Tổn thương phổi kẽ ở bệnh nhân xơ cứng bì hệ thống

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> TỔN THƯƠNG PHỔI KẼ Ở BỆNH NHÂN XƠ CỨNG BÌ HỆ THỐNG<br /> Lưu Phương Lan1, Hoàng Thị Lâm 2, Nguyễn Văn ðoàn2<br /> 1<br /> <br /> Bệnh viện Bạch Mai; 2Trường ðại học Y Hà Nội<br /> <br /> Tổn thương phổi là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở bệnh nhân xơ cứng b ì hệ thống.<br /> Mục tiêu của nghiên cứu là mô tả ñặc ñiểm lâm sàng và cận lâm sàng của tổn thương phổi kẽ trên bệnh<br /> nhân xơ cứng b ì hệ thống. Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 37 b ệnh nhân xơ cứng b ì hệ thống ñược ñiều trị<br /> tại Trung tâm Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng, b ệnh viện Bạch Mai từ 11/2012 ñến 8/2014. Các biểu hiện lâm<br /> sàng hay gặp gồm: ho khan, khó thở, ñau ngực, sốt, ran nổ ở phổi. Tổn thương phổi kẽ trên chụp CT<br /> scanner phổi ñộ phân giải cao: 84%. Rối loạn thông khí hỗn hợp 52%, rối loạn thông khí hạn chế 16%, ña số<br /> ở mức ñộ nhẹ, vừa. Có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa tổn thương phổi kẽ và FVC, FEV1, kháng thể<br /> kháng Scl - 70. Tổn thương phổi kẽ gặp khá phổ b iến ở b ệnh nhân xơ cứng b ì hệ thống với biểu hiện rối loạn<br /> thông khí hạn chế và kháng thể kháng Scl - 70 dương tính.<br /> Từ khóa: Xơ cứng bì hệ thống, tổn thương phổi kẽ, rối loạn thông khí hạn chế<br /> <br /> I. ðẶT VẤN ðỀ<br /> Xơ cứng bì hệ t hống là một bệnh mô liên<br /> <br /> cứng bì hệ thống bao gồm tăng áp mạch phổi<br /> <br /> kết ñặc trưng bởi xơ hóa của da và các cơ<br /> <br /> và tổn thương phổi kẽ. Mức ñộ phổ biến c ủa<br /> <br /> quan nội tạng, bất thường về hệ thống miễn<br /> <br /> tổn thương phổi kẽ trong xơ cứng bì hệ thống<br /> <br /> dịch và bệnh lý tắc nghẽn các mạch máu nhỏ<br /> [1]. Tổn thương phổi là một biểu hiện rất quan<br /> <br /> ñược phản ánh trong tiêu chuẩn chẩn ñoán xơ<br /> <br /> trọng và thườ ng gặp của xơ cứng bì hệ thống.<br /> <br /> cứng bì hệ thống [3]. Xơ hóa hai ñáy phổi là<br /> một trong ba tiêu chí phụ ñược Hội khớp học<br /> <br /> Người ta ước tính 80% bệnh nhân xơ cứng bì<br /> <br /> Hoa Kỳ sử dụng ñể chẩn ñoán xơ cứng bì hệ<br /> <br /> hệ thống có tổn thương phổi. Tổn thương phổi<br /> <br /> thống. Tỷ lệ ước tính của tổn thương phổi kẽ<br /> <br /> ñứng hàng thứ hai sau tổn thương thực quản<br /> <br /> trong xơ cứng bì hệ thống khoảng 25 - 90%<br /> <br /> và là tổn thương nội tạng thường gặp nhất,<br /> <br /> tùy thuộc vào phương pháp sử dụng và ñánh<br /> <br /> hơn nữ a, tổn thương phổi là dấu hiệu báo<br /> <br /> giá trên các loại xơ cứng bì hệ thống như xơ<br /> <br /> trước một tiên lượ ng xấu. Bệnh phổi hiện tại<br /> <br /> cứng bì khu trú hay lan tỏa [4].<br /> <br /> là nguyên nhân hàng ñầu gây tử vong ở bệnh<br /> <br /> Các tự kháng thể cổ ñiển kết hợp với xơ<br /> <br /> nhân xơ cứng bì hệ thống với ước tính tỷ lệ tử<br /> <br /> cứng bì hệ thống và ñược tìm thấy thường<br /> <br /> vong từ nguyên nhân phổi là 33% [2]. Có<br /> <br /> xuyên nhất là kháng thể kháng t opoisomerase<br /> <br /> nhiều biểu hiện phổi trong xơ cứng bì hệ<br /> <br /> I (hay còn gọi là Scl - 70) ñã ñược chứng minh<br /> <br /> thống như: t ràn dịch màng phổi, giãn phế<br /> <br /> luôn gắn liền với xơ hóa phổi [1].<br /> <br /> quản, u phổi, viêm phổi và viêm phổi do thuốc<br /> <br /> Với tất cả các loại tổn thương phổi kẽ, CT<br /> <br /> gây ra. Biểu hiện phổi phổ biến nhất của xơ<br /> <br /> scanner phổi ñộ phân giải cao có ñộ nhạy và<br /> ñộ ñặc hiệu cao cho việc chẩn ñoán xác ñịnh<br /> tổn thương phổi kẽ trong xơ cứng bì hệ thống.<br /> <br /> ðịa chỉ liên hệ: Lưu Phương Lan – Khoa Khám bệnh –<br /> Bệnh viện Bạch Mai<br /> Email: luuphuonglan77@gmail.com<br /> Ngày nhận: 25/01/2015<br /> Ngày ñược chấp thuận: 18/5/2015<br /> <br /> 24<br /> <br /> Khi có tổn thương phổi kẽ thường có rối loạn<br /> thông khí hạn chế, tuy nhiên chức năng phổi<br /> có thể bình thường hoặc giảm nhẹ [5]. Do ñó<br /> nghiên cứu này ñược tiến hành với mục tiêu:<br /> TCNCYH 93 (1) - 2015<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> Mô tả một số ñặc ñiểm lâm s àng, cận lâm<br /> <br /> 70% lý thuyết. Rối loạn thông khí hỗn hợp khi<br /> <br /> sàng của tổn thương phổi kẽ trên bệnh nhân<br /> <br /> cả FEV1/FVC < 70% lý thuyết và FVC < 80%<br /> <br /> xơ cứng bì hệ thống.<br /> <br /> lý thuyết.<br /> <br /> II. ðỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> 1. ðối tượng<br /> <br /> Số liệu ñược xử lý bằng phần mềm<br /> SPSS version 20.0 với các thuật toán sử<br /> <br /> Gồm 37 bệnh nhân xơ cứng bì hệ thống<br /> <br /> dụng: so sánh trung bình p < 0,05 ñược coi là<br /> <br /> ñiều trị tại Trung tâm Dị ứng – Miễn dịch lâm<br /> sàng, Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 11/2012<br /> ñến 8/2014. Các bệnh nhân ñược chẩn ñoán<br /> xơ cứng bì hệ thống theo tiêu chuẩn của hội<br /> Khớp học Mỹ và hội khớp học Châu Âu 2013.<br /> Tiêu chu(n l+a ch-n: bệnh nhân trên 18<br /> tuổi và chấp nhận tham gia nghiên cứu.<br /> <br /> có ý nghĩa thống kê.<br /> 4. ðạo ñức nghiên cứu<br /> Nghiên cứu không thực hiện bất kỳ một thủ<br /> thuật nào gây ra các tai biến nặng nề, gây<br /> nguy hiểm cho tính mạng bệnh nhân. Mặc dù<br /> vậy, các ñối tượng tham gia nghiên cứu sẽ<br /> ñược giải thíc h về kỹ thuật cũng như tai biến<br /> <br /> ñồng ý tham gia nghiên cứ u, suy ña tạng, có<br /> <br /> có thể xảy ra. Bệnh nhân toàn quyền từ chối<br /> tham gia nghiên cứu mà không cần giải thích<br /> <br /> bệnh phổi không do xơ cứng bì v. v…..<br /> <br /> lý do. Nhân viên y tế sẽ tư vấn ñầy ñủ về hiện<br /> <br /> Tiêu chu(n lo0i tr3: bệnh nhân không<br /> <br /> 2. Phương phá p: Mô tả cắt ngang.<br /> <br /> tượng bệnh t ật cho người bệnh, nếu có bất<br /> thường về kết quả chức năng hô hấp. Trong<br /> <br /> Cỡ mẫu ñược chọn theo cỡ mẫu lâm<br /> <br /> quá trình xử lý số liệu, hoặc ñăng báo, các<br /> <br /> sàng thuận tiện gồm 37 bệnh nhân trong thời<br /> <br /> thông tin về người bệnh ñược mã hóa, nên<br /> <br /> gian nghiên cứu.<br /> <br /> không ai biết bất cứ thông tin nào về người<br /> <br /> Các bước tiến hành nghiên cứu: Tất cả<br /> các bệnh nhân ñược thăm khám bằng khai<br /> thác tiền sử, triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm<br /> cận lâm sàng tại khoa Sinh hóa, thăm dò các<br /> <br /> bệnh, kể cả nhóm nghiên cứu.<br /> <br /> III. KẾT QUẢ<br /> 1. ðặc ñiểm lâm sàng<br /> <br /> dung tích phổi ñược thực hiện bằng máy HI<br /> <br /> Trong số 37 bệnh nhân thì có 28 bệnh<br /> <br /> 801 ño các thể tích và dung tích phổi như FVC<br /> <br /> nhân nữ, 9 bệnh nhân nam, tỷ lệ nữ/nam:<br /> <br /> (dung tích t hở ra gắng sức), FEV1 (thể thích<br /> <br /> 3,1/1. Lứa tuổi gặp nhiều nhất là 41 ñến 60<br /> <br /> thở ra gắng sức trong giây ñầu tiên), chỉ số<br /> <br /> tuổi chiếm 56, 8%. Tuổi trung bình 55,08 ±<br /> 11,04 (bảng 1).<br /> <br /> Gaensler (FEV1/FVC) và xét nghiệm miễn<br /> dịch tại Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm<br /> <br /> Biểu hiện lâm sàng thường gặp nhất là khó<br /> <br /> sàng, chụp CT scanner phổi ñộ phân giải cao<br /> <br /> thở 80,4%, ho khan 76,1%, sốt có 30,4% (biểu<br /> <br /> tại Khoa Chẩn ñoán hình ảnh. Phiên giải kết<br /> <br /> 2015<br /> <br /> 3. Xử lý số liệu<br /> <br /> ñồ 1).<br /> <br /> quả chức năng hô hấp: Chức năng phổi bình<br /> <br /> 2. ðặc ñiểm cận lâm sàng<br /> <br /> thường khi FV C ≥ 80% lý thuyết, FEV1/FVC ≥<br /> <br /> Trong số 37 bệnh nhân có 31 bệnh nhân<br /> <br /> 70% lý thuyết, rối loạn thông khí hạn chế: FVC<br /> <br /> có tổn thương phổi kẽ trên CT scanner phổi<br /> <br /> < 80% lý thuyết, FEV1/FVC ≥ 70% lý thuyết.<br /> <br /> chiếm 84% trong ñó ña số là tổn t hương dạng<br /> <br /> Rối loạn thông khí tắc nghẽn: FEV1/FVC <<br /> <br /> kính mờ 81,1% (bảng 2).<br /> <br /> TCNCYH 93 (1) - 2015<br /> <br /> 25<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> Bảng 1. ðặc ñiểm về tuổi, giới của người bệnh<br /> <br /> Tuổi<br /> <br /> Nam<br /> <br /> Giới<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> n1<br /> <br /> %<br /> <br /> n2<br /> <br /> %<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> 20 - 40<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5,4<br /> <br /> 3<br /> <br /> 8,1<br /> <br /> 5<br /> <br /> 13,5<br /> <br /> 41 – 60<br /> <br /> 4<br /> <br /> 10,8<br /> <br /> 17<br /> <br /> 46,0<br /> <br /> 21<br /> <br /> 56,8<br /> <br /> > 60<br /> <br /> 3<br /> <br /> 8,1<br /> <br /> 8<br /> <br /> 21,6<br /> <br /> 11<br /> <br /> 29,7<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 9<br /> <br /> 24,3<br /> <br /> 28<br /> <br /> 75,7<br /> <br /> 37<br /> <br /> 100<br /> <br /> Biểu ñồ 1. Các biểu hiện lâm sàng<br /> Bảng 2. Tổn thương phổi trên chụp CT scanner phổi<br /> TT<br /> <br /> 26<br /> <br /> Dạng tổn thương<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> 1<br /> <br /> Hình kính mờ<br /> <br /> 30<br /> <br /> 81,1<br /> <br /> 2<br /> <br /> Mờ dạng lưới<br /> <br /> 9<br /> <br /> 24,3<br /> <br /> 3<br /> <br /> Xơ phổi, hình tổ ong<br /> <br /> 11<br /> <br /> 29,7<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tổn thương ñông ñặc<br /> <br /> 3<br /> <br /> 8,11<br /> <br /> 5<br /> <br /> Giãn phế quản, phế nang<br /> <br /> 9<br /> <br /> 24,3<br /> <br /> 6<br /> <br /> Tràn dịch, tràn khí màng phổi<br /> <br /> 6<br /> <br /> 16,2<br /> <br /> 7<br /> <br /> Xẹp phổi<br /> <br /> 1<br /> <br /> 4<br /> <br /> TCNCYH 93 (1) - 2015<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> Bảng 3. Tổng hợp các giá trị của thăm dò chức năng phổi<br /> <br /> X ± SD<br /> <br /> TT<br /> <br /> Chỉ số (% so với lý thuyết)<br /> <br /> 1<br /> <br /> FEV1<br /> <br /> 76,63 ± 18,57<br /> <br /> 2<br /> <br /> FVC<br /> <br /> 71,85 ± 17,46<br /> <br /> 3<br /> <br /> FEV1/FVC<br /> <br /> 107,22 ± 8,51<br /> <br /> * FEV1: thể thích thở ra gắng sức trong giây ñầu tiên; FVC: dung tích thở ra gắng sức.<br /> Chức năng hô hấp bình thường 11 bệnh nhân (29,7% ), rối loạn thông khí hạn chế: 8 bệnh<br /> nhân (21,6%), rối loạn thông khí tắc nghẽn: 1 bệnh nhân (2,7% ), rối loạn thông khí hỗn hợp: 17<br /> bệnh nhân (45,9%). Nếu chia theo FVC có 25 bệnh nhân có FVC < 80% so với lý thuyết trong ñó<br /> rối loạn thông khí hạn chế mức ñộ nhẹ 41,9%, mức ñộ vừa 15,9%, mức ñộ nặng 9,7%.<br /> Bảng 4. Mối liên quan giữa tổn thương phổi kẽ và chức năng hô hấp,<br /> kháng thể kháng Scl - 70<br /> Có tổn thương<br /> phổi kẽ (n = 31)<br /> <br /> Không có tổn thương<br /> phổi kẽ (n = 6)<br /> <br /> p<br /> <br /> FVC ( X ± SD)<br /> <br /> 65,95 ± 16,12<br /> <br /> 84,25 ± 12,93<br /> <br /> < 0,05<br /> <br /> FEV1 ( X ± SD)<br /> <br /> 69,95 ± 16,32<br /> <br /> 90,66 ± 11,11<br /> <br /> < 0,05<br /> <br /> 170,74 ± 225,09<br /> <br /> 34,05 ± 62,39<br /> <br /> < 0,05<br /> <br /> KT kháng Scl - 70 ( X ± SD)<br /> <br /> Có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa FVC, FEV 1, nồng ñộ kháng thể k háng Scl-70 với<br /> tổn thương phổi kẽ.<br /> <br /> IV. BÀN LUẬN<br /> <br /> 2015<br /> <br /> tỷ lệ cao 80,4%, ho khan 76,1%, ñau ngực<br /> <br /> Kết quả cho thấy bệnh nhân nữ chiếm tỷ lệ<br /> <br /> 60,9%, sốt 30,4%, ran nổ 47,8%. Sự khởi ñầu<br /> <br /> cao, tỷ lệ nữ/nam là 3,1/1, kết quả này cũng<br /> <br /> của tổn t hương phổi kẽ trong xơ cứng bì<br /> <br /> phù hợ p với nghiên cứu của các tác giả khác<br /> <br /> thường rất khó phát hiện. Thông thườ ng<br /> <br /> Coghlan là 3, 9 [6] Fujiko là 4,7/1 [4]. Xơ cứng<br /> bì là bệnh tự miễn với tỷ lệ nữ mắc nhiều hơn<br /> <br /> những bệnh nhân có tổn thương phổi sẽ mô<br /> tả khó thở khi gắng sức như biểu hiện ñầu<br /> <br /> nam, tỷ lệ nữ/nam dao ñộng từ 3/1 ñến 8/1<br /> <br /> tiên của bệnh. Khi t hăm khám kỹ càng, ho là<br /> <br /> trung bình là 5/1. Tuổi trung bình của bệnh<br /> <br /> một biểu hiện thường xuyên và có thể bị ñánh<br /> <br /> nhân nghiên cứu là 55,08, trong ñó lứa t uổi<br /> <br /> giá thấp ở bệnh nhân có tổn thươ ng phổi kẽ.<br /> <br /> gặp nhiều nhất là 41 ñến 60 tuổi chiếm 56,8%.<br /> <br /> Một nghiên cứu ña trung tâm về tổn thươ ng<br /> <br /> Kết quả này cũng phù hợp với nghiên cứu của<br /> <br /> phổi kẽ trong xơ cứng bì hệ thống, thử nghiệm<br /> <br /> các tác giả khác Fujiko tuổi trung bình là 57,4,<br /> <br /> ghi nhận 73% trong số 158 bệnh nhân tham<br /> <br /> Stephen là 60 tuổi [5].<br /> <br /> gia nghiên cứu có sự hiện diện của ho. Khám<br /> <br /> Các biểu hiện lâm sàng c ủa tổn t hương<br /> <br /> bệnh có thể phát hiện ran nổ ở ñáy phổi,<br /> <br /> phổi kẽ trong xơ cứng bì cho thấy: khó thở có<br /> <br /> nhưng những dấu hiệu này thường không<br /> <br /> TCNCYH 93 (1) - 2015<br /> <br /> 27<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> thấy trong những năm ñầu của bệnh. Một<br /> <br /> ñể ñánh giá ñáp ứng của bệnh với các liệu<br /> <br /> nghiên cứu gần ñây về xơ cứng bì ở Canada<br /> <br /> pháp ñiều trị thông qua việc ñánh giá ñiểm CT<br /> <br /> phát hiện rằng nhữ ng tiếng ran nổ khi nghe<br /> <br /> phổi [2].<br /> <br /> phổi cùng với những mảng lưới trên X quang<br /> <br /> Rối loạn thông khí hỗn hợp chiếm 45,9%,<br /> <br /> ngực là tiên ñoán của tổn thương phổi kẽ với<br /> tỷ lệ cao hơn khoảng 3,9 lần so với bình<br /> <br /> rối loạn thông khí hạn chế chiếm 21,6%, rối<br /> loạn thông khí tắc nghẽn 2,7%, chức năng<br /> <br /> thường [3]. Bệnh nhân có khó thở chiếm tỷ lệ<br /> <br /> phổi bình t hường 29,7%. ðánh giá rối loạn<br /> <br /> cao và ñau ngực do kèm theo tăng áp ñộng<br /> <br /> thông khí hạn chế theo FVC thì 67,5% bệnh<br /> <br /> mạch phổi và s uy tim. Do ñiều kiện môi<br /> <br /> nhân có rối loạn thông khí hạn chế, trong ñó<br /> <br /> trường Việt Nam nóng ẩm nên bệnh nhân<br /> <br /> mức ñộ nhẹ 41,9%, mức ñộ vừa 15,9%, mức<br /> <br /> thường bị bội nhiễm và trong giai ñoạn nhiễm<br /> <br /> ñộ nặng 9,7% với FVC trung bình là 71,85%,<br /> <br /> trùng cấp thường có biểu hiện sốt.<br /> <br /> FEV1 trung bình 76,63%. Kết quả này cũng<br /> <br /> Tổn thươ ng phổi kẽ t rên CT scanner phổi<br /> <br /> tương tự như của các tác giả: Airo FVC trung<br /> <br /> ñộ phân giải cao là 84% trong ñó hình kính<br /> <br /> bình 74% [7], Stephen FVC 71%, FEV1 71%<br /> <br /> mờ chiếm tỷ lệ cao nhất 81,1%, ngoài ra c òn<br /> <br /> [5] và thấp hơn t ác giả Fujiko FVC 94%, FEV1<br /> <br /> có các dạng tổn thương khác như: dạng lưới,<br /> <br /> 93,9% [4] do các tác giả người Nhật lự a chọn<br /> <br /> ñông ñặc, xơ phổi, giãn phế nang, tràn dịch,<br /> <br /> bệnh nhân xơ cứng bì có ñộ bão hòa oxy bình<br /> <br /> tràn khí màng phổi. Hội khớp học châu Âu<br /> <br /> thường do ñó FV C và FEV1 bình thường.<br /> <br /> nhận thấy trong số 3656 bệnh nhân xơ cứng<br /> <br /> Người ta ước tính 40% bệnh nhân xơ cứng bì<br /> <br /> bì gặp tổn thương phổi kẽ ở 53% các trường<br /> hợp xơ cứng bì lan tỏa và 35% các trườ ng<br /> <br /> hệ thống có FVC < 75% giá trị lý thuyết, ñánh<br /> dấu sự hiện diện của t ổn thương phổi kẽ [ 2].<br /> <br /> hợp xơ cứng bì khu trú [3]. Một nghiên cứu ở<br /> <br /> Trong nghiên cứu này bệnh nhân xơ cứng bì<br /> <br /> Tây Ban Nha bao gồm 916 bệnh nhân xơ<br /> <br /> có tổn thương phổi kẽ có FVC và FEV1 giảm<br /> <br /> cứng bì thấy 70% bệnh nhân xơ cứng bì lan<br /> <br /> so với nhóm không có t ổn thươ ng phổi kẽ với<br /> <br /> tỏa có tổn thương phổi kẽ còn xơ cứng bì k hu<br /> <br /> FVC trung bình ở 2 nhóm tương ứng là<br /> <br /> trú là 39%. Nghiên cứu của chúng tôi thấy t ổn<br /> <br /> 65,95% và 84,25%, FEV1 trung bình ở 2<br /> <br /> thương phổi kẽ cao hơn các tác giả nước<br /> <br /> nhóm tương ứng là 69,95% và 90,66% (kết<br /> <br /> ngoài vì tất cả bệnh nhân trong nghiên cứu<br /> <br /> quả ở bảng 4). Có sự khác biệt có ý nghĩa<br /> <br /> ñều là xơ cứng bì hệ thống lan tỏa và bệnh<br /> <br /> thống kê về FV C, FEV1 giữa 2 nhóm chứng tỏ<br /> <br /> nhân thường ñược chẩn ñoán ở giai ñoạn<br /> <br /> giảm chức năng t hông khí phổi ở bệnh nhân<br /> <br /> muộn, khi các biểu hiện của da và cơ quan nội<br /> <br /> xơ cứng bì có tổn thương phổi kẽ. Thông<br /> <br /> tạng ñã quá rõ ràng [2]. CT scanner phổi ở<br /> <br /> thường, suy giảm chức năng phổi xảy ra trong<br /> <br /> bệnh nhân xơ cứng bì hệ thống có tổn thươ ng<br /> <br /> 4 năm ñầu tiên của bệnh, làm nổi bật tầm<br /> <br /> phổi kẽ thấy hai tổn thươ ng chiếm ư u thế: t ổn<br /> <br /> quan trọng của việc phát hiện bệnh nhân có<br /> <br /> thương dạng kính mờ hoặc phối hợp giữa t ổn<br /> thương dạng lưới nốt và dạng k ính mờ trong<br /> <br /> nguy cơ tiến triển tổn thương phổi kẽ ñể ñiều<br /> trị tích cực hơn nhằm ngăn chặn sự phát triển<br /> <br /> ñó tổn thương dạng lưới nốt gặp ở 1/3 bệnh<br /> <br /> bệnh [1].<br /> <br /> nhân [1]. Ở giai ñoạn sớm của bệnh, dấu hiệu<br /> <br /> Kháng thể kháng Scl - 70 dương t ính gặp ở<br /> <br /> kính mờ vùng ñáy nổi bật ở vùng ngoại vi và<br /> <br /> 50% bệnh nhân trong ñó bệnh nhân có tổn<br /> <br /> sau ñó tiến triển dần ñến tổn thương dạng<br /> <br /> thương phổi kẽ Scl - 70 dương tính là 66,67%<br /> <br /> lưới. CT phổi ñộ phân giải cao còn ñược dùng<br /> <br /> có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về nồng<br /> <br /> 28<br /> <br /> TCNCYH 93 (1) - 2015<br /> <br />