TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 5 - Thaùng 01/2011<br />
<br />
<br />
TÌM HIỂU VỀ NGHỀ HƯỚNG DẪN VIÊN DU LỊCH<br />
<br />
ĐÀO THỊ DIỄM TRANG (*)<br />
NGUYỄN HỮU SƠN (**)<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Du lịch đang trở thành một trong những ngành công nghiệp mũi nhọn không chỉ của<br />
Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng mà của Việt Nam nói chung. Với một hệ thống di tích<br />
lịch sử - văn hoá và danh lam thắng cảnh thiên nhiên phong phú và đa dạng, Việt Nam trở<br />
thành điểm đến tham quan không chỉ của khách du lịch quốc tế mà còn là của du khách<br />
nội địa tạo nên một nguồn thu không nhỏ và các dịch vụ đi kèm theo với nó. Điều này đòi<br />
hỏi chúng ta cần phải có một đội ngũ những hướng dẫn viên chuyên nghiệp về mọi mặt,<br />
mà điều đầu tiên đó chính là kiến thức và kĩ năng của hướng dẫn viên.<br />
<br />
ABSTRACT<br />
Tourism is becoming one of the key industries not only in Ho Chi Minh City in<br />
particular but also in Vietnam in general. With a system of cultural and historic heritages<br />
and diversified landscapes, Vietnam is now a destination not only for international tourists<br />
but also for local tourists, which will create a large income and services that go with it.<br />
Therefore, professional staff with knowledge and skills of tour guides are required.<br />
(*)<br />
Hướng dẫn viên du lịch tuy được xem Service), được phục vụ người khác theo<br />
là nghề “làm dâu trăm họ”, nghề “nuôi chúng tôi thì đó là một trong những vinh dự<br />
con mọn” nhưng cũng không kém phần lớn lao đối với người làm việc trong lĩnh vực<br />
hấp dẫn (thu nhập tương đối, có cơ hội đi du lịch – dịch vụ. Hoạt động hướng dẫn du<br />
đây đó, được giao tiếp, học hỏi…), vì vậy lịch không chỉ góp phần quan trọng vào kinh<br />
đã thu hút sự quan tâm của không ít sinh doanh du lịch nói chung, mà còn là nhân tố<br />
viên ngành Du lịch trong lúc học và khi thúc đẩy quá trình giao lưu và hội nhập văn<br />
ra trường. Tuy nhiên, các Hướng dẫn hoá giữa các quốc gia, dân tộc, các vùng,<br />
viên du lịch thường chưa ý thức được miền… Bên cạnh đó, hoạt động hướng dẫn<br />
rằng công việc của mình có tầm quan du lịch không chỉ thoả mãn những nhu cầu<br />
trọng như một “đại sứ văn hoá” (Cultural của khách du lịch theo mục đích cuả chuyến<br />
Ambassador) mà chỉ xem nó đơn thuần là du lịch, của loại hình du lịch họ lựa chọn,<br />
truyền lại cho du khách kinh nghiệm của theo những đối tượng mà họ cần tìm hiểu,<br />
một người đã tham quan trước đó. Đó là cần sử dụng mà còn góp phần giải quyết<br />
chưa nói đến một khái niệm mà hiện nay những vấn đề phát sinh trong quá trình du<br />
dường như trở thành châm ngôn cho tất lịch của họ. Với sự bùng nổ của thông tin và<br />
cả mọi hoạt động trong lĩnh vực Du truyền thông, hoạt động hướng dẫn du lịch<br />
lịch(*– Khách sạn – Nhà hàng đó là khái có được sự trợ giúp của nhiều yếu tố nên<br />
niệm “Văn hoá phục vụ” (Cultural thuận lợi hơn, đặc biệt là các thông tin tới<br />
khách du lịch. Song hoạt động hướng dẫn du<br />
(*)<br />
ThS, Trường Đại học Khoa học xã hội & Nhân lịch vẫn rất cần thiết và đòi hỏi nghiệp vụ<br />
văn, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh hướng dẫn ngày càng cao hơn, chuyên<br />
(**)<br />
Trường Đại học Sài Gòn<br />
<br />
114<br />
nghiệp hơn. như tích luỹ một số kinh nghiệm về điểm<br />
Hiện nay, số lượng sinh viên trực tham quan v.v. Mặc dù vậy, các ưu điểm trên<br />
thuộc các khoa, ngành đào tạo về du lịch cũng chưa thể lấp đầy một mẫu hình hướng<br />
làm công tác hướng dẫn viên du lịch khá dẫn viên hoàn hảo, mang lại sự hài lòng cao<br />
nhiều. Mặc dù đã được đào tạo các kiến độ cho khách hàng. Vậy hạn chế của các<br />
thức tổng quát về Địa lí, Lịch sử, Văn hướng dẫn viên hiện nay là gì? Theo chúng<br />
hoá, Xã hội, v.v. cũng như một số kĩ năng tôi, những người mới làm công tác hướng<br />
về công tác hướng dẫn du lịch nhưng dẫn viên du lịch, thậm chí cả những người đã<br />
nhiều hướng dẫn viên vẫn thiếu hụt các kĩ làm công tác này lâu năm vẫn thường vướng<br />
năng trong vai trò hướng dẫn du khách. phải các hạn chế sau:<br />
Do đó, từ kinh nghiệm ít ỏi của mình 1. VỀ KIẾN THỨC<br />
trong cuộc sống, chúng tôi xin được chỉ 1.1. Giới thiệu, diễn giải quá chi tiết<br />
ra một số hạn chế về kĩ năng hướng dẫn hoặc quá sơ sài về điểm tham quan<br />
của hướng dẫn viên du lịch, cũng như vài Khi được giao nhiệm vụ hướng dẫn du<br />
gợi ý để khắc phục tình trạng này. khách đến một địa điểm tham quan, hướng<br />
Theo Đinh Trung Kiên – Khoa Du dẫn viên (HDV) chắc chắn phải có những<br />
lịch, Trường Đại học Khoa học Xã hội và kiến thức nhất định về đặc điểm địa lí, văn<br />
Nhân văn Hà Nội - khái niệm hướng dẫn hoá, lịch sử… về địa điểm đó và giới thiệu<br />
viên du lịch cần được hiểu như sau: một cách rõ ràng, chọn lọc cho du khách.<br />
“Hướng dẫn viên du lịch (Tour Guide, Thế nhưng, đa số các HDV hiện nay thường<br />
Tour Manager, Guideur Touristique) là giới thiệu một cách máy móc, dông dài<br />
người thực hiện hướng dẫn khách du lịch không cần thiết về điểm tham quan. Chẳng<br />
trong chuyến tham quan du lịch hay tại hạn như, một cô HDV tour An Giang – Hà<br />
các điểm du lịch nhằm đáp ứng những Tiên – Châu Đốc vừa bước lên xe đã giới<br />
nhu cầu được thỏa mãn của khách trong thiệu với chúng tôi “Đồng bằng sông Cửu<br />
thời gian nhất định và thay mặt tổ chức Long là một bộ phận của châu thổ sông Mê<br />
kinh doanh du lịch giải quyết những phát Kông có diện tích 39.734 km², nằm liền kề<br />
sinh trong chuyến du lịch với phạm vi và với vùng Đông Nam Bộ, phía Bắc giáp<br />
khả năng của mình”. Campuchia, phía Tây Nam là vịnh Thái Lan,<br />
Tất nhiên, trước khi đi vào trình bày phía Đông Nam là Biển Đông, bao gồm 12<br />
về cái gọi là thiếu - kĩ - năng - hướng - tỉnh thành…”, tiếp đó, cô HDV này say sưa<br />
dẫn của hướng dẫn viên du lịch, chúng nói về diện tích của từng tỉnh. Vì phải nói<br />
tôi không thể phủ nhận ưu điểm của các con số cụ thể nên có lúc cô phải ngập ngừng<br />
hướng dẫn viên chuyên nghiệp Việt Nam để nhớ, còn du khách thì có cảm giác như<br />
hiện nay là: nhiệt tình, chu đáo trong việc đang nghe một học sinh trả bài môn Địa lí.<br />
tập hợp, đưa đón khách, giao trả phòng Nếu cô HDV trên chỉ giới thiệu ngắn gọn về<br />
khách sạn; chăm lo bữa ăn, sức khoẻ của diện tích tổng quát, những nét chính của<br />
du khách; trang phục tươm tất, nói năng đồng bằng sông Cửu Long, sau đó giải thích<br />
chừng mực, biết lắng nghe và ghi nhận thêm ý nghĩa của chữ “Cửu Long” rồi đi vào<br />
các ý kiến của du khách; thực hiện giới thiệu đặc điểm, thắng cảnh, sản vật nổi<br />
nghiêm túc các nội quy của công ti lữ bật của các tỉnh thành An Giang, Hà Tiên,<br />
hành; biết trang bị các kiến thức cũng Cần Thơ mà du khách sắp tham quan thì<br />
<br />
115<br />
hiệu quả sẽ cao hơn nhiều. định về tôn giáo, lịch sử, văn hoá, pháp luật,<br />
Tuy nhiên, lại có trường hợp HDV tộc người… để tránh bị sượng khi du khách<br />
giới thiệu quá sơ sài và không chính xác bất ngờ có câu hỏi. Một điểm yếu khác nữa<br />
về địa điểm tham quan khiến du khách của HDV là ngoại ngữ chưa lưu loát và từ<br />
không khỏi bị “ức chế”. Có một lần, chuyên môn nhiều khi không chính xác.<br />
người viết bài này được một anh HDV 2. VỀ CUNG CÁCH ỨNG XỬ<br />
tour Singapore – Malaysia giới thiệu về Vì đã được huấn luyện trước khi hành<br />
đất nước Singapore như sau “Khoảng thế nghề nên đa số các HDV đều có thái độ thân<br />
kỉ 17 hay 18 gì đó, người Anh xâm chiếm ái, hoà nhã, lễ phép với du khách. Tuy nhiên,<br />
Singapore, tiếp đến khoảng năm một những yếu tố trên hoàn toàn chưa đủ. Do các<br />
ngàn chín trăm mấy mươi thì Singapore HDV không có điều kiện tiếp xúc với du<br />
giành được độc lập”. Những thông tin khách trước hành trình nên chưa thể nắm bắt<br />
không chính xác như thế khiến du khách được đối tượng phục vụ của mình, nhất là<br />
không có ấn tượng gì, thậm chí là mù mờ với khách lẻ ghép đoàn. Thông thường, một<br />
về đất nước này, còn nếu như du khách là đoàn du lịch thường tập trung cả nam, phụ,<br />
người am hiểu về Singapore thì càng khó lão, ấu nên cách xưng hô cũng là một trong<br />
chấp nhận những lời thuyết minh kiểu đó. những yếu tố quan trọng nhưng ít được HDV<br />
1.2. Chưa trang bị đầy đủ kiến thức quan tâm. Có HDV xưng tên, gọi khách là<br />
tổng quát “các bạn”, có HDV lại xưng “anh” hoặc<br />
Có lần, một anh HDV đưa chúng tôi xưng “em”. Trong trường hợp này, thiết<br />
đến chùa Sư Muôn ở Phú Quốc. Cả đoàn nghĩ, HDV sau khi quan sát đối tượng phục<br />
háo hức nghe HDV giới thiệu về lịch sử vụ của mình nên chọn một cách xưng hô mà<br />
hình thành chùa, ý nghĩa của hai từ Sư mình thấy phù hợp nhất và xin phép thống<br />
Muôn… Do thấy HDV trình bày rất trôi nhất với cả đoàn lối xưng hô của mình.<br />
chảy, hấp dẫn nên tôi hỏi thêm “Đây là Lại có trường hợp HDV nói quá nhiều,<br />
chùa theo phái Nam tông hay Bắc tông?”. kể chuyện tiếu lâm “mặn” để mua vui cho<br />
Anh HDV trả lời “Theo phái Nam tông khách du lịch nhưng lại gây sự ồn ào, phản<br />
chứ, vì đây là chùa toàn đàn ông tu mà”. cảm. Không ít du khách tỏ ra khó chịu hoặc<br />
Nhiều người trong đoàn không giấu được nhại lại các HDV có cách phát âm không<br />
thất vọng, cảm tình dành cho HDV cũng chính xác, chẳng hạn như gụ (rượu), chong<br />
vơi đi ít nhiều. Giá như HDV này có chút (trong), On Gion (An Giang)… Ngoài ra,<br />
kiến thức tổng quát về Phật giáo thì hiện tượng HDV dùng tiếng lóng hoặc chọc<br />
trường hợp đáng tiếc trên đã không xảy ghẹo các du khách nữ cũng không phải là<br />
ra. Nhưng đáng lo ngại hơn cả là trường không có. Bên cạnh đó, nhiều HDV hiện nay<br />
hợp HDV nói sai hoặc bịa ra một câu còn chọn cách mở băng đĩa hài hoặc những<br />
chuyện nào đó để giải đáp thắc mắc của bài nhạc sến giúp khách giải trí trên xe nhưng<br />
du khách, đặc biệt là với các địa danh có không phải ai cũng ưa chuộng các thể loại đó<br />
tính hình tượng như bãi Cháy, hồ Ba Bể, và điều quan trọng là chúng tra tấn những du<br />
núi Chứa Chan… Như vậy, bên cạnh việc khách cần sự yên tĩnh để nghỉ ngơi.<br />
trang bị cho mình những kiến thức về Một hạn chế nữa của HDV rất dễ gây<br />
điểm tham quan, người HDV thực thụ mất lòng du khách là phát ngôn thiếu suy<br />
còn cần phải có một số kiến thức nhất nghĩ. Có lần, chúng tôi được HDV đưa đi<br />
<br />
116<br />
tham quan lăng Mạc Cửu, Thạch Động tiên của chuyến đi, giá cả bồi dưỡng do<br />
và chùa Phù Dung (Hà Tiên). Buổi tham HDV đề ra cũng không thua kém gì các công<br />
quan không được thuận lợi vì trời nắng ti khác. Như vậy, việc công ti Saigontourist<br />
nóng. Anh HDV vừa quệt mồ hôi vừa chủ trương tăng thù lao cho HDV để không<br />
phân bố thời gian tham quan hết sức thiếu làm phiền du khách xem ra không khả quan.<br />
hợp lí: lăng và động mỗi nơi không quá Đó là chưa kể các HDV thường đưa du<br />
15 phút, riêng chùa Phù Dung thì rất nhỏ khách vào những điểm bán hàng mà HDV đã<br />
và không có gì để xem nên khỏi vào, móc nối trước đó để có tiền hoa hồng. Khi<br />
giành thời gian về tắm biển mát hơn. Anh đến Kuala Lumpur, chúng tôi cảm thấy rất<br />
này còn phát biểu một câu rất động trời phiền lòng khi HDV chỉ cho đoàn dừng<br />
“Lăng nào cũng là lăng, chùa nào cũng là trước tháp đôi Petronas - niềm kiêu hãnh của<br />
chùa, phải không quý vị?”. Nhiều khách cư dân Malaysia - để chụp ảnh mà không<br />
trên xe tỏ vẻ không hài lòng và tiếc nuối cho vào trong tham quan, chỉ để sau đó, xe<br />
vì ai cũng muốn thưởng ngoạn ngôi chùa vội vã đưa cả đoàn đến một cửa hàng đá quý<br />
gắn liền với những cái tên Mạc Thiên tư nhân, một cửa hàng bánh kẹo và dừng<br />
Tích, Xuân Tự, Tô Châu… Cũng với lí chân ở đó gần hai giờ đồng hồ.<br />
do “không có gì để xem”, một anh HDV Một điểm đáng tiếc khác ở phần lớn<br />
tour Phan Thiết kiên quyết không cho HDV du lịch là… lười vận động. Đối với các<br />
dừng xe để du khách tham quan trường HDV, việc phải liên tục lui tới một địa điểm<br />
Dục Thanh. Anh này lí giải rằng ngôi nào đó là điều không tránh khỏi. Vì vậy,<br />
trường nhỏ bé, cũ kĩ mà không hề quan trong các tour thường có tình trạng du khách<br />
tâm đến chi tiết lịch sử: đây là ngôi hồ hởi chụp ảnh, tham quan, khám phá…<br />
trường mà Bác Hồ đã từng sống và dạy còn HDV lại thờ ơ, ngao ngán, chỉ mong sao<br />
học vào năm 1910. thời gian qua nhanh. Nhiều HDV không ý<br />
Bên cạnh đó, khi đi tour, phần lớn thức rằng dù có quen thuộc hay nhàm chán<br />
các HDV tập trung quá nhiều vào lợi thì vẫn phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm<br />
nhuận. Dẫu biết rằng “có thực mới vực của mình, dẫn đến tình trạng không thuyết<br />
được đạo” và ai cũng hiểu rằng HDV minh hoặc bỏ mặc khách ở các điểm tham<br />
sống nhờ tour chứ không phải nhờ lương quan, nhất là những điểm tham quan có địa<br />
nhưng hiện tượng HDV “móc túi” du hình hiểm trở như thác, núi… Việc HDV của<br />
khách một cách trắng trợn khiến nhiều Vietravel bỏ rơi cô giáo bị khuyết tật tên<br />
người cũng phải ngao ngán khi nghĩ đến Nguyễn Lê Phương Thảo của trường THPT<br />
việc đi tour. Saigontourist là một công ti Gia Định tại Singapore trong mùa hè năm<br />
du lịch tầm cỡ của TP.HCM với giá tour 2009 vừa qua mà báo chí đã đưa tin là một<br />
cao nhất nhì cả nước. Vì vậy, công ti này tiếng chuông cảnh báo cho sự cẩu thả và<br />
không quy định du khách phải trả tiền bồi ngại khắc phục các tình huống phát sinh<br />
dưỡng cho HDV trong các tour quốc tế trong tour của HDV du lịch. Trước tình<br />
(trong khi những công ti khác quy định là huống cô Thảo bị mất ví và hộ chiếu, giá<br />
vài USD một ngày). Tuy nhiên, khi có như HDV này có tâm hơn một chút, tận tụy<br />
dịp đi tour quốc tế của Saigontourist, hơn một chút thì đã không gây ra sự hoang<br />
chúng tôi thường bị HDV đề nghị bồi mang cho cả đoàn cũng như nỗi sợ hãi cho<br />
dưỡng cho “bác tài” ngay từ ngày đầu cô Thảo mà có lẽ phải mất không ít thời gian<br />
<br />
117<br />
cô mới có thể quên được. HDV cần có thông tin chính xác, ngắn gọn,<br />
Với một số điểm yếu như trên, chúng nhất là thời điểm, sự kiện. Với điều kiện sách<br />
tôi thấy rằng không thể đổ lỗi hoàn toàn báo, internet như hiện nay, việc thu thập<br />
cho HDV du lịch. Nền tảng kĩ năng thông tin là không khó. Nếu cần, HDV có thể<br />
hướng dẫn của HDV phụ thuộc phần lớn lập cho mình một kho tư liệu trên máy tính<br />
vào quá trình đào tạo của nhà trường và với những tập tin riêng về từng vùng miền,<br />
công ti du lịch. Khung chương trình đào đất nước hoặc đơn giản hơn là ghi chú vào<br />
tạo ngành du lịch cần có những môn học, những cuốn sổ tay. Khi đi tour, HDV nên có<br />
chuyên đề sát sao, gần gũi với nghề, tránh một bản đồ màu sắc tươi sáng, to rõ để người<br />
tình trạng lí thuyết suông, xa rời thực tế. cuối xe có thể nhìn thấy. Chúng tôi từng rất<br />
Đối với những người giảng dạy các môn thú vị khi được HDV tour Campuchia cho<br />
lịch sử, văn hoá cho sinh viên ngành du xem một bản đồ với các hình ảnh cụ thể, sinh<br />
lịch, nên chọn kiểu cung cấp kiến thức cô động về vùng địa lí Phnompenh, Siamriep,<br />
đọng, có điểm nhấn. Chẳng hạn như khi Tonle Sap …, từ đó cũng hiểu hơn về lộ trình<br />
giới thiệu với sinh viên về địa hình của và những điểm đến.<br />
vương quốc Thái Lan, người dạy nên đưa Không chỉ trau dồi kiến thức mà người<br />
ra hình ảnh bản đồ Thái Lan và so sánh HDV còn phải rèn luyện kĩ năng ứng xử,<br />
với “chiếc đầu voi” hay “chiếc rìu” để giao tiếp, giữ đạo đức nghề nghiệp. HDV<br />
sinh viên hình dung và ghi nhớ được hình hoàn toàn có quyền tìm kiếm thêm thu nhập<br />
dáng ¾ lục địa, ¼ hải đảo; và giả dụ sau từ khách hàng của mình nhưng phải trung<br />
này sinh viên có giới thiệu với du khách thực và có văn hoá. Chúng tôi xin đơn cử<br />
về đất nước này thì hình ảnh ví von một vài ví dụ về sự sáng tạo và quảng cáo<br />
“chiếc đầu voi” vẫn có thể tạo ấn tượng trong việc kiếm thêm thu nhập mà không<br />
cho du khách tốt hơn là những lời thuyết gây khó chịu cho du khách.<br />
giảng lê thê. Đối với các môn về thực Thứ nhất, tổ chức thêm mini tour trong<br />
hành hướng dẫn du lịch, cần bổ sung các giờ nghỉ của khách. Khi chúng tôi đến<br />
chuyên đề, các khoá học về kĩ năng giao Singapore, chương trình đêm đầu tiên là ăn<br />
tiếp, ứng xử và luôn luôn đưa ra những tối và dạo phố tự do. HDV địa phương đã<br />
tình huống sinh động để thử tài xử trí của giới thiệu với chúng tôi một mini tour giá 35<br />
sinh viên. SGD cho đêm đó là đi thuyền trên dòng sông<br />
Riêng HDV – linh hồn của những Singapore và đi xe điện ngầm. Đa số du<br />
hành trình – phải luôn ý thức không khách Việt Nam đều chưa đi xe điện ngầm<br />
ngừng học và tự học. Chẳng hạn như, nên sẵn sàng tìm hiểu cách thức di chuyển<br />
trước khi hướng dẫn tour, HDV không chỉ của phương tiện giao thông này. Thêm vào<br />
nắm vững các yếu tố kinh tế, văn hoá, đó, được ngồi trên thuyền ngắm nhìn thành<br />
vùng địa lí… mà còn có thể tìm hiểu một phố đèn màu về đêm cũng là một thú tiêu<br />
vài giai thoại, truyền thuyết về vùng đất khiển thoải mái nên không ai từ chối tham<br />
đó, tìm cách giải thích tên gọi, đặc điểm dự mini tour cả. Tương tự, trong giờ nghỉ<br />
của một số địa danh trong vùng. Chẳng trưa của tour Campuchia, HDV mời khách<br />
hạn như tại sao vùng đất này được gọi là tham quan Biển Hồ với giá 20 USD. Không<br />
Mũi Nai, tại sao bãi biển kia là Bãi Sao… ai không muốn tới nơi “sóng nước bạc đầu<br />
Đối với các di tích và danh nhân lịch sử, với những ngôi nhà nổi, trường học Việt<br />
<br />
118<br />
Nam, những con người quanh năm tần là tấm gương học tập của các khách hàng<br />
tảo mà cũng không đủ tiền cho một cuộc nhí, để các em thấy mà học theo”. Một công<br />
lên bờ” như lời của HDV. ti du lịch đã đặt câu sau đây trên trang web<br />
Thứ hai, khuyến mãi để có sự tín dành cho HDV của mình: “Thành ại của<br />
nhiệm của khách. Có lần, HDV tour tour, ấn tượng tốt xấu của khách hàng dẫn<br />
Malaysia tuyên bố sẽ tặng cho mỗi người đến sự tồn tại l u hay ngắn của một doanh<br />
trong đoàn một suất massage cá miễn phí. nghiệp lữ hành phụ thuộc phần lớn vào<br />
Khách chỉ cần rửa chân sạch, ngâm chân HDV”. Có thể nói, đây là những tâm tư,<br />
trong hồ nước ấm sẽ có cá bu đến nguyện vọng chính đáng của xã hội đối với<br />
massage. Cả đoàn háo hức vào ngôi nhà nghề HDV, để mỗi HDV khi hành nghề đều<br />
cá, sau đó, chủ nhân của ngôi nhà này từ phải ý thức mình đang mang trọng trách “sứ<br />
tốn mời khách massage vai, chân, toàn giả” trên hành trình đưa con người đến cái<br />
thân… có tính phí. đẹp chứ không chỉ là một cuộc mưu sinh<br />
Như vậy, những hạn chế của HDV thông thường.<br />
mà chúng tôi vừa nêu trên hoàn toàn có Như vậy, hướng dẫn viên có vai trò to<br />
khả năng khắc phục nếu như bản thân lớn trong kinh doanh du lịch nói chung,<br />
người HDV có quyết tâm cũng như nhận trong hoạt động hướng dẫn nói riêng. Để trở<br />
được sự quan tâm, đào tạo bài bản của cơ thành hướng dẫn viên giỏi, ngoài khả năng<br />
sở đào tạo, cơ quan chủ quản. Trong bài nghiệp vụ, phẩm chất, hướng dẫn viên phải<br />
viết Đừng để Hướng dẫn viên du lịch thực hiện tốt các vai trò của mình, xứng đáng<br />
xuống dốc trên báo Tuổi trẻ, du khách là người bạn đường tin mến và linh hồn của<br />
Nguyễn Ngọc Hà phát biểu “Dù là HDV đoàn khách du lịch. Đó cũng là những yêu<br />
nội địa, chúng ta cũng nên tuyển người cầu để hình thành các tố chất cần có của<br />
có trình độ tối thiểu về những địa danh hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp.<br />
lịch sử hay danh lam thắng cảnh. Và hơn Có thể nói, hướng dẫn viên du lịch giữ<br />
hết phải phát âm chuẩn. HDV du lịch vai trò không thể thiếu trong hoạt động<br />
không chỉ giúp người dân tham quan mà hướng dẫn của các tổ chức kinh doanh du<br />
còn tạo sợi dây liên kết giữa người dân và lịch. Và để hoàn thành nhiệm vụ của mình,<br />
lịch sử cũng như cảnh đẹp đất nước, là hướng dẫn viên du lịch phải là những người<br />
người tạo nên sự tự hào về lịch sử, đất giỏi nghiệp vụ, có đủ các yếu tố mà nghề<br />
nước, con người. Hơn thế, HDV còn phải nghiệp đòi hỏi.<br />
<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
<br />
1. Đinh Trung Kiên (2008), Nghiệp vụ hướng dẫn du lịch, NXB ĐHQG Hà Nội.<br />
2. Bùi Thị Hải Yến (2008), Tuyến điểm du lịch Việt Nam, NXB Giáo dục, Hà Nội.<br />
3. Trường Du lịch Sài Gòn (2005), T m lí Du khách (Tham khảo), Lưu hành nội bộ.<br />
4. Hồng Vân 2006, Đường vào nghề du lịch, NXB Trẻ, TP.HCM.<br />
5. Tổng cục du lịch (2009), Non nước Việt Nam, NXB Thống kê, Hà Nội.<br />
6. www.vtr.org.vn<br />
7. www.vietnamopentour.com.vn<br />
8. www.diendandulich.net<br />
9. www.tuoitre.com.vn<br />
<br />
119<br />