Thực trạng hen phế quản tại tỉnh Tiền Giang

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> THỰC TRẠNG HEN PHẾ QUẢN TẠI TỈNH TIỀN GIANG<br /> Tạ Văn Trầm*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Tại Tiền Giang, chưa tìm thấy một số liệu nào về tỉ lệ hen<br /> Mục tiêu: Khảo sát thực trạng bệnh hen tại tỉnh Tiền Giang.<br /> Phương pháp: Cắt ngang mô tả.<br /> Kết quả: Tỉ lệ hen 6%, tỉ lệ từng khò khè là 20%. 36 trường hợp hen có những đặc điểm: Tỉ lệ nhập viện và<br /> tỉ lệ vào cấp cứu vì hen trong năm qua tương đương nhau 19%; tỉ lệ nghỉ học vì hen trong năm qua 27,7%. Yếu<br /> tố nghi khởi phát cơn hen thường gặp là thay đổi thời tiết. Nơi điều trị mỗi khi lên cơn hen thường nhất là bệnh<br /> viện/trung tâm y tế (38,9%), tự mua thuốc uống mỗi khi lên cơn hen (27,8%), phòng khám tư nhân (11%).<br /> Kết luận: Tỉ lệ hen tại Tiền Giang ở mức trung bình cao.<br /> Từ khoá: hen.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ACTUAL SITUATION OF BRONCHIAL ASTHMA IN TIEN GIANG PROVINCE<br /> Ta Van Tram * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 154 - 159<br /> Background: There is not the research about the prevalence of asthma in Tien Giang province.<br /> Objective: To investigate the actual situation of asthma in Tien Giang province.<br /> Method: Cross sectional description.<br /> Results: The prevalence rate of asthma was 6%; The prevalence rate of wheezing was 20%. Characteristic<br /> features of 36 cases of asthma were: The rate of hopital visits and emergency room visits due to asthma in last year<br /> were equal (19%), school absences due to asthma in last year were 27.7%. The most common precipitant of<br /> asthma exacerbations was changes in weather. The most common places of choice for treatment asthma attacks<br /> were in hospital or health center (38.9%) and clinical cabinet (11%), 27.8% of patients taken orally administered<br /> drug by their parents for treatment asthma attacks.<br /> Conclusion: The prevalence rate of asthma in Tien Giang province was high.<br /> Key words: asthma.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Hen phế quản là một trong các bệnh mạn<br /> tính hay gặp nhất trên thế giới, là một trong<br /> những nguyên nhân chủ yếu gây tàn phế và tử<br /> vong trên toàn cầu. Hen hiện là một vấn đề sức<br /> khỏe cộng đồng, là gánh nặng y tế và kinh tế của<br /> tất cả các quốc gia(4,2). Theo Tổ chức Y tế Thế giới,<br /> hiện nay trên thế giới có khoảng 300 triệu người<br /> bị hen và có thể tăng thêm từ 100 – 150 triệu<br /> <br /> người vào năm 2025(3,5). Ước tính hen chiếm 1%<br /> gánh nặng bệnh tật toàn cầu. Hàng năm, số tử<br /> vong do hen khoảng 250.000 người(1). Ở Việt<br /> Nam, tỷ lệ mắc bệnh hen khá cao và theo chiều<br /> hướng tăng dần(13). Theo Bộ Y tế, tỷ lệ này năm<br /> 2000 từ 8- 9%, đến năm 2004 là 10%. Tại thành<br /> phố Hồ Chí Minh, thống kê của Tổ chức y tế<br /> ISAAC vào năm 2004, có đến 29,1% trẻ em bị<br /> hen, con số thuộc loại cao nhất của châu Á. Tại<br /> <br /> * Trường Cao đẳng Y tế Tiền Giang.<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS Tạ Văn Trầm<br /> <br /> ĐT: 0913771779<br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> <br /> Email: tavantram@gmail.com<br /> <br /> 155<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Tiền Giang, chúng tôi chưa tìm thấy một số liệu<br /> nào về độ lưu hành hen. Hàng năm, Tiền Giang<br /> có khoảng 1.000 bệnh nhân nhập viện tại Bệnh<br /> viện Đa khoa Tiền Giang vì lên cơn hen. Hen<br /> ngày càng trở thành gánh nặng y tế và kinh tế tại<br /> Tiền Giang. Trong phạm vi của nghiên cứu này,<br /> chúng tôi tiến hành đánh giá thực trạng bệnh<br /> hen tại tỉnh Tiền Giang để có một bức tranh<br /> chung về tình hình bệnh hen tại tỉnh Tiền Giang,<br /> từ đó giúp cho công tác quản lý, kiểm soát bệnh<br /> hen tốt hơn.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Nơi nghiên cứu<br /> Địa bàn tỉnh Tiền Giang.<br /> Thời điểm nghiên cứu<br /> Từ tháng 10 năm 2009 đến tháng 5 năm 2011.<br /> Dân số mục tiêu<br /> Toàn bộ người dân ≥ 7 tuổi sống tại tỉnh Tiền<br /> Giang.<br /> Dân số chọn mẫu<br /> Người dân ≥ 7 tuổi sống tại tỉnh Tiền Giang<br /> được chọn vào nghiên cứu.<br /> Cỡ mẫu<br /> Áp dụng công thức tính cỡ mẫu<br /> n=<br /> <br /> Z(21−α / 2) P(1− P)<br /> d2<br /> <br /> Trong đó chọn khoảng tin cậy 95%. - α: xác suất sai lầm<br /> loại 1 (α = 0,05); - Z (1-α/2) = 1,96 ( bảng phân phối chuẩn); d: Độ chính xác mong muốn; - p= 0,05 ở người lớn và p=<br /> 0,1 ở trẻ em, theo số liệu báo cáo của Bộ Y tế; - Cỡ mẫu là n<br /> = 384<br /> <br /> Cỡ mẫu hiệu chỉnh (vì chọn mẫu chùm) với<br /> ảnh hưởng thiết kế là 1,5<br /> N = 1,5 x n = 1,5 x 384 = 600.<br /> Vì vậy, chúng tôi chọn cỡ mẫu là N = 600.<br /> <br /> Phương pháp chọn mẫu<br /> Lấy mẫu 2 bậc và lấy mẫu cụm, cụ thể như<br /> sau<br /> <br /> 156<br /> <br /> - Bước 1: Lập danh sách tất cả các xã trong<br /> tỉnh và đánh số thứ tự xã.<br /> Tỉnh Tiền Giang có 10 đơn vị hành chính cấp<br /> huyện với 169 xã, phường, thị trấn. Từ 169 xã,<br /> phường, thị trấn, dùng phương pháp chọn ngẫu<br /> nhiên hệ thống 30 xã, phường để nghiên cứu.<br /> Tính khoảng cách mẫu (KCM):<br /> Tổng số xã, phường,thị trấn<br /> 30<br /> KCM =<br /> <br /> 169<br /> =6<br /> 30<br /> <br /> Chọn một số ngẫu nhiên R ≤ KCM: 6. Cụm<br /> đầu tiên được chọn có thứ tự cộng dồn bằng<br /> hoặc vừa lớn hơn R. Cụm thứ n được chọn tiếp<br /> như sau: có số cộng dồn bằng hoặc vừa lớn hơn<br /> R + (n-1) KCM.<br /> - Bước 2: Chọn đơn vị nguyên tố (ĐVNT).<br /> Số ĐVNT của mỗi cụm = N/30 = 600/30 = 20<br /> người/cụm<br /> Chọn mẫu tại cộng đồng: Chọn ngẫu nhiên<br /> 20 người mỗi xã, phường.<br /> <br /> Tiêu chí chọn mẫu<br /> - Tiêu chí đưa vào: người dân ≥ 7 tuổi trong<br /> tỉnh Tiền Giang được chọn ngẫu nhiên vào<br /> nghiên cứu.<br /> - Tiêu chí loại trừ: Gia đình không đồng<br /> ý tham gia nghiên cứu, phiếu trả lời thiếu<br /> thông tin.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Cắt ngang mô tả.<br /> <br /> Thu thập số liệu<br /> Phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi.<br /> <br /> Xử lý và phân tích dữ liệu<br /> Số liệu được nhập bằng phần mềm EpiData<br /> theo phương pháp nhập đôi. Dữ kiện được mã<br /> hóa và phân tích bằng phần mềm STATA 10.0.<br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Có tất cả 600 người được đưa vào nghiên<br /> cứu<br /> <br /> Phân bố theo giới<br /> Bảng 1: Phân bố mẫu theo giới<br /> Giới<br /> Nam<br /> Nữ<br /> <br /> Tần suất<br /> 253<br /> 347<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 42,17<br /> 57,83<br /> <br /> Phân bố theo địa dư<br /> Bảng 2: Phân bố mẫu theo địa dư<br /> Nơi cư trú<br /> Nông thôn<br /> Thành thị<br /> <br /> Tần suất<br /> 516<br /> 84<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 86<br /> 14<br /> <br /> Tỉ lệ hen<br /> Bảng 3: Tỉ lệ hen<br /> Biến số<br /> Tần suất Tỉ lệ (%)<br /> Từng khò khè<br /> 120<br /> 20<br /> Hen<br /> 36<br /> 6<br /> 10<br /> 1,6*<br /> Khò khè nặng giới hạn lời nói trong 12<br /> tháng qua<br /> Khò khè liên quan gắng sức trong 12<br /> 20<br /> 3,3<br /> tháng qua<br /> Ho khan về đêm trong 12 tháng qua<br /> 100<br /> 16,6<br /> <br /> * nếu tính trên 36 người hen, tỉ lệ khò khè nặng giới hạn lời<br /> nói là 27,7%<br /> <br /> Khò khè khi gắng sức và ho khan về đêm<br /> trong 12 tháng qua<br /> Tỉ lệ khò khè khi gắng sức trong 12 tháng<br /> qua của chúng tôi là 5%, thấp hơn tỉ lệ hen (6%).<br /> <br /> Các kiểu khò khè<br /> Tỉ lệ các kiểu khò khè là: sớm thoáng qua<br /> chiếm 20,2%; khò khè dai dẳng 10%; khò<br /> khè khởi phát muộn chiếm 3% trong tổng số<br /> 600 người.<br /> <br /> Các triệu chứng nặng của hen<br /> Độ nặng của triệu chứng hen được đánh giá<br /> qua 3 câu hỏi về các triệu chứng sau trong 12<br /> tháng qua: số cơn khò khè, thức giấc do khò khè,<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 4: So sánh tỉ lệ các triệu chứng khò khè nặng<br /> trong 12 tháng qua<br /> Triệu chứng<br /> ≥ 4 cơn khò khè<br /> Thức giấc do khò khè > 1 đêm/<br /> tuần<br /> Khò khè nặng giới hạn lời nói<br /> <br /> Tỉ lệ các triệu chứng<br /> trong 12 tháng qua (%)<br /> 3,3<br /> 0,7<br /> 1,6<br /> <br /> * nếu tính phần trăm trên những học sinh có khò khè trong<br /> 12 tháng qua, tỉ lệ khò khè ≥ 4 cơn, thức giấc vì khò khè<br /> trung bình > 1 lần/ tuần, khò khè nặng làm giới hạn lời nói<br /> tại Tiền Giang lần lượt là 36,5%; 8,2% và 17,6%.<br /> <br /> Tỉ lệ nhập viện, vào cấp cứu và nghỉ học,<br /> nghỉ làm vì hen trong năm qua<br /> Bảng 5: Tỉ lệ nhập viện, vào cấp cứu và nghỉ học vì<br /> hen trong năm qua<br /> Tần suất (n = Tỉ lệ (%)<br /> 36)<br /> Nhập viện vì hen trong năm qua<br /> 7<br /> 19<br /> Vào cấp cứu vì hen trong năm qua<br /> 7<br /> 19<br /> Nghỉ học, nghỉ làm vì hen trong năm<br /> 10<br /> 27,7<br /> qua<br /> Biến số<br /> <br /> Yếu tố nghi gây khởi phát cơn hen<br /> Bảng 6: Các yếu tố nghi gây khởi phát cơn hen<br /> Yếu tố nghi gây khởi phát Tần suất (n = 36)<br /> Thay đổi thời tiết<br /> 23<br /> Gắng sức<br /> 7<br /> Bụi<br /> 7<br /> Nhiễm trùng hô hấp<br /> 10<br /> Thức ăn<br /> 3<br /> Thuốc Tây<br /> 1<br /> Khói thuốc lá<br /> 6<br /> Xúc động<br /> 3<br /> Hóa chất, mùi lạ<br /> 8<br /> Lông chó mèo<br /> 3<br /> Phấn hoa<br /> 1<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 64<br /> 19<br /> 19<br /> 28<br /> 8,3<br /> 2,7<br /> 16,7<br /> 8,3<br /> 22<br /> 8,3<br /> 2,7<br /> <br /> Nơi điều trị mỗi khi lên cơn hen<br /> Bảng 7: Nơi điều trị mỗi khi lên cơn hen<br /> Nơi điều trị<br /> Tự mua thuốc ở nhà thuốc<br /> Phòng khám tư nhân<br /> Bệnh viện/Trung tâm y tế<br /> Trạm y tế<br /> Cơ sở y tế thuốc Nam, Bắc<br /> <br /> Tần suất (N = 36) Tỉ lệ (%)<br /> 10<br /> 27,8<br /> 4<br /> 11<br /> 14<br /> 38,9<br /> 6<br /> 16,7<br /> 2<br /> 5,6<br /> <br /> khò khè làm giới hạn lời nói.<br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> <br /> 157<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Loại thuốc điều trị mỗi khi lên cơn hen<br /> Bảng 8: Loại thuốc điều trị mỗi khi lên cơn hen<br /> Loại thuốc điều trị<br /> Thuốc uống<br /> Thuốc tiêm<br /> Thuốc phun hoặc xịt<br /> Thuốc Nam, thuốc Bắc<br /> <br /> Tần suất (N = 36)<br /> 30<br /> 9<br /> 12<br /> 0<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 83,3<br /> 25<br /> 33,3<br /> 0<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Phân bố theo giới<br /> Tỉ lệ giới nam gần tương đương với nữ, nam:<br /> nữ là 1:1,37.<br /> <br /> Phân bố theo địa dư<br /> Người dân đa số sống ở nông thôn chiếm<br /> 86%. Con số này cũng phù hợp với phân bố dân<br /> số ở Việt Nam nói chung, 80% sống ở nông<br /> thôn(9). Sự phân bố mẫu nghiên cứu theo giới và<br /> địa dư phù hợp với sự phân bố trong dân số<br /> cùng kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên đã phản<br /> ánh được tính đại diện của mẫu nghiên cứu cho<br /> dân số, một tiêu chuẩn quan trọng của một<br /> nghiên cứu dịch tễ.<br /> <br /> Tỉ lệ hen<br /> Tỉ lệ từng khò khè là 20%, cao nhất trong số<br /> các biến số như: hen, khò khè liên quan gắng sức<br /> trong năm qua, ho khan về đêm trong năm qua.<br /> Nguyên nhân là đây là tỉ lệ cộng dồn (suốt đời) và<br /> do tình trạng khò khè này không chỉ liên quan<br /> hen mà còn liên quan đến những bệnh lý khác. Tỷ<br /> lệ mắc hen trong cộng đồng dân cư tỉnh Tiền<br /> Giang là 6%. Tỷ lệ này tương đương với kết quả<br /> nghiên cứu của Phan Quang Đoàn tại Hà Nội là<br /> 8,74%(11). Nghiên cứu của Phạm Lê Tuấn về tỷ lệ<br /> mắc hen ở trẻ em lứa tuổi học đường nội, ngoại<br /> thành Hà Nội cho kết quả là 10,42%(9). Kết quả của<br /> Khổng Thị Ngọc Mai nghiên cứu tại trường Tiểu<br /> học, trung học cơ sở Gia Sàng, Thành phố Thái<br /> Nguyên cho kết quả tỷ lệ mắc hen khá cao<br /> (14,1%). Chúng tôi nhận thấy có sự chênh lệch này<br /> là do các nghiên cứu ở các địa điểm khác nhau.<br /> Môi trường sống, thời tiết, sự ô nhiễm môi<br /> trường, thu nhập, yếu tố gia đình đều có ảnh<br /> hưởng đến sức khỏe và bệnh tật trong đó có độ<br /> lưu hành hen. Với tỷ lệ hen trong cộng đồng dân<br /> <br /> 158<br /> <br /> cư tỉnh Tiền Giang là 6% thuộc hàng trung bình so<br /> với tỷ lệ hen ở các vùng trong và ngoài nước. Con<br /> số này cũng góp phần giảm bớt sự hoài nghi và<br /> góp một tiếng nói chung rằng: Tỉ lệ hen ở Việt<br /> Nam không hề thấp mà ở mức cao, ngang với<br /> những nước đã phát triển và thuộc hàng cao nhất<br /> khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Khi so sánh<br /> với kết quả của những nơi khác trên thế giới, tỉ lệ<br /> hen của chúng tôi tương đương với tỉ lệ ở Hồng<br /> Kông, Đài Bắc và tỉ lệ chung của vùng Châu Á<br /> Thái Bình Dương, Bắc Âu và Đông Âu, cao hơn<br /> Ấn Độ, Indonesia, Malaysia và Thái Lan nhưng<br /> thấp hơn Nhật, Singapore, Úc, Châu Mỹ Latinh và<br /> Bắc Mỹ(4,6,3).<br /> <br /> Khò khè khi gắng sức và ho khan về đêm<br /> trong 12 tháng qua<br /> Tỉ lệ khò khè khi gắng sức trong 12 tháng<br /> qua của chúng tôi là 5%, thấp hơn tỉ lệ hen<br /> (6%). Kết quả này cũng phù hợp với các<br /> nghiên cứu của các nước tham gia dự án<br /> ISAAC. Tỉ lệ khò khè liên quan đến gắng sức<br /> thay đổi từ 1,6% ở Estonia đến 16,5% ở New<br /> Zealand. Trái ngược với tỉ lệ thấp của khò khè<br /> liên quan gắng sức trong 12 tháng qua, tỉ lệ ho<br /> khan về đêm trong 12 tháng qua của nghiên<br /> cứu chúng tôi là 26,2%, cao hơn hẳn tỉ lệ hen<br /> (6%). Kết quả này cũng phù hợp với kết quả<br /> của các nghiên cứu ở hầu hết các nước tham<br /> gia dự án ISAAC(1). Tỉ lệ ho khan về đêm trong<br /> 12 tháng qua cao hơn tỉ lệ khò khè trong 12<br /> tháng qua. Trừ tại Hà Nội và các nước Nhật<br /> Bản, Singapore và Georgia, tỉ lệ này thấp hơn<br /> tỉ lệ khò khè 12 tháng qua. Tuy nhiên, khi so<br /> sánh với các tỉ lệ ho khan về đêm trong 12<br /> tháng qua ở các nơi khác trong nước hoặc đa<br /> số các nước khác, tỉ lệ của chúng tôi cao hơn<br /> hẳn và tương đương với tỉ lệ cao nhất ở các<br /> nước như Úc, Anh và Châu Mỹ Latinh, những<br /> nơi có tỉ lệ hen cao nhất trên thế giới. Điều này<br /> có thể gợi ý cho biết, tại Tiền Giang hen dạng<br /> ho chiếm tỉ lệ cao.<br /> <br /> Các kiểu khò khè<br /> Kết quả cho thấy trong nghiên cứu chúng tôi,<br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> tỉ lệ các kiểu khò khè là sớm thoáng qua chiếm<br /> 20,2%; khò khè dai dẳng 10%; khò khè khởi phát<br /> muộn chiếm 3% trong tổng số 600 người tham<br /> gia nghiên cứu. Tỉ lệ này tương đối phù hợp với<br /> y văn, trừ khò khè khởi phát muộn có tỉ lệ thấp<br /> hơn y văn. Theo y văn, khò khè sớm thoáng qua,<br /> khò khè dai dẳng và khò khè khởi phát muộn<br /> lần lượt chiếm tỉ lệ 19,9%; 13,7% và 15% trong<br /> dân số(5).<br /> <br /> Các triệu chứng nặng của hen<br /> Độ nặng của triệu chứng hen được đánh giá<br /> qua 3 câu hỏi về các triệu chứng sau trong 12<br /> tháng qua: số cơn khò khè, thức giấc do khò khè,<br /> khò khè làm giới hạn lời nói. Tỉ lệ các triệu chứng<br /> nặng trong nghiên cứu của chúng tôi tương<br /> đương với tỉ lệ tại Thành phố Hồ Chí Minh, hơi<br /> cao hơn tỉ lệ chung ở Châu Á- Thái Bình Dương(4),<br /> hơi thấp hơn so với Hà Nội(11,9) và thấp hơn nhiều<br /> so với những nơi có tỉ lệ này cao nhất như Châu<br /> Mỹ Latinh, Bắc Mỹ, Châu Đại Dương.<br /> <br /> Tỉ lệ nhập viện, vào cấp cứu và nghỉ học,<br /> nghỉ làm vì hen trong năm qua<br /> Tỉ lệ nhập viện vì hen và tỉ lệ vào cấp cứu vì<br /> hen trong năm qua tương đương nhau là 19%; tỉ<br /> lệ nghỉ học vì hen trong năm qua là 27,7%.<br /> <br /> Yếu tố nghi gây khởi phát cơn hen<br /> Các yếu tố nghi gây khởi phát cơn hen rất đa<br /> dạng, một BN bị hen có thể có nhiều yếu tố nghi<br /> khởi phát cơn hen. Trong đó, nổi bật nhất là các<br /> yếu tố thay đổi thời tiết, gắng sức và nhiễm<br /> trùng đường hô hấp.<br /> <br /> Nơi điều trị mỗi khi lên cơn hen<br /> Mỗi khi lên cơn hen, BN có thể được đưa đi<br /> khám và điều trị ở nhiều nơi. Những nơi mà các<br /> BN đi điều trị mỗi khi lên cơn hen là bệnh viện/<br /> trung tâm y tế, phòng khám tư nhân. Đáng lưu<br /> ý, có tỉ lệ không nhỏ (27,8%) BN tự mua thuốc để<br /> điều trị mỗi khi lên cơn hen.<br /> <br /> ý là có tỉ lệ khá cao (25%) BN được tiêm thuốc và<br /> chỉ có 33,3% BN được phun khí dung hoặc xịt<br /> thuốc mỗi khi lên cơn hen.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Tỉ lệ khò khè và tỉ lệ hen: Tỉ lệ hen tại Tiền<br /> Giang ở mức trung bình cao là 6%, tỉ lệ từng khò<br /> khè là 20%.<br /> Đặc điểm các trường hợp hen: 36 trường<br /> hợp hen có những đặc điểm như sau: Tỉ lệ nhập<br /> viện vì hen và tỉ lệ vào cấp cứu vì hen trong năm<br /> qua tương đương nhau là 19%; tỉ lệ nghỉ học vì<br /> hen trong năm qua là 27,7%. Các yếu tố nghi<br /> khởi phát cơn hen thường gặp nhất là thay đổi<br /> thời tiết, gắng sức và nhiễm trùng hô hấp, bụi.<br /> Nơi điều trị mỗi khi lên cơn hen thường gặp<br /> nhất là bệnh viện/trung tâm y tế (38,9%), tự mua<br /> thuốc uống mỗi khi lên cơn hen (27,8%), trạm y<br /> tế (16,7%), phòng khám tư nhân (11%). Mặt khác,<br /> có 25% khi lên cơn hen được điều trị thuốc dạng<br /> tiêm chích, và chỉ có 33,3% được phun hoặc xịt<br /> thuốc mỗi khi lên cơn hen.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> 6.<br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Loại thuốc điều trị mỗi khi lên cơn hen<br /> Mỗi khi lên cơn hen, BN thường mua thuốc<br /> hoặc được bác sĩ kê toa thuốc uống, phun xịt<br /> thuốc và/ hoặc tiêm thuốc. Tuy nhiên, đáng chú<br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 10.<br /> <br /> Beasley R et al (2003). International patterns of the prevalence<br /> of pediatric asthma The ISAAC program. Pediatr Clin<br /> NAm50:539– 553.<br /> Đào Văn Chinh (1999). Hen phế quản. Bách khoa thư bệnh<br /> học, tập 1, pp 180-184. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.<br /> Irwin RS, Boulet LP, Cloutier MM, et al (1998). Managing<br /> cough as a Defense Mechanism and as a Symtom. A<br /> Consensus Panel Report of the American College of Chest<br /> Physicians. Chest, 114 (suppl2): 133S-181S.<br /> Lai C (2004). The Asthma Epidemic in Asia Pacific. 9th<br /> Congress of the Asia Pacific Society of Respirology 10-13<br /> December 2004 Hong Kong.<br /> Lawrence M, Tierney Jr, Sanjay Saint, Mary A. Whooley (2002).<br /> Asthma. Essentials of Diagnosis and Treatment, 2, pp.42.<br /> Manthous CA. (1995). Management of Severe Exacerbation of<br /> Asthma. The American Journal of Medicine: 298-308.<br /> Nguyễn Hữu Thành (2005). Khảo sát xử trí hen phế quản theo<br /> GINA tại khoa Lao và bệnh Phổi Bệnh viện Đa khoa Đồng<br /> Tháp. Nội san nghiên cứu khoa học Đồng Tháp 2007: 1- 23.<br /> Nguyễn Tiến Dũng (2005). Một số đặc điểm lâm sàng và cận<br /> lâm sàng hen phế quản ở trẻ em. Tạp chí Y học Việt Nam, số<br /> 6: 1-3.<br /> Phạm Lê Tuấn, (2005). Một số đặc điểm dịch tễ hen phế quản<br /> trẻ em tuổi học đường nội, ngoại thành Hà Nội. Tạp chí Y học<br /> dự phòng, tập XV, số 1 (72): 57-62.<br /> Phạm Long Trung và cộng sự (1999). Lao nguyên phát. In: Bộ<br /> môn Lao – phổi. Bệnh học lao – phổi, tập II, pp 119-32. Đại học<br /> Y Dược thành phố Hồ Chí Minh,.<br /> <br /> 159<br /> <br />