Tiết 19
TỪ NHIỀU NGHĨA VÀ HIỆN TƯỢNG CHUYỂN NGHĨA CỦA TỪ
I. Mục tiêu cần đạt
- Giúp học sinh
- Hiểu khái niệm từ nhiều nghĩa. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ (nghĩa gốc và nghĩa chuyển)
- Luyện kĩ năng nhận biết từ nhiều nghĩa, phân biệt từ đồng nghĩa với từ đồng âm, giải thích hiện tượng chuyển nghĩa.
- Có ý thức dùng từ đúng nghĩa khi nói, viết.
II. Chuẩn bị
- GV: SGK – SGV – Tài liệu tham khảo – Từ điển tiếng Việt
- HS: SGK – Vở bài tập – Phiếu học tập
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động
Hoạt động của thầy
|
Hoạt động của trò
|
Nội dung
|
Hoạt động 1: Khởi động
|
|
1. Tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
? Nghĩa của từ là gì? Có
mấy cách giải thích nghĩa
3. Giới thiệu bài mới
|
Trả lời
Nghe
|
Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu từ nhiều nghĩa
|
I. Từ nhiều nghĩa
a. Bài tập 1/55
- Chân
- Bộ phận dưới cùng cơ thể người, động vật dùng để đi, đứng (đau chân, mỏi chân)
- Bộ phận dưới cùng của 1 số đồ vật có tác dụng đỡ cho bộ phận khác.
- Bộ phận dưới cùng của 1 số đồ vật tiếp giáp và bám chặt vào nền.
* Ghi nhớ: SGK/56
|
- Yêu cầu học sinh làm bài tập 1
- Yêu cầu học sinh tra từ điển để hiểu nghĩa “chân”
- Treo đáp án Bảng phụ
- GV: Từ "chân" là từ có nhiều nghĩa
? Tìm từ khác cũng có nhiều nghĩa?
? Tìm từ 1 nghĩa
? Kết luận
- Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ 1
|
- Làm bài tập 1
- Tra từ điển tiếng Việt
- Quan sát
- Nghe
- Trả lời (2’)
- Trình bày – bổ xung
- HS: Cá rô, rau cải...
- Nêu kết luận
|
Hoạt động 3: HDHS tìm hiểu hiện tượng chuyển nghĩa của từ
|
II. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ
- Từ chân được dùng với nghĩa chuyển nhưng vẫn hiểu theo nghĩa gốc hiện tượng thú vị.
* Ghi nhớ 2: SGK/56
|
? Em hiểu chuyển nghĩa là
gì?
? Yêu cầu học sinh đặt câu có từ "mất"? Từ "mất" dùng 1 nghĩa hay nhiều nghĩa?
? Trong bài thơ “Nnhững
cái chân” được dùng với
những nghĩa nào?
? Đâu là nghĩa gốc, nghĩa
chuyển – (những cái
chân)
- Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ 2
|
- Suy nghĩ – trả lời
- Đặt câu (đã mất em bé rất đẹp ) – 1 nghĩa.
- Trả lời (3’) trình bày – bổ xung.
- Xác định nghĩa gốc – nghĩa chuyển
|
Trên đây chỉ trích dẫn một phần nội dung giáo án Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ. Để xem được đầy đủ nội dung giáo án, mời quý thầy cô vui lòng đăng nhập vào trang tailieu.vn để tải tài liệu về máy.
Bên cạnh đó, quý thầy cô và các em có thể tham khảo thêm bài giảng Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ và bài soạn Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ. Bài giảng gồm 2 phần: Lý thuyết và bài tập áp dụng bổ sung; phần lý thuyết với hệ thống kiến thức được trình bày một cách ngắn gọn và súc tích, giúp các em học sinh tiếp thu bài tốt hơn, phần bài tập áp dụng bổ sung bổ trợ cho việc nắm vững hơn phần lý thuyết. Soạn bài hướng dẫn giải quyết một cách đầy đủ và ngắn gọn nhất hệ thống câu hỏi trong SGK (phần đọc - hiểu và luyện tập). Ngoài ra, thầy cô và các em nên xem thêm soạn bài lời văn, đoạn văn tự sự để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết dạy tiếp theo. Chúc quý thầy cô và các em học sinh có những tiết học sôi động, hấp dẫn và hiệu quả hơn tại lớp.