Tiểu luận: Mối quan hệ giữa rừng ngập mặn và môi trường

Chia sẻ: Until You | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

255
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu trình bày các nội dung: Sơ lược về rừng ngập mặn, rừng ngập mặn và môi trường, vận dụng thực tiễn, thu hoạch chuyến đi thực tế và một số đề xuất quản lý RNM. Đề tài được trình bày dưới dạng bài thuyết trình. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Mối quan hệ giữa rừng ngập mặn và môi trường

TIỂU LUẬN M MỐỐI QUAN H I QUAN HỆỆ GI ỮA R GIỮ ỪNG NG A RỪ ẬP M NG NGẬ ẶN P MẶ N VÀ MÔI TR VÀ MÔI TRƯỜ ƯỜNG NG Giảng viên hướng dẫn: Học viên thực hiện:
NỘI DUNG PHẦN I: MỞ ĐẦU PHẦN II: NỘI DUNG I. SƠ LƯỢC VỀ RỪNG NGẬP MẶN II. RỪNG NGẬP MẶN VÀ MÔI TRƯỜNG III. VẬN DỤNG THỰC TIỄN IV. THU HOẠCH CHUYẾN ĐI THỰC TẾ V. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT QUẢN LÝ RNM PHẦN III: KẾT LUẬN
MỞ ĐẦU Rừng ngập mặn (RNM) là nguồn tài nguyên vô cùng quý báu vùng ven biển nhiệt đới và á nhiệt đới. Nằm trong mối tương tác giữa đất liền và biển, RNM là một sinh cảnh có sức hấp dân đặc biệt về khả năng thích nghi và là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá. RNM thích nghi với môi trường lý hóa khá đặc biệt thể hiện ở sự đa dạng về khu hệ thực vật, cấu trúc hoặc chức năng, các quần xã TV không đồng nhất và đôi khi có sự khác biệt rõ rệt. Sự khác biệt đó là do mối quan hệ giữa RNM và môi trường tạo nên, và được thể hiện ở 3 mối tương tác: 1. Mối tương tác giữa thực vật và môi trường lý hoá 2. Mối tương tác giữa thực vật và thực vật 3. Mối tương tác giữa thực vật và Động vật Đặc điểm cấu trúc, chức năng của mỗi quần xã được quyết định tùy thuộc vào các mối tương tác này.
Rừng ngập mặn Cần Giờ
I. SƠ LƯỢC VỀ RỪNG NGẬP MẶN 1. Rừng ngập mặn là gì? Rừng ngập mặn là dạng cấu trúc thực vật đặc trưng của vùng ven biển nhiệt đới và cận nhiệt đới. là một trong những hệ sinh thái rừng ngập nước quan trọng. (FAO, 1994). RNM là nơi sống cho các loài hải sản, các loài động vật, thực vật quí hiếm, bảo tồn đa dạng sinh học, là vành đai chống xói lở, bảo vệ các bãi bồi ven biển, mở rộng diện tích lục địa, hạn chế sự xâm nhập mặn, bảo vệ đê điều và đồng ruộng, ổn định đời sống người dân ven biển trước sự tàn phá của bảo lụt và thiên tai. Rừng ngập mặn không những có giá trị về cung cấp lâm sản như gỗ, than, củi, tanin, thức ăn, thức uống... mà còn là nơi sinh sống và cư ngụ của nhiều loài động vật khác (Phan Nguyên Hồng và cộng sự, 1996; Nguyễn Hoàng Trí, 1999).
Khái niệm rừng ngập mặn Rừng ngập mặn là các hệ sinh thái rừng cây chịu mặn thuộc vùng triều dọc theo bờ biển của vùng nhiệt đới và á nhiệt đới (Hamilton L.S, Snedaker S.C, 1984). RNM chịu ảnh hưởng bởi thủy triều, khi thủy triều lớn thì ngập và khi thủy triều rút thì phơi đất ra. Rừng ngập mặn phụ thuộc vào chất dinh dưỡng ở đất và nước triều cũng như bùn lắng từ ở thượng lưu chảy xuống. Như vậy sự hình thành và nuôi dưỡng RNM được gắn liền với các ảnh hưởng của đất liền và biển (FAO, 1994). Saenger và cộng sự (1983) cũng đã mô tả rừng ngập mặn như là hệ cây ven biển của vùng duyên hải nhiệt đới và á nhiệt đới. Vì thế thuật ngữ rừng ngập mặn “mangrove” đã được sử dụng để cho các cây sống trong bùn, đất ướt ở vùng triều nhiệt đới và á nhiệt đới. Ngày nay, nhiều nhà nghiên cứu còn gọi là rừng ven biển “coastal woodland”, rừng triều “tidal forest”
Khái niệm rừng ngập mặn Ở Việt Nam, người ta còn gọi RNM là rừng Sú Vẹt, rừng Sát hay rừng Đước để chỉ RNM. Rừng ngập mặn là một trong những hệ sinh thái phong phú nhất trên thế giới. RNM mọc đặc trưng ở những khu vực nước nông và lầy lội ở vùng cửa sông, các vịnh, bến cảng hoặc đường bờ biển không chịu tác động thường xuyên của sóng lớn. Tại những khu vực này, rừng ngập mặn nhận nguồn dinh dưỡng pha trộn của cả nước ngọt (từ sông ngòi) và nước mặn (từ biển).
2. Vai trò của Rừng ngập mặn Rừng ngập mặn là một dạng rừng quan trọng phát triển trên vùng đất ngập nước dọc theo các bờ biển ở những khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Những khu rừng ngập mặn là một phần thiết yếu của môi trường tự nhiên Việt Nam bởi vì chúng: Cung cấp chức năng bảo vệ chống lại thiên tai, bảo vệ bờ biển khỏi ảnh hưởng của gió, bão, cường độ sóng, xói lở và ngập lụt, hạn chế sự thâm thực của triều cường. Giảm ô nhiễm và tác động của biến đổi khí hậu Là một nơi quan trọng cung cấp thức ăn, chỗ ở và nơi sinh sản cho nhiều loài cá, tôm, giáp xác và các loại khác như chim và động vật có vú. Cung cấp nhiều nguyên vật liệu thô cho con người, như thức ăn, sợi, dược liệu, tanin, gỗ/củi và thuốc nhuộm... Cung cấp sinh kế cho con người.
Người dân bắt cua tại RNM Cà Mau
Sự tồn của quần xã Rừng ngập mặn phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng chủ yếu chúng phụ thuộc vào các nhân tố sinh thái chính sau: + Khí hậu + Nền bùn + Che chắn và bảo vệ + Nước mặn + Biên độ triều + Các dòng hải lưu + Bờ biển nông
1. Khí hậu Dinghou cho rằng: RNM độc lập với khí hậu. Nhưng qua nhiều công trình nghiên cứu, quan điểm đó không đúng, RNM cũng giống như các cây nội địa chịu tác động của các yếu tố khí hậu: Ánh sáng Nhiệt độ Lượng mưa Gió a. Ánh sáng Tuỳ thuộc từng loài, từng giai đoạn mà nhu cầu ánh sáng cây NM khác nhau. Nhìn chung cây ngập mặn là thực vật ngày dài ( ưa sáng)
b. Nhiệt độ: Nhiệt độ tác động lên cả 2 quá trình quang hợp và hô hấp,điều chỉnh phần lớn các quá trình trao đổi chất và năng lượng nội tại trong cơ thể thực vật. Tác động quan trọng nhất của nó là có thể điều chỉnh quá trình tiết muối ở lá và hô hấp ở rễ. Nhiệt độ tác động lên cả sự phân bố loài và đặc biệt là thềm nhiệt độ mà ở đó chồi non xuất hiện.
c. Lượng mưa Trong các nhân tố khí hậu thì lượng mưa là nhân tố quan trọng, với vai trò làm giảm độ mặn, cung cấp nguồn nước ngọt cho tăng trưởng và phát triển của cây ngập mặn. Phan Nguyên Hồng nghiên cứu đưa ra nhận xét: “Nơi nào có mùa mưa trùng với mùa sinh sản của RNM, nơi đó có RNM phát triển. Nơi nào tuy có lượng mưa lớn nhưng mùa khô trùng với mùa sinh sản, không có RNM”. Như vậy lượng mưa quyết định sự tồn tại và phát triển của RNM .
2. Nền bùn Trên thực tế cây ngập mặn có thể mọc trên nền cát, than bùn, sỏi, rạn san hô nhưng đất bùn mềm vẫn là thích hợp nhất đối với sự phát triển của chúng
3. Che chắn và bảo vệ Đây là một nhân tố hết sức quan trọng, nếu không có các đảo che chắn phía ngoài thì sóng gió sẽ dễ dàng đánh bạt các quả, hạt giống, cây con, trụ mầm làm cho chúng không thể cố định trên bãi Trồng rừng ngập mặn tại xã Đồng Rui, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng bùn được. Ninh. (Nguồn: Internet)
4. Độ mớặi TV khác, đ Khác v n ộ mặn trở thành một nhu cầu cần thiết đối với cây ngập mặn. Độ mặn ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây ngập mặn →Hầu hết các cây ngập mặn đều sinh trưởng tốt ở nước có độ mặn từ 25% 50% độ mặn của nước biển. Độ mặn cũng có sự ảnh hưởng nhiều tới sự nảy mầm của hạt và cây con → Độ mặn môi trường càng cao, thời gian nảy mầm càng chậm, có thể là do khả năng hút nước của hạt ở độ mặn cao thấp hơn ở các độ mặn khác.
5. Biên độ triều Mặc dù nhân tố này không ảnh hưởng trực tiếp về mặt sinh lý nhưng nó đóng vai trò quan trọng về mặt phân bố, cấu trúc các quần xã Thực tế cho thấy biên độ triều càng rộng thì thành phần quần xã RNM càng phong phú. 6. Các dòng hải lưu Các dòng hải lưu là nhân tố chính giúp cho việc phát tán quả, hạt và trụ mầm dọc theo các vùng ven biển.
7. Bờ biển nông Cây ngập mặn chỉ mọc được trên đất ngập triều khá nông, bởi vì cây con không thể cố định được trong nước sâu. Do đó những nơi bờ biển sâu thì phân vùng hẹp hơn nơi bờ biển thoai thoải..
Những điều kiện tự nhiên nơi cây rừng ngập mặn sinh sống cùng với các điều kiện sinh thái tác động lên CNM như vậy được coi là một điều kiện sống đầy thử thách vì: Khu vực thường xuyên bị ngập nước, độ mặn có thể rất cao: từ 30.000 tới 40.000 ppm (ppm = một phần triệu) đối với nước biển bình thường, và lên đến 90.000 ppm ở những khu vực mà muối bị cô đặc do hiện tượng bốc hơi của nước Nước ngọt khan hiếm. Mức ôxi trong đất bùn/lầy thường thấp; Chịu các tác động của điều kiện khí hậu khắc nghiệt . Chịu tác động cơ học của sóng, gió và thủy triều. Có thể nền ít vững chắc... Tuy nhiên, cây rừng ngập mặn đã đặc biệt phát triển những khả năng để cho phép chúng phát triển trong những điều kiện như vậy. => Và trong những điều kiện sinh thái đó, RNM và môi trường sống của nó đã tạo ra một mối quan hệ tương hỗ.
III. RỪNG NGẬP MẶN VÀ MÔI TRƯỜNG. Mối quan hệ giữa RNM với các nhân tố môi trường được thể hiện trong 3 mối tương tác: Giữa thực vật Giữa thực vật và và thực vật môi trường lý hoá Giữa thực vật và động vật