TIỂU LUẬN:
Hoạt động sản xuất kinh doanh tại xí
nghiệp rượu bia và chế biến nông sản xuất khảu hà nội
A- Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh tại xí nghiệp rượu bia và chế biến
nông sản xuất khảu hà nội.
I- Quá trình hình thành và phát triển.
Công ty đầu tư và XNK nông lâm sản chế biến được thành lập vào
ngày 24/08/1985 theo quyết định số 3027/QĐUB của UBND TP Hà nội, chuyên sản
xuất giống nấm cung cấp cho các đơn vị kinh tế thuộc các tỉnh phía Bắc và được
đóng tại 25 Tân Mai- Hai Bà Trưng – Hà nội.
Trong những năm 1985-1993 Công ty đã có những thành công nhất
định trong việc sản xuất và xuất khẩu nấm. Sau khi tiến hành xem xét và thành lập
lại các doanh nghiệp theo nghị định 388/HĐBT, ngày 3/04/1993. UBND TP Hà nội
đã quyết định đổi tên thành “ Công ty sản xuất giống chế biến và xuất khẩu nấm”
theo quyết định số 1410/QĐ - UB thuộc liên hiệp thực phẩm vi sinh . Trong cơ chế
thị trường Công ty đã gặp những khó khăn nhất định. Cùng với thời tiết miềm Bắc
luôn thay đổi cây nấm không phát triển mạnh, đời sống nhân viên gặp nhiều khó
khăn. Từ những khó khăn của cuộc sống một số cán bộ chủ chốt của Công ty đã tiến
hành nghiên cứu thị trường nước giải khát nhằm tạo công ăn việc làm và cảI thiện
đời sống cho tập thể cán bộ. Giám đốc công ty quyết định đưa vào dây chuyền sản
xuất rượu, bia để cung cấp cho thị trường tại phân xưởng sản xuất giống nấm vào
tháng 4 năm 1994.
Trong hai năm từ 1994 đến 1996, Công ty đã thu được kết quả đáng kể
và bước đầu khẳng định được hướng đI mới của mình.
Ngày 22/05/1996, Giám đốc liên hiệp thực phẩm vi sinh căn cứ vào tờ
trình số 68/CNT ngày 20/05/1996 đã cho phép thành lập xí nghiệp rượu bia và chế
biến nông sản xuất khẩu Hà nội theo quyết định số 1737/LHTP. Xí nghiệp có chức
năng:
- Sản xuất rượu, bia, nước giảI khát.
- Chế biến nấm xuất khẩu
Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của xí nghiệp đều theo chỉ tiêu của
công ty giao. Một số năm gần đây ( Từ năm 1998 đến nay) sản xuất xuất khẩu gặp
nhiều khó khăn, thậm chí thua lỗ nên chức năng chế biến nấm của xí nghiệp dần
không còn trong sản xuất kinh doanh.
Ngày 25/12/1997, theo quyết định số 3395/NN-TCCP/QĐ của Bộ
Nông nghiệp và phát triển nông thôn công ty đã đổi tên thành Công ty đầu tư và xuất
nhập khẩu nông lâm sản chế biến ( I.E.I.C). Xí nghiệp vẫn trực thuộc công ty và chỉ
còn chức năng sản xuất rượu, bia và nước giảI khát.
II- Nhiệm vụ sản xuất kinh doanh tại xí nghiệp.
Xí nghệp rượu bia và chế biến nông sản xuất khẩu Hà nội trực thuộc Công ty
đầu tư và xuất nhập khẩu nông lâm sản chế biến. Nhiệm vụ chủ yếu của Công ty hiện
nay là sản xuất nước giảI khát: bia hơI, bia chai, cồn công nghiệp và các sản phẩm từ
cồn như rượu trắng, rượu mùi., khí CO2, thùng catton. Sản lượng chủ yếu của Công
ty là:
+ Bia hơI : 3.000.000 lít/ năm
+ Rượu mùi : 1.000.000 lít / năm
+ Thùng catton: 500.000 thùng / năm.
Hiện nay xí nghiệp có 4 dây chuyền sản xuất rượu, bia phục vụ đủ nhu
cầu tiêu thụ của thị trường.
Nguyên liệu sản xuất chính để sản xuất bia bao gồm: Malt, hoa viên,
hoa Hublon, gạo, đường, các loại ngũ cốc, hoa quả. Đặc tính của các loại sản phẩm
chủ yếu là các loại sản phẩm uống, trải qua quá trình lên men, chưng cất, độ tinh
khiết cao, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm.
Tổng số cán bộ công nhân viên của Xí nghiệp hiện nay là 210 người,
trong đó có 25 kỹ sư, 30 trung cấp.Xí nghiệp được xây dựng trong thành phố( 25
Tân Mai - Hà nội) với tổng diện tích 23.809 m2 trong đó diện tích nhà xưởng khoảng
10.000 m2. Với địa điểm này, Công ty rất thuận lợi cho việc cung cấp vật tư, nguyên
liệu, tiêu thụ sản phẩm cũng như việc nắm bắt kịp thời các thông tin kinh tế thị
trường.
Trong thời gian qua, bằng sự nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ công
nhân viên trong quản lý và tổ chức sản xuất kinh doanh, Xí nghiệp đã nắm bắt kịp
thời nhu cầu và diễn biến của thị trường, sản phẩm sản xuất ra đến đâu tiêu thụ hết
đến dó. Xí nghiệp luôn hoàn thành kế hoạch về doanh thu, lợi nhuận, tăng tích luỹ,
phát triển sản xuất và thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho nhà nước đầy đủ, đúng quy
định. Trong sản xuất, công ty đã không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm
thấp chi phí, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao uy tín trên thị trường và đặc biệt là
đảm bảo mức thu nhập phù hợp cho cán bộ công nhân viên trong toàn Xí nghiệp.
Tình hình sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp đã đi vào thế ổn định, có chiều hướng
phát triển thuận lợi. Có thể nói Xí nghiệp rượu bia và chế biến nông sản xuất khẩu Hà
nội có quy mô tương đối lớn so với các Xí nghiệp cùng trực thuộc Công ty đầu tư và
xuất nhập khẩu nông lâm sản chế biến ( I. E. I.C)
Quá trình trưởng thành và phát triển của Xí nghiệp được thể hiện bằng
một số chỉ tiêu sau:
Biểu số 1: Một số chỉ tiêu cơ bản của Xí nghiệp rượu bia và nông sản chế biến
Hà nội.
Đơn vị: đồng
Chỉ tiêu 1998 1999 2000 2001
1. Doanh 22.597.386.58 23.026.475.48 25.982.345.11
thu 20.298.139.885 2 2 2
2. Chi phí 16.911.610.163 17.242.614.78 17.961.654.12 20.226.103.93
2 8 0 3. Nộp NS 2.449.949.755
3.809.966.128 3.821.325.572 4.300.005.693 4. Lợi 936.579.967
1.544.778.672 1.243.495.782 1.456.235.489 nhuận
iiI- Đặc điểm quản lý và tổ chức bộ máy quản lý.
Xí nghiệp tổ chức quản lý theo cơ chế trực tuyến - tham mưu.
Giám đốc là người đại diện hợp pháp của Xí nghiệp, chịu trách nhiệm
phụ trách chung, chỉ đạo toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Phó giám đốc phụ trách kinh doanh và phó giám đốc phụ trách kỹ thuật
là người giúp việc tham mưu cho giám đốc.
Các phòng ban chức năng thực hiện nhiệm vụ theo chức năng, tham
mưu cho giám đốc trong hoạt động sản xuất kinh doanh, được sự chỉ đạo điều hành
trực tiếp của giám đốc.
- Văn phòng: Bao gồm các bộ phận hành chính, y tế, bảo vệ,... có
nhiệm vụ quản lý con dấu, hồ sơ nhân sự, bố trí sắp xếp tuyển chọn công nhân viên,...
- Phòng thị trường: Có nhiệm vụ nghiên cứu nhu cầu thị trường, tiếp thị
tiêu thụ sản phẩm,...
- Phòng nghiên cứu phát triển: Hoàn chỉnh và ban hành các định mức
kinh tế, kỹ thuật, xây dựng và chỉ đạo thực hiện chương trình nghiên cứu khoa học kỹ
thuật, tiếp nhận phân tích thông tin khoa học kỹ thuật trong nước và quốc tế để ứng
dụng vào sản xuất.
- Phòng kỹ thuật công nghệ: nghiên cứu đưa vào sản xuất các sản phẩm
mới đồng bộ cả về công nghệ tiêu chuẩn quy trình, quy phạm thiết bị,...
- Phòng kế hoạch vật tư: có nhiệm vụ lập kế hoạch sản xuất theo yêu
cầu thị trường, tổ chức cung ứng vật tư phục vụ cho sản xuất.
- Phòng kế toán: có chức năng tham mưu cho giám đốc về mặt tài
chính, theo dõi hoạt động sản xuất kinh doanh dưới hình thái tiền tệ, tổ chức công tác
kế toán, chỉ đạo công tác thống kê cho các phân xưởng thành viên và toàn xí nghiệp.
Các phân xưởng sản xuất với bộ máy đơn giản, gọn nhẹ đã đáp ứng
được yêu cầu của hoạt động sản xuất kinh doanh. Các phân xưởng có nhiệm vụ trực
tiếp sản xuất trên cơ sở đã đặt ra của phòng kế hoạch vật tư và cung cấp sản phẩm ra
thị trường.
Với cơ cấu tổ chức bộ máy trên, mỗi phòng ban đều có trách nhiệm,
chức năng riêng phục vụ tốt nhất cho yêu cầu sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp.
Giữa các phòng ban xí nghiệp thành viên có mối quan hệ mật thiết với nhau, đảm bảo
quá trình sản xuất được tiến hành nhịp nhàng, cân đối và có hiệu quả.
Biểu số 2: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Xí nghiệp Rượu, bia và nông
sản chế biến Hà nội.
Giám đốc
Phó giám đốc sản Phó giám đốc kinh
Phòn g kế toán
Văn phòn g
Phòn g kỹ thuậ t công
Phòng thị trườn g
Phòng nghiê n cứu phát triển
Phòng kế hoạch vật tư
Phân Phân
xưởn g bia xưởn gbao bì Phân xưởn g cồn Phân xưởn g rượu mùi Phân xưởn g cơ điện Phân xưởn g rượu vang
IV-Đặc điểm tổ chức sản xuất và quy trình công nghệ
Xí nghiệp rượu, bia và nông sản chế biến Hà nội là một đơn vị hạch toán độc
lập, có đầy đủ tư cách pháp nhân. Về mặt tổ chức sản xuất được thực hiện theo mô
hình Xí nghiệp. Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm ở Xí nghiệp là quy trình
công nghệ chế biến phức tạp kiểu liên tục bao gồm nhiều giai đoạn công nghệ khác
nhau. Mỗi phân xưởng sản xuất chính đảm nhận một giai đoạn công nghệ nhất định,
đảm bảo quá trình sản xuất của toànXí nghiệp được tiến hành thường xuyên, liên tục
và có hiệu quả.
1- Phân xưởng cồn.
Là phân xưởng sản xuất chính, có nhiệm vụ sản xuất cồn tinh chế( cồn 96).
Tổng số cán bộ công nhân viên là 30 người được chia thành các tổ: Tổ nấu, tổ lò hơi,
tổ chưng cất, tổ vận chuyển, ,... Bộ máy quản lý gồm 6 người: 1 quản đốc, 1 nhân
viên thống kê phân xưởng và 4 tổ trưởng. Bộ máy quản lý tổ chức sản xuất phù hợp
với quy trình công nghệ.
Nguyên liệu chủ yếu để sản xuất cồn là các loại ngũ cốc( được xay thành bột).
Sản phẩm chính thu được là cồn 96, ngoài ra còn thu được sản phẩm phụ là khí
CO2. Sản phẩm một phần bán ra ngoài, còn phần lớn được chuyển sang phân xưởng
rượu mùi, phân xưởng rượu vang, phân xưởng bia để tiếp tục chế biến.
2-Phân xưởng rượu mùi.
Là phân xưởng sản xuất chính, có nhiệm vụ sản xuất các loại rượu như: Lúa
mới, nếp mới , cam, chanh,... Tổng số cán bộ công nhân viên là 26 người được chia
thành các tổ như: Tổ pha chế, tổ đóng chai, tổ chọn rượu,... Bộ máy quản lý gồm:
1quản đốc, 1 nhân viên thống kê phân xưởng , 3tổ trưởng. Đặc điểm tổ chức sản
xuất, tổ chức quản lý phù hợp với quy trình công nghệ.
Biểu số 3: Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất rượu mùi.
Cồn Hương liệu, phẩm màu Nguyên liệu khác
Pha chế
Tàng trữ, tách cặn,
Rượu trong
KCS
Chiết chai, đậy nút
Dán nhãn, bao bì, đai két
Nhập kho
Sản phẩm thu được là rượu mùi, chủ yếu được bán ra ngoài phục vụ nhu cầu
trong nước . Sản phẩm đã trở thành mặt hàng thế mạnh của Công ty.
3- Phân xưởng rượu vang.
Là phân xưởng sản xuất chính, có nhiệm vụ sản xuất các loại rượu vang như:
vang Hà nội, vang nho,... Tổng số cán bộ công nhân viên là 22 người được chia thành
2 tổ sản xuất: Tổ lên men, tổ chạy máy. Bộ máy quản lý gồm: 1 quản đốc, 1 nhân
viên thống kê phân xưởng, 2 tổ trưởng. Đặc điểm tổ chức sản xuất và tổ chức quản lý
phù hợp với quy trình công nghệ.
4- Phân xưởng bia.
Là phân xưởng có nhiệm vụ sản xuất bia hơI, bia chai…phục vụ đủ nhu cầu
tiêu thụ bia của thị trường. Tổng số cán bộ công nhân viên là 30 người được chia
thành 2 tổ sản xuất: Tổ sản xuất và tổ đóng chai. Bộ máy quản lý gồm: 1 quản đốc, 1
nhân viên thống kê phân xưởng, 2 tổ trưởng. Đặc điểm tổ chức sản xuất và tổ chức
quản lý phù hợp với quy trình công nghệ.
Biểu số 4: Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất bia.
Malt xay
Đường hoá
Lọc
Nồi hoa đun sôi
Lọc lạnh sơ bộ
Lên men
Chiết bia hơi
Lọc thành phẩm
Chiết sản phẩm chai
Thanh trùng
Dán nhãn
Thành phẩm
5- Phân xưởng bao bì.
Là phân xưởng sản xuất chính, có nhiệm vụ sản xuất các loại bao bì để phục
vụ cho việc bảo quản và vận chuyển sản phẩm như thùng catton, vỏ hộp,... Tổng số
cán bộ công nhân viên là 20 người được chia thành 3 tổ sản xuất: Tổ in, tổ sóng, tổ
cắt. Bộ máy quản lý gồm: 1 giám đốc, 1 nhân viên thống kê phân xưởng, 3 tổ trưởng.
6- Phân xưởng cơ điện.
Là phân xưởng phụ trợ, có nhiệm vụ phục vụ cho các phân xưởng chính như
sửa chữa lớn, sửa chữa thường xuyên máy móc thiết bị,... đảm bảo cho quá trình sản
xuất của toàn xí nghiệp được liên tục. Tổng số cán bộ công nhân viên là 6 người .
B- Tổ chức bộ máy kế toán và hình thức sổ kế toán của xí nghiệp rượu bia
và chế biến nông sản xuất khẩu hà nội.
I- Bộ máy kế toán.
Xí nghiệp rượu bia và chế biến nông sản xuất khẩu Hà nội là một đơn vị hạch
toán độc lập. Bộ máy kế toán của Xí nghiệp được tổ chức theo hình thức tập trung tại
xí nghiệp. Tổ chức tốt bộ máy kế toán là tiền đề và cũng là công cụ quan trọng phục
vụ việc quản lý và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.
Xác định được tầm quan trọng đó, Xí nghiệp rượu bia và chế biến nông sản xuất
khẩu Hà nội đã chú trọng tổ chức công tác hạch toán kế toán. Bộ máy kế toán phù
hợp với đặc điểm tổ chức quản lý, phòng kế toán đã đáp ứng được vai trò quan trọng
của mình
Bộ máy kế toán của Xí nghiệp có trách nhiệm tổ chức thực hiện và kiểm tra
toàn bộ công tác kế toán, công tác thống kê trong phạm vi toàn xí nghiệp, tham mưu
cho giám đốc về thông tin kinh tế và phân tích hoạt động kinh tế, hướng dẫn chỉ đạo,
kiểm tra các bộ phận, thực hiện đầy đủ chế độ ghi chép ban đầu, chế dộ hạch toán và
chế độ quản lý kinh tế tài chính. Để thực hiện đầy đủ chức năng nhiệm vụ, bảo đảm
sự lãnh đạo tập trung thống nhất trực tiếp của giám đốc từ trưởng phòng kế toán đến
các nhân viên, đồng thời căn cứ vào đặc điểm tổ chức quản lý yêu cầu và trình độ
quản lý, loại hình tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh, khối lượng, mức độ phức
tạp của các thông tin, bộ máy kế toán của Xí nghiệp được tổ chức theo hình thức tập
trung với cơ cấu như sau:
Lãnh đạo phòng kế toán là kế toán trưởng, phòng kế toán được đặt dưới
sự chỉ đạo trực tiếp của giám đốc, bao gồm 6 nhân viên kế toán:
- Một phó phòng kế toán kiêm kế toán tổng hợp, kiêm kế toán tiền
lương, kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.
- Một kế toán vật liệu và công cụ dụng cụ.
- Một kế toán tài sản cố định và sửa chữa lớn tài sản cố định.
- Một kế toán thanh toán vốn bằng tiền.
- Một kế toán thành phẩm và tiêu thụ.
- Một thủ quỹ.
Biểu số 4: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán ở xí nghiệpRượu và chế biến nông sản
xuất khẩu Hà nội.
Kế toán
Phó phòng kế toán, kế toán tổng hợp, tiền lương, tập hợp chi phí sản xuất và tính Z sản
Thủ quỹ
Kế toán Tài sản cố định Kế toán thành phẩm và tiêu Kế toán thanh toán vốn bằng Kế toán vật liệu và
Các nhân viên thống kê của các phân xưởng
II - Hình thức sổ kế toán.
Các bộ phận cấu thành bộ máy kế toán có nhiệm vụ thực hiện những
công việc kế toán thuộc phần hành của mình, hướng dẫn, kiểm tra , các bộ phận khác
của xí nghiệp, lập báo cáo kế toán. Để phù hợp với điều kiện sản xuất tổ chức quản lý
và nghiệp vụ chuyên môn của các nhân viên kế toán, hiện nay xí nghiệp rượu, bia và
nông sản chế biến Hà nội đang áp dụng hình thức sổ kế toán nhật ký - chứng từ.
Hệ thống tàI khoản xí nghiệp sử dụng được xây dựng trên cơ sơ những
qui định về hệ thống tàI khoản chung cho các doanh nghiệp do Bộ TàI Chính ban
hành. Hiện nay tàI khoản cấp I xí nghiệp sử dụng bao gồm:
111,131,136,138,142,152,153,154,155,157,211,214,311,331,333,334,335,
338,411,414,421,431,511,632,641,642,711,721, 811,911.
NgoàI ra trong các tàI khoản cấp I còn được chi tiết thành các tàI khoản cấp II
và các tiểu khoản chi tiết cho phù hợp với từng đối tượng hạch toán .
Toàn bộ công tác kế toán đều được thực hiện tại phòng kế toán của Xí
nghiệp ty. Mỗi phân xưởng sản xuất viên đều có một nhân viên thống kê phân xưởng
có nhiệm vụ tập hợp chi phí tiền lương theo các bản chấm công, số lượng sản phẩm
sản xuất. Các chứng từ được thu thập, kiểm tra, định kỳ gửi về phòng kế toán xí
nghiệp.
Hệ thống chứng từ xí nghiệp sử dụng: là các chứng từ do bộ tàI chính
ban hành như: Phiếu xuất kho, phiếu nhập kho, phiếu thu, phiếu chi, hoá đơn tàI
chính…
Xí nghiệp áp dụng phương pháp hạch toán hàng tồn kho theo phương
pháp kê khai thường xuyên.
Xí nghiệp sử dụng phương pháp hạch toán thẻ song song để hạch toán
chi tiết nguyên vật liệu.
Xí nghiệp áp dụng hình thức sổ kế toán nhật ký chứng từ nên đã cố
gắng kết hợp giữa việc ghi sổ theo thứ tự thời gian và ghi sổ theo hệ thống, kết hợp
giữa việc ghi chép hàng ngày với việc tổng hợp số liệu, phục vụ lập báo cáo kế toán.
Bộ máy kế toán xí nghiệp tổ chức theo hình thức tập trung, bảo đảm sự
lãnh đạo tập trung thống nhất với công tác kế toán, việc kiểm tra sử lý thông tin kế
toán được tiến hành kịp thời, chặt chẽ, tổ chức bộ máy kế toán gọn nhẹ, tiết kiệm chi
phí hạch toán, nâng cao hiệu quả công tác kế toán.
Trình tự ghi sổ kế toán tại Xí nghiệp như sau
Biểu số 5: Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toántheo hình thức chứng từ ghi sổ tại Xí
nghiệp Rượu bia và chế biến nông sản xuất khẩu Hà nội
Chứng từ gốc
Số kế toán chi tiết
Nhật ký chung
Sổ cái
Bảng tổng hợp chi tiết
Bảng cân đối kê toán
Báo cáo kê toán
Ghi chú: Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
III – KháI quát một số phần hành kế toán chủ yếu tại xí nghiệp.
1- Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm.
1.1- Hạch toán chi phí sản xuất.
1.1.1. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ở xí nghiệp chiếm tỷ trọng khá lớn
trong tổng chi phí sản xuất( 75 - 87 %). Nguyên vật liệu trực tiếp của Xí nghiệp bao
gồm: ngô, khoai, sắn, hoa viên, hoá chất,... Đặc điểm nguyên vật liệu trực tiếp Xí
nghiệp rất phong phú về thể loại, được thu mua trong nước và nhập khẩu, có tính
năng, tác dụng khác nhau và chủ yếu là các loại ngũ cốc.
Để phục vụ tốt nhất cho hạch toán trực tiếp các khoản chi phí NVL trực
tiếp, công ty mở sổ chi tiết theo dõi đơn giá, số lượng nhập, xuất, tồn kho cho từng
loại, từng thứ vật liệu( chính, phụ, nhiên liệu,...
Nguyên tắc sử dụng NVL trực tiếp cho sản xuất là xuất phát từ nhiệm
vụ sản xuất, cụ thể căn cứ vào lệnh sản xuất và định mức sử dụng nguyên vật liệu đã
xây dựng. Do đó, trên từng phiếu xuất kho nguyên vật liệu được ghi chép chi tiết cho
từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và theo từng địa điểm phát sinh, thời gian
phát sinh. Căn cứ vào chứng từ xuất kho, báo cáo sử dụng NVL của các phân xưởng,
sau khi kiểm tra tính hợp lệ của chứng từ, kế toán thực hiện tổng hợp và phân loại
NVL dùng cho các đối tượng sử dụng.
Công ty mở chi tiết TK 152: TK 152.1( NVL chính ), TK 152.2( Vật
liệu phụ), TK 152.3( nhiên liệu), TK 152.4( phụ tùng thay thế), TK 152.7( bao bì).
Để tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cho từng phân xưởng, kế
toán sử dụng TK 621 - Mở chi tiết:
TK 621.1 – Phân xưởng cồn
TK 621.2 – Phân xưởng rượu mùi
TK 621.3 – Phân xưởng rượu vang
TK 621.4 – Phân xưởng bia
TK 621.6 – Phân xưởng bao bì.
Chi phí sản xuất được tập hợp cho các bộ phận, phân xưởng sản xuất
kinh doanh phụ vào các TK chi tiết:
TK 154.5 - Bộ phận lò hơi.
TK 241.3 – Phân xưởng cơ điện.
NVL xuất dùng được công ty tính theo giá thực tế đơn vị bình quân gia
quyền của NVL tồn kho đầu kỳ và NVL nhập kho trong kỳ:
Đơn giá Trị giá thực tế của NVL + Trị giá thực tế của NVL
thực tế tồn kho đầu kỳ nhập kho trong kỳ
bìnhquân = (1)
NVL Số lượng NVL + Số
lượng NVL
tồn kho đầu kỳ nhập kho trong kỳ
Trị giá thực tế của NVL = Đơn giá thực tế x Số lượng NVL (2)
xuất kho trong kỳ bình quân NVL xuất kho trong kỳ
Đối với NVL phải gia công như sắn, ngô, gạo,...
Đơn giá Trị giá thực tế NVL + Chi phí vận chuyển
thực tế xuất gia công bốc dỡ gia công
NVL = (3)
trong tháng Số lượng NVL - Số lượng NVL
xuất gia công hao hụt
Căn cứ vào kết quả này, kế toán tính trị giá thực tế NVL xuất dùng cho sản
xuất( khi đã gia công xong ) theo công thức:
Trị giá thực tế NVL xuất = Đơn giá thực tế x Số lượng NVL (4)
dùng cho SX trong tháng NVL trong tháng xuất dùng cho SX
Căn cứ vào phiếu xuất kho và công thức( 4), tính ra trị giá thực tế bột sắn xuất
dùng cho sản xuất trong tháng:
Biểu số 6
Đơn vị: XN Rượu bia& CBNSXK Hà nội Mẫu số: 02. VT
Địa chỉ:25-Tân Mai
Ban hành theo QĐ số 1141- TC/QĐ/CĐKT
Ngày 1 tháng 11 năm 1995 của Bộ tài chính
Phiếu xuất kho Số: 45/2
Ngày 18 tháng 2 năm 2001 Nợ TK: 621.1
Có TK: 152.1
Họ tên người nhận hàng: Nguyễn văn Sơn. Địa chỉ:Phân xưởng cồn.
Lý do xuất kho: Dùng cho sản xuất cồn.
Xuất tại kho: Nguyên vật liệu.
S Tên nhãn hiệu, Mã ĐV Số lượng Đơn
TT quy cách, phẩm Số tính Yêu cầu Thực giá Thành tiền
chất vật tư xuất
A B C D 1 2 3 4
1 Bột sắn Kg 796.600 796.600 1.400 1.115.240.000
Cộng 1.115.240.000
Xuất ngày 18 tháng 2 năm 2001
Phụ trách bộ phận sử dụng Phụ trách cung tiêu Người nhận Thủ kho
Vậy trị giá thực tế số bột sắn xuất dùng cho sản xuất:1.115.240.000 đ
Lượng bột sắn sử dụng trong tháng 2 - 2002 dùng để sản xuất cồn ở xí
nghiệp cồn. Trị giá thực tế số bột sắn dùng cho sản xuất cồn là: 1.115.240.000 (đ)
được chuyển sang bộ phận tính giá thành cồn trong tháng.
Trường hợp NVL mua về xuất thẳng cho nơi sản xuất không qua
nhập kho, kế toán căn cứ vào giá mua trên hoá đơn, chi phí vận chuyển bốc dỡ( nếu
có) tính ra đơn giá thực tế NVL dùng ngay trong tháng và trị giá thực tế NVL xuất
trực tiếp trong tháng theo công thức:
Trị giá mua + CP vận chuyển,
Đơn giá thực tế trên hoá đơn bốc dỡ( nếu có)
NVL dùng = (5)
ngay trong tháng Số lượng NVL mua xuất dùng trực tiếp
Trị giá thực tế NVL Đơn giá thực tế NVL Số lượng NVL
xuất trực tiếp = dùng ngay x mua xuất dùng (6)
trong tháng trong tháng trực tiếp
Nếu NVL này mua về vẫn phải qua gia công chế biến thì trị giá thực tế
NVL xuất dùng cho gia công được tính theo công thức(5) và(6) ở trên.
Sau khi gia công xong, xuất dùng ngay cho sản xuất và đơn giá thực tế NVL
xuất dùng cho sản xuất được tính theo công thức:
Đơn giá Trị giá thực tế NVL xuất + Chi phí vận chuyển
thực tế trực tiếp trong tháng bốc dỡ gia công
NVL gia = (7)
công xong Số lượng NVL mua về - Số lượng NVL hao hụt
xuất dùng ngay gia công ( nếu có)
Trị giá thực tế NVL = Đơn giá thực tế x Số lượng NVL gia công (8)
dùng cho sản xuất NVL gia công xong xong dùng cho SX
Trị giá thực tế NVL xuất dùng cho các đối tượng được ghi cụ thể trên
từng phiếu xuất kho, sau đó tập hợp thành tổng số để ghi vào bảng phân bổ NVL
trong tháng. Chi phí NVL trực tiếp được tập hợp trực tiếp cho các phân xưởng, theo
từng giai đoạn sản xuất và chi tiết cho từng loại sản phẩm. Số liệu của bảng phân bổ
và các nhật ký chứng từ khác liên quan được dùng để ghi vào bảng tổng hợp và phân
bổ chi phí sản xuất.
1.1.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp.
Chi phí nhân công trực tiếp là những khoản tiền phải trả cho công nhân trực
tiếp sản xuất, bao gồm lương chính, lương phụ và các khoản phụ cấp có tính chất
lương. Ngoài ra, còn bao gồm các khoản đóng góp cho các quỹ BHXH, BHYT, kinh
phí công đoàn. Tiền lương ở xí nghiệp được trả cho công nhân sản xuất bao gồm cả
lương thời gian và lương sản phẩm.
Chi phí nhân công sản xuất được tập hợp theo từng phân xưởng, từng
giai đoạn sản xuất và chi tiết cho từng sản phẩm. Việc tập hợp chi phí nhân công trực
tiếp được thực hiện theo 2 bước:
- Tập hợp chi phí nhân công trực tiếp ở từng phân xưởng sản xuất, theo
từng giai đoạn sản xuất.
- Phân bổ chi phí nhân công trực tiếp cho từng loại sản phẩm.
Để tập hợp chi phí nhân công trực tiếp, kế toán sử dụng TK 622 và mở
chi tiết cho từng xí nghiệp:
TK 622.1 – Phân xưởng cồn
TK 622.2 – Phân xưởng rượu mùi
TK 622.3 – Phân xưởng rượu vang
TK 622.4 – Phân xưởng bia
TK 622.6 – Phân xưởngbao bì.
Đối với từng giai đoạn công nghệ( pha chế, đóng chai), chi phí nhân
công trực tiếp được phân bổ cho từng giai đoạn công nghệ và thực hiện trên bảng
tổng hợp và phân bổ chi phí sản xuất.
Cơ sở tính chi phí nhân công trực tiếp là các chứng từ hạch toán lao
động, kết quả lao động thực tế của các phân xưởng và các qui định của Nhà nước. Xí
nghiệp áp dụng trả lương:
Lương thời gian: áp dụng cho công nhân trong trường hợp không có
điều kiện trả lương theo sản phẩm( công nhân bốc dỡ vật tư, hàng hoá tạiphân
xưởng).
Công thức tính:
Mức Mức lương tháng theo cấp bậc x Hệ số các loại phụ cấp
lương =
ngày Số ngày làm việc thực tế trong tháng
Tiền lương phải trả = Mức lương x Số ngày làm việc thực tế
trong tháng ngày trong tháng
Lương sản phẩm: áp dụng cho công nhân sản xuất của các phân xưởng sản
xuất:
Tiền lương phải trả = Đơn giá lương x Số lượng sản phẩm đã hoàn thành
trong tháng sản phẩm trong tháng của xí nghiệp
Hàng tháng căn cứ vào bảng chấm công, khối lượng sản phẩm hoàn
thành, nhân viên thống kê phân xưởng tính ra ngày công lao động thực tế, lương sản
phẩm hoàn thành, BHXH, bảng tổng hợp lương và phụ cấp cho công nhân. Cuối
tháng nhân viên thống kê phân xưởng chuyển toàn bộ chứng từ và các bảng thanh
toán lương của công nhân sản xuất về phòng kế toán xí nghiệp. Kế toán căn cứ vào
chứng từ và bảng thanh toán lương, lập bảng phân bổ tiền lương và BHXH.
Theo công thức sau:
Mức chi phí tiền lương Tổng số tiền lương + BHXH Tiêu thức
phân bổ cho = x phân bổ cho
từng đối tượng Tổng số tiêu thức phân bổ từng đối tượng
Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp.
TK 622 TK 154 TK 334
Tiền lương, Kết chuyển chi phí
phụ cấp lương phải trả nhân công trực tiếp
cho công nhân trực tiếp
TK 338
Các khoản đóng góp theo tỷ lệ
với tiền lương thực tế của
nhân công trực tiếp phát sinh
1.1.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung trong phân xưởng.
Chi phí sản xuất chung ở xí nghiệp bao gồm những chi phí phát sinh
trong phạm vi các bộ phận sản xuất.
Để theo dõi các khoản chi phí sản xuất chung Xí nghiệp sử dụng tài
khoản 627 và chi tiết thành 6 tiểu khoản:
TK 6271 - Chi phí nhân viên phân xưởng.
TK 6272 - Chi phí vật liệu.
TK 6273 - Chi phí CCDC.
TK 6274 - Chi phí khấu hao TSCĐ.
TK 6277 - Chi phí dịch vụ mua ngoài.
TK 6278 - Chi phí bằng tiền khác.
Mỗi 1 tiểu khoản xí nghiệp lại chi tiết theo các phân xưởng sản xuất
chính.
Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung.
TK 334,338 TK627 TK 111,112,152
Chi phí nhân viên PX
Các khoản ghi giảm
chi phí SXC
TK 152,153
Chi phí vật liệu , dụng cụ
TK 142,335 TK 154
Chi phí trả trước, phải trả
tính vào chi phí SXC
TK 214 Phân bổ chi phí SXC
Khấu hao TSCĐ cho từng đối tượng
TK 331,111,112
Chi phí mua ngoài và
chi phí bằng tiền khác
Để tập hợp chi phí vật liệu dùng cho các phân xưởng, kế toán mở chi tiết TK
6272 cho từng phân xưởng.
1.1.4. Chi phí công cụ dụng cụ.
Chi phí công cụ dụng cụ ở công ty bao gồm: cờlê, búa…Đối với loại
CCDC xuất dùng 1 lần giá trị nhỏ, kế toán ghi trực tiếp vào đối tượng sử dụng.
Đối với loại CCDC có giá trị lớn, liên quan đến nhiều kỳ hạch toán, kế
toán phân bổ dần vào đối tượng sử dụng.
Để tập hợp chi phí CCDC , kế toán mở chi tiết TK 6273 cho từng phân
xưởng.
1.1.5. Chi phí khấu hao tài sản cố định.
Tài sản cố định( TSCĐ) ở xí nghiệp bao gồm nhiều loại khác nhau, có
giá trị ban đầu tương đối lớn, nguyên giá bình quân năm trên 5 tỷ đồng, tỷ lệ khấu
hao bình quân năm 9%.
Kế toán căn cứ vào nguyên giá và tỷ lệ khấu hao năm của từng loại
TSCĐ ở từng phân xưởng để tính ra mức khấu hao năm. Sau đó tổng cộng mức khấu
hao của tất cả TSCĐ ở từng phân xưởng.( TSCĐ của xí nghiệp được tính khấu hao
năm theo tỷ lệ 12% đối với máy móc thiết bị và 4% đối với nhà xưởng). Căn cứ vào
sản lượng sản xuất thực tế trong tháng và sản lượng kế hoạch trong năm để xác định
mức khấu hao tháng phải trích. Vì vậy, mức khấu hao từng tháng thay đổi, những
tháng sản xuất nhiều khối lượng sản phẩm thì mức khấu hao cao và ngược lại.
Khấu hao TSCĐ ở Xí nghiệp bao gồm khấu hao cơ bản và sửa chữa lớn
TSCĐ.
Khấu hao cơ bản Mức khấu hao năm( kế hoạch) Sản lượng thựctế
trong tháng = x trong tháng
Sản lượng( kế hoạch) năm
Chi phí sửa chữa lớn Chi phí SCL TSCĐ năm(KH) Sản lượng
TSCĐ trong tháng = x thực tế
Sản lượng(KH) năm trong
tháng
Để tập hợp chi phí khấu hao TSCĐ, kế toán mở chi tiết TK 6274 cho từng
phân xưởng.
1.1.6. Chi phí dịch vụ mua ngoài.
Chi phí dịch vụ mua ngoài ở Xí nghiệp bao gồm những khoản chi phí
về điện, chi phí về nước phục vụ cho sản xuất của các phân xưởng.
Theo quy định thì cứ vào ngày 5 tháng này mới thanh toán tiền điện
tháng trước. Căn cứ vào đồng hồ đo điện của bộ phận sử dụng điện, căn cứ vào hoá
đơn thanh toán tiền điện, chứng từ sử dụng liên quan, kế toán tiến hành tập hợp trực
tiếp chi phí điện năng cho các đối tượng sử dụng.
Chi phí về nước cũng được hạch toán riêng một dòng" Công ty nước
sạch Hà nội". Theo sự thoả thuận của Công ty và Công ty nước sạch Hà nội vào ngày
4 tháng này mới thanh toán tiền nước tháng trước. Căn cứ vào các chứng từ có liên
quan, số đo trên đồng hồ, đơn giá, kế toán tiến hành tập hợp trực tiếp chi phí nước
cho các đối tượng sử dụng.
Chi phí điện năng và nước đều được ghi Có TK 331 phần thanh toán tiền
điện, nước.
Kế toán tập hợp chi phí mua ngoài cho các đối tượng sử dụng được
thực hiện trên bảng phân bổ điện- nước.
Sau khi tập hợp chi phí điện, nước, kế toán tiến hành phân bổ chi phí
này cho các giai đoạn sản xuất, các loại sản phẩm đã xác định là tượng tập hợp chi
phí sản xuất.
Để tập hợp chi phí dịch vụ mua ngoài cho các xí nghiệp, kế toán mở chi
tiết TK 6277 cho các xí nghiệp.
Công việc tính toán này được thực hiện ngoài bảng phân bổ
điện-nước, do kế toán chi phí và tính giá thành thực hiện.
1.1.7. Chi phí bằng tiền khác.
Chi phí bằng tiền khác của Công ty bao gồm các chi phí hội nghị, tiếp
khách.
Hàng tháng kế toán tiến hành tập hợp và phân bổ cho từng xí nghiệp,
từng giai đoạn sản xuất, từng loại sản phẩm.
Để tập hợp chi phí bằng tiền khác, kế toán mở chi tiết TK 6278 cho
từng phân xưởng.
1.1.8. Hạch toán chi phí phải trả.
Chi phí phải trả của Xí nghiệp bao gồm trích trước tiền lương phép của
công nhân sản xuất, trích chi phí sửa chữa lớn TSCĐ.
Ví dụ: Tháng 2 năm 2001: Kế toán trích trước chi phí sửa chữa
lớn TSCĐ trong kế hoạch của bộ phận quản lý doanh nghiệp là: 6.000.000 đ. Số liệu
này được hạch toán cùng khấu hao TSCĐ của Xí nghiệp
Kế toán trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất là
127.912.300 đ.
Trích trước chi phí sửa chữa lớn TSCĐ ở bộ phận, kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 641, 642, 627: 6.000.000
Có TK 335: 6.000.000
Trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất, kế toán hạch
toán như sau:
Nợ TK 622.1: 58.850.646
Nợ TK 622.2: 69.061.961
Có TK 335: 127.912.607
Sau đó phân bổ cho các giai đoạn, các loại sản phẩm.
Sơ đồ hạch toán chi phí trả trước.
TK 111,112,331... TK 142 TK 627,641,642,241...
Chi phí trả trước Phân bổ dần chi phí trả
thực tế phát sinh trước vào các kỳ hạch toán
TK 641,642 TK 911
Kết chuyển chi phí bán Kết chuyển chi phí bán
hàng, chi phí quản lý hàng, chi phí quản lý vào
TK xác định kết quả
1.1.9. Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất.
Tất cả các chi phí sản xuất trên cuối cùng đều phải được tổng hợp vào bên Nợ
TK 154 " Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang" nhằm phục vụ cho việc tính giá
thành sản phẩm. TK 154 được mở chi tiết cho các phân xưởng:
TK 154.1 – Phân cồn
TK 154.2 – Phân rượu mùi
TK 154.3 – Phân xưởng rượu vang
TK 154.4 – Phân xưởng bia
TK 154.6 – Phân xưởng bao bì
Căn cứ vào bảng phân bổ kế toán tiến hành kết chuyển chi phí sản xuất:
+ NVL trực tiếp:
Nợ TK 154:
Có TK 621: (Chi tiết cho từng phân xưởng).
+ Nhân công trực tiếp:
Nợ TK 154
Có TK 622 (Chi tiết cho từng phân xưởng)
+ Chi phí sản xuất chung:
Nợ TK 154
Có TK 627 (Chi tiết cho từng phân xưởng).
Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất.
TK 621 TK 154 TK 152,138
Chi phí NVL trực tiếp Các khoản ghi giảm chi phí
TK 155
TK 622 Nhập kho
Chi phí nhân công trực tiếp
Giá TK 157
thành
thực Gửi bán
TK 627 tế SP,
lao vụ
Chi phí sản xuất chung TK 632
Tiêu thụ thẳng
2 – Tính giá thành sản phẩm
Căn cứ vào đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất và để phù hợp với
đối tượng tính giá thành, Công ty áp dụng phương pháp tính giá thành phân bước có
tính giá thành bán thành phẩm.
Trình tự tập hợp chi phí và tính giá thành theo phương pháp này có thể
+
-
=
Chi phí nguyên vật liệu chính
Chi phí chế biến bước 1
Giá trị sản phẩm dở dang bước 1
Giá thành bán thành phẩm bước 1
phản ánh qua sơ đồ sau:
Giá thành bán thành
Chi phí chế biến
Giá trị sản phẩm dở
=... =
+
-
=
Giá thành bán thành phẩm
Chi phí chế biến
Giá trị sản phẩm dở
Giá thành
Giá trị sản phẩm dở Chi phí chế biến - + + - =
Theo phương pháp này, kế toán lần lượt căn cứ vào chi phí sản xuất đã
tập hợp được ở từng giai đoạn để tính giá thành bán thành phẩm ở từng giai đoạn
công nghệ. Bắt đầu từ giai đoạn 1 để lần lượt kết chuyển sang giai đoạn 2 và tiếp tục
như thế cho đến khi tính được giá thành thành phẩm ở giai đoạn công nghệ cuối
cùng.
