TIN TỨC HỘI VIÊN VÀ HOẠT ĐỘNG TOÁN HỌC LTS: Để tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau trong cộng đồng các nhà toán học Việt Nam, Toà soạn mong nhận được nhiều thông tin từ các hội viên HTHVN về chính bản thân mình, cơ quan mình hoặc đồng nghiệp của mình. PGS.TS. Đặng Hữu Đạo: Một số vấn đề Mời gặp mặt Tin học hoá quản lí hành chính nhà nước. "Mừng Xuân Đinh Hợi" TS Lê Công Thành: Tổng quan một số vấn đề về độ phức tạp tính toán. BCH Hội Toán học Việt Nam trân trọng PGS.TS. Vũ Đức Thi: Một số vấn đề liên kính mời tất cả các hội viên của Hội quan đến những thuật toán phục vụ việc thiết đang có mặt tại Hà Nội và các vùng lân kế hệ thống cơ sở dữ liệu quan hệ. cận tới dự buổi gặp mặt truyền thống hàng năm của Hội để mừng Xuân Đinh Hợi. Thời gian: 9h – 15h Ngày 10/3/2007 (tức 22 Tháng Giêng năm Đinh Hợi). Xe xuất phát tại Viện Toán học, 18 Hoàng Quốc Việt, lúc 8h. Địa điểm: Phủ Thành Chương và Nhà sáng tác Đại Lải, Vĩnh Yên. Rất mong sự có mặt của các quý vị. (Lời mời này thay cho giấy mời riêng) 2. Ngày 4/11/2006 Hội Toán học Việt Nam đã tổ chức Hội thảo khoa học “Một số vấn đề về phương trình vi tích phân”. Hội thảo Đây là hội thảo kỉ niệm 75 năm ngày sinh của Giáo sư Nguyễn Đình Trí, chủ tịch 1. Ngày 30/9/2006 tại Trung tâm Thực Hội Toán học Việt Nam trong các năm nghiệm Giáo dục Sinh thái và Môi trường 1988-1994. Mục đích khoa học là trình Ba Vì (thuộc ĐHQG Hà Nội) đã diễn ra bày tổng quan một số thành tựu của Lý Hội thảo “mối liên hệ giữa Toán học và thuyết phương trình vi tích phân và các Công nghệ thông tin” để kỉ niệm 70 năm ứng dụng của nó ở trên thế giới và trong ngày sinh của Giáo sư Phan Đình Diệu, nước trong thời gian 20 năm trở lại đây. một trong những nhà toán học và tin học Có hơn 80 đại biểu đã tham dự và nghe 3 hàng đầu của Việt Nam. Ba cơ quan: Viện bản báo cáo mời sau đây: Công nghệ thông tin, Viện Toán học và GS-TSKH Lê Hùng Sơn (ĐHBK Hà Nội), Trường ĐH Công nghệ (ĐHQG Hà Nội) Về bài toán biên tự do phi tuyến. phối hợp tổ chức. Hơn 100 đại biểu đã tới GS-TSKH Nguyễn Văn Mậu (ĐHKHTN - dự. Tại Hội thảo đã trình 3 báo cáo sau ĐHQG Hà Nội), Chặng đường 40 năm các đây nhằm tổng quan một số vấn đề nghiên chuyên đề phương trình vi phân, tích phân và cứu thời sự trong Tin học và Cơ sở Toán ứng dụng của xemina liên trường. học của Tin học, cũng như các ứng dụng PGS-TS Hà Tiến Ngoạn (Viện Toán học): của chúng tại Việt Nam: Về giả thuyết Nirenberg-Treves. 17
Tin buồn Trách nhiệm mới GS-TSKH Nguyễn Văn Đạo, hội viên sáng lập Hội Toán học Việt Nam đã đột 1. GS-TS Nguyễn Hữu Dư được cử làm ngột từ trần ngày 11 tháng 12 năm 2006 vì Trưởng Khoa Toán – Cơ – Tin học, tai nạn giao thông, thọ 69 tuổi. Đây là một ĐHKHTN (ĐHQG Hà Nội) thay GS- tổn thất lớn lao cho cộng đồng khoa học TSKH Phạm Kì Anh từ tháng 10/2006. nói chung, và Hội Toán học nói riêng. Ông sinh năm 1954 tại Hà Tĩnh. Bảo vệ Mặc dù chuyên ngành chính là Cơ học, Tiến sĩ năm 1990 tại ĐHTH Paris 6 về nhưng Ông rất tích cực ủng hộ các hoạt Xác suất Thống kê. Đuựơc phong Giáo sư động của Hội THVN. Ông đã được phong năm 2006. tặng viện sĩ của Viện Hàn lâm khoa học 2. GS-TSKH Phạm Kì Anh thôi giữ chức Tiệp Khắc, Ucraina, Viện hàn lâm khoa Trưởng Khoa Toán – Cơ – Tin học, để tập học Châu Âu, Viện hàn lâm Thế giới thứ trung cho nhiệm vụ Giám đốc Trung tâm ba. Ông đã được Nhà nước trao tặng Giải Tính toán hiệu năng cao của ĐHKHTN thưởng Hồ Chí Minh năm 2000. (ĐHQG Hà Nội). 3. Trường ĐHSP Hà Nội 1 vừa có quyết Chúc mừng định bổ nhiệm Ban chủ nhiệm Khoa Toán nhiệm kì 2006 – 2011 như sau: Trưởng Xin chúc mừng các giáo sư và phó giáo Khoa: PGS-TS Bùi Văn Nghị; các Phó sư ngành Toán mới được phong năm trưởng khoa: GS-TSKH Đỗ Đức Thái, TS 2006. Sau đây là danh sách cụ thể: Nguyễn Hắc Hải và TS Nguyễn Văn Giáo sư: Trào. 1. Nguyễn Hữu Dư, ĐHKHTN-ĐHQG Ông Bùi Văn Nghị sinh năm 1953 tại HN Hải Phòng. Ông bảo vệ luận án Tiến sĩ về 2. Ngô Đắc Tân, Viện Toán học Phương pháp giảng dạy năm 1996 và được phong Phó giáo sư năm 2003. Ông Phó giáo sư là Trưởng Khoa Toán từ Tháng 10/2002. 1. Đặng Đình Châu, ĐHKHTN-ĐHQG Ông Nguyễn Hắc Hải sinh năm 1954 HN tại Nam Định. Ông bảo vệ luận án Tiến sĩ về Lý thuyết Xác suất năm 1994. Ông là 2. Nông Quốc Chinh, ĐH Thái Nguyên Phó trưởng Khoa Toán từ Tháng 10/2002. 3. Tạ Khắc Cư, Đại học Vinh 4. Phạm Việt Đức, ĐHSP Thái Nguyên Ông Đỗ Đức Thái sinh năm 1961. Ông bảo vệ Tiến sĩ Khoa học về Giải tích năm 5. Trương Xuân Đức Hà, Viện Toán học 1995, được phong Phó giáo sư năm 1996 6. Phùng Hồ Hải, Viện Toán học và Giáo sư năm 2003. 7. Nguyễn Đức Minh, ĐH Quy Nhơn Ông Nguyễn Văn Trào sinh năm 1973 8. Tống Đình Quỳ, ĐHBK HN tại Hải Dương. Ông bảo vệ Tiến sĩ năm 9. Nguyễn Anh Tuấn, ĐHSP TPHCM 2002 về Giải tích. 10.Vũ Viết Yên, ĐHSP HN 11.Lê Anh Vũ, ĐHSP TPHCM. 18
MINI-COURSE ON NONLINEAR APPROXIMATION TECHNIQUES IN SIGNAL AND IMAGE RECOVERY February 1 – 7, 2007 Hanoi, Vietnam Introduction The Information Technology Institute (ITI) of Vietnam National University-Hanoi is pleased to announce the Mini-course “Non-linear Approximation Techniques in Signal and Image Recovery”. This Mini-course is sponsored by the ForMathVietnam Programme and following the Digital Signal Processing Summer School (DSPSS)(see http://www.iti.vnu.edu.vn; http://www.coltech.vnu.edu.vn and http://dspss.vef.gov) which was successfully held in Hanoi from July 17 to 29, 2006. The objective of this Mini-course is to provide the theoretical foundations for understanding, developing, and applying nonlinear signal and image processing techniques. Applications will cover denoising, deconvolution, reconstruction, and compression problems. The prerequisite is basic undergraduate-level mathematics. A distinguished French scientist Professor Dr. Patrick L. Combettes from the Université Pierre et Marie Curie (Paris 6) will teach the Mini- course in English during his visit to the ITI. It will last four days during the period from February 1 – 7, 2007 (except Saturday and Sunday) with three hours of lectures each day. Lectures will be accompanied by lab experiments and exercises. The target audience includes senior undergraduate students, graduate students, instructors, and researchers in Electrical Engineering and Electronics, Computer Science, Mathematics, Physics, and related areas. Interested scientists at all levels, especially, the DSPSS participants are welcome to apply. Upon successful completion of the Mini-course, each participant will receive an ITI certificate of participation. No registration fee or attendance fee is required. Participants are to cover their own travel and lodging costs if any. Lunches for all participants during study time will be provided by the Information Technology Institute, VNU. Dates: February 1-7, 2007. Venue: Information Technology Institute, VNU, Bldg. E3, 144 Xuan Thuy, Cau Giay, Hanoi. Application Process: Applicants must complete an attached Application Form and email it to Mr. Ton That Nhat Khanh (see the address below). The number of participants is limited. The DSPSS participants are in the list of priorities. The deadline for application submission is December 20, 2006. Successful candidates will be notified via email by January 10, 2007. For further information, please go to: http://www.iti.vnu.edu.vn. Address for contact: Mr. Ton That Nhat Khanh Information Technology Institute, VNU 144 Xuan Thuy, Cau Giay, Hanoi Telephone: 84-4-7547501 Email: minicourse07@vnu.edu.vn 19
Content of Mini-course 0. Overview of nonlinear approximation problems in signal and image recovery 1. Proximinal sets and Chebyshev sets 2. Signal recovery by best feasible approximation - Linear case: Von Neumann's algorithm - Convex case: Dykstra's algorithm; Anchor point method; Haugazeau's method 3. Signal recovery by best feasible approximation from convex inequalities: subgradient methods 4. Signal recovery by best feasible approximation from common fixed points: viscosity methods 5. Nonlinear sparse signal approximation over orthonormal bases 6. Nonlinear sparse signal approximation over frames 7. Nonlinear signal approximation by forward-backward splitting 8. Nonconvex signal approximation problems 9. Applications: image compression, image denoising, signal deconvolution, image restoration. Thông báo số 1 Trường hè CIMPA-IMAMIS-VIETNAM về Toán tài chính Hà Nội, 23/4 – 4/5/2007 Viện Toán học (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) tổ chức trường hè CIMPA- IMAMIS-VIETNAM về Toán tài chính tại Hà Nội từ 23/4 tới 4/5/2007. Đây là một trường hè quốc tế dành cho các cán bộ nghiên cứu trẻ, các giảng viên, sinh viên và các cán bộ ứng dụng đang công tác trong toán tài chính và các lĩnh vực liên quan. Trường hè này thuộc vào loạt các các trường được tổ chức/tài trợ bởi CIMPA tại các nước đang phát triển với các giảng viên tới từ Pháp và EU nhằm mục đích thúc đẩy sự quan tâm tới toán tài chính ở nước chủ nhà và trong khu vực. Các nhà tài trợ chính cho trường hè này là IMAMIS, CIMPA, IMU, ICTP, ForMath Vietnam và Viện Toán học. Các nhà khoa học trẻ, nghiên cứu sinh và sinh viên sẽ có cơ hội được gặp gỡ học hỏi từ các chuyên gia đầu ngành đến từ châu Âu, có cơ hội để nâng cao hiểu biết cũng như nhận được những thông tin mới nhất về lĩnh vực này. Các nhà tổ chức của trường hè sẽ mời các chuyên gia hàng đầu về toán tài chính đọc bài giảng. Đối tượng học viên của trường hè là các giảng viên môn toán tài chính, các nhà khoa học giảng toán ứng dụng, các cán bộ công tác thực tế tại các cơ sở tài chính, các nhà khoa học đang nghiên cứu hoặc có kế hoạch nghiên cứu về lĩnh vực này, giảng viên về phương pháp giải số và tin học. Các đối tượng trên và đặc biệt là các nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên và các bạn đồng nghiệp quan tâm tới toán tài chính đều được mời đăng ký tham dự. Các thông tin cập nhập có thể tìm đọc tại trang web chính thức của trường hè tại địa chỉ website của Viện Toán học http://www.math.ac.vn/conference/cimpamathfi07/ và tại địa chỉ website của CIMPA http://www.cimpa-icpam.org/Anglais/2007Prog/Viet07.html Hội nghị phí: 100.000 đồng (đối với người dự trong nước). 20
Tài trợ: (i) Ban tổ chức có nguồn tài chính để tài trợ cho các học viên tham dự trường hè đến từ các địa phương ngoài Hà Nội với mức tài trợ bao gồm vé tàu đi về từ địa phương tới Hà Nội, ăn ở trong thời gian trường hè, miễn hội nghị phí (học viên có thể xin chỉ tài trợ 1 phần hay tài trợ toàn bộ các phần trên). Các học viên Việt Nam được nhận tài trợ (cũng như các giảng viên và các học viên nước ngoài) sẽ được bố trí chỗ ăn ở tại khách sạn Hồ Tây, Quận Tây Hồ, Hà Nội trong thời gian hội nghị. Ban tổ chức sẽ cho xe đưa đón học viên và giảng viên tới địa điểm tổ chức lớp học. (ii) Các học viên trẻ đến từ Hà Nội có thể xin miễn hội nghị phí. Đơn xin hỗ trợ tài chính cần gửi tới trưởng ban tổ chức trước ngày 28/2/2007. Trong đơn xin hỗ trợ tài chính cần có các thông tin sau: tên, cơ quan công tác, vị trí công tác và học vị khoa học, địa chỉ liên lạc. Các ứng viên có thư giới thiệu của một nhà khoa học có uy tín sẽ được ưu tiên xét duyệt tài trợ. Các ứng viên được nhận tài trợ sẽ được ban tổ chức thông báo. Deadlines: Hạn chót để xin hỗ trợ tài chính là 28/2/2007; hạn chót để đăng ký tham dự là 15/3/2007. Các hỗ trợ tài chính sẽ được thông báo cho người được lựa chọn trước ngày 15/3/2007. Danh sách các học viên được chấp nhận tham dự trường hè được công bố trên trang web. Địa chỉ liên hệ: Để biết thêm thông tin về trường hè xin liên hệ: PGS-TSKH Nguyễn Đình Công, Viện Toán Học, 18 Hoàng Quốc Việt, 10307 Hà Nội, Phone: 04-7563474, Fax: 04- 7564303, Email: ndcong@math.ac.vn Đăng ký tham dự trường hè: Xin mời đăng ký online, hoặc download mẫu tại địa chỉ trang web http://www.math.ac.vn/conference/cimpamathfi07/ điền vào và gửi bưu điện tới PGS- TSKH Nguyễn Đình Công theo địa chỉ trên. (Học viên nước ngoài cần đăng ký qua CIMPA tại địa chỉ http://www.cimpa-icpam.org/Anglais/2007Prog/Viet07.html.) 21
Môc lôc Phạm Trà Ân Mật mã khoa công khai một sự kết hợp tuyệt vời giữa Toán học và Tin học .........................................................1 Nguyễn Đình Công Cuộc cách mạng phản khoa học và Toán học ..... 6 Giải thưởng Lê Văn Thiêm-2006 ........................................................ 11 Thông báo: Giải thưởng khoa học Viện Toán học 2007...................... 12 Tin toán học thế giới ............................................................................ 13 Tân tiến sĩ ............................................................................................. 17 Tin tức hội viên và hoạt động toán học................................................20 Phùng Hồ Hải được giải thưởng von Kaven-Ehrenpreis năm 2006 về Toán...........................................................23 Thông báo số 2: Hội thảo tối ưu và tính toán khoa học lần 5 .............24 Thông báo số 1: Hội nghị Đại số - Hình học – Tôpô ..........................25 Danh sách đóng hội phí năm 2006 ......................................................26