Thực trạng rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế

THỰC TRẠNG RÈN LUYỆN KỸ NĂNG HỢP TÁC<br /> CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM – ĐẠI HỌC HUẾ<br /> NGUYỄN THỊ HÀ - TRẦN VĂN TÍN<br /> Khoa Tâm lý - Giáo dục, trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế<br /> Tóm tắt: Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu về thực trạng rèn luyện kỹ<br /> năng hợp tác của sinh viên trường đại học Sư phạm-Đại học Huế năm học<br /> 2015-2016. Trên cơ sở phân tích kết quả khảo sát thực trạng, chúng tôi cũng<br /> đề xuất các biện pháp nhằm cải thiện thực trạng rèn luyện kỹ năng hợp tác<br /> của sinh viên.<br /> Từ khóa: Kỹ năng, Hợp tác, Kỹ năng hợp tác, rèn luyện kỹ năng hợp tác<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong các trường Đại học ở nước ta những năm gần đây đã bắt đầu chú trọng ngày càng<br /> nhiều đến việc rèn luyện kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng mềm cho sinh viên. Điều này giúp<br /> nhà trường đáp ứng nhu cầu cao của xã hội đối với lực lượng lao động trong mọi ngành<br /> nghề. Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, hợp tác được xem là nhu cầu cơ<br /> bản, thiết yếu của con người để tồn tại và phát triển. Xã hội càng phát triển, nhu cầu hợp<br /> tác càng cao. Hợp tác ngày càng được mở rộng về phạm vi và đối tượng. Vì vậy dù làm<br /> việc trong lĩnh vực nào, ngành nghề gì đi chăng nữa người lao động cũng cần trang bị<br /> cho mình kỹ năng hợp tác mới có thể giải quyết tốt công việc của mình [theo Đỗ Hải<br /> Hoàn, 2014]. Điều đó cũng có nghĩa rằng muốn thành công trong công việc và cuộc<br /> sống sinh viên cần trang bị cho mình kiến thức và nhiều kỹ năng đặc biệt là kỹ năng hợp<br /> tác. Đó là năng lực thực hiện thuần thục những hành động cho phép cá nhân kết hợp<br /> một cách linh hoạt và có tổ chức giữa tri thức, kinh nghiệm, thái độ và động cơ cá nhân<br /> nhằm đáp ứng hiệu quả yêu cầu của hoạt động hợp tác trong bối cảnh cụ thể.<br /> Kỹ năng hợp tác là một kỹ năng quan trọng bởi hầu hết các mối quan hệ của con người<br /> đều là hợp tác, mọi kỹ năng liên quan đến cá nhân, nhóm, tổ chức đều được gọi là kỹ<br /> năng hợp tác [theo Thái Duy Tuyên, 2010)]. Do đó việc rèn luyện kỹ năng này khi còn<br /> ngồi trên ghế nhà trường là hết sức cần thiết. Để hình thành kỹ năng, đòi hỏi sinh viên<br /> cần có sự đầu tư về thời gian và công sức nghiêm túc, thỏa đáng trong quá trình rèn<br /> luyện. Quá trình rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên chính là quá trình sinh viên tự<br /> giác, chủ động, tích cực, độc lập và sáng tạo luyện tập hình thành và phát triển kỹ năng<br /> hợp tác theo mục tiêu đào tạo dưới sự tổ chức, hướng dẫn của giảng viên.<br /> Để có được kỹ năng hợp tác, sinh viên cần rèn luyện hình thành các kỹ năng bộ phận<br /> thuộc 3 nhóm kỹ năng:<br /> - Nhóm kỹ năng thành lập và quản lý nhóm hợp tác bao gồm các kỹ năng: Kỹ năng tổ chức<br /> nhóm hợp tác, Kỹ năng lập kế hoạch hoạt động cho nhóm, Kỹ năng giải quyết mâu thuẫn.<br /> Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Huế<br /> ISSN 1859-1612, Số 01(41)/2017: tr. 81-89<br /> Ngày nhận bài: 03/3/2017; Hoàn thành phản biện: 16/3/2017; Ngày nhận đăng: 30/3/2017<br /> <br /> NGUYỄN THỊ HÀ – TRẦN VĂN TÍN<br /> <br /> 82<br /> <br /> - Nhóm kỹ năng hoạt động bao gồm các kỹ năng: Kỹ năng tổ chức công việc cho nhóm,<br /> Kỹ năng quản lý thời gian, Kỹ năng lắng nghe, chia sẻ, Kỹ năng thuyết trình, Kỹ năng<br /> thảo luận, Kỹ năng đưa và nhận ý kiến phản hồi, Kỹ năng quản lý cảm xúc, Kỹ năng<br /> điều hành buổi thảo luận, Kỹ năng giải quyết vấn đề.<br /> - Nhóm kỹ năng đánh giá bao gồm hai kỹ năng: Kỹ năng tự đánh giá, Kỹ năng đánh giá<br /> lẫn nhau.<br /> Để tìm hiểu thực trạng rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên trường Đại học Sư<br /> Phạm-Đại học Huế chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên 400 SV năm học 2016-2017 của<br /> trường. Nghiên cứu được thực hiện chủ yếu qua phương pháp thu thập ý kiến bằng bảng<br /> hỏi, phỏng vấn và xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS. Phương pháp thu thập ý kiến<br /> bằng bảng hỏi thu được 367/400 phiếu hợp lệ. Kết quả được chúng tôi đánh giá cụ thể<br /> và lấy làm cơ sở để đề xuất các biện pháp nâng cao kết quả rèn luyện kỹ năng hợp tác<br /> cho sinh viên.<br /> 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Mục đích rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên<br /> Mục đích là yếu tố quan trọng đầu tiên ảnh hưởng đến kết quả rèn luyện kỹ năng hợp<br /> tác của sinh viên. Nếu được xác định đúng, sinh viên có cơ sở đầu tiên rất cần thiết để<br /> lựa chọn hình thức, phương pháp, thời gia, địa điểm,... rèn luyện đúng đắn và phù hợp.<br /> Kết quả điểu tra tìm hiểu mục đích rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên được chúng<br /> tôi thể hiện ở Biểu đồ 1.<br /> Để giống bạn bè.<br /> <br /> 8.45<br /> <br /> Mục đích<br /> <br /> Để đáp ứng yêu cầu của giảng viên, nhà<br /> trường<br /> <br /> 32.43<br /> <br /> Để làm tốt công việc sau này<br /> <br /> 59.13<br /> <br /> Để rèn luyện, hình thành thêm kỹ năng<br /> <br /> 81.47<br /> <br /> Để nâng cao hiểu biết của bản thân<br /> <br /> 32.43<br /> <br /> Để nâng cao điểm học tập<br /> <br /> 60.22<br /> 0<br /> <br /> 10<br /> <br /> 20<br /> <br /> 30<br /> <br /> 40<br /> <br /> 50<br /> <br /> 60<br /> <br /> 70<br /> <br /> 80<br /> <br /> 90<br /> <br /> Tỷ lệ phần trăm<br /> <br /> Biểu đồ 1. Mục đích rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên<br /> <br /> Kết quả điều tra cho thấy đại đa số sinh viên đã xác định đúng đắn mục đích rèn luyện<br /> kỹ năng hợp tác cho bản thân. Biểu hiện ở chỗ có 81,47% số sinh viên chọn mục đích<br /> rèn luyện là “Để rèn luyện, hình thành nhiều kỹ năng”; 60,22% chọn mục đích rèn<br /> <br /> THỰC TRẠNG RÈN LUYỆN KỸ NĂNG HỢP TÁC CỦA SINH VIÊN…<br /> <br /> 83<br /> <br /> luyện là “Để nâng cao điểm học tập” cho bản thân. Với những sinh viên này, khi chưa<br /> hình thành kỹ năng hợp tác cho mình thì chưa đạt được mục đích rèn luyện. Mọi nỗ lực<br /> của sinh viên trong việc lựa chọn phương pháp, hình thức, nỗ lực ý chí, nghị lực và<br /> quyết tâm đều hướng đến hình thành và phát triển kỹ năng hợp tác. Khi kỹ năng được<br /> hình thành giúp sinh viên thực hiện tốt các yêu cầu học tập, rèn luyện mà giảng viên,<br /> nhà trường đề ra từ đó nâng cao kết quả học tập và rèn luyện của bản thân.<br /> Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận sinh viên lựa chọn mục đích rèn luyện chưa đúng đắn.<br /> Cụ thể: có 8,45% sinh viên lựa chọn mục đích rèn luyện kỹ năng hợp tác chỉ để bản<br /> thân “Giống với bạn bè”; 32,42% số sinh viên được hỏi lựa chọn mục đích “Để đáp<br /> ứng yêu cầu của giảng viên và nhà trường”. Với mục đích này, trong quá trình rèn<br /> luyện sinh viên dễ rơi vào tâm thế bị động, gượng ép, phụ thuộc, không hứng thú và dễ<br /> bỏ cuộc khi gặp khó khăn, thất bại.<br /> 2.2. Mức độ áp dụng hình thức rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên<br /> Để rèn luyện kỹ năng hợp tác sinh viên có thể áp dụng nhiều hình thức khác nhau. Mỗi<br /> hình thức có thế mạnh riêng nhưng cũng chứa đựng những hạn chế nhất định. Sự đa<br /> dạng của các hình thức rèn luyện giúp sinh viên nâng cao kết quả và hiệu quả rèn luyện<br /> kỹ năng hợp tác của bản thân. Kết quả khảo sát tìm hiểu về các hình thức và mức độ áp<br /> dụng các hình thức rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên được chúng tôi thể hiện<br /> trong Bảng 1.<br /> Bảng 1. Mức độ áp dụng hình thức rèn luyện kỹ năng hợp tác của sinh viên<br /> ̅<br />