intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tổ chức và thực hiện nhiệm vụ “Giám sát và phản biện xã hội” của Nhà nước Việt Nam trong lịch sử (Tiếp theo và hết)

Chia sẻ: Cothumenhmong Cothumenhmong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

52
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày thực hiện giám sát và phản biện, phản biện của dân vị vua trách phạt, từ phản biện đến phản ứng xã hội, đình thần dâng sớ ngăn vua Tự Đức giảm bớt chơi bời để dân đỡ khổ, sửa lại thói quan của nhân sĩ, Trương Quốc Dụng tâu về yêu cầu chỉnh đốn chính sự...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tổ chức và thực hiện nhiệm vụ “Giám sát và phản biện xã hội” của Nhà nước Việt Nam trong lịch sử (Tiếp theo và hết)

^<br /> TO CHUt VA THl/C HIEN NHIEM VU<br /> • • • •<br /> <br /> "GIAM SAT VA PHAN BIEN XA HOI"<br /> CUA NHA NU'dC VIET NAM TRONG LICH SlT<br /> (Tiep theo vd het)<br /> <br /> VAN TAO*<br /> <br /> <br /> <br /> 3. Thiic h i e n g i a m sat v a p h a n bien 4. Ddt nhd hoc d dinh trdn, chdu huyen:<br /> Trieu Nguyin, nhiem vu giam sat, phan Xin chon nhQng biie lao sU tue nho ldm trd<br /> bien dUdc thi hanh nghiem ngdt nhUng giao. Pham hoe trd trUde het phai de'n chau<br /> hieu qua khdng cao. Thiem sU Bo Le id huyen hoc tap, trd giao phai xet tai ndng<br /> Nguyin Ddng Tuan dang sd tau 6 dieu ve khf dp md day. Khi da hdi thong kinh sach<br /> xay diing td chQc giam sat, phan bien: vd biet lam vdn thi eho den dinh trfin de<br /> dd'c hoe ddy. ThUdng khao xdt ngUdi nao<br /> "1. Dat Vien Ngii sii: Xin chon vdn vo<br /> trung each thi cii len Thai hoc eho Giam<br /> trong thfin kiem chQc dai Hien sQ, h trong<br /> ddc hoe khao duyet bdi lai ma tau len...<br /> tbi dan hdc siia chQa tram quan de khien<br /> NgUdi nao kinh thudt rong khfip, hoc hanh<br /> gfing sQc sieng nang, ngodi thi cvl sat cac<br /> thufin du cho ldm sinh vien, cfip cho lUdng<br /> chau huyen de rdn sQ gian tham nhung lam.<br /> an ma hoc tap, de ddi luc dung.<br /> 2. Ddt Thdi phong sd: Xin chgn quan<br /> Kinh, ngUdi ndo thanh Hem, trung triic, 5. Md khoa dn thi: Ndi rdng hien nay<br /> dQng dfin, trong sach thi sai di khfip eac dang cii hdnh an chfnh, thien ha deu dUdc<br /> chau quan, xdt chien tfch, xem tinh dan de nhd dn... Xin sang ndm md an khoa nhU<br /> nghiem xem cae thii thfin gidi hay khdng, dien le nUdc dai Thanh.<br /> vd de thau sud't ldi, benh cua tieu dan (day 6. Cit hdnh dn tii: TrUdc kia The To Cao<br /> la chQc quan mdi md cae trieu dai trUde Hodng de dfip thanh vang, md dudng sa,<br /> chua dat ra-VT). nhQng phfin mo hoang phe deu de y thUdng<br /> 3. Bdt nhQng viin chdc thiia di: Ndi rdng xdt... Hdng ndm mot Ifin hoi td... Nay nha<br /> can than chon be toi nho hoc lam tri huyen, vua la ehu bach thfin, thfin ky ldn nhd deu<br /> ma ehi giao eho lam 1 viec gifiy td kien dUde nhd dn, duy nhQng ed hdn khdng ngUdi<br /> tung, eon viec tien thdc binh lUdng van iiy thd cung thi chUa kip thUdng de'n. Ddi xUa<br /> thae ta't ca cho cai huyen, ky huyen... Neu cd ndi rdng: "Ma quy khdng cd cho nUdng<br /> mot ngUdi khdng lam ndi thi ddt hai ngUdi tua thi ldm dich le". Xin dinh lam le te...<br /> de cho ho phat trien nhieu sd hoc rdi mdi Vua sai dinh thfin bdn de Ifin l\i(}t thi<br /> trach dUde viec phue vu nhan dan. hdnh" (65).<br /> <br /> • GS. Vien Sd hoc<br /> Tdchurc va ttuic h i ^ nhi^m vu.. 15<br /> <br /> 3.1. Thiic hien theo ldi tdu trinh, phdn deu chieu theo phfim, cap theo gfip bdi sd<br /> biin ki tren tien vd gao.<br /> Bfit dfiu dat Thdng chfnh sQ. Chufin eho Thanh tra cdng viec do lUdng va dong<br /> dinh thfin ban dinh ve quan chQc, thuoc ludng b cac dia phUdng.<br /> chQe vd chQc vu, rdi eho thi hanh: Thanh tra cdng viec kiem ke vd do dac d<br /> "1. Ve quan va thuoc vien: 1 Thong cae dia phUdng.<br /> chfnh sQ, 1 thd'ng chfnh phd sQ, 1 vien Ve chQc thanh tra eac dia phUdng,<br /> ngoai lang, 1 ehu sii, 1 tU vu, bat, cvtu pham thUdng phai that, bat phfim di lam, nen<br /> thu lai mdi thQ 2 ngUdi, vi nhap lUu thU lai chufin (hnh: TQ nay de'n khda thanh tra 6<br /> 15 ngUdi. ndm thi phai quan Kinh Tam pham hodc<br /> 2. ChQc vu: Tiep nhan cac tau sd, sd sach Bd chinh, An sat hat khac; khda thanh tra<br /> cac ndi de trinh. 3 ndm thi phai quan Kinh TQ pham hodc<br /> 3. Moi ngay cii 1 vien thuoc ty den eung cac bien khoa dao. Tfit ca deu do bo tau xin<br /> vdi phai vien eua Ty Tam phap phai den trUde ky han de chia di ldm viec (67). Vua<br /> Qng triic cl cdng dUdng. He cd ai danh trdng ndi: "Vien dd sdt giQ chQc dai hien, ed quan<br /> Ddng v a n keu viec gi, ddn kien thi do Ty h? den phong hda ky eUdng, trim nghe<br /> Tam phap nhdn xdt, nhUng thuoc vien Qng khoa dao 6 Bfic trieu (Trung Qude) deu ed<br /> chQc TrUdng An, mdi khoa, dao deu ed 5, 6<br /> tnic eung ddng ky ngay nhQng ddn fiy de<br /> ngUdi, nay chufin cho trUdc het ddt them<br /> trinh Cdng chanh dUde lUu chieu. Neu Tam<br /> mdi khoa deu 1 chQc TrUdng An cfip sii<br /> phap ty im di hay de chdm tre khong xdt<br /> chung de lam cfip bac thdng chuyen... Cfip<br /> ddn thi tham hdc.<br /> mu do ngu phfim eho quan khoa dao vi^n<br /> 4. Ve viec vao Qng triic, thi cac dan Dd sat; NgU sQ cae dao 17 ngUdi...<br /> thong chanh xQ cung theo le cac dUdng<br /> Vua Uu dai chQc ngdn quan, ddc each<br /> quan d bo va vien ma Ifin lUdt vao trUe. Cac<br /> cap cho nhu tren. Lai chufin cho mu chfiu<br /> thuoc vien nhU: Vien Ngoai lang, chu sU, tU<br /> cua vien trUdng va trUdng fin d 6 khoa...<br /> vu, mdi hang mdi ngdy 1 ngUdi luan lUu<br /> deu them 2 mieng sQng bit bac d tren cfiu<br /> theo ban va Qng triie, cung phai theo le dan<br /> mu, goi la mu giai trai, de hdp vdi y nghia<br /> the bdi nhU cac nha mdn.<br /> con giai trai ehi hue ke gian td... (68).<br /> 5. Trong eac hoi nghi eua dinh than, vien<br /> 3.3. Ky luat dot vdi viic de cit, tien cit sai<br /> thdng chfnh sQ eung dUde dii.<br /> ldm<br /> 6. Tien edng nhu, cung theo nhU Thai<br /> Chuan dinh tQ nay, pham cae nha chon<br /> thUdng tu vd Quang lap tU moi ndm cfip 50 ngUdi xung ldm ehu thii phu Noi vu, gian<br /> quan. hodc cd ldi nho tfim thUdng, thi ngUdi tien<br /> 7. An tri§n, fin quan phdng, the bai, dinh cii dUde mien nghi; neu cd ai lUdi bieng chdi<br /> thii, phdng, trai deu do ty tiep tue Qng ldm" bdi va kdm coi, bi vien giam lam xdt hdc thi<br /> (66). vien tien cit bi xii toi sd sufit, phat lUdng 6<br /> 3.2. Quy dinh to chdc vd nhiem vu thanh tra thang; cQ mdi ngUdi lai ra toi mot bdc, neu<br /> Qua nhQng ldi tau ve td chQc giam sat, ngudi a'y pham toi bdt xdn, trom cfip vien<br /> phan bien: Dinh lai le thudng thanh tra: tien cit phai xii theo luat nSng "bfit Ung vi"<br /> NhQnc nhan vien dUde xung ldm thanh tra, (khdng nen lam ma lam) (69).<br /> 16 Rghien curu Lich siSr. 56 4.2009<br /> <br /> 3.4. Phan Thanh Gian ddng sd len Tii 3.6. Sd tdu ve viic cdc quan lai che ddu<br /> Ddc phdn biin ve tdchitc bo mdy giac ciidp, ciidng hdo chiem ddt<br /> "... Chung toi thiet nghi: Mudii cho nUdc Nam 1842, Nguyin Cu Si dang sd tau:<br /> khoi sdi rao, khdng gi bfing nit bdt cui ra; "Cac quan thudng che gia'u giSc cUdp, tri<br /> mudn cQu chQa md'i te, khdng gi bfing bdt phii Doan Hung, Pham Khfic Tuy lai nuoi<br /> viec; lam nen tri binh cdt phai thiie te, gidc cUdp de Ifim md't trong an di". Ndm<br /> mud'n lam dUde viec cdt phai cd ngUdi gioi. 1849, Trfin Vdn Y tau: "Quan lai Nghe An<br /> Chi mong hodng thUdng tdm giQ dai eUdng, dau cUdp va nhung nhiiu; Tong Vo Liet,<br /> giQ viec chf yeu, ken chon ngUdi tai ndng, mot thang cudi he, cd 4 dam cUdp, cd ddt<br /> bd lam quan chQc, tuy tai liia dung... Viec pha giet ngUdi. Ndm 1852, Hinh bo ThUdng<br /> eat nhfie tfit phai khoan rong ve tU each, thu Dang v a n Thiem di thanh tra tinh<br /> ma lay ngUdi cd tai can kham ndi dUdc viec; Binh Dinh ve tau: 'TrUdc kia dinh le quan<br /> viec trQng phat phai nghiem khfic vdi ke dien, cQ 10 mfiu thi 5 mau lam cdng, ndm 5<br /> IQa dd'i xao trd, ma khoan tha eho sii sd mfiu lam tu. NhUng rudng cdng mau md thi<br /> suat nhfim ldn, viec tra xdt de to ra cung cudng hao chiem, cdn thQa chd nao thi<br /> rang buoe ldn nhau, nhUng khdng nen qua hUdng ly chiem, dan ehi dUde phfin xUdng<br /> ve cau ne bd buoe... NhU vay, se thay thdi xfiu" (72).<br /> khf dieu hda vui ve, vat thinh nhieu, nam<br /> dUde mua, dan dfin rdi sU dau khd mfit di, 3.7. Dinh diin sit Nguyen Cong Trit<br /> ngUdi dUde tUdi tinh lai ma ke sach ciia ddng sd tdu ve tri an vd khdn hoang<br /> nude ngay den gifiu manh...". - Lap phdp nghiem cfim de trQ dQt bon<br /> trom eUdp.<br /> Td sd dang len, vua phe bao rdng: "Dd<br /> deu ndi tdm tfit ve dao ly ldn, nhUng ehUa - Minh viec thudng phat de khuyen<br /> ed thuc khoan de thi hdnh..." (70). khich quan lai.<br /> 3.5. Td Pho dd Ngii sii Viin D6 sdt la Hd - V6 rudng hoang cho dan ngheo (73).<br /> Huy Phiin tdu ve viec tri an Xin trQ cai te cUdng hdo ve chiem doat<br /> 'TrUdc kia, Nguyen Cdng TrQ dang sd rudng dat... tQ trUdc de'n nay nhQng ngUdi<br /> kin tau xin: "Pham trong tdng xa nao cd ke bdn viec deu dd ldi cho quan lai ma khong<br /> chQa chap gidc trd'n, bfit ngUdi ddi chuoe ma biet phfin nhieu la tai cUdng hao... Nd lam<br /> cae tdng trUdng, ly trUdng va hUdng trUdng con ngUdi ta thanh bd cdi, vd ngudi ta<br /> biet rd, nhUng khdng to' giac thi deu phai thanh gda bua, gie't ca tfnh mang cua ngUdi<br /> xii tit. Viec dd da dUdc bdn xet va chufin eho ta, het ea gia tai cua ngUdi ta, md vi^c<br /> thQ lam d tinh Nam Dinh 3 ndm nay. Den khong Id, cho nen cQ cdng nhien khdng<br /> bay gid da 6 nam rdi, the ma quan sd tai va kieng sd gi... Tham chi chung cdn fin Idu<br /> quan Bo Hinh vfin khdng phue tau, cdn cQ dinh dien, rudng den nghin mfiu khdng nop<br /> theo the xQ doan, thiie e qua ndng" thue, dinh den trdm sua't khdng dkng sd chi<br /> Vua du noi cae rdng: 'DUdng ldi ldm chfnh phue rieng cho bon cUdng hao. Nay xin<br /> tri cdt phai khoan hda nhan hau ehfing nen trich la'y mot vai ngUdi dUa ra phap ludt, vk<br /> dung nghiem khfic; duy cd viec rdn ke gian, bai le thue mUdn ruong dfit cdng (74).<br /> phat ke ac thi buoe phai lay hinh phat de 3.8. Bo Cdng tdu vi sit dung ngdn ngQ<br /> giup chfnh sQ khoan nhan" (71) Hdn, Viet<br /> Tdchurcvattn/c hito nhi&n vu. 17<br /> <br /> "Dd vat de dung, khdng goi ten thi lieu (ngUdi ldm quan dUdi quyen minh),<br /> khdng rd. Nudc ta viec kien tnic dien chau ho la Phan Huy San dUdc do Tu tdi,<br /> dUdng, tdu thuydn, vat kien khdilg chi 1, 2 chau goi bang cdu la Hodng Dinh Ta dUdc<br /> thQ, tQ trUdc de'n nay vfin goi bfing tieng do Cii nhan, tUa hd cd y giii gfim thien tU...<br /> Ndm. Vang hoang thUdng ta nhan viec ddt Vua ra lenh eho bon Thiic cu thiie tau len.<br /> ten chQ Han, thf du: LUdng tam (long Khi td tau de len rdi, vua cho Id khdng biet<br /> rUdng), thQa liiu (mfing nUdc), long tu (rau xa trfinh hiem nghi, ben giam Thiie xudng 1<br /> rdng)... Theo y ddt ten du cho dUdng thdi cfip, phat 3 thang lUdng (77).<br /> thdng hdnh, ngay sau noi theo. Nay xin 3.11. Chi du ve viic tdu bdy cdn phdi<br /> tdm la'y dai lUdc, rong tim chQ cii phu Ifiy y chinh xac<br /> thudng. Hodc dung 161 hoi y, hodc dung ldi<br /> Vua ra chi du: Dan ta vdn du lUdng tri<br /> hdi thanh, phdm ten cu eac dd vdt cd que<br /> lUdng ndng, nen sdng yen dn, dQng nen ngd<br /> mua thi ddi di (nhU trinh ddi ldm lUcfng,<br /> sd. Neu ed ai mudn den Kinh lUdc dai thfin<br /> xuyin doi lam chdn, chdu mai ddi ldm bdc<br /> td cao oan udng thi phai la sU vi$c thiic cfin<br /> mdn, dQdng giang ddi lam hodnh giang)".<br /> thiet, ldi hai mdi eho phdp dUde tii trinh<br /> Vua y ldi tau (NhU vay, vua quan nha<br /> bdy. Neu ke nao dam dem trinh nhQng vi^c<br /> Nguyin coi nh? chQ Ndm, thfeh dung chQ<br /> nho nhat khdng cfin thiet, vd vi vu khdng<br /> Han - VT) (75).<br /> hiem thu thi cung se tri toi nang (78).<br /> 3.9. Nhdn ddn ddnh trdng Ddng Vdn kiu<br /> 3.12. Triiu dinh coi viic chip sQ la mot<br /> len nhQng bi vua trach phat<br /> hinh thQc gidm sdt, phdn biin<br /> Dan ThQa Thien ed ngUdi bi quan Kinh<br /> Vua bao cac thi thfin rfing: Qudc the<br /> Doan danh ddn, bdn danh trdng Ddng Vdn<br /> khdng ed gi trong bfing sQ, md tai ldm sd,<br /> de keu. Vua nghe biet, bao thi thfin rdng:<br /> chdp sQ, thiic khd cd ngUdi ldm td't dUdc ...<br /> "Dat ra trdng Ddng Vdn cdt d^ nhQng ngUdi<br /> SQ de chdp viec hay, viec dd ciia vua, de<br /> khdng cd cho keu de than oan, the md tQ<br /> ldm gUdng rdn bao ddi sau... NhQng vi^c dQ<br /> trQdc den nay nhQng ke de'n keu chi la<br /> nho nhU: "NgUdi nUde khae den nUdc ta<br /> nhQng viec nho nhdt trong lang xdm. Nay<br /> hodc tha'y ngUdi di efiy nhUdng bd, ngUdi di<br /> ke ndy tQc gian vi bi trach phat, dam danh<br /> dUdng nhUdng dudng, chfnh sU cdng bfing,<br /> trdng de keu nham, thi cai thdi gian ngoan<br /> kien tung thanh thda ma khen ngdi, cd<br /> t$ bae lai cang qua ifim! Cd le vi dan tue<br /> nhien nen chon Ifiy de ghi 6 sii xanh..." (79).<br /> ngdy mot kieu bac ma de'n the ehdng; ben<br /> sai Tam Phap ty tra xdt, x^ Phii doan Trfin 3.13. Ca quan chuyen gidm sdt phdn<br /> Tii Dinh bi each lUu vi da danh gia re san bien cung dQdc dQa ra xet xQ vi khdng ldm<br /> vdt cua dan de di den dan di kien nham, trdn nhiem vu<br /> Phii thQa Nguyin VSn Cfin cd y benh viic Vien Dd sat, cd nhi^m vu Id Dai ngii sii,<br /> cho ldm thi bi giang 3 cfip, lUu. NgUdi dan kinh tra viec an, vi?c kien, da lau vfin<br /> danh trdng de keu bi phat 100 trUdng (76). khdng tim ra sii thiic, eung Id bfit liic. Giao<br /> 3.10. Cdc quan lai tdu hdc ldn nhau ca cho Bo Lai nghi sii (80).<br /> Cac Ngii sii Nguyin Xuan Canh, Tau trinh ve tri toi tham nhung - Vi?n<br /> Nguyin Qudc Hoan lai tau hfic rfing L i bo Cd mat tau ndi: Sau khi loan lac, tuyen bd<br /> ThUdng thu Phan Huy Thiie liia cii quan cfin ngUdi, cd khi khdng do khoa muc xufit<br /> trUdng Hd Noi, phfin nhieu Id cho thuoc than, ed khi phfin nhieu tU each khdng hdp,<br /> IS Rghien ciiru Ljch sit. s6 4.2009<br /> <br /> nhQng bon tao bao canh tranh dUde tien, 3.15. TrQdng Ddng Que, Nguyen Tri<br /> md te tham nhung sinh ra, nen gfin day d PhQdng, Ldm Duy Thiep, Nguyin Ddng<br /> phu huyen cac hat, trong dd nhieu ngUdi Giai, Phan Thanh Gian ddng sd tit qud<br /> sach nhieu de dan khong dUde yen; vdy cac trdch vi viic khdng ldm trdn trach nhiim<br /> tinh tQ Thanh Hda trd vdo Nam xin do (nhUng noi dung cd an y phan bien vdi nha<br /> quan tinh xet ro vien phu huyen, ngUdi vua)<br /> ndo tham nhung, tQc thdi phai hdc tri va "Nay bpn chiing tdi lai nfim giQ then<br /> ngUdi tu each khdng hdp, tU len Bo Lai xet chd't chfnh tri. NgUdi giQ viec cfit nhfie thi<br /> xvt (81). khdng hay ehpn Ipc eho quan trUdng dUde<br /> 3.14. TrQdng Qud'c Dung tdu vi yiu cdu trong sach ma ke hay ngUdi dd chUa ph§n<br /> chinh ddn chinh sQ biet dUdc, ngUdi giQ tdi chfnh thue khda,<br /> Phong thu dan kfn trinh bay 5 viec: khdng hay tuyen dUdng ldi trach ma bon vd<br /> vdt, due khoet chUa trQ het. Quy thfin<br /> "1. Xen tiiu dung: Bd xa xi theo kiem<br /> hudng d long thanh, ma ngUdi coi viec te le<br /> Ude, pham dd chau ngoc khdng phai dung.<br /> ciia nha nUde, khdng hay giQ het long kfnh.<br /> Chi cfin ben chfic moc mac khdng trang sQc<br /> Nhan tinh khdng ai la khdng mudn nghi<br /> long Ifiy... thi ddi so'ng cua dan dUde ddi dao<br /> ngdi, ma ngUdi coi viec binh khdng biet<br /> md coi gd'c eua nUde se ben vQng<br /> thUdng dan khd nhpe; ngUdi coi vifc hinh<br /> 2. Thiidng viic hinh nguc: Trieu dinh phap, khdng hay giQ long ngay thfing, udng<br /> diing phdp ngdn ke gian, ran ke ac, xa ldi lam cdn nhieu; ngUdi coi cdng viec lam,<br /> tha toi... diing ldm trai le, ehUa hay khoan nhe sQc<br /> 3. Chgn Igc trong ngg.ch quan lai: Trieu ngUdi. Tim ra ed, sd di trai pham khf hda<br /> dinh diing ddt da dfiy dii, ddt quan dfin dfin cua trdi, Id bdi nhQng thQ dd.<br /> nhieu them, md gfin day nhQng ngUdi hieu<br /> Bpn chung tdi chUa biet ldm ra the nao,<br /> sU hodc cd xin phan chia phu huyen, ddt<br /> cui mong chufin eho dem bpn chung toi hoi<br /> them quan lai, vien chQc so' len da nhieu,<br /> ve toi khdng ldm trdn chQc vu, ngd hfiu hdi<br /> khdng khdi sinh ra ton nhieu dn hai. Nay<br /> lai long trdi sdm cho mUa xudng de eho thoa<br /> xin giam bdt.<br /> thiep long mong ciia dan. Vua xem ldi tau<br /> 4. Bdt vdn thQ: Gifiy td cfin ed the 1$ cdt cung tu nhdn loi, nhan du dai thfin Ifiy y<br /> yeu. Neu gifiy td nhieu ma khdng them lai vua tdi cung kinh sd, khuyen rdn Ifin nhau<br /> vien thi khdng dii ngUdi lam viec. Nen rdi kinh sU lai dUdc mUa to, cae tinh cung<br /> pham cac gifiy td cham trUde ma giam bdt, tiep tue bao tin dUde mUa" (83).<br /> bo phien ddm md dung cdt yeu... 3.16. Dinh thdn ddng sd ngdn vua TQ<br /> 5. SQa lai thdi quen cua nhdn si: Nhan DQc gidm bdt chdi bdi de ddn dd kho (Sd<br /> si hoc tap ta't phai say me ve nhan nghia mang tfnh chfit ddn hdc)<br /> dao dQc rdi sau mdi phat ra ldm van Vua (Tu DQc) di chdi nhd nghi mfit cl<br /> chUdng, ldn thi cd the sQa nUdc giup dan, sdng Huong 5 ngdy. Khi trd ve khoa dao<br /> nho thi ed the siia minh chQa tue, mdi la dang sd can: (Dai lUdc ndi: Thanh chii sdm,<br /> thiic dung. Nhan si phai gdm vdn va hanh. tdi c6 thUdng sd chdi, vui cd thUdng ky; nay<br /> Xin sfic ehi xud'ng: chdm theo nghia ly, s^a (be ha) di chdi lau den 5 ngdy, thdnh rdo<br /> lai cho khi hdn hau, duy tri cho nhan tam che mdn vay vai each cung cd khong d u ^<br /> phong tue cae ndi dUdc td't" (82). nhu ndi thanh vang ao ndng; ben song<br /> l6 chijrc va thxfc hi&i nhi^m vu... 19<br /> <br /> thdng tudng, dUdng di nhieu nga, sQ 3.18. TQphdn bien din phdn Qngxd hdi<br /> nghiem mdt khae hfin ndi them cao cung Thdng dd'c Hoang Ta Viem tau ndi: "Cao,<br /> thfim, lai them dem ke den ngdy, quan Hnh Lang, Thfii, Tuyen mfiy ndm nay bi giac tan<br /> hoc lp chd sUdng nfing, tudng long thanh pha, toan do quan lai d bien gidi khdng<br /> thUdng cung bfit nhfin. TQ nay be ha bfit kheo vo ve md ra. Ngay nhU bpn giac ndi<br /> thfin cd ngii chdi dau, xin trong 1 ngay thi len da cd cau: "Gie't het bpn quan lai tham<br /> trd ve. Vua bao rfing; Ndng qua phai di 6" (87). Hinh thQc cao nhfit la "phan bien<br /> hdng mat... (84). bfing vu khf ehdng doi lai trieu dinh", khien<br /> Vua Tii Due hay di chdi hdnh cung cd nhieu eupe ndng dan khdi nghia. Cae<br /> Thuan Triie sdn bfin chim. Hoang Ta Viem cdng trinh nghien cQu ve khdi nghia ndng<br /> dang sd can: "... Xa gia vua di den dau, ddn thdi can dai, tfnh tdng sd tQ Gia Long<br /> dfing trUde, dfing sau phai trdn tranh, da de'n Tu DQc ed tdi hdn 400 cupe khdi nghia<br /> hai vi$c budn, lai hai vi^c lam rupng, quan eiia ndng dan chd'ng lai trieu dinh.<br /> si theo hfiu, hodc phai ddi phai ren, hodc rdt<br /> Nhin chung lai, nhQng tau sd dang len<br /> sinh dm, ldm luy den dQc tdt, ehfing ciing<br /> cac vua chua thdi phong kien, nhQng ldi<br /> nhieu U?<br /> ddn hae cac hdn quan, gian thfin, ninh<br /> Vua bao rfing: "... Ta bi benh ufit khdng thfin, nhQng ldi len an chi trich cac thdi hU<br /> vui da lau, ehi cd each tieu khien nhU the tat xfiu ciia vua va trieu dinh ma cac tri<br /> mdi ldm dUdc viec, cho nen khdng biet toi thQc phong kien yeu nUde thupc cac td chQc<br /> loi" (85). nha nUdc cung nhU eua nhan dan da ndi d<br /> 3.17. Phdn biin cda ddn bi vua trdch tren, deu la ket qua ciia sU giam sat, kiem<br /> phat soat lau ddi ciia nhieu quan lai vd nhan<br /> Thdi Nguyen cd ngQdi 6 Ngh? An la Le dan. NhQng nhd tri thQc tieu bieu da tap<br /> Diim ddn gia vua dang ndi 8 dieu: hdp lai de phan bien len vua vd trieu dinh.<br /> 1. Cfim cung hp khdng Ifiy dUdc nhau; 2. rV, Tong k e t lai<br /> Cfim ta dao; 3. Ldp thi vo; 4. Ban phdp thi Cd nhQng dd'i tUdng vd muc tieu giam<br /> vdn; 5. Dinh viec danh thue cQa quan va sat, phan bien nhU sau.-<br /> ben; 6. Doi y phuc. 1. Gidm sdt, phdn bien vi hdnh vi, trdch<br /> Vua xem ndi: "TQ trUde de'n nay md rpng nhiem cda nhd vua, dd'i tUdng Id cae vi vua<br /> dUdng ndi thdt mud'n biet het noi khd 5 khdng anh minh nhU vdi Trfin Du Tdng, Le<br /> hUdng thdn, neu ke dan mpn khdng danh Thai Tdng, Le TUdng Due, Mae Mdu Hdp,<br /> vi, ed biet dich thfiy ro viec gi, cho dUdc cQ Tu DQc.<br /> vi?e tau thfing, gian hodc niia tning niia<br /> 2. Gidm sdt, phdn biin vi qudn sQ nhQ<br /> sai, eung khdng nd vdi qud trach. Den nhU<br /> ciia Tran Thu Dp, Trfin HUng Dao vdi eac<br /> vi^e ldn cua nUde khdng phai Id thUdng dan<br /> vua Trfin trong khang chien ehdng Nguyen;<br /> dUde dii biet. Id sd lam hdn hao le phai cua<br /> ciia Le Tich, TrUdng Dd phan Qng vdi vua<br /> nude. Nay Le Diem dam dem vi$c phan<br /> Trfin Due Tdng khi vua quyet di danh<br /> phong vd qudn vu la vi§e tm trpng dai md<br /> Chiem Thdnh bi tii trdn.<br /> ndi bay ban can, neu khoan hdng ma tha<br /> thi sao eho nghiem dUde hinh phap? Vdy 3. Gidm sdt, phdn biin vi kinh te, vdn<br /> giao xudng Bp Hinh nghiem nghi". Rdi hda, xd hdi nhU ciia Ly Cdng Ufin ve vi?c<br /> Diim bi toi tram giam hdu (86). ddi dd, cua TrUdng Han Sieu ve bien dao<br /> 20 Rghien cijru Ljch stir, sg 4.2009<br /> <br /> Phat thanh me tin di doan, ciia sQ gia Le 9. TQ gidm sdt, phdn bien khdng dat<br /> Nghia ve viec chdp Thiic luc nhu mpt thQ hiiu qud, ddn de'n phdn Qng xd hdi<br /> phan bien mong vua Le Thanh Tdng xem Nhu ldi tau eua Hoang Ta Viem ve ndng<br /> sii de tu siia minh; cua Bp Cong trieu dan ndi ddy cho'ng trieu dinh d Thai<br /> Nguyin tau ve sii dung ngdn ngQ Han - Nguyen. Hay nhU nhieu cupe khdi nghia<br /> Viet; eua Dinh dien sQ Nguyen Cdng trQ nong dan ehdng trieu dinh cl Thai Binh, Hai<br /> tau ve tri an vd khan hoang. DUdng ma vua phai sai Nguyen Cdng TrQ,<br /> 4. Gidm sdt, phan biin vi cd chi to chQc Le Hoan, Hoang Cao Khai di ddn dp.<br /> vd diiu hdnh bo mdy nhd niidc nhU eua Ly Nhu vay, cac vi vua anh minh eua cac<br /> Dao Thanh, Td Hien Thanh thdi Ly, eua trieu dai xUa, sau khi nhdn dUde cac ldi<br /> Ngd Chf Hoa va Le Bat TQ thdi Le Thfin khai, cac sd tau, ldi tau trinh, ddn hdc... da<br /> Tdng; cua TrUdng Ddng Que, Nguyin Tri dUa xud'ng bach quan bdn luan, xem xdt, de<br /> PhUdng, Lam Duy Thiep, Nguyen Dang ehinh siia. chfnh sach, che dp cua trieu finh<br /> Giai, Phan Thanh Gian ve ehi'nh sU cd chd va de dieu hanh cac edng viec vi ldi fch qudc<br /> dd nat cfin chinh siia. gia vd eua nhan ddn. Nhd vdy, ma da cd<br /> 5. Gidm sdt, phdn bien vi trdt tQ, tri an nhQng thdi thai binh, thinh tri, day dQdc xa<br /> nhu cua TrUdng Qud'c Dung, Nguyen Cdng hpi tien len. Cdn nhQng vua chua khong<br /> TrQ cung nhieu quan lai cap tinh, huyen anh minh thi ehdng nhQng khdng thiic hien<br /> dang len trieu Nguyen ve viec cac quan lai nhQng yeu cfiu dUdc neu ra trong eac ldi<br /> che dfiu gidc eUdp, cUdng hao chiem doat phan bien md cdn cd khi phan bac lai hodc<br /> rupng da't, cua Nguyen Duy Thi ddi Le The tra thu, len an, tri tdi ddi vdi nhQng ldi le<br /> Tdng, LUdng Dfic Bfing ddi vua Le TUdng thfing thfin eua qufin thfin hodc eiia thUdng<br /> Due. Tfit ca deu Id khuyen can nha vua tU dan.<br /> siia minh va stta sang chfnh sU. V. Ke thvfa di s a n lich aii ve giam<br /> 6. Gidm sdt, phdn biin ddi vdi cdc doi sat, p h a n b i e n<br /> tQdng long quyin, tham nhung nhU cua Qua thiic te lich sii ke tren chung ta cd<br /> Chu v a n An thdi Trfin Du Tdng, eua the tii hao rfing trong truyen thdng diing<br /> Nguyin Binh Khiem, Giap Hai thdi Mac nUdc va giQ nUdc, dng cha ta da quan tam<br /> Mau Hdp, cua Vien Cd mat thdi Nguyin. xay diing mpt ed che giam sat eiia nha<br /> 7. Cdc quan lg,i gidm sdt, phdn biin, ddn nude vd mud'n nghe tieng ndi phan bien<br /> hdc ldn nhau tdu lin vua nhU ciia eac NgU tnic tiep hay gian tiep eua nhan dan de<br /> sii Nguyin Xuan Canh, Nguyin Qud'c Hoan xay diing dat nUde, phat trien xa hpi.<br /> ve nhQng hanh vi sai trai ciia mpt so' quan Trong eac eupe chien tranh giai phdng dan<br /> lai khae. tpc hay bao ve dpc Idp dan tpc, nhQng<br /> 8. Quyin gidm sdt, phdn bien cua ddn hanh dpng phan boi dan tpc, nhQdng bp,<br /> khdng dQdc tdn trpng nhU mpt ngUdi dan cl hodc dau hdng ke thu deu bi phan dm, hi<br /> ThQa Thien danh trd'ng Dang Van keu oan, nhan dan len an thdng qua ed che giam<br /> vua qud trach, phat danh 100 trUdng, quan sat, phan bi^n, theo the thQc phong kien,<br /> Phii doan ThQa Thien bi each chQc, hay ciia nhu tren da trinh bay.<br /> Le Diim d Nghe An dUa y kien ed tfnh chfit Nha nUde Cfich mang Vi^t Nam ra ddi tQ<br /> phan bien len vua, bi vua xii an tram giam ndm 1945 dUdc xay diing theo nguyen ly<br /> hdu. Chu nghia Mac-Lenin va Tu tudng Hd Chf<br /> Tdchtrcvajhuc h i ^ nhi^m vu. 21<br /> <br /> Minh, la nha nUdc "cua dan, do dan, vi dan" - Dinh chQc bfit giam bfit cQ nhan vien<br /> nen coi trpng viec ke thQa vd phat huy nao trong Uy ban Nhan dan hay Chfnh phu<br /> truyen thdng yeu nUde, trpng dan. Trong da pham ldi trUde khi mang ra Hpi ddng<br /> truyen thdng dd ed viec xay diing cd che td Chfnh phu hay toa an ddc bipt xdt xQ.<br /> chQc giam sat, phan bien, nhUng Id lam - Ban thanh tra cd the truy td tat ca cae<br /> theo tu tUdng ly ludn va phUdng phap mdi viec da xay ra trUdc ngdy ban bd sfic lenh<br /> cd tfnh each mang. Dd la vQa ed cac ed quan nay.<br /> dan cii (Qudc Hpi, Hpi ddng nhan dan eac<br /> Nhu vay, nhiem vu giam sat da dUde<br /> cfip) vd cac ed quan nha nUde nhU Ban<br /> thiie hien ngay khi Chfnh phii Viet Nam<br /> Thanh tra Chinh phu, Bp Tu phap, vien<br /> Dan ehu Cpng hoa mdi ra ddi (d dieu 1).<br /> Kiem sat... lai Id vQa ifing nghe y kien<br /> nhan dan qua nhieu ngudn, nhieu kenh Cdn nhiem vu phan bien ma trong lich<br /> thdng tin tQ cac td cHQc Dang, td chQc qufin sit gpi la tau trinh, xet hach, dan hdc thi<br /> chung md bao chum nhfit la Mat tran dan nay ban thanh tra nhdn ddn khieu nai<br /> tpc thdng nhfit. eiia nhan dan ddng thdi xem xet cac tai<br /> lieu gifiy td cua cae cd quan nha nUde rdi<br /> Dang cd Ban Kiem tra trung Qdng... Ddc<br /> quyet dinh cd nhQng nhdn x6t, sQa ddi...<br /> bipt la cac ky Dai hpi Dang, tfit ca cae dang<br /> (88).<br /> vien deu thdng qua Dai hpi Dang bp eac cfip<br /> Trong sudt cupe khang chie'n trUdng ky<br /> ma thao luan, ddng gdp y kien vdi Dai hpi<br /> ehdng Phap, Ban Thanh tra Chinh phii lien<br /> cfic cfip va Dai hpi Dang todn qudc. Dieu dd<br /> tiep dUdc xay diing mdi, bd sung them<br /> eung bao hdm y nghia giam sat, phan bien<br /> thanh vien. Thang 5-1950, Ban Thanh tra<br /> vdi cac hoat dpng ciia Nhd nUde va cae nhd<br /> Chfnh phii mdi dUde thdnh lap mdi do cu<br /> lanh dao Dang ve trach nhiem vdi dan, vdi<br /> Hd Tung Mdu la trUdng dodn, ddng chf<br /> nUdc.<br /> Trfin Ddng Ninh ldm uy vien. Ban da di<br /> Ngay sau ngdy Cach mang thang Tam thanh tra, kiem tra eac lien khu khang<br /> thanh cdng, Chii tich Hd Chf Minh da sdm chien. PhUdng cham lam viec nhU Chu tich<br /> eho thdnh lap Ban Thanh tra eiia Chi'nh Hd Chf Minh da chi dao Id: "NgUdi di kiem<br /> phii. Ngay 14-11-1945, Hpi ddng chinh phu tra thanh tra phai nghe bfing hai tai, phai<br /> da ra Nghi dinh thdnh Idp Ban thanh tra nghe nhieu tieng chudng, ddng thdi phai di<br /> ddc biet eua Chfnh phu, dQng dfiu la cu Bui sat thuc te "trdm nghe khong bfing mpt mfit<br /> Bfing Dodn vd uy vien la ddng ehf Cu Huy thfiy".<br /> c a n . Sfic Ipnh thanh lap Ban thanh tra dac<br /> Mpt sU kipn ndi bat la da dUdc nghe y<br /> biet ban hanh ngay 23-11-1945, gdm 8 dieu:<br /> kien phan bien cua nhdn dan ve vu tham<br /> 1. Giam sat tfit ca cac edng vipe va cac nhung eiia Dai ta - Giam dd'c Nha quan nhu<br /> nhan vien ciia Uy ban Nhan dan vd cae cd Bp Qudc phdng Trfin Du Chau. Mpt dai<br /> quan ciia Chinh phu. bieu Qud'c hpi da phat hien va td gidc Trfin<br /> 2. Cd todn quyen: Du Chau va ddng bpn pham tdi tham 6,<br /> - Nhdn cae ddn khieu nai cua nhdn dan quan phiet trong quan dpi. Chu tich Hd Chf<br /> Minh, Chi'nh phu vd Bp Qudc phdng da<br /> - Dieu tra hoi chQng xem xdt cac tai lieu<br /> cha'p nhan ldi phan bien cua Ban Thanh tra<br /> gifiy td ciia Uy ban Nhan dan hoae cac cd<br /> Chfnh phu. Ngay 5-9-1950, toa an quan sU<br /> quan ciia Chfnh phii cfin thiet eho cdng viec<br /> tdi cao da md phien toa xdt xii vk ket tdi tii<br /> giam sat.<br /> 22 Rghien ciJru Ljch siir. sg 4.2009<br /> <br /> hinh vdi Trfin Du Chau. Chu tich Hd Chi hdn 17.660 ban thanh tra ed sd vdi tren<br /> Minh da phe duyet ban an (89). 367.000 can bp (92).<br /> Ban Thanh tra Trung Udng cdn nhdn TQ ndm 1981 cho den ndm 1986, tinh<br /> dupc nhieu thU khieu to'. NhQng khieu td hinh thanh tra dUdc thiic hipn tdt dUa den<br /> deu la nhQng ldi phan bien cua nhan dan, Nghi quyet dai hpi VI cua Dang coi trpng<br /> cu the nhu ndm 1957, Ban Thanh tra cdng tac thanh tra theo phUdng cham md<br /> Trung Udng da nhan dUde 3.998 thU khieu Dai hpi de ra la nhin thfing vao sQ thdt,<br /> to', ehUa ke 2.037 ngUdi tnic tiep den Ban danh gia diing sQ that, ndi rd sU t h a t TQ<br /> Thanh tra khieu nai (90). Mpt sd trong sau dai hpi VI, thanh tra nhan dan da nhdn<br /> nhQng thU khieu td ndy mang y nghia phan dUdc nhieu y kien phan bien qua cac ddn<br /> bien eiia dai chung, cung nhU trong lich sQ, thu khieu nai, td cao. Cu the ndm 1987 da<br /> cae trieu dai phong kien da ddt ra trdng cd 172.291 ddn thU khieu nai, tdcao, trong<br /> Ddng Van de nghe nhan dan ndi. Den thdi dd ed tdi 12 can bp bi td cao la Bp tnidng,<br /> ky xay diing ehu nghia xa hpi trong toan ThQ trUdng hodc cap tUdng dUdng, 19 Bf<br /> qude tQ 1975 trd di, Ban chfip hanh Trung thu, Chu tich tinh, thdnh phd, 78 can bp<br /> Udng Dang da coi trpng viec ndy nhU Bao cfip cue, vu, vien... (93).<br /> cao chinh tri tai Dai hpi Ifin thQ IV cua Nhiem vu giam sat phan bien nhU vdy<br /> Dang da nhfin manh: da dUde thiic hien rpng rai tQ cfip cd sd cho<br /> 'To chQc kiem tra chat che va nghiem de'n cfip trung Udng. Nhd vay ma vipe thiic<br /> tue sU hoat dpng cua cac cd quan nhd nUde hien Nghi quyet Dai hpi VI cua Dang ve sQ<br /> la bien phap rfit quan trpng de nang cao nghiep ddi mdi todn dipn trUde het la ddi<br /> hipu liic cua nhd nUde. Cd cfiu kiem tra bao mdi tu duy ddc biet la tU duy kinh te da<br /> gdm hp thd'ng tii kiem tra trong bp may nha dem lai hieu qua to ldn. Tiep theo Dai hpi<br /> nUde, sU kiem tra cua Dang va eiia cac td VI, Dai hpi VII ciia Dang, ke ca dai bieu dai<br /> chQe qufin chung. Kiem tra phai thanh mpt hpi giQa nhipm ky khoa VII da gdp phfin to<br /> cd che budc tQng td chQc, tQng can \>q, tQng ldn vdo vipe ddi mdi tU duy nhd thiic hipn<br /> ngUdi dan tuan thii hien phap vd phap cae vfin de qua sii giam sat phan bipn.<br /> luat... Nhan dan sQ dung quyen eiia minh Trong vipe xay diing eUdng linh vd chien<br /> theo hien phap vd phap luat de dau tranh lUdc ciia Dang vao dau nhQng nkm 90, cdng<br /> vdi nhQng hanh dpng sai trai trong viec tac giam sat va phan bipn da gdp phfin tfch<br /> quan ly kinh te, vdn hod, ddi sd'ng, buoe eac ciic vdo viec thiie hien cUdng Hnh va chien<br /> cd quan nhd nUde thiie hien dung vd td't lUde. Cu the nhu rieng ndm 1992, cac<br /> quyen lam chii tap the ciia nhan dan" (91). nganh thanh tra da de xufit 4.480 kien nghi<br /> Den thdi ky cdng nghiep hoa, hien dai chfin ehinh cong tac quan ly eua cae cfip,<br /> hoa, nha nUdc coi trpng thanh tra nhan cac nganh, cac ddn vi trong dd ed 78% sd<br /> dan. TQ ndm 1981 trd di da xay diing cae td kien nghi da dupe tiep thu siia chQa. Dang<br /> chQc thanh tra nhan dan va thanh tra cong ke la cd 289 kien nghi da dUdc cac bp vk iiy<br /> nhan tai cac cd sd. Cd nhieu tinh thdnh ban nhan dan cac cfip chfip nhan bd sung...<br /> trong ca nUde thanh lap dUde ban thanh tra (94).<br /> tinh. Cd tdi 4.124 xd tren tdng so' 8.147 xa Cho den nay, sii nghiep ddi mdi thu dUpc<br /> da thdnh lap Ban Thanh tra nhan dan. nhieu ket qua mpt phfin Id nhd Dang vk<br /> Tong cpng ndm 1981, trong ca nUde cd tdi Chfnh phii da phat huy dan chii coi trpng y<br /> T6 chuc va ftuc hi&i nhiem vu. 22<br /> <br /> kien cua nhan dan. Tuy vdy, eho den nay, a. Chu trUdng tdp the hoa ndng nghiep<br /> hoat dpng cua Ban Thanh tra cae cfip cung mpt each nhanh ehdng, quyet dinh sdm dUa<br /> mdi la kiem tra, thanh tra, giam sat va hdp tac xa tQ thf diem len bae cao phd bien.<br /> phan bien tdi cae cd quan tQ cap Bp trd Viec lam nay da nhdn dUdc y kien phan<br /> xudng ma ehua lam dUde viec kiem tra bien eua can bp Trung Udng va dia phUdng,<br /> ngUde len tdi cae cd quan phu trach cao cfip thdm ehf ed nhQng phan Qng tfch ciic ehdng<br /> nhu Chu tieh nUdc, Chfnh phu va Trung hdp tac hoa mpt each d at, nhUng nhQng ldi<br /> Udng Dang, tUa nhU trUdc kia ed nhQng ldi phan bien dd eung khdng dupe chfip nhan<br /> tau trinh, ddn hdc edng khai den ca nhd lai eon cd ndi thi hanh sQc ep tQ tnic tiep<br /> vua va trieu dinh. Hipn nay, cae cupe chfit den gian tiep... Sau ndy, sU tan ra cua<br /> vfin trong Qudc hpi cung bUdc dau thiic nhieu hdp tac xa ndng nghiep, nan thieu<br /> hipn nhiem vu ndy. ddi diin ra, d i n den sU kien khoan chui<br /> trong nong nghiep. Dd la hau qua cu the<br /> VI. Nhiifng kinh nghiem lich sijf va<br /> nhfit cua vipe thieu nghe y kien phan bien<br /> bai hoc lich aii<br /> ciia can bp va nhan dan.<br /> Trong hdn ntta the ky qua, tuy chung ta<br /> b. Chu trUdng cai tao xa hpi ehu nghia<br /> da ke thQa vd phat huy dUde nhQng mdt<br /> trong edng nghiep cung vdi tU duy mud'n<br /> tfch ciic ve giam sat, phan bien eua dng<br /> dUa quan he san xufit tien tien len trUde rdi<br /> cha, nhUng cung cdn cd nhQng thieu sdt<br /> kdo lUc lUdng san xufit lac hau len sau mpt<br /> nghiem trpng.<br /> each nhanh ehdng qua each mang khoa hpc<br /> 1. Dang ke nha't Id sai Ifim ta khuynh, - ky thuat, nen da quy nhieu chu tieu thii<br /> duy y ehf trong cai cfich rupng dfit vd chinh cdng nghiep 6 Hd Npi vd cac tinh phfa Bfic<br /> ddn td chQe nhU Trung Udng Dang da kiem len tu san de cai tao. Rdi sau lai mudn ap<br /> diem va thQa nhdn, nhUng vipe nghe phan dung bien phap nay d mien Nam sau khi<br /> bien ciia cdn bp va nhan dan ve viec ndy giai phdng, nhUng nhd nghe phan bien ciia<br /> trong khi dang tien hdnh cdn chUa that can bp va nhan dan mien Nam nen da<br /> thoa dang. Cu the trong so' can bp cao cfip ngQng lai kip thdi. Mdc dfiu vdy, cupe cai<br /> eiia Dang da cd mpt so' ddng ehf qua tiep tao tu san d mien Bfic va bUde dfiu d mien<br /> sue thiic tiin (eung ed y nghia Id giam sat) Nam cung dd dUa lai sU giam sut dang ke<br /> cd kien nghi phan bien ve chu trUdng cai nen edng - thUdng nghiep ciia ca nUde.<br /> each rupng dat cua Trung Udng ed yeu to'<br /> Ddn cQ mfiy viec tieu bieu ke tren chung<br /> giao dieu lam theo edng tac phan phong ciia<br /> tdi mud'n ket luan la:<br /> Trung Qudc, tidu bieu nhU ddng ehf Trfin<br /> Huy Lipu (xem Tap chf Xu"a vd Nay, so'297, Ong cha ta da de lai di san quy bau ve<br /> (XII-2007), trang 16-29). tinh thfin trpng dan, nghe sU giam sat,<br /> phan bien ciia nhan dan, nhfit la d eac trieu<br /> NhUng kien nghi dd da khdng dUde chfip dai thinh tri. Trong Cach mang thang Tam<br /> nhan. vd trong hai cupe khang chien, chung ta da<br /> 2. Tu duy chii quan, duy y chf, cho rfing: biet ke thQa vd phat huy nhQng mat tfch<br /> Cd the dUa quan hp san xufit tien tien len ciic ciia eac di san nay. Cdn nhQng thieu sdt<br /> trUde de kdo theo liic lUdng san xufit (tuy ke tren chung ta cfin tim 6 di san tieu ciic<br /> cdn kha lac hau) len sau... da dUa den hai cua che dp phong kien (doe tdi, doe doan) vd<br /> sai Ifim: kinh te tieu ndng (chii quan, ta khuynh,<br /> 24 R g h i ^ curu Lich sir. s6 4.2009<br /> <br /> duy y chi) dUa den thieu dan ehu, dieu md phong kien (cd the vdi mpt ten gpi khac).<br /> chung ta ludn ludn dUa ra Id phai canh giac Tfit nhien ngQdi chdp Thiic luc phai that<br /> de phdng... trung thiic. Nha nUdc cd quy che ldm vi$c<br /> Do'i vdi ed che td chQe trong he thdng cho ngUdi chdp ThQc luc phai tuan theo.<br /> chinh tri hipn nay thi di san lich sii ke tren NgUde lai, Nha nUde, cac nha lanh dao cung<br /> cd nhQng diem tfch cUc md chung ta da ke coi Thiic luc nhu mpt loai hinh giam sat,<br /> thQa va phat huy. phan bipn de nghien cQu, chfit Ipc Ifiy<br /> nhQng sii kien chfnh xac, nhQng y vd ldi<br /> Ve td chQc xUa gdm cae ed quan nha<br /> phan bien dung dfin de sii dung vdo vipe ddi<br /> nude nhu Hien ty, NgU sQ ddi, Vien Do sat,<br /> cfic Gian nghi dai phu, thi ngay nay nhiJng mdi td chQe va cd che lanh dao, quan ly vk<br /> ed quan ke tren dUde thay the bfing ban thiic hien.<br /> Thanh tra Chfnh phu, va cae Ban Thanh 3. Tdng phong cho mpt sd ngUdi trung<br /> tra nhan dan, Vien Kiem sat, bp may tU thiie dUdc dai chung nhan dan tfn nhipm<br /> phap vd td chQc luat sU... chQe hdm Gian nghi dai phu nhU xUa. Cdn<br /> chQc danh vd nhipm vu thi cd the ddi mdi<br /> Tuy vdy, ehdng ta nin ke thQa vd phdt<br /> eho phu hdp vdi hien nay.<br /> triin them d nhQng mat ditdi ddy:<br /> 4. Ddng thdi Id phai tdng cQdng quyen<br /> 1. Chung ta khdng theo che dp da dang<br /> han va nhipm vu giam sat vd phan bien eiia<br /> vd cd che ludng vien nhU d nhieu qud'c gia<br /> cac td chQc chinh tri va eua nhan dan. Mpt<br /> tu ban chii nghia hipn dai, nhUng trong he<br /> vai thf du cu the nhU:<br /> thdng chfnh tri hipn nay cung nen theo<br /> truyen tho'ng dng cha xay diing mpt ed quan "ThQ nhdt, Chi thi sd 30/CT/TU cua Bp<br /> chuyen giam sat vd phan bien cdng khai, Chfnh tri ve xay diing vd thiic hien quy che<br /> dan chu va cd hieu liic (nhU kieu NgU sii ddn chii 6 ed sd cfin bd sung quyen h^n<br /> ddi vd Vien Dd sat xUa) vdi ten gpi va cac giam sat, phan bien eiia nhan dfin. Chi thi<br /> chQc danh mdi. Cd quan dd cd trach nhiem ghi Id: "Md rpng cae hinh thQc td chQc tii<br /> Id: Neu nhQng chii trUdng, chfnh sach do quan de nhan dan, edng nhan, can bp, cdng<br /> Nha nude de ra va thiie hien pham sai Ifim chQe tii bdn bac thiic hien trong khudn khd<br /> nghiem trpng de'n mQe dp nhU mfiy sai Ifim phap luat nhQng edng vipe mang tfnh xa<br /> da diin ra ke tren ma khong sdm phat hipn hpi hoa cao, cd sii hd trd eua chinh quyen,<br /> vd phan bipn thi cd quan dd phai chiu trach cd quan, ddn vi (nhU viec xay diing hUdng<br /> nhiem. ude, quy Ude Idng van hoa, xay diing td hod<br /> 2. Trong ed che giam sdt va phan bien giai, td an ninh, phong trdo vp sinh mdi<br /> hien nay, ngoai cae td chQc thanh tra, kiem trUdng, den dn dap nghia, giup dd ngUdi<br /> sat, tu phap, nen xay diing mpt cd che cho ngheo..." (95). NhU vdy, nhan dan chi phat<br /> phdp cac nganh khoa dUdc lam nhiem vu huy dan ehu thiic hien nhipm vu dan chii cl<br /> giam sat, phan bien va ed trach nhiem ed sd trong tii quan md ehUa cd cd ch^ dan<br /> giam sat, phan bien ve nhQng lanh viic ed chu ve giam sfit, phan bipn ddi vdi cac cd<br /> lien quan den chuyen mdn ciia minh, coi dd quan Nha nUdc tQ thfip den cao. Cfin bd<br /> nhu mpt nhiem vu khoa hpc. Rieng nganh sung.<br /> Sii hpc thi dUde tiep can vdi eac hoat dpng ThQ hai, Cd quan dan nguypn cl Quoc h^i<br /> ciia Nha nUde, Chinh phii, Qud'c hpi dUde hipn nen cd them chQc ndng giam sat, phan<br /> ldm nhipm vu nhU bien chdp ThQc luc thdi bien.<br /> Td chirc va thuc hien nhiem vu. 25<br /> <br /> <br /> Q u y e t d i n h t h a n h l a p Ban D a n n g u y e n hpi (96).<br /> ciia Uy b a n ThUdng vu Qude hpi ngay 17-3- N h u vay la B a n D a n nguypn mdi thu<br /> 2003 quy d i n h ve n h i p m vu, q u y e n h a n cua dpng tiep t h u y kien ciia n h a n dan vi bQc<br /> Ban d a n n g u y e n nhU s a u : xuc ma hp p h a i dUa len chQ chua ehu dpng<br /> - ThQ nhdt: Tiep cong dan, chu yeu la d a t r a mpt dinh che ve quyen giam sat,<br /> tiep n h a n de xQ ly, theo doi giai quyet cae p h a n bipn cua n h a n d a n do'i vdi cac cd quan<br /> kien nghi, k h i e u nai, to'cao ciia cdng d a n . Nhd nUdc.<br /> - ThQ hai: G i u p Uy b a n ThUdng vu Qud'c De t a i n a y la mdi me, vdi k h a n d n g cd<br /> hpi phdi hdp vdi Uy b a n T r u n g Udng M a t h a n , c h u n g tdi xin dUa ra k e t qua sUu<br /> t r a n To Qud'c Viet N a m tdng hdp y kien, t a m , n g h i e n cQu bUdc d a u va chan t h a n h ,<br /> kien nghi eiia cQ t r i q u a mdi ky dai bieu thfing thfin t r i n h b a y nhQng suy nghi,<br /> Qud'c hpi tiep xuc cQ tri. k i e n nghi cua m i n h , mong n h a n dUdc<br /> - ThQ ba: Tong hdp t i n h h i n h , giai quyet nhQng y kien dong gdp cua dpc gia de bd<br /> ddn t h u de bao cao Uy b a n ThUdng vu Quoc s u n g , sQa chQa.<br /> <br /> <br /> CHU THICH<br /> (55). Kham dinh Dai Nam Hoi die'n sU le, Noi (77). DNTL, tap XV, Chinh bien, 1834, Nxb<br /> cac trieu Nguyin bien soan. Nxb. Thuan Hoa, Hue Khoa hpc xft hpi. Ha Koi. 1965. tr. 211.<br /> in va phat hftnh, nam 1993, tap 14, tr. 70 - 71. (78). DNTL, tap XVIII, Chinh bien, 1836, .\xb<br /> (56), (57), (58), (59), (60), (61), (62), (63), (64). Khoa hpc xa hpi, tr. 51.<br /> Nhu tren, tr. 177, 191-192, 99-100, 120, 109, -115, (79). DNTL, tap XX, Chinh bien, 1838, Nxb<br /> 117, 121-122, 193-194. Khoa hpc xa hpi, tr. 76.<br /> (65). Dai Nam Thiic luc (DNTL), tap V (Chinh (80). DNTL. tap 26, Chinh bien (IH16-1847),<br /> bien), De nhi Ky 1, Nxb Khoa hoc xa hoi. Ha Noi, Nxb Khoa hpc xa hpi. Ha Npi, 1972, tr. 31.<br /> 1963, tr. 120-121. (81). DNTL, tftp 38, Chinh bien, 1886-1888.<br /> (66). DNTL. tap XV, Chinh bien 1834, Nxb Nxb Khoa hpc xft hpi. Ha Npi, 1978, tr. 29,<br /> Khoa hoc xa hoi. Ha Noi, 1965, tr. 369. (82), (83), (84), DNTL. tftp 27, Chinh bien,<br /> (67). DNTL, tap XVIII, Chinh bien 1836, Nxb 1848-1853, Nxb, Khoa hpc xa hpi, Ha Noi, 1973, tr<br /> Khoa hoc xa hoi, tr. 68, 69, 70. 59-62, 113-114,379,<br /> (68). DNTL, tap 19, Chinh bien 1837, Nxb (85), DNTL, tap XXXII, 1870-1873, Nxb Khoa<br /> Khoa hoc xa hoi, Hft Npi, 1968, tr. 215 - 216. hpc xa hpi. Ha Noi, 1975, tr. 25-26,<br /> (69). DNTL, tap 19, Chinh bien 1837, Nxb (86), DNTL. tap IX, Chinh bien (1828 • 1829),<br /> Khoa hoc xa hpi, Hft Npi, 1968. tr. 225. tr, 176 - 177,<br /> (70). DNTL, tap XXX, Chinh bien. 1863 - 1865, (87), DNTL, tap XXXII ( 1870-1873), Nxb Khoa<br /> tr. 127 - 129. hpc xa hpi. Ha Npi, 1975, tr, 75.<br /> (71). DNTL. tap XII, Chinh bien, 1833, tr. 58-59. (88). Lich Si? thanh tra Viet Nam 1945 • 1955 sa<br /> (72), Dai Nam ThUc Luc, tap I (Tien bien), Nxb thdo. Nxb Chinh tri Quoc gia. Ha Npi, 1998, tr, 15-16,<br /> Sd hpc, Hft Npi, 1962, tr. 6-8. (89), (90), (91), (92), (93), (94). Lich sd thanh<br /> (73), (74), (75). DNTL, tap IX, Chinh bien, 1828 tra Viet Nam 1945 - 1955 sa thdo, sdd, tr, 47-49,<br /> 67, 155, 178, 243, 293,<br /> - 1829, tr. 32-33, 104-105, 354.<br /> (95), (96), Tap chi Mat tran, so 50, thang 12-<br /> (76). DNTL, tap XV, Chinh bien, 1834, Nxb<br /> 2007, tr, 31, 11.<br /> Khoa hoc xa hpi, Hft Noi. 1965, tr. 128.<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2