Tình hình tôn giáo trên thế giới thập niên cuối thế kỉ XX và Thập niên đầu thế kỉ XXI

Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 9 - 2012<br /> <br /> 54<br /> Thêi sù t«n gi¸o<br /> <br /> T×NH H×NH T¤N GI¸O THÕ GIíI THËP NI£N<br /> CUèI THÕ KØ XX Vµ THËP NI£N §ÇU THÕ KØ XXI<br /> NguyÔn Hång D­¬ng(*)<br /> 1. Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t×nh h×nh t«n<br /> <br /> mèi t­¬ng quan v¨n hãa vµ d©n téc. Hay<br /> <br /> Nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ XX vµ ®Çu thÕ<br /> <br /> gi¸o ë Nga ®· cã nh÷ng thay ®æi c¸ch<br /> <br /> ®æi thay, biÕn ®éng vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ,<br /> <br /> T¹p chÝ Time bÇu lµm nh©n vËt cña n¨m,<br /> <br /> gi¸o ë mét sè quèc gia vµ khu vùc<br /> <br /> nãi mét c¸ch kh¸c, giíi cÇm quyÒn t«n<br /> <br /> kØ XXI, thÕ giíi chøng kiÕn biÕt bao sù<br /> <br /> nh×n vÒ t«n gi¸o. N¨m 2007, nh©n ®­îc<br /> <br /> x· héi vµ t«n gi¸o.<br /> <br /> Putin ®· tr¶ lêi nhiÒu c©u hái cña phãng<br /> <br /> §ã tr­íc hÕt lµ sù sôp ®æ cña Nhµ n­íc<br /> <br /> x· héi chñ nghÜa ë §«ng ¢u vµ Liªn X«,<br /> kÐo theo ®ã lµ nh÷ng hÖ lôy vÒ chÝnh trÞ x· héi trong ®ã cã vÊn ®Ò t«n gi¸o.<br /> <br /> §Çu thÕ kØ XXI lµ sù kiÖn ngµy<br /> <br /> 11/9/2001 víi viÖc Tßa Th¸p §«i ë New<br /> York (Hoa Kú) bÞ tÊn c«ng vµ sôp ®æ. Sù<br /> kiÖn<br /> <br /> nµy<br /> <br /> khiÕn<br /> <br /> mét<br /> <br /> sè<br /> <br /> c­êng<br /> <br /> quèc<br /> <br /> Ph­¬ng T©y, nhÊt lµ n­íc Mü, ®ét ngét<br /> thay ®æi c¸ch nh×n còng nh­ øng xö víi<br /> <br /> t«n gi¸o mµ träng t©m lµ chñ nghÜa<br /> Islam gi¸o cùc ®oan.<br /> <br /> Sù sôp ®æ cña c¸c n­íc x· héi chñ<br /> <br /> nghÜa §«ng ¢u vµ Liªn X« kÐo theo sù<br /> phôc håi t«n gi¸o ë nh÷ng n­íc nµy. §©y<br /> <br /> lµ nh÷ng n­íc cã mét thêi k× duy tr× chñ<br /> nghÜa v« thÇn cùc ®oan, nh×n nhËn t«n<br /> <br /> gi¸o th­êng nÆng vÒ tiªu cùc. Kh«ng chØ<br /> <br /> dõng l¹i ë sù phôc håi, t«n gi¸o ë nh÷ng<br /> n­íc nµy cßn lµ t¸c nh©n dÉn ®Õn viÖc li<br /> khai, chia c¾t l·nh thæ.<br /> Sau<br /> <br /> khi<br /> <br /> khèi<br /> <br /> X·<br /> <br /> héi<br /> <br /> chñ<br /> <br /> nghÜa<br /> <br /> (XHCN) sôp ®æ, ng­êi d©n Nga ®· béc lé<br /> <br /> viªn t¹p chÝ nµy. Tr­íc c©u hái niÒm tin<br /> <br /> t«n gi¸o ®ãng vai trß nµo trong qu¸<br /> tr×nh l·nh ®¹o, «ng tr¶ lêi nh­ sau: “§Çu<br /> <br /> tiªn vµ trªn hÕt, chóng t«i lµm viÖc<br /> theo tri thøc chung. Nh­ng tri thøc<br /> chung l¹i dùa vµo nh÷ng quy t¾c ®¹o<br /> ®øc. Ngµy nay kh«ng thÓ t¸ch rêi ®¹o<br /> ®øc khái nh÷ng quy t¾c t«n gi¸o” (1).<br /> <br /> Sù nh×n nhËn, kÐo theo ®ã lµ chÝnh<br /> <br /> s¸ch cëi më cña Nhµ n­íc Nga ®· lµm<br /> cho ChÝnh Thèng gi¸o t¹i Nga, mét t«n<br /> <br /> gi¸o lín cña n­íc nµy phôc håi nhanh<br /> chãng. “Theo Th­îng phô Alexi, tr­íc<br /> khi x· héi chñ nghÜa sôp ®æ, trªn toµn<br /> <br /> l·nh thæ Nga chØ cã 6.800 gi¸o xø vµ 19<br /> tu viÖn. N¨m 2007, nghÜa lµ gÇn 20 n¨m<br /> sau, ChÝnh Thèng gi¸o Nga cã 27.300<br /> gi¸o xø vµ 716 tu viÖn. Vµo thËp niªn 60<br /> vµ 70 cña thÕ kØ XX, t¹i c¸c nhµ thê<br /> ChÝnh Thèng gi¸o Nga chØ thÊy toµn c¸c<br /> <br /> *. PGS. TS., ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o.<br /> 1. Trung t©m Nghiªn cøu T«n gi¸o ®­¬ng ®¹i, V¨n<br /> hãa t«n gi¸o trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa, Nxb. T«n<br /> gi¸o, 2009, tr. 236.<br /> <br /> NguyÔn Hång D­¬ng. T×nh h×nh t«n gi¸o…<br /> <br /> 55<br /> <br /> bµ giµ, h«m nay sù hiÖn diÖn cña giíi trÎ<br /> <br /> b¶o vÖ ®Êt n­íc. Mét ®µng hä chèng l¹i<br /> <br /> Qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa diÔn ra gay<br /> <br /> trong ®ã C«ng gi¸o sÏ gi÷ vai trß b¸ chñ,<br /> <br /> ®· ®em l¹i sinh ®éng míi cho Gi¸o héi” .<br /> (2)<br /> <br /> viÔn t­îng mét m« h×nh thèng nhÊt míi,<br /> <br /> g¾t cïng víi sù sôp ®æ cña c¸c n­íc x·<br /> <br /> ®µng kh¸c hä tiÕp tôc chñ tr­¬ng lo¹i trõ<br /> <br /> h÷u ý lµm t¨ng vai trß t«n gi¸o ë Trung<br /> <br /> Cßn Bosnia, mét vïng ®Êt theo Islam<br /> <br /> héi chñ nghÜa ë §«ng ¢u v« t×nh hay<br /> <br /> ¶nh h­ëng cña Islam gi¸o.<br /> <br /> vµ §«ng ¢u trong viÖc b¶o vÖ b¶n s¾c<br /> <br /> gi¸o, bÞ kÑt gi÷a hai n­íc C«ng gi¸o vµ<br /> <br /> mét sè céng ®ång d©n téc ®­îc ®Èy lªn<br /> <br /> Tõ khi v­¬ng quèc Ottoman chÊm døt<br /> <br /> v¨n hãa d©n téc. Sù gia t¨ng vai trß Êy ë<br /> qu¸ møc, trë thµnh t¸c nh©n dÉn ®Õn viÖc<br /> <br /> c¸c céng ®ång d©n téc theo c¸c t«n gi¸o<br /> <br /> kh¸c nhau cïng chung sèng hßa hîp<br /> trong mét sè quèc gia bçng tuyªn bè li<br /> <br /> khai víi nh÷ng cuéc chiÕn tranh ®«i khi<br /> lµ huynh ®Ö t­¬ng tµn.<br /> <br /> LÊy vÝ dô tõ Nhµ n­íc Nam T­. Nhµ<br /> <br /> n­íc ®­îc thµnh lËp sau ChiÕn tranh ThÕ<br /> giíi lÇn thø II víi thÓ chÕ liªn bang gåm<br /> mét sè n­íc ®éc lËp kÕt hîp. Sau sù kiÖn<br /> <br /> Bøc t­êng Berlin sôp ®æ, kh¸c víi mét sè<br /> <br /> n­íc kh¸c do ®iÒu kiÖn v¨n hãa, x· héi,<br /> t«n gi¸o, t¹i Liªn bang Nam T­ “x¶y ra<br /> mét cuéc chiÕn bi th¶m”: c¸c quèc gia<br /> thµnh viªn ®Êu tranh ®ßi ®éc lËp vµ néi<br /> <br /> chiÕn bïng næ, trong ®ã t«n gi¸o lµ mét<br /> t¸c nh©n quan träng.<br /> <br /> Croatia, mét n­íc toµn tßng C«ng<br /> <br /> ChÝnh Thèng gi¸o, trë thµnh n¹n nh©n.<br /> <br /> vµo n¨m 1878, Bosnia lu«n lu«n bÞ ®e däa<br /> bëi c¸c n­íc l¸ng giÒng vµ ph¶i gång<br /> <br /> m×nh lªn ®Ó b¶o vÖ sù ®éc lËp còng nh­<br /> c¨n tÝnh cña m×nh.<br /> <br /> Cuéc chiÕn trë nªn thª th¶m h¬n khi<br /> <br /> nh÷ng ng­êi gèc Albania t¹i Kosovo,<br /> <br /> mét tØnh cña Serbia, nh­ng theo Islam<br /> gi¸o vµ ®øng lªn ®ßi tù trÞ. D©n Serbia<br /> <br /> ®· ph¶n øng m·nh liÖt võa ®Ó b¶o vÖ<br /> l·nh thæ, võa ®Ó b¶o tån v¨n hãa vµ t«n<br /> <br /> gi¸o cña m×nh. T«n gi¸o ®· trë thµnh<br /> b¶n s¾c d©n téc vµ yÕu tè thèng nhÊt<br /> quèc gia cho mçi nhãm (Croatia, Serbia<br /> vµ Bosnia), nh­ng l¹i lµ nguyªn nh©n<br /> <br /> xung ®ét vµ ®è kÞ ®èi víi c¸c nhãm<br /> kh¸c”(3).<br /> <br /> Tr¸i ng­îc víi t«n gi¸o ë Trung,<br /> <br /> gi¸o, quyÕt ®Þnh t¸ch khái Liªn bang ®Ó<br /> <br /> §«ng ¢u vµ ë Nga, thÕ giíi l¹i chøng<br /> <br /> C«ng gi¸o trë thµnh quèc tóy quèc hån<br /> <br /> Nh÷ng n­íc vèn hµng thÕ kØ lµ n­íc<br /> <br /> b¶o vÖ b¶n s¾c v¨n hãa vµ d©n téc tÝnh.<br /> <br /> cña hä. Trong khÝ thÕ giµnh ®éc lËp ®ã,<br /> ng­êi Croatia kh«ng ngÇn ng¹i chèng<br /> l¹i ¶nh h­ëng cña ChÝnh Thèng gi¸o vµ<br /> <br /> Islam gi¸o ë vïng biªn giíi gi¸p ranh<br /> víi Serbia vµ Bosnia.<br /> <br /> §­¬ng nhiªn ng­êi Serbia, theo ChÝnh<br /> <br /> Thèng gi¸o vµ h·nh diÖn tõng lµ thµnh<br /> tr× trong qu¸ khø ®Ó b¶o vÖ Kit« gi¸o<br /> <br /> Ph­¬ng T©y chèng l¹i sù tÊn c«ng cña<br /> <br /> Islam gi¸o, ph¶i ph¶n øng m·nh liÖt ®Ó<br /> <br /> kiÕn sù tµn lôi cña Kit« gi¸o ë T©y ¢u.<br /> <br /> Kit« gi¸o, thÊm ®Ëm v¨n minh Kit« gi¸o<br /> <br /> nh­ n­íc Ph¸p, n­íc §øc… nay sè tÝn ®å<br /> tham dù Th¸nh lÔ Chñ nhËt ë nhµ thê chØ<br /> cßn 10%. Ng­êi ®i tu ®Æc biÖt lµ ¬n gäi<br /> tÝn ®å lµm gi¸o sÜ, trë nªn sa sót trÇm<br /> <br /> 2. Trung t©m Nghiªn cøu T«n gi¸o ®­¬ng ®¹i, V¨n<br /> hãa t«n gi¸o trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa, S®d, tr.<br /> 235.<br /> 3. Trung t©m Nghiªn cøu T«n gi¸o ®­¬ng ®¹i, V¨n<br /> hãa t«n gi¸o trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa, S®d, tr.<br /> 324 - 325.<br /> <br /> 55<br /> <br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 9 - 2012<br /> <br /> 56<br /> träng. T×nh h×nh trªn kÐo theo nhiÒu hÖ<br /> lôy, nhiÒu nhµ thê vµ ngay c¶ c¬ së dßng<br /> tu ®· bÞ ph¸t m·i.<br /> <br /> Gi¸o héi C«ng gi¸o ®ang gi÷ chøc Bé<br /> tr­ëng Gi¸o lÝ - §øc tin(4).<br /> <br /> N¨m 2012, Gi¸o héi C«ng gi¸o thÕ giíi<br /> <br /> NÕu coi tÝn ®å tham dù Th¸nh lÔ, ¬n<br /> <br /> kØ niÖm 50 n¨m khai m¹c C«ng ®ång<br /> <br /> gi¸o th× C«ng gi¸o ë T©y ¢u râ rµng giµ<br /> <br /> Gi¸o héi më toang c¸nh cöa ®Ó chiÕu räi<br /> <br /> gäi tu tr× lµ chØ b¸o søc sèng cña mét t«n<br /> <br /> cçi vµ tµn lôi. §iÒu nµy khiÕn vÞ gi¸o<br /> <br /> hoµng ®­¬ng nhiÖm ngai tßa ë Vatican,<br /> <br /> Gi¸o hoµng Benedict XVI ®· ph¶i thµnh<br /> lËp Héi ®ång Tßa Th¸nh vÒ T¸i rao gi¶ng<br /> Tin Mõng. Héi ®ång ®­îc thµnh lËp vµo<br /> <br /> th¸ng 5/2011. Gi¸m môc Rino Fisichella,<br /> ng­êi Italia lµm chñ tÞch tiªn khëi cña<br /> Héi ®ång.<br /> <br /> §óng nh­ tªn gäi cña nã, nhiÖm vô<br /> <br /> cña Héi ®ång thø 12 nµy cña Tßa Th¸nh<br /> Vatican cã nhiÖm vô lo viÖc truyÒn gi¸o<br /> <br /> l¹i ë nh÷ng vïng ®Êt vèn mét thêi lµ<br /> nh÷ng vïng ®Êt sÇm uÊt C«ng gi¸o.<br /> <br /> Nh÷ng n¨m cuèi cña thËp niªn ®Çu<br /> <br /> Thiªn niªn kØ thø III víi Gi¸o héi C«ng<br /> gi¸o cßn lµ n¹n Êu d©m (mét côm tõ chØ<br /> sù x©m ph¹m t×nh dôc ®ång giíi trÎ em<br /> <br /> vÞ thµnh niªn) cña hµng gi¸o sÜ C«ng<br /> gi¸o. Gi¸o n¹n Êu d©m ®· gi¸ng cho Gi¸o<br /> héi hoµn vò nh÷ng ®ßn ®au ®ín vµ nhôc<br /> <br /> nh· ª chÒ. VÞ gi¸o hoµng ®ang t¹i vÞ t¹i<br /> <br /> La M· - Gi¸o hoµng Benedict XVI ®·<br /> <br /> ph¶i cay ®¾ng nhËn xÐt r»ng, trong lÞch<br /> sö, C«ng gi¸o lu«n bÞ “b¸ch h¹i” tõ bªn<br /> <br /> ngoµi, nay th× víi gi¸o n¹n Êu d©m, Gi¸o<br /> <br /> Vatican II, mét C«ng ®ång ®­îc vÝ lµ<br /> <br /> vµo bªn trong vµ ®ãn nh÷ng ®iÒu tèt<br /> lµnh cña thÕ giíi hiÖn ®¹i. 50 n¨m ®· tr«i<br /> qua, dï C«ng ®ång ®· “thæi vµo Gi¸o héi<br /> luång sinh khÝ míi” nh­ng Gi¸o héi cßn<br /> <br /> biÕt bao ®iÒu dang dë ch­a lµm ®­îc vµ<br /> <br /> khã cã thÓ lµm ®­îc. Ch¼ng h¹n viÖc thùc<br /> hiÖn HiÕn chÕ phông vô Th¸nh tïy thuéc<br /> vµo Héi ®ång Gi¸m môc tõng miÒn. T¨ng<br /> quyÒn h¹n cho gi¸o phËn (gi¸o héi ®Þa<br /> <br /> ph­¬ng) còng nh­ Héi ®ång Gi¸m môc,<br /> trong viÖc canh t©n, c¶i tiÕn phông vô<br /> Th¸nh miÔn sao kh«ng sai víi b¶n chÊt<br /> <br /> cña Héi Th¸nh vµ còng kh«ng ®­îc ®Ó<br /> x¶y ra l¹c gi¸o. §©y lµ quyÒn h¹n ph¸p lÝ<br /> ®Çu tiªn mµ C«ng ®ång ñy th¸c cho Héi<br /> <br /> ®ång Gi¸m môc. Theo ®ã, Vatican II cho<br /> <br /> phÐp hµng gi¸o phÈm ®­îc thùc hµnh<br /> <br /> Th¸nh lÔ b»ng ng«n ng÷ ®Þa ph­¬ng, ®Ó<br /> gÇn gòi víi tÝn ®å, tÝn ®å vµ linh môc<br /> cïng thùc hiÖn nghi lÔ phông vô chø<br /> kh«ng ph¶i ®i “xem lÔ” nh­ ng­êi gi¸o<br /> <br /> d©n ViÖt Nam vÉn nãi vÒ viÖc tham dù<br /> Th¸nh<br /> <br /> lÔ<br /> <br /> Vatican II.<br /> <br /> cña<br /> <br /> hä<br /> <br /> tr­íc<br /> <br /> C«ng<br /> <br /> ®ång<br /> <br /> Nh¹c, bµi h¸t trong phông vô Th¸nh<br /> <br /> héi C«ng gi¸o hoµn vò chÞu sù b¸ch h¹i<br /> <br /> ®­îc C«ng ®ång cho phÐp Gi¸o héi ®Þa<br /> <br /> ngò trô cét cña Gi¸o héi; nh÷ng ng­êi<br /> <br /> trang phôc cña linh môc, tu sÜ còng cã<br /> <br /> tõ bªn trong. Sù b¸ch h¹i Êy l¹i do hµng<br /> lu«n rao gi¶ng vÒ phÈm gi¸ vÒ nh©n b¶n<br /> <br /> con ng­êi g©y ra. B¶n th©n vÞ Gi¸o<br /> hoµng ®­¬ng nhiÖm còng bÞ b¸o giíi<br /> C«ng gi¸o chØ trÝch bëi gi¸o n¹n x¶y ra<br /> vµo thêi k× mµ vÞ Gi¸o hoµng thø 205 cña<br /> <br /> ph­¬ng sö dông “lÔ nh¹c d©n gian”,<br /> nh÷ng thay ®æi cho phï hîp víi v¨n hãa<br /> còng nh­ khÝ hËu ®Þa ph­¬ng.<br /> <br /> 4. NguyÔn V¨n Dòng. VÊn ®Ò l¹m dông t×nh dôc cña<br /> c¸c linh môc trong Gi¸o héi C«ng gi¸o, T¹p chÝ<br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o, sè 4/2010.<br /> <br /> 56<br /> <br /> NguyÔn Hång D­¬ng. T×nh h×nh t«n gi¸o…<br /> <br /> 57<br /> <br /> Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh triÓn khai<br /> <br /> l·nh ®¹o t«n gi¸o b¹n diÔn ra ngµy 27<br /> <br /> ph¶i nh÷ng ph¶n øng tr¸i chiÒu. Næi lªn<br /> <br /> kho¶ng 551 linh môc, 239 chñng sinh,<br /> <br /> vµ thùc hiÖn, Gi¸o héi C«ng gi¸o ®· vÊp<br /> lµ hai khuynh h­íng b¶o thñ vµ cÊp tiÕn.<br /> <br /> NÕu nh÷ng ng­êi cÊp tiÕn (chiÕm sè<br /> <br /> l­îng ®«ng ®¶o) h¨ng say, hµo høng<br /> thay ®æi, th× ®¹i bé phËn nhá theo<br /> <br /> khuynh h­íng b¶o thñ ®· kh«ng chÊp<br /> <br /> th¸ng 10 n¨m 2011. Huynh ®oµn hiÖn cã<br /> hµng tr¨m tu sÜ vµ kho¶ng 100.000 tÝn<br /> h÷u. §Çu th¸ng 12 n¨m 2011, Huynh ®oµn<br /> ®· chÝnh thøc b¸c bá ®Ò nghÞ thiÖn chÝ<br /> cña Tßa Th¸nh(5).<br /> <br /> Trong lÔ nh¹c phông vô Th¸nh, bªn<br /> <br /> nhËn canh t©n phông vô Th¸nh. Hä coi lµ<br /> <br /> c¹nh ý nghÜa lµm cho phï hîp víi nÒn<br /> <br /> gi¸o, lµm mÊt ®i tÝnh Th¸nh thiªng, tiªu<br /> <br /> r»ng thø nh¹c phông vô míi lµm mÊt ®i<br /> <br /> ph¸ ®¹o ®i ng­îc l¹i truyÒn thèng Kit«<br /> biÓu lµ Gi¸m môc Macel LefÌbvre (1905-<br /> <br /> 1991). VÒ sau «ng lËp nªn Huynh ®oµn Pi«<br /> X chèng l¹i viÖc b·i bá nghi lÔ phông vô<br /> Latinh. LefÌbvre cho r»ng “®ã lµ thiªn<br /> <br /> h­íng cña t©n Tin Lµnh vµ Duy nhÊt<br /> thuyÕt. Vatican ®­îc coi lµ C«ng ®ång cã<br /> <br /> khuynh h­íng li gi¸o”. N¨m 2009, Gi¸o<br /> hoµng ®­¬ng nhiÖm, Benedict XVI, ®· bá<br /> v¹ tuyÖt th«ng víi Huynh ®oµn Pi« X.<br /> N¨m 2011, Gi¸o hoµng tiÕp tôc trë l¹i vÊn<br /> <br /> ®Ò Huynh ®oµn Pi« X, nh»m ®­a hä “trë<br /> l¹i ®¹o”. Tßa Th¸nh yªu cÇu Huynh ®oµn<br /> <br /> ph¶i chÊp nhËn “nh÷ng tiÒn ®Ò ®¹o lÝ”<br /> nh»m b¶o ®¶m sù trung thµnh víi HuÊn<br /> <br /> quyÒn cña Héi Th¸nh vµ c¶m thøc cïng<br /> <br /> Gi¸o héi (sentire cum Ecclesia). NÕu<br /> Huynh ®oµn chÊp nhËn tuyªn ng«n vÒ<br /> <br /> ®¹o lÝ th× cã thÓ b¾t ®Çu nãi vÒ c¬ cÊu<br /> ph¸p lÝ ®Ó héi nhËp Huynh ®oµn nµy vµo<br /> <br /> Gi¸o héi C«ng gi¸o. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò<br /> c¬ cÊu ph¸p lÝ lµ thµnh lËp Gi¸m h¹t<br /> <br /> tßng nh©n vµ quèc tÕ, tùa nh­ Gi¸m h¹t<br /> Opus Dei. Nh­ng Huynh ®oµn ®· tá ra<br /> <br /> l¹nh lïng víi ®Ò nghÞ cña Tßa Th¸nh vµ<br /> tiÕp tôc ®­a ra nh÷ng khiªu khÝch. §iÓn<br /> <br /> h×nh nhÊt lµ c¸c nhµ l·nh ®¹o Huynh<br /> ®oµn ®· kªu gäi tæ chøc hµng ngµn<br /> <br /> Th¸nh lÔ trªn thÕ giíi ®Ó chèng l¹i buæi<br /> <br /> cÇu nguyÖn liªn t«n gi¸o t¹i ASSISI gi÷a<br /> <br /> Gi¸o hoµng Benedict XVI vµ c¸c nhµ<br /> <br /> v¨n hãa ®Þa ph­¬ng, nhiÒu ý kiÕn cho<br /> tÝnh thiªng liªng cña nghi lÔ. “V« sè c¸c<br /> <br /> bµi Th¸nh ca ®­îc nghe trong c¸c Th¸nh<br /> lÔ cã nh¹c d©n ca, ©m thanh gièng nh­<br /> <br /> bµi h¸t trÎ th¬ h¬n lµ mét h×nh thøc cÇu<br /> nguyÖn. NhiÒu ng­êi ®¸nh mÊt vÎ ®Ñp<br /> <br /> ©m nh¹c trong thêi k× tr­íc Vatican II,<br /> kh«ng t×m thÊy ®­îc nh÷ng bµi h¸t<br /> Th¸nh ca dÉn d¾t viÖc cÇu nguyÖn n÷a”(6).<br /> <br /> Phông vô Th¸nh chÝnh thøc trë thµnh<br /> <br /> vÊn ®Ò nãng d­íi triÒu ®¹i cña Gi¸o<br /> <br /> hoµng Benedict XVI, thËm chÝ lµ tr­íc<br /> ®ã, khi cßn lµ Hång y, vÊn ®Ò Phông vô<br /> Th¸nh ®· ®­îc lËt l¹i, ®Ó råi khi ®¨ng<br /> quang b­íc vµo triÒu ®¹i cña m×nh víi<br /> <br /> chøc vô míi - Gi¸o hoµng Benedict XVI,<br /> <br /> viÖc “canh t©n cña canh t©n” cµng cã ®iÒu<br /> kiÖn.<br /> <br /> “Ngµi<br /> <br /> Summorum<br /> <br /> cho<br /> <br /> c«ng<br /> <br /> Pontificum,<br /> <br /> bè<br /> <br /> cho<br /> <br /> T«ng<br /> <br /> phÐp<br /> <br /> th­<br /> sö<br /> <br /> dông réng r·i h×nh thøc nÒn phông vô<br /> Latinh cæ truyÒn”(7).<br /> <br /> Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cßn dang dë<br /> <br /> cña C«ng ®ång Vatican II lµ vÊn ®Ò §¹i<br /> <br /> kÕt. NghÜa lµ C«ng gi¸o sau C«ng ®ång<br /> <br /> 5. NguyÖt san C«ng gi¸o vµ D©n téc, sè 205, th¸ng<br /> 1/2012, tr. 54.<br /> 6. Maureen Sullivan. OP (chuyÓn ng÷), Linh môc Phªr«<br /> Tr­¬ng V¨n Khoa, 101 c©u hái vµ tr¶ lêi C«ng ®ång<br /> Vatican II, Nxb T«n gi¸o, Hµ Néi, 2004, tr. 88.<br /> 7. NguyÖt san C«ng gi¸o vµ D©n téc, sè 181, th¸ng<br /> 1/2010, tr. 70.<br /> <br /> 57<br /> <br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 9 - 2012<br /> <br /> 58<br /> Vatican II, nh×n nhËn gi¸ trÞ cña c¸c t«n<br /> <br /> theo gi÷a ng­êi ®øng ®Çu Gi¸o triÒu<br /> <br /> néi dung. Néi dung thø nhÊt, C«ng gi¸o<br /> <br /> Do Th¸i gi¸o, Islam gi¸o. Ch¼ng h¹n,<br /> <br /> gi¸o kh¸c ngoµi Kit« gi¸o. §¹i kÕt cã hai<br /> <br /> kªu gäi hîp nhÊt c¸c nh¸nh thuéc Kit«<br /> <br /> gi¸o nh­ ChÝnh Thèng gi¸o, Tin Lµnh<br /> gi¸o, Anh gi¸o vèn ®· t¸ch ra trong thêi<br /> <br /> k× tr­íc ®©y. Néi dung thø hai lµ ®èi<br /> <br /> R«ma víi c¸c l·nh tô c¸c t«n gi¸o nh­<br /> ngµy 24/1/2002, cã tíi ®¹i diÖn 11 t«n gi¸o<br /> lín ®Õn ASSISI ®Ó sèng ngµy cÇu nguyÖn<br /> cho hßa b×nh.<br /> <br /> Ngµy 27/10/2011, Gi¸o hoµng Benedict<br /> <br /> tho¹i víi c¸c t«n gi¸o ngoµi Kit« gi¸o -<br /> <br /> XVI ®· hµnh h­¬ng vÒ ASSISI. Nh­ng<br /> <br /> t«n gi¸o lµ mét phÇn cña sø m¹ng truyÒn<br /> <br /> vÉn cßn mu«n vµn tr¾c trë. C«ng viÖc mµ<br /> <br /> §èi tho¹i liªn t«n gi¸o. “§èi tho¹i liªn<br /> <br /> gi¸o cña Gi¸o héi. §­îc hiÓu nh­ mét<br /> ph­¬ng thÕ vµ mét ph­¬ng tiÖn cho sù<br /> <br /> hiÓu biÕt lÉn nhau vµ sù phong phó hãa,<br /> ®èi tho¹i liªn t«n gi¸o kh«ng m©u thuÉn<br /> <br /> víi sø m¹ng truyÒn gi¸o cho mu«n d©n,<br /> tr¸i l¹i cã nh÷ng liªn kÕt ®Æc biÖt víi sø<br /> <br /> m¹ng nµy vµ lµ mét trong nh÷ng biÓu<br /> hiÖn cña sø m¹ng ®ã” (Redem Poris<br /> Missio 55).<br /> <br /> Nh­ng ®èi tho¹i liªn t«n gi¸o gÆp<br /> <br /> ph¶i mét trë ng¹i rÊt lín khi Gi¸o héi<br /> C«ng gi¸o vÉn kiªn tr× quan ®iÓm “Duy<br /> <br /> nhÊt tÝnh vµ phæ qu¸t tÝnh n¬i mµu<br /> nhiÖm cøu ®é cña Chóa Kit«”. Quan ®iÓm<br /> nµy<br /> <br /> ®­îc nh¾c l¹i<br /> <br /> qua Tuyªn ng«n<br /> <br /> Dominus Jesus (6/8/2000) c«ng bè vµo<br /> N¨m Th¸nh 2000, víi Ên kÝ cña Hång y<br /> <br /> Josep Ratzinger, Tæng Bé tr­ëng Gi¸o lÝ<br /> <br /> vµ §øc tin, ng­êi mµ n¨m 2005 trë thµnh<br /> Gi¸o hoµng Benedict XVI.<br /> <br /> c«ng viÖc ®¹i kÕt vµ liªn t«n gi¸o hiÖn<br /> <br /> Gi¸o héi C«ng gi¸o ®ang ®eo ®uæi hiÖn<br /> vÉn chØ lµ “mét dÊu chØ vÒ niÒm hi väng”.<br /> <br /> Sù kiÖn ngµy 11/9/2001 ®¸nh dÊu sù<br /> <br /> bïng ph¸t cña phong trµo Islam gi¸o cùc<br /> <br /> ®oan víi nh÷ng ho¹t ®éng ®¸nh bom<br /> khñng bè. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn<br /> <br /> ®Õn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña phong<br /> <br /> trµo (hay lµ chñ nghÜa) Islam gi¸o cùc<br /> ®oan, trong ®ã cã nguyªn nh©n néi t¹i vµ<br /> ngo¹i t¹i. ViÖc v¨n hãa ¢u - Mü trµn vµo<br /> <br /> thÕ giíi Islam gi¸o lµm cho nh÷ng ng­êi<br /> <br /> cÊp tiÕn nhËn thÊy cÇn thiÕt ph¶i b¶o vÖ<br /> tinh tuyÒn cña v¨n hãa Islam gi¸o. Cuéc<br /> <br /> c¸ch m¹ng Islam gi¸o næ ra ë Iran n¨m<br /> <br /> 1979 víi sù ra ®êi cña Nhµ n­íc Islam<br /> gi¸o d©n chñ t­ b¶n Iran mang trong<br /> m×nh nã nhiÒu yÕu tè tiÕn bé nh­ lµ mét<br /> sù thóc ®Èy c¸c n­íc Islam gi¸o theo m«<br /> h×nh nµy.<br /> <br /> Nh÷ng ng­êi Islam gi¸o cÊp tiÕn ®Ó<br /> <br /> Tõ Gi¸o hoµng Phaol« VI, qua Gi¸o<br /> <br /> b¶o vÖ sù tinh tuyÒn cña v¨n hãa Islam<br /> <br /> Benedict XVI viÖc §¹i kÕt vÉn ®­îc duy<br /> <br /> v¨n hãa ¢u - Mü mµ cßn chèng l¹i nh÷ng<br /> <br /> hoµng Gioan Phaol« II ®Õn Gi¸o hoµng<br /> tr×. D­íi thêi Gi¸o hoµng Gioan Phaol«<br /> II, mét sù kiÖn kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn<br /> cña ®èi tho¹i liªn t«n gi¸o, ®ã lµ “cuéc<br /> <br /> gi¸o kh«ng chØ chèng l¹i sù x©m thùc cña<br /> ng­êi Islam gi¸o tiÕp thu v¨n hãa ¢u Mü, nh÷ng ng­êi ®­îc xem lµ béi gi¸o.<br /> <br /> Còng cÇn thiÕt ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña<br /> <br /> gÆp gì ASSISI cña Th¸nh Phanxic« cïng<br /> <br /> Mü trong viÖc huÊn luyÖn “chiÕn binh<br /> <br /> thùc thi hßa b×nh. ViÖc lµm nµy më ®Çu<br /> <br /> qu©n ®éi cña Liªn X« nh÷ng n¨m 80 cña<br /> <br /> cÇu nguyÖn vµ suy ngÉm vÒ tr¸ch nhiÖm<br /> <br /> cho nh÷ng ho¹t ®éng cÇu nguyÖn tiÕp<br /> <br /> Islam gi¸o” ë Afghanistan ®Ó chèng l¹i<br /> <br /> thÕ kØ XX tiÕn vµo Afghanistan tiªu diÖt<br /> <br /> 58<br /> <br />