intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Toàn tập về Hồ Chí Minh - Tập 1

Chia sẻ: Nguyễn Phú Tiền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:291

144
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Hồ Chí Minh toàn tập - Tập 1 gồm những bài viết và tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1919 đến tháng 11 năm 1924. Các tác phẩm trong tập 1 phản ánh sự chuyển biến trong tư tưởng của Người từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa khoa học xã hội, đánh dấu sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng cong người,...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về Hồ Chí Minh - Tập 1

  1. KH¤NG Cã G× Quý H¥N §éC LËP, Tù DO! Hå CHÝ MINH TOµN TËP XUÊT B¶N LÇN THø HAI THEO QUYÕT §ÞNH CñA BAN BÝ TH¦ TRUNG ¦¥NG §¶NG CéNG S¶N ViÖt Nam Sè 93-q§/TW, NGµY 22 TH¸NG 12 N¡M 1994.
  2. Héi ®ång xuÊt b¶n ®µo duy tïng Chñ tÞch Héi ®ång nguyÔn ®øc b×nh Hµ ®¨ng ®Æng xu©n kú Phã Chñ tÞch Héi ®ång Uû viªn Héi ®ång " hå chÝ minh trÇn träng t©n " NguyÔn duy quý " toµn tËp ®ç nguyªn ph­¬ng " Hoµng minh th¶o " TrÇn nh©m " 1 1919 - 1924 Ban chØ ®¹o x©y dùng b¶n th¶o ®Æng xu©n kú XuÊt b¶n lÇn thø hai song thµnh nhãm x©y dùng b¶n th¶o tËp 1 NguyÔn thµnh (Chñ biªn) Phïng ®øc th¾ng ®Æng v¨n th¸i Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2000
  3. hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu VII LêI GiíI THIÖU Bé Hå CHÝ MINH TOµN TËP Ngµy 22-12-1994, Ban BÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· ra quyÕt ®Þnh vÒ viÖc xuÊt b¶n lÇn thø hai bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp. Thi hµnh quyÕt ®Þnh cña Ban BÝ th­, ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa B¶n quyÕt ®Þnh nªu râ: "Tr­íc nh÷ng diÔn biÕn míi cña thÕ giíi vµ nh÷ng nhiÖm vô to lín cña sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, h¬n bao giê M¸c - Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh cïng víi Nhµ xuÊt b¶n hÕt, viÖc thÊm nhuÇn vµ lµm ®óng theo t­ t­ëng Hå ChÝ Minh cã tÇm quan ChÝnh trÞ quèc gia, sau mét thêi gian tÝch cùc, khÈn tr­¬ng träng ®Æc biÖt. NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng kh¼ng ®Þnh c¸ch m¹ng n­íc ta lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµm nÒn chuÈn bÞ, ®· hoµn thµnh viÖc s­u tÇm, bæ sung vµ hoµn chØnh t¶ng t­ t­ëng, kim chØ nam cho hµnh ®éng". b¶n th¶o. Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 105 ngµy sinh cña Chñ tÞch Thi hµnh quyÕt ®Þnh cña Ban BÝ th­, ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh cïng víi Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Hå ChÝ Minh vµ chuÈn bÞ tiÕn tíi §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn quèc gia, sau mét thêi gian tÝch cùc, khÈn tr­¬ng chuÈn bÞ, ®· hoµn thø VIII cña §¶ng, bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø thµnh viÖc s­u tÇm, bæ sung vµ hoµn chØnh b¶n th¶o. Nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø 105 ngµy sinh cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ chuÈn bÞ tiÕn tíi §¹i hai, gåm nhiÒu tËp lÇn l­ît ra m¾t b¹n héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng, bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, gåm nhiÒu tËp lÇn l­ît ra m¾t b¹n ®äc. * * * Bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, tËp hîp phÇn lín nh÷ng t¸c phÈm, bµi nãi, bµi viÕt quan träng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tõ n¨m 1919 ®Õn n¨m 1969 ®· s­u tÇm vµ x¸c minh ®­îc. §©y lµ mét tµi s¶n tinh thÇn v« gi¸ cña toµn §¶ng, toµn d©n ta, lµ sù ph¶n ¸nh sinh ®éng, s©u s¾c qu¸ tr×nh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh t×m ®­êng cøu n­íc vµ v¹ch ra
  4. VIII hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu IX ®­êng lèi chiÕn l­îc, s¸ch l­îc cho c¸ch m¹ng ViÖt Nam, ®ång thêi ph¶n tiÕn hµnh kh¶o s¸t chñ nghÜa thùc d©n, ®Õ quèc ë c¸c n­íc t­ b¶n chñ yÕu ¸nh qu¸ tr×nh Ng­êi cïng víi §¶ng ta tæ chøc, l·nh ®¹o c¸ch m¹ng ViÖt vµ nhiÒu n­íc thuéc ®Þa cña chóng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· sím nhËn Nam ®i tõ th¾ng lîi nµy ®Õn th¾ng lîi kh¸c. thøc ®­îc xu h­íng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, tõ mét ng­êi yªu n­íc nång Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ nhµ t­ t­ëng vÜ ®¹i, nhµ lý luËn thiªn tµi nhiÖt, Ng­êi ®· b¾t gÆp chñ nghÜa M¸c - Lªnin, trë thµnh ng­êi céng s¶n. cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Ng­êi ®· nªu mét tÊm g­¬ng s¸ng trong viÖc Tõ ®ã, Ng­êi rót ra kÕt luËn: "Muèn cøu n­íc vµ gi¶i phãng d©n téc kh«ng tiÕp thu vµ vËn dông chñ nghÜa M¸c - Lªnin trªn tinh thÇn ®éc lËp, tù chñ cã con ®­êng nµo kh¸c con ®­êng c¸ch m¹ng v« s¶n". §ã lµ con ®­êng c¸ch vµ s¸ng t¹o. Ng­êi ®· "n¾m b¾t s©u s¾c b¶n chÊt c¸ch m¹ng vµ khoa häc, m¹ng d©n chñ t­ s¶n kiÓu míi do §¶ng tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n tinh thÇn biÖn chøng vµ nh©n ®¹o cña häc thuyÕt M¸c - Lªnin, vËn dông l·nh ®¹o nh»m ®¸nh ®æ ®Õ quèc vµ phong kiÕn tay sai, giµnh ®éc lËp d©n mét c¸ch s¸ng t¹o häc thuyÕt Êy phï hîp víi hoµn c¶nh thùc tÕ n­íc ta; téc, thùc hiÖn ng­êi cµy cã ruéng, sau ®ã tiÕn lªn lµm c¸ch m¹ng x· héi ®ång thêi, Ng­êi ®· kÕ thõa, ph¸t huy chñ nghÜa yªu n­íc, truyÒn thèng chñ nghÜa, thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n ë ViÖt Nam. tèt ®Ñp cña d©n téc vµ tinh hoa cña nh©n lo¹i. T­ t­ëng Hå ChÝ Minh ®­îc §ã lµ ®­êng lèi gi­¬ng cao ngän cê ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, kÕt h×nh thµnh tõ nh÷ng nguån gèc ®ã. ViÖc §¹i héi VII kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa hîp chñ nghÜa yªu n­íc vµ chñ nghÜa quèc tÕ cña giai cÊp c«ng nh©n, kÕt M¸c - Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn t¶ng t­ t­ëng cña §¶ng vµ kim hîp søc m¹nh d©n téc vµ søc m¹nh thêi ®¹i nh»m ®i tíi môc tiªu cao c¶ lµ chØ nam cho hµnh ®éng lµ mét b­íc ph¸t triÓn hÕt søc quan träng trong gi¶i phãng d©n téc, gi¶i phãng x· héi vµ gi¶i phãng con ng­êi. §ã còng lµ nhËn thøc vµ t­ duy lý luËn cña §¶ng ta. néi dung tæng qu¸t cña t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. Trong khi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, Chñ tÞch T­ t­ëng "Kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp, tù do" lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña Hå ChÝ Minh ®· gãp phÇn ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin trªn nhiÒu t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. Tõ mét thanh niªn thuéc ®Þa, mÊt n­íc, ra ®i t×m vÊn ®Ò quan träng, ®Æc biÖt lµ lý luËn vÒ c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vµ ®­êng cøu n­íc, môc tiªu tr­íc m¾t cña Ng­êi lµ gi¶i phãng d©n téc. VÊn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ë c¸c n­íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc. T­ t­ëng cña ®Ò ®Æt ra lµ trong ®iÒu kiÖn chñ nghÜa ®Õ quèc ®· trë thµnh mét hÖ thèng Ng­êi ®· vµ ®ang soi ®­êng cho cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ta giµnh thÕ giíi, c¸c d©n téc thuéc ®Þa cã thÓ b»ng con ®­êng nµo ®Ó giµnh th¾ng th¾ng lîi, trë thµnh nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng cña d©n téc ViÖt Nam vµ lan lîi ? D­íi ¸nh s¸ng LuËn c­¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ vÊn ®Ò thuéc ®Þa cña to¶ ra thÕ giíi"1). V.I. Lªnin vµ tÊm g­¬ng C¸ch m¹ng Th¸ng M­êi Nga, Ng­êi ®· t×m ra con ®­êng gi¶i phãng cho d©n téc m×nh vµ cho tÊt c¶ c¸c d©n téc thuéc ®Þa. Ngµy nay, khi sù nghiÖp ®æi míi ë n­íc ta ngµy cµng ®i vµo chiÒu s©u, Ng­êi kh¼ng ®Þnh: "chØ cã chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n míi gi¶i nh÷ng biÕn chuyÓn trªn thÕ giíi ngµy cµng lín, nh÷ng vÊn ®Ò míi ®Æt ra phãng ®­îc c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc vµ giai cÊp c«ng nh©n toµn thÕ giíi"1). trong ®êi sèng x· héi ngµy cµng nhiÒu, ®ßi hái ph¶i lµm s¸ng tá ®Ó t×m ra Ng­êi ®­a ra h×nh ¶nh so s¸nh næi tiÕng: Chñ nghÜa ®Õ quèc lµ "con ®Øa hai sù gi¶i ®¸p, th× viÖc nghiªn cøu, b¶o vÖ, vËn dông vµ ph¸t triÓn t­ t­ëng vßi", do ®ã c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc muèn th¾ng lîi ph¶i thùc hiÖn Hå ChÝ Minh vµo thùc tÕ cuéc sèng, trë thµnh nhiÖm vô quan träng, cÊp b¸ch trong c«ng t¸c chÝnh trÞ, t­ t­ëng, lý luËn cña toµn §¶ng, toµn d©n ta. ®­îc sù liªn minh chiÕn ®Êu gi÷a v« s¶n ë thuéc ®Þa víi v« s¶n ë chÝnh quèc nhÞp nhµng nh­ hai c¸nh cña mét con chim. V× bãc lét thuéc ®Þa lµ Nh÷ng t­ t­ëng lín cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®­îc ph¶n ¸nh trong mét trong hai nguån sèng cña chñ nghÜa t­ b¶n, cho nªn muèn ®¸nh ®æ Hå ChÝ Minh Toµn tËp. chñ nghÜa ®Õ quèc, tr­íc hÕt ph¶i xo¸ bá thuéc ®Þa cña chóng ®i. Do ®ã, Sau gÇn m­êi n¨m t×m ®­êng cøu n­íc, ®Æt ch©n lªn nhiÒu ch©u lôc, c¸ch m¹ng thuéc ®Þa kh«ng chØ tr«ng chê vµo kÕt qu¶ cña c¸ch m¹ng 1) NghÞ quyÕt cña Bé ChÝnh trÞ sè 09-NQ/TW, ngµy 18-2-1995: VÒ mét 1) TÊt c¶ nh÷ng c©u trÝch kh«ng cã chó thÝch ®Òu ®­îc rót ra tõ trong bé Hå ChÝ sè ®Þnh h­íng lín trong c«ng t¸c t­ t­ëng hiÖn nay. Minh Toµn tËp.
  5. IX hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XI v« s¶n ë chÝnh quèc mµ ph¶i tiÕn hµnh song song víi c¸ch m¹ng ë chÝnh m¹ng gi¶i phãng d©n téc míi cã ®iÒu kiÖn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, vµ chØ quèc, h¬n n÷a nã cÇn ph¶i chñ ®éng vµ cã thÓ giµnh th¾ng lîi tr­íc, vµ cã lµm c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa míi gi÷ v÷ng nh÷ng thµnh qu¶ do sù b»ng th¾ng lîi cña m×nh nã cã thÓ ®ãng gãp vµo sù nghiÖp gi¶i phãng anh nghiÖp gi¶i phãng d©n téc mang l¹i. em v« s¶n ë ph­¬ng T©y. Ng­êi viÕt: §éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi trong t­ t­ëng Hå ChÝ "Ngµy mµ hµng tr¨m triÖu nh©n d©n ch©u ¸ bÞ tµn s¸t vµ ¸p bøc thøc Minh kh«ng chØ ph¸t huy t¸c dông trong giai ®o¹n §¶ng ta l·nh ®¹o nh©n tØnh ®Ó g¹t bá sù bãc lét ®ª tiÖn cña mét bän thùc d©n lßng tham kh«ng d©n ta tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc (1945-1954) mµ cßn ®¸y, hä sÏ h×nh thµnh mét lùc l­îng khæng lå, vµ trong khi thñ tiªu mét xuyªn suèt qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ®ång thêi hai chiÕn l­îc c¸ch m¹ng kh¸c trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tån t¹i cña chñ nghÜa t­ b¶n lµ chñ nghÜa ®Õ quèc, nhau, nh­ng cã quan hÖ kh¨ng khÝt víi nhau - c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ hä cã thÓ gióp ®ì nh÷ng ng­êi anh em m×nh ë ph­¬ng T©y trong nhiÖm vô nh©n d©n ë miÒn Nam vµ c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë miÒn B¾c (giai gi¶i phãng hoµn toµn". ®o¹n 1954-1975) còng nh­ trong nhiÖm vô x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ §ã lµ mét luËn ®iÓm s¸ng t¹o mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· cèng hiÕn b¶o vÖ Tæ quèc hiÖn nay. vµo sù ph¸t triÓn lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vÒ c¸ch m¹ng gi¶i T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· phãng d©n téc ë thuéc ®Þa. Trªn nÒn t¶ng lý luËn ®ã, Ng­êi ®· cïng víi héi lµ tæng hîp nh÷ng quan ®iÓm chiÕn l­îc cã ý nghÜa chØ ®¹o lín vÒ chÝnh §¶ng ta ®Ò ra vµ gi¶i quyÕt ®óng ®¾n nhiÒu vÊn ®Ò vÒ chiÕn l­îc vµ s¸ch trÞ vµ lý luËn, vÒ nhËn thøc vµ hµnh ®éng cña toµn §¶ng, toµn d©n ta l­îc, dÉn ®Õn th¾ng lîi lÞch sö cña cuéc C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m. trong toµn bé tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng ViÖt Nam. N¾m ®­îc néi dung t­ t­ëng T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¶i phãng d©n téc g¾n bã thèng nhÊt víi t­ Êy, qu¸n triÖt ®óng nguyªn t¾c chiÕn l­îc Êy cña t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ t­ëng cña Ng­êi vÒ chñ nghÜa x· héi. V× c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc c¬ së ph­¬ng ph¸p luËn ®Ó hiÓu ®­îc con ®­êng ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng muèn th¾ng lîi ph¶i ®i theo con ®­êng c¸ch m¹ng v« s¶n, do §¶ng cña giai n­íc ta, ®ång thêi gióp hiÓu râ nh÷ng nguyªn nh©n s©u xa vµ diÔn biÕn cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o, cho nªn con ®­êng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña c¸ch phøc t¹p cña t×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay. Còng trªn c¬ së Êy hiÓu râ v× sao m¹ng gi¶i phãng d©n téc sÏ lµ tiÕn lªn c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. Ng­êi §¶ng ta l¹i kÕt hîp ®­îc vµ kÕt hîp tèt søc m¹nh cña d©n téc ta vµ søc kh¼ng ®Þnh: "C¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ph¶i ph¸t triÓn thµnh c¸ch m¹nh cña thêi ®¹i trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ta. Ch©n lý m¹ng x· héi chñ nghÜa th× míi giµnh ®­îc th¾ng lîi hoµn toµn". ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh ®­îc c¸ch m¹ng ViÖt Nam vËn dông thµnh c«ng ®· kh¼ng §éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi lµ luËn ®iÓm trung t©m ®Þnh ®ã còng lµ ch©n lý lín cña thêi ®¹i. cña t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, nã th©m nhËp vµ xuyªn suèt toµn bé hÖ thèng t­ t­ëng cña Ng­êi trong c¸c thêi kú vµ trªn c¸c lÜnh vùc. Nh­ vËy, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ ®éc l©p d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi, lµ mét ®ãng gãp cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam vµo kho tµng cña Ngay tõ khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam míi thµnh lËp, trong ChÝnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin, vµo lý luËn c¸ch m¹ng x· héi trong thêi ®¹i hiÖn c­¬ng v¾n t¾t do Ng­êi khëi th¶o, ®· kh¼ng ®Þnh sù lùa chän con ®­êng x· nay. héi chñ nghÜa khi ®Æt nhiÖm vô gi¶i phãng d©n téc trong triÓn väng tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. ThËt vËy, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh ®· lµm s¸ng tá mèi Ngµy nay, nh÷ng luËn ®iÓm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ b¶n chÊt, quan hÖ h÷u c¬ gi÷a gi¶i phãng d©n téc víi chñ nghÜa x· héi, ®Æt nÒn t¶ng ®Æc tr­ng, vÒ môc tiªu, ®éng lùc ... cña chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta... vÉn cho b­íc chuyÓn biÕn tõ c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n lªn c¸ch gi÷ nguyªn ý nghÜa ®èi víi sù nghiÖp ®æi míi. m¹ng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta. §©y lµ t­ t­ëng lín thÓ hiÖn tÝnh quy Ng­êi nãi: "Muèn biÕt ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi nh­ thÕ nµo th× luËt cña sù ph¸t triÓn lÞch sö x· héi ViÖt Nam: chØ cã hoµn thµnh c¸cH tr­íc hÕt ph¶i biÕt chñ nghÜa x· héi lµ g×?".
  6. XII hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XIII Theo Ng­êi, môc tiªu cña " chñ nghÜa x· héi lµ lµm sao cho d©n giµu, cßn ®ßi hái ph¶i cã ph­¬ng ph¸p c¸ch m¹ng ®óng ®¾n, linh ho¹t, s¸ng t¹o, n­íc m¹nh", "mäi ng­êi ®­îc ¨n no, mÆc Êm, sung s­íng, tù do". VÒ b¶n phï hîp víi thùc tiÔn c¸ch m¹ng cña ®Êt n­íc. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ bËc thÇy vÒ ph­¬ng ph¸p c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Ph­¬ng ph¸p c¸ch m¹ng chÊt, chñ nghÜa x· héi lµ mét x· héi do nh©n d©n lao ®éng lµm chñ, "mét cña Ng­êi lµ sù vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o ph­¬ng ph¸p luËn phæ biÕn x· héi kh«ng cã chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi, mét x· héi b×nh ®¼ng, ai lµm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµo hoµn c¶nh vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¸ch nhiÒu h­ëng nhiÒu, lµm Ýt h­ëng Ýt, kh«ng lµm kh«ng h­ëng". Mét ®Æc m¹ng n­íc ta ®Ó t×m ra nh÷ng con ®­êng, h×nh thøc, biÖn ph¸p, ... nh»m tr­ng c¬ b¶n cña chñ nghÜa x· héi lµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ph¶i "g¾n liÒn thùc hiÖn môc tiªu. §ã còng lµ sù kÕ thõa cã chän läc vµ ¸p dông s¸ng t¹o víi sù ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt, víi sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña nh©n vµo ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i nh÷ng ph­¬ng ph¸p suy nghÜ vµ hµnh ®éng cña c¸c d©n", trong ®ã, con ng­êi míi x· héi chñ nghÜa ®­îc ph¸t triÓn c¶ vÒ thÓ nhµ t­ t­ëng, chÝnh trÞ, qu©n sù ViÖt Nam trong lÞch sö, lµ sù tæng kÕt tõ lùc, trÝ lùc, ®¹o ®øc vµ tinh thÇn. TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi "lµ yªu cÇu cÊp thùc tiÔn c¸c phong trµo c¸ch m¹ng trong n­íc vµ trªn thÕ giíi. b¸ch cña hµng chôc triÖu ng­êi lao ®éng. §ã lµ c«ng tr×nh tËp thÓ cña quÇn Ph­¬ng ph¸p c¸ch m¹ng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ mét hÖ thèng chóng lao ®éng d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng". "Yªu Tæ quèc, yªu nh©n d©n ph¶i g¾n liÒn víi yªu chñ nghÜa x· héi, v× cã tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi th× ®­îc thÓ hiÖn ®a d¹ng vµ phong phó ë c¸c thêi kú, c¸c giai ®o¹n kh¸c nh©n d©n m×nh mçi ngµy mét no Êm thªm, Tæ quèc mçi ngµy mét giµu nhau. Trªn tinh thÇn "dÜ bÊt biÕn, øng v¹n biÕn", lÊy môc tiªu kh«ng thay m¹nh thªm". ®æi lµ ®éc lËp, thèng nhÊt cña Tæ quèc, tù do, h¹nh phóc cña nh©n d©n lµm XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm n­íc ta qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn gèc, tuú hoµn c¶nh vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ, tuú lÜnh vùc vµ ®èi t­îng cô thÓ mµ kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu, ®Êt n­íc t¹m thêi bÞ chia c¾t, l¹i cã chiÕn cã sù vËn dông linh ho¹t, uyÓn chuyÓn nh÷ng ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. tranh, Ng­êi ®Ò ra chñ tr­¬ng: võa kh¸ng chiÕn võa kiÕn quèc, võa chèng §iÓm næi bËt cña ph­¬ng ph¸p c¸ch m¹ng Hå ChÝ Minh, nh­ §¶ng ta Mü, cøu n­íc võa x©y dùng chñ nghÜa x· héi. §ã lµ s¸ng t¹o ®éc ®¸o cña t­ ®· tæng kÕt t¹i §¹i héi lÇn thø IV, ®ã lµ ph­¬ng ph¸p sö dông b¹o lùc c¸ch t­ëng Hå ChÝ Minh. m¹ng, bao gåm lùc l­îng chÝnh trÞ cña quÇn chóng vµ lùc l­îng vò trang §Æc biÖt, Ng­êi th­êng xuyªn nh¾c nhë ph¶i ®Ò phßng c¸ch lµm rËp cña nh©n d©n, tiÕn hµnh khëi nghÜa toµn d©n vµ chiÕn tranh c¸ch m¹ng; khu«n, gi¸o ®iÒu; cÇn xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®Ó t×m ra con ®­êng ®i riªng kÕt hîp ®Êu tranh qu©n sù víi ®Êu tranh chÝnh trÞ vµ ®Êu tranh ngo¹i phï hîp víi t×nh h×nh vµ ®Æc ®iÓm cña n­íc ta. Ng­êi nãi: "HiÖn nay, ®øng giao; lîi dông triÖt ®Ó nh÷ng m©u thuÉn néi bé cña ®Þch, ph©n ho¸ vµ c« vÒ mÆt x©y dùng chñ nghÜa x· héi, tuy chóng ta ®· cã nh÷ng kinh nghiÖm lËp cao ®é kÎ thï, giµnh th¾ng lîi tõng b­íc, ®¸nh ®æ tõng bé phËn, cuèi dåi dµo cña c¸c n­íc anh em, nh­ng chóng ta còng kh«ng thÓ ¸p dông cïng ®i ®Õn th¾ng lîi hoµn toµn. nh÷ng kinh nghiÖm ®ã mét c¸ch m¸y mãc, bëi v× n­íc ta cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña ta". Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ra søc ch¨m lo x©y dùng lùc l­îng b¶o ®¶m T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ chñ nghÜa x· héi vµ con ®­êng ®i lªn chñ cho c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®i tíi th¾ng lîi. nghÜa x· héi ë ViÖt Nam ®ang ®­îc §¶ng ta vËn dông s¸ng t¹o vµo sù "Tr­íc hÕt ph¶i cã §¶ng c¸ch mÖnh... §¶ng cã v÷ng c¸ch mÖnh míi nghiÖp ®æi míi hiÖn nay nh»m ra søc ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ lµm cho thµnh c«ng". T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o, ®Æc biÖt d©n giµu n­íc m¹nh, gi÷ v÷ng ®éc lËp chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ, x©y trong ®iÒu kiÖn §¶ng ®· n¾m chÝnh quyÒn, lµ mét ®ãng gãp míi vµo lý dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi trªn ®Êt n­íc ta, gãp phÇn tÝch cùc vµo luËn x©y dùng chÝnh ®¶ng kiÓu míi cña giai cÊp c«ng nh©n. §¶ng ta ra ®êi cuéc ®Êu tranh chung cña nh©n d©n thÕ giíi v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, tõ mét n­íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn, c«ng nghiÖp ch­a ph¸t triÓn, giai d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi. cÊp c«ng nh©n cßn nhá bÐ, gi÷a lóc c¸c phong trµo yªu n­íc ®ang diÔn Cã t­ t­ëng ®óng, ®­êng lèi ®óng, nh­ng muèn vËn dông cã hiÖu qu¶ ra s«i næi. §óng nh­ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nhËn ®Þnh: "Chñ nghÜa
  7. XIV hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XV M¸c-Lªnin kÕt hîp víi phong trµo c«ng nh©n vµ phong trµo yªu n­íc ®· thêi kú 1936-1939, Ng­êi ®· bæ sung vµo tªn gäi mÆt trËn thµnh MÆt trËn dÉn tíi viÖc thµnh lËp §¶ng Céng s¶n §«ng D­¬ng vµo ®Çu n¨m 1930". d©n téc d©n chñ réng r·i, kh«ng nh÷ng chØ cã nh©n d©n lao ®éng mµ gåm Ng­êi nãi, §¶ng ta lµ ®éi tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n. B¶n chÊt giai c¶ giai cÊp t­ s¶n d©n téc vµ nh¾c nhë ph¶i tr¸nh hÕt søc ®Ó hä ë ngoµi cÊp c«ng nh©n cña §¶ng ®­îc thÓ hiÖn ë chç nã ®­îc vò trang b»ng chñ MÆt trËn. Ngay sau khi vÒ ®Õn Cao B»ng n¨m 1941, Ng­êi ®· cho tæ chøc nghÜa M¸c-Lªnin, trung thµnh víi chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n, kiªn quyÕt thÝ ®iÓm c¸c héi quÇn chóng ®Ó rót kinh nghiÖm tiÕn tíi thµnh lËp MÆt ®Êu tranh chèng mäi biÓu hiÖn cña chñ nghÜa c¬ héi h÷u khuynh vµ "t¶" trËn ViÖt Minh. khuynh. Ng­êi còng nãi râ: "§¶ng ta ®¹i biÓu cho lîi Ých chung cña giai Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong t­ t­ëng ®¹i ®oµn kÕt Hå ChÝ Minh lµ: cÊp c«ng nh©n, cña toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng chø kh«ng ph¶i m­u cÇu lÊy liªn minh c«ng n«ng lµm nÒn t¶ng, tËp hîp réng r·i nhÊt mäi tæ chøc cho lîi Ých riªng cña mét nhãm ng­êi nµo, cña c¸ nh©n nµo". vµ c¸ nh©n yªu n­íc, võa ®oµn kÕt, võa ®Êu tranh; lÊy lîi Ých tèi cao cña d©n téc vµ quyÒn lîi c¬ b¶n cña nh©n d©n lao ®éng lµm nÒn t¶ng, trªn c¬ së §Ó xøng ®¸ng lµ §¶ng l·nh ®¹o, Ng­êi nªu yªu cÇu ph¶i x©y dùng ®ã b¶o ®¶m cã sù kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých c¸ nh©n vµ lîi Ých tËp thÓ, bé phËn §¶ng ta thµnh "mét ®¶ng to lín, m¹nh mÏ, ch¾c ch¾n, trong s¹ch, c¸ch vµ toµn côc, giai cÊp vµ d©n téc, quèc gia vµ quèc tÕ. m¹ng triÖt ®Ó". Trong ®iÒu kiÖn §¶ng cÇm quyÒn, ®Ó ®Ò phßng nguy c¬ tho¸i ho¸, biÕn chÊt, Ng­êi lu«n lu«n nhÊn m¹nh ng­êi ®¶ng viªn ph¶i Ph­¬ng ph¸p ®i tíi ®¹i ®oµn kÕt cña Ng­êi lµ vËn ®éng, gi¸o dôc, "suèt ®êi lµm ng­êi con trung thµnh cña §¶ng, ng­êi ®µy tí tËn tuþ cña thuyÕt phôc, nªu g­¬ng ..., lÊy th¼ng th¾n ch©n thµnh ®Ó ®èi xö, lÊy tin nh©n d©n". LÇn ®Çu tiªn trong c¸c ®¶ng céng s¶n cÇm quyÒn, Chñ tÞch Hå yªu gióp ®ì ®Ó c¶m ho¸, tr©n träng ph¸t huy nh©n tè tÝch cùc, h¹n chÕ, ®Èy ChÝ Minh nªu lªn t­ t­ëng: §¶ng ph¶i xøng ®¸ng võa lµ ng­êi l·nh ®¹o lïi nh©n tè tiªu cùc, gióp cho mäi tæ chøc vµ c¸ nh©n ®Òu tiÕn bé vµ tr­ëng s¸ng suèt, võa lµ ng­êi ®µy tí thËt trung thµnh cña nh©n d©n. Muèn thÕ, thµnh, ®ãng gãp cã hiÖu qu¶ vµo sù nghiÖp c¸ch m¹ng chung. Ng­êi ®ßi hái §¶ng ta mét mÆt ph¶i ra søc n©ng cao trÝ tuÖ cho ngang tÇm Tãm l¹i, trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, ®¹i ®oµn kÕt d©n téc lµ mét nhiÖm vô lÞch sö, mÆt kh¸c ph¶i trau dåi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, kh«ng ngõng chiÕn l­îc c¬ b¶n, l©u dµi, trong c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n còng t¨ng c­êng mèi liªn hÖ m¸u thÞt víi nh©n d©n. nh­ trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. T­ t­ëng ®¹i ®oµn kÕt Hå ChÝ C¸ch m¹ng lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng. §¶ng chØ cã thÓ hoµn thµnh Minh m·i m·i lµ mét søc m¹nh lµm nªn th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng ViÖt sø mÖnh lÞch sö cña m×nh nÕu biÕt tËp hîp, ®oµn kÕt c¸c tÇng líp nh©n Nam. d©n trong mét mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt réng r·i chèng kÎ thï chung vµ §oµn kÕt, tËp hîp lùc l­îng ®Ó ®­a quÇn chóng ra ®Êu tranh giµnh tù x©y dùng ®Êt n­íc. "§oµn kÕt, ®oµn kÕt, ®¹i ®oµn kÕt. do, ®éc lËp. KÎ thï ®· dïng søc m¹nh tµn b¹o ®Ó ®µn ¸p cuéc ®Êu tranh Thµnh c«ng, thµnh c«ng, ®¹i thµnh c«ng". cña nh©n d©n ta. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· chØ râ: "ChÕ ®é thùc d©n, tù LuËn ®iÓm næi tiÕng nµy cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· trë thµnh t­ b¶n th©n nã, ®· lµ mét hµnh ®éng b¹o lùc cña kÎ m¹nh ®èi víi kÎ yÕu". Do t­ëng chØ ®¹o chiÕn l­îc lín xuyªn suèt c¶ qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng ViÖt Nam. ®ã "Trong cuéc ®Êu tranh gian khæ chèng kÎ thï cña giai cÊp vµ d©n téc, T­ t­ëng ®¹i ®oµn kÕt cña Hå ChÝ Minh cïng víi ®¹o ®øc vµ nh©n c¸ch v« cÇn dïng b¹o lùc c¸ch m¹ng chèng l¹i b¹o lùc ph¶n c¸ch m¹ng, giµnh lÊy cïng cao th­îng vµ trong s¸ng cña Ng­êi ®· quy tô ®­îc khèi ®¹i ®oµn kÕt chÝnh quyÒn vµ b¶o vÖ chÝnh quyÒn". d©n téc, ®Êu tranh v× th¾ng lîi cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng. D­íi ¸nh s¸ng t­ t­ëng qu©n sù Hå ChÝ Minh, trong hai cuéc kh¸ng Ng­êi cho r»ng: "hÔ lµ ng­êi ViÖt Nam th× ai còng cã lßng yªu n­íc, chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng Mü, nh©n d©n ta ®· lËp nªn nh÷ng chiÕn c«ng ghÐt giÆc", nªn ngay sau khi thµnh lËp §¶ng, Ng­êi ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng vang déi, ®­îc c¶ loµi ng­êi kh©m phôc vµ ca ngîi. T­ t­ëng qu©n sù Hå thµnh lËp Héi ph¶n ®Õ ®ång minh, mét h×nh thøc mÆt trËn d©n téc thèng ChÝ Minh lµ t­ t­ëng vÒ kÕt hîp ®Êu tranh chÝnh trÞ víi ®Êu tranh vò nhÊt réng r·i chèng ®Õ quèc. Gãp ý kiÕn vÒ ®­êng lèi, chñ tr­¬ng cña §¶ng trang. Ng­êi nãi: "Tuú t×nh h×nh cô thÓ mµ quyÕt ®Þnh nh÷ng h×nh thøc
  8. XVI hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XVII ®Êu tranh c¸ch m¹ng thÝch hîp, sö dông ®óng vµ khÐo kÕt hîp c¸c h×nh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lu«n coi träng b¶n chÊt giai cÊp c«ng nh©n cña thøc ®Êu tranh vò trang vµ ®Êu tranh chÝnh trÞ ®Ó giµnh th¾ng lîi cho c¸ch Nhµ n­íc ta, ®ång thêi, Ng­êi còng nhÊn m¹nh tÝnh d©n téc, tÝnh nh©n m¹ng". T­ t­ëng qu©n sù Hå ChÝ Minh ®­îc thÓ hiÖn ®Æc s¾c ë vÊn ®Ò x©y d©n s©u s¾c cña Nhµ n­íc. dùng lùc l­îng vò trang c¸ch m¹ng "tõ nh©n d©n mµ ra, v× nh©n d©n mµ Theo t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, mét Nhµ n­íc v÷ng m¹nh, cã hiÖu lùc chiÕn ®Êu" víi ba thø qu©n - bé ®éi chñ lùc, bé ®éi ®Þa ph­¬ng vµ d©n qu©n ph¶i lµ mét Nhµ n­íc lµm cho mäi ng­êi d©n biÕt sèng vµ lµm viÖc theo tù vÖ; vÊn ®Ò x©y dùng c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng, vÊn ®Ò khëi nghÜa toµn d©n HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt; mÆt kh¸c Nhµ n­íc ®ã "ph¶i dùa vµo nh©n d©n, vµ chiÕn tranh nh©n d©n. ChÝnh t­ t­ëng qu©n sù Êy ®· chØ ®¹o nh©n d©n liªn hÖ chÆt chÏ víi nh©n d©n, l¾ng nghe ý kiÕn vµ chÞu sù kiÓm so¸t cña ta ®i tíi th¾ng lîi lÞch sö cña cuéc C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m vµ tiÕp ®Õn tiÕn nh©n d©n". Mét trong nh÷ng mèi quan t©m cña Ng­êi lµ lo lµm sao ®µo t¹o hµnh cuéc kh¸ng chiÕn thÇn th¸nh l©u dµi nhÊt trong lÞch sö. §Ó chèng l¹i vµ båi d­ìng ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé chÝnh quyÒn phï hîp víi b¶n chÊt nh÷ng kÎ thï cã søc m¹nh kinh tÕ vµ qu©n sù lín h¬n m×nh nhiÒu lÇn, cña Nhµ n­íc ta, thÊm nhuÇn tinh thÇn "d©n lµ chñ, c¸n bé lµ ®µy tí trung Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ®Ò ra ®­êng lèi kh¸ng chiÕn toµn d©n, toµn diÖn, thµnh cña nh©n d©n". RÊt ®Ò cao ph¸p quyÒn, nh­ng Chñ tÞch Hå ChÝ tr­êng kú, dùa vµo søc m×nh lµ chÝnh; chñ tr­¬ng võa kh¸ng chiÕn, võa kiÕn quèc, x©y dùng thËt tèt mèi quan hÖ tiÒn tuyÕn - hËu ph­¬ng. T­ Minh kh«ng lóc nµo coi nhÑ vai trß cña gi¸o dôc ®¹o ®øc. Trong t­ t­ëng t­ëng qu©n sù Hå ChÝ Minh lÊy søc m¹nh chÝnh trÞ, tinh thÇn cña toµn cña Ng­êi, nhµ n­íc ph¸p quyÒn chØ ph¸t huy ®­îc ®Çy ®ñ hiÖu lùc khi nã d©n lµm nÒn t¶ng. Trªn c¬ së ®ã mµ ph¸t huy tµi thao l­îc cña toµn §¶ng, biÕt coi träng kÕt hîp gi¸o dôc ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt trong qu¶n lý x· héi toµn d©n, toµn qu©n. T­ t­ëng qu©n sù Hå ChÝ Minh lµ sù kÕ thõa truyÒn vµ Nhµ n­íc. thèng qu©n sù quý b¸u cña d©n téc vµ tiÕp thu tinh hoa qu©n sù cña thÕ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ nhµ yªu n­íc vÜ ®¹i, ®ång thêi lµ nhµ quèc tÕ giíi. ChÝnh Ng­êi ®· cïng víi §¶ng ta n©ng nghÖ thuËt qu©n sù trong khëi chñ nghÜa trong s¸ng, hiÖn th©n cña t­ t­ëng vÒ kÕt hîp søc m¹nh d©n téc vµ søc m¹nh thêi ®¹i. Ng­êi nãi: "C¸ch mÖnh ViÖt Nam còng lµ mét bé nghÜa vò trang vµ chiÕn tranh nh©n d©n ë thêi ®¹i Hå ChÝ Minh lªn mét phËn trong c¸ch mÖnh thÕ giíi. Ai lµm c¸ch mÖnh trªn thÕ giíi ®Òu lµ ®ång tÇm cao míi. chÝ cña d©n ViÖt Nam c¶". V× vËy, trong ®Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ ng­êi s¸ng lËp §¶ng, MÆt trËn, Qu©n ®éi, mét mÆt Ng­êi nhÊn m¹nh t­ t­ëng ph¶i "lÊy søc ta mµ gi¶i phãng cho ®ång thêi còng lµ ng­êi s¸ng lËp Nhµ n­íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ. ta", mÆt kh¸c Ng­êi lu«n lu«n kªu gäi ph¶i t¨ng c­êng sù ®oµn kÕt, gióp Trong gÇn mét phÇn t­ thÕ kû ë c­¬ng vÞ Chñ tÞch nhµ n­íc, Ng­êi ®· bá ®ì vµ phèi hîp nhÞp nhµng cuéc ®Êu tranh cña v« s¶n ë chÝnh quèc víi v« nhiÒu c«ng søc cho viÖc x©y dùng mét nhµ n­íc kiÓu míi. T­ t­ëng Hå ChÝ s¶n ë thuéc ®Þa, nh­ hai c¸i c¸nh cña mét con chim. Trong kh¸ng chiÕn Minh vÒ x©y dùng nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n lµ sù vËn dông s¸ng chèng Ph¸p, chèng Mü vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi, Ng­êi nhÊn m¹nh t¹o häc thuyÕt vÒ nhµ n­íc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, chän läc, kÕ thõa tinh thÇn ®éc lËp, tù chñ, lµm hÕt søc m×nh, ®ång thêi ph¶i ra søc tranh c¶ nh÷ng tinh hoa trong viÖc x©y dùng nhµ n­íc ®· cã trong lÞch sö d©n téc thñ sù ®ång t×nh, ñng hé, hîp t¸c vµ gióp ®ì cña c¸c n­íc x· héi chñ vµ nh©n lo¹i. nghÜa, c¸c n­íc trong thÕ giíi thø ba vµ c¸c lùc l­îng hoµ b×nh, d©n chñ vµ VÊn ®Ò c¬ b¶n cña nhµ n­íc lµ quyÒn lùc thuéc vÒ ai, phôc vô quyÒn tiÕn bé trªn thÕ giíi. Ngay ®èi víi c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn, tõ rÊt sím, lîi cña ai. §¶ng ta l·nh ®¹o nh©n d©n lµm c¸ch m¹ng lµ ®Ó giµnh quyÒn Ng­êi ®· tuyªn bè: ViÖt Nam muèn "Lµm b¹n víi tÊt c¶ mäi n­íc d©n chñ lùc vÒ tay nh©n d©n. Ng­êi kh¼ng ®Þnh "N­íc ta lµ n­íc d©n chñ. Bao vµ kh«ng g©y thï o¸n víi mét ai", v× môc tiªu ®éc lËp, hoµ b×nh, h÷u nghÞ nhiªu lîi Ých ®Òu v× d©n. Bao nhiªu quyÒn h¹n ®Òu cña d©n... ChÝnh quyÒn vµ tiÕn bé x· héi. tõ x· ®Õn ChÝnh phñ trung ­¬ng do d©n cö ra". "TÊt c¶ quyÒn lùc trong Mét mÆt ra søc tranh thñ søc m¹nh cña thêi ®¹i cã lîi cho c¸ch m¹ng n­íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®Òu thuéc vÒ nh©n d©n".
  9. XVIII hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XIX ViÖt Nam, mÆt kh¸c, Ng­êi kh«ng quªn nh¾c nhë nh©n d©n ta hÕt lßng, tham nhòng, cöa quyÒn, øc hiÕp quÇn chóng... hÕt søc lµm trßn nghÜa vô quèc tÕ cao c¶ cña m×nh ®èi víi phong trµo gi¶i Chóng ta cßn t×m thÊy trong t­ t­ëng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh nh÷ng ý phãng d©n téc vµ phong trµo céng s¶n, c«ng nh©n quèc tÕ, coi "gióp b¹n lµ kiÕn chØ dÉn thiÕt thùc vÒ nh÷ng nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng nÒn tù gióp m×nh". Hå ChÝ Minh chÝnh lµ biÓu t­îng cña tinh thÇn "bèn ®¹o ®øc x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta. Cã thÓ nãi, tÝnh hoµn chØnh cña t­ ph­¬ng v« s¶n ®Òu lµ anh em". t­ëng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh lµ mét b­íc ph¸t triÓn míi, mét cèng hiÕn ®Æc Ngoµi t­ c¸ch lµ anh hïng gi¶i phãng d©n téc, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh s¾c vµo sù ph¸t triÓn cña ®¹o ®øc häc M¸c - Lªnin vµ vÉn gi÷ nguyªn gi¸ cßn ®­îc thÕ giíi biÕt ®Õn nh­ lµ nhµ v¨n ho¸ lín, nhµ nh©n v¨n chñ nghÜa trÞ soi s¸ng cho chóng ta trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®¹o ®øc x· héi lçi l¹c, nhµ ®¹o ®øc víi tÊm g­¬ng s¸ng ngêi vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña hiÖn nay. ng­êi c¸ch m¹ng. Cïng víi t­ t­ëng ®¹o ®øc, t­ t­ëng nh©n v¨n Hå ChÝ Minh lµ mét Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ mét l·nh tô bµn nhiÒu ®Õn ®¹o ®øc vµ vai ®ãng gãp rÊt cã gi¸ trÞ vµo triÕt häc vÒ con ng­êi cña chñ nghÜa M¸c - trß cña ®¹o ®øc trong ®Êu tranh c¸ch m¹ng. Ng­êi nãi: "§¹o ®øc lµ c¸i gèc Lªnin. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi: "T«i chØ cã mét sù ham muèn, ham cña ng­êi c¸ch m¹ng". "Ng­êi c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lµm muèn tét bËc, lµ lµm sao cho n­íc ta ®­îc hoµn toµn ®éc lËp, d©n ta ®­îc nÒn t¶ng míi hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô c¸ch m¹ng vÎ vang". V× vËy, suèt hoµn toµn tù do, ®ång bµo ai còng cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, ai còng ®­îc häc ®êi m×nh, Ng­êi kiªn tr× viÖc gi¸o dôc phÈm chÊt ®¹o ®øc cho c¸n bé, ®¶ng hµnh". §ã lµ lý t­ëng chÝnh trÞ, lý t­ëng ®¹o ®øc vµ còng lµ lý t­ëng nh©n viªn, nhÊn m¹nh kh«ng ngõng "n©ng cao ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, quÐt s¹ch v¨n cña Ng­êi. §èi víi Hå ChÝ Minh, gi¶i phãng con ng­êi tr­íc hÕt lµ gi¶i chñ nghÜa c¸ nh©n"; vµ b¶n th©n Ng­êi lµ mét tÊm g­¬ng trän vÑn cña ®¹o phãng hä khái nh÷ng tai ho¹ do c¸i ®ãi, c¸i rÐt, c¸i dèt g©y nªn. Cuéc chiÕn ®øc míi: Suèt ®êi phÊn ®Êu, hy sinh v× lîi Ých cña Tæ quèc, v× h¹nh phóc ®Êu ®ã kh«ng thÓ t¸ch rêi cuéc chiÕn ®Êu ®Ó gi¶i phãng d©n téc. ChØ cã cña nh©n d©n. tho¸t khái th©n phËn n« lÖ, mçi con ng­êi míi lÊy l¹i ®­îc phÈm gi¸ lµm T­ t­ëng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh lµ mét thÓ thèng nhÊt gi÷a ®¹o ®øc ng­êi. H¬n n÷a, ®ã cßn lµ cuéc chiÕn ®Êu v× hoµ b×nh vµ t×nh h÷u nghÞ gi÷a víi chÝnh trÞ, ®¹o ®øc víi tµi n¨ng, gi÷a nãi vµ lµm, gi÷a ®¹o ®øc c¸ch c¸c d©n téc, v× sù gi¶i phãng cña toµn nh©n lo¹i. §ã chÝnh lµ gi¸ trÞ cña m¹ng vµ ®¹o ®øc ®êi th­êng. Trong khi sö dông l¹i mét sè kh¸i niÖm vµ nh©n v¨n, mét chñ nghÜa nh©n v¨n hµnh ®éng, chñ nghÜa nh©n v¨n chiÕn thuËt ng÷ cña ®¹o ®øc truyÒn thèng vèn ®· phæ biÕn vµ quen thuéc trong ®Êu, chñ nghÜa nh©n ®¹o hiÖn thùc. nh©n d©n, Ng­êi ®· ®­a vµo ®ã nh÷ng néi dung míi, mang ý nghÜa nh©n T­ t­ëng nh©n v¨n Hå ChÝ Minh ®­îc biÓu hiÖn v« cïng ®a d¹ng vµ v¨n vµ c¸ch m¹ng cña ®¹o ®øc míi. Nh÷ng yªu cÇu ®¹o ®øc Ng­êi nªu ra phong phó, nã thÊm ®Ëm trong toµn bé cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña Ng­êi, cho c¸n bé, ®¶ng viªn nay ®· trë thµnh hÖ chuÈn mùc ®¹o ®øc c¬ b¶n cña ®­îc to¶ s¸ng trong tõng viÖc lµm, tõng cö chØ, tõng mèi quan t©m ©n cÇn con ng­êi ViÖt Nam míi nh­: trung víi n­íc, hiÕu víi d©n, cÇn kiÖm liªm ®èi víi mçi con ng­êi; tÊt c¶ ®Òu to¸t lªn t×nh yªu th­¬ng, sù t«n träng, chÝnh, chÝ c«ng v« t­, "viÖc g× cã lîi cho d©n, ta ph¶i hÕt søc lµm, viÖc g× cã th¸i ®é bao dung vµ niÒm tin vµo kh¶ n¨ng c¶i t¹o cña con ng­êi, dï cho hä h¹i cho d©n, ta ph¶i hÕt søc tr¸nh", ph¶i "khæ tr­íc thiªn h¹, s­íng sau cã nhÊt thêi lÇm l¹c. B»ng hµnh ®éng vµ øng xö cña m×nh, Chñ tÞch Hå thiªn h¹", biÕt yªu th­¬ng con ng­êi, cã t×nh c¶m quèc tÕ trong s¸ng... ChÝ Minh truyÒn l¹i cho chóng ta mét ®¹o lý lµm ng­êi lµ ph¶i biÕt yªu T­ t­ëng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh lµ bé phËn rÊt quan träng trong t­ th­¬ng vµ sèng víi nhau cã t×nh nghÜa. t­ëng Hå ChÝ Minh, cã søc sèng m·nh liÖt, ®· sím ®i vµo nh©n d©n, ®­îc Chñ nghÜa nh©n v¨n lµ b¶n chÊt cèt lâi, lµ kÕt tinh cña v¨n ho¸. Chñ nh©n d©n tiÕp nhËn, vËn dông vµ nªu cao. Nã ®· trë thµnh mét bé phËn tÞch Hå ChÝ Minh ®­îc loµi ng­êi tiÕn bé suy t«n lµ mét nhµ v¨n ho¸ lín cña v¨n ho¸ d©n téc, thµnh vò khÝ cña nh©n d©n trong cuéc ®Êu tranh cßn v× nh÷ng thµnh tùu xuÊt s¾c cña Ng­êi trong lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ chèng l¹i c¸c hiÖn t­îng tha ho¸ vÒ ®¹o ®øc cña x· héi nh­ quan liªu, s¸ng t¹o v¨n ho¸. T­ t­ëng v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh ®­îc biÓu hiÖn ë chç
  10. XX hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XXI Ng­êi thÊy râ vµ kh¼ng ®Þnh rÊt sím vai trß quyÕt ®Þnh cña v¨n ho¸ trong tiªu "d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh". Mçi ng­êi ViÖt chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. Ngay sau khi võa Nam h·y häc tËp, vËn dông t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, ph¸t huy lßng yªu giµnh ®­îc ®éc lËp, t¹i phiªn häp ®Çu tiªn cña ChÝnh phñ l©m thêi n­íc n­íc, ý chÝ quËt c­êng bÊt khuÊt cña d©n téc ®Ó x©y dùng mét n­íc ViÖt ViÖt Nam míi, Ng­êi ®· ®Ò nghÞ më ngay chiÕn dÞch chèng n¹n dèt. Ng­êi Nam míi, trong thêi ®¹i míi, s¸nh vai víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. nãi: "Mét d©n téc dèt lµ mét d©n téc yÕu". Ng­êi coi dèt n¸t còng lµ mét * thø giÆc, xem thãi quen vµ nh÷ng tËp tôc l¹c hËu còng lµ mét lo¹i kÎ thï. Ng­êi kh¼ng ®Þnh v¨n ho¸ lµ tinh hoa cña d©n téc, v¨n ho¸ ph¶i gãp phÇn * * kh¼ng ®Þnh d©n téc vµ b¶n s¾c d©n téc. "Râ rµng lµ d©n téc bÞ ¸p bøc th× v¨n nghÖ sÜ còng mÊt tù do. V¨n nghÖ sÜ muèn cã tù do th× ph¶i tham gia §­îc sù chØ ®¹o cña Ban BÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng, kÕ thõa nh÷ng c¸ch m¹ng". "V¨n ho¸ nghÖ thuËt còng lµ mét mÆt trËn. kinh nghiÖm vµ thµnh tùu cña bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp xuÊt b¶n lÇn thø hai lµ mét c«ng tr×nh lao Anh chÞ em lµ chiÕn sÜ trªn mÆt trËn Êy". ®éng khoa häc nghiªm tóc cña mét tËp thÓ ®«ng ®¶o c¸c nhµ khoa häc, c¸n T­ t­ëng v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh chèng l¹i mäi biÓu hiÖn cña chñ nghÜa bé nghiªn cøu, l­u tr÷, biªn tËp, xuÊt b¶n thuéc nhiÒu c¬ quan §¶ng vµ kú thÞ - ®éc t«n vÒ v¨n ho¸. Lµ ng­êi ®· lµm giµu trÝ tuÖ cña m×nh b»ng Nhµ n­íc, ë trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng. vèn v¨n ho¸ ph­¬ng §«ng vµ ph­¬ng T©y, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· sím T×nh h×nh chÝnh trÞ trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang cã nh÷ng thay ®æi s©u ®Ò ra chñ tr­¬ng kÕ thõa truyÒn thèng tèt ®Ñp cña v¨n ho¸ d©n téc ph¶i ®i s¾c. Sù nghiÖp ®æi míi theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®ang ®Æt ra ®«i víi viÖc häc tËp vµ tiÕp thu cã chän läc tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i. nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn cÊp b¸ch ®ßi hái §¶ng ta ph¶i khÈn tr­¬ng nghiªn Nh÷ng t­ t­ëng lín cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ v¨n ho¸ ®ang lµ kim chØ cøu vµ gi¶i ®¸p, phï hîp víi yªu cÇu vµ thùc tiÔn cña ®Êt n­íc. Nhu cÇu nam cho chóng ta trong viÖc x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh ®ang t¨ng lªn. C«ng t¸c s­u tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc ®ång thêi kh«ng ngõng më réng sù giao l­u tÇm, ph¸t hiÖn nh÷ng v¨n kiÖn, t¸c phÈm, bµi viÕt cña Chñ tÞch Hå ChÝ v¨n ho¸ víi thÕ giíi. Minh trong nh÷ng n¨m qua ®· thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ míi, ®­îc bæ sung Nh÷ng gi¸ trÞ phong phó vµ toµn diÖn nãi trªn ®· lµm cho Hå ChÝ vµo bé s¸ch. C«ng t¸c dÞch thuËt, xö lý v¨n b¶n, giíi thiÖu, chó thÝch, tham Minh Toµn tËp trë thµnh bé s¸ch kinh ®iÓn lín nhÊt, cã gi¸ trÞ lý luËn vµ kh¶o khoa häc ... cho bé s¸ch còng ®­îc n©ng cao chÊt l­îng vµ hoµn thiÖn thùc tiÔn cao nhÊt vÒ c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Bé s¸ch ®· ph¶n ¸nh thiªn tµi thªm mét b­íc nh»m gióp cho b¹n ®äc cã ®iÒu kiÖn t×m hiÓu mét c¸ch ®Çy trÝ tuÖ cña vÞ l·nh tô - ng­êi thÇy cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, nhµ t­ t­ëng ®ñ, chÝnh x¸c t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, ®ång thêi còng ph¶n ¸nh ®­îc nh÷ng m¸cxÝt vÜ ®¹i; ®· ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh lÞch sö 50 n¨m ®Êu tranh anh dòng thµnh tùu nghiªn cøu vÒ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. vµ th¾ng lîi vÎ vang cña nh©n d©n ta d­íi sù l·nh ®¹o vµ d×u d¾t trùc tiÕp ViÖc xuÊt b¶n lÇn thø hai bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp ®· cè g¾ng ®¸p cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. øng nh÷ng yªu cÇu trªn ®©y. Tuy nhiªn, khèi l­îng c«ng viÖc rÊt to lín l¹i TÝnh khoa häc ®óng ®¾n vµ tÝnh c¸ch m¹ng s¸ng t¹o cña t­ t­ëng Hå ph¶i hoµn thµnh trong mét thêi gian gÊp rót, mÆc dÇu tËp thÓ ®éi ngò biªn ChÝ Minh ®· ®­îc lÞch sö kiÓm chøng. Tr¶i qua nh÷ng biÕn ®éng cña thêi tËp ®· cã nhiÒu cè g¾ng, song ch¾c ch¾n vÉn kh«ng tr¸nh khái cßn nh÷ng cuéc, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh cµng chøng tá gi¸ trÞ vµ søc sèng m·nh liÖt nh­îc ®iÓm vµ thiÕu sãt. cña nã. T­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ tinh hoa cña d©n téc ViÖt Nam, lµ niÒm Nh©n dÞp bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, ra m¾t b¹n tù hµo v« h¹n cña mçi chóng ta. D­íi ¸nh s¸ng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®äc, Héi ®ång xuÊt b¶n c¸m ¬n c¸c nhµ nghiªn cøu, c¸c céng t¸c viªn khoa vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, toµn §¶ng, toµn d©n ta cµng v÷ng tin vµo th¾ng häc, ®éi ngò c¸n bé biªn tËp ®· v­ît qua nhiÒu khã kh¨n, khÈn tr­¬ng lîi cña sù nghiÖp ®æi míi do §¶ng ta khëi x­íng vµ l·nh ®¹o, theo môc hoµn thµnh b¶n th¶o trong mét thêi gian ng¾n.
  11. XXII hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XXIII Mong r»ng bé Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, sÏ t¹o thªm ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh viÖc häc tËp, nghiªn cøu t­ t­ëng Hå ChÝ Minh trong toµn §¶ng, lµm cho t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, cïng víi chñ nghÜa M¸c- Lªnin, thùc sù lµ nÒn t¶ng t­ t­ëng vµ kim chØ nam cho hµnh ®éng cña chóng ta. HéI §åNG XUÊT B¶N LêI GiíI THIÖU TËP 1 Bé Hå CHÝ MINH TOµN TËP Hå ChÝ Minh Toµn tËp, tËp 1 gåm nh÷ng bµi viÕt vµ t¸c phÈm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tõ n¨m 1919 ®Õn th¸ng 11 n¨m 1924, më ®Çu lµ bµi T©m ®Þa thùc d©n vµ kÕt thóc vµo thêi ®iÓm Ng­êi rêi M¸txc¬va (Nga) ®Õn Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc). C¸c t¸c phÈm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong tËp 1 ph¶n ¸nh sù chuyÓn biÕn trong t­ t­ëng cña Ng­êi tõ chñ nghÜa yªu n­íc ®Õn chñ nghÜa x· héi khoa häc, ®¸nh dÊu sù h×nh thµnh t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¶i phãng d©n téc, gi¶i phãng x· héi vµ gi¶i phãng con ng­êi, vÒ ®oµn kÕt d©n téc vµ ®oµn kÕt quèc tÕ, vÒ ph­¬ng ph¸p c¸ch m¹ng... C¸c t¸c phÈm trong tËp nµy ®· kh¼ng ®Þnh con ®­êng ®óng ®¾n ®Ó gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam vµ c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc kh¸c trªn thÕ giíi lµ ®i theo con ®­êng c¸ch m¹ng v« s¶n. T¸c gi¶ ®· tËp trung tè c¸o téi ¸c, v¹ch trÇn b¶n chÊt cña chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc; b­íc ®Çu ®Ò ra chiÕn l­îc, s¸ch l­îc cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vµ kh¼ng ®Þnh b­íc ph¸t triÓn tÊt yÕu cña nã sÏ lµ tiÕn tíi c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. Ng­êi viÕt: "ChØ cã chñ nghÜa céng s¶n míi cøu nh©n lo¹i, ®em l¹i cho mäi ng­êi kh«ng ph©n biÖt chñng téc vµ nguån gèc sù tù do, b×nh ®¼ng, b¸c ¸i, ®oµn kÕt, Êm no trªn qu¶ ®Êt, viÖc lµm cho mäi ng­êi vµ v× mäi ng­êi, niÒm vui, hoµ b×nh, h¹nh phóc..." (Tr.461). Vµo nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX, phong trµo yªu n­íc cña nh©n d©n ViÖt Nam rÊt s«i næi, nh­ng l¹i l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng s©u s¾c vÒ ®­êng lèi chÝnh trÞ. Trong hoµn c¶nh Êy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ra ®i t×m ®­êng cøu n­íc, gi¶i phãng d©n téc khái ¸ch ¸p bøc cña chñ nghÜa thùc d©n Ph¸p. Ng­êi ®· tham gia ho¹t ®éng, ®Êu tranh trong phong trµo c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n bÞ ¸p bøc c¸c n­íc ch©u ¸, ch©u Phi, ch©u ¢u, ch©u Mü.
  12. XXIV hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XXV N¨m 1917, C¸ch m¹ng Th¸ng M­êi Nga th¾ng lîi vµ Nhµ n­íc c«ng Tõ mét ng­êi yªu n­íc trë thµnh ng­êi céng s¶n ViÖt Nam ®Çu tiªn, n«ng ®Çu tiªn ra ®êi, nh­ tiÕng sÊm b¸o hiÖu mïa xu©n ®èi víi nh©n d©n Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· t×m thÊy con ®­êng ®óng ®¾n cho sù nghiÖp gi¶i lao ®éng vµ c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc trªn toµn thÕ giíi. TiÕp theo lµ Quèc tÕ phãng d©n téc ta vµ c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc khái ¸ch n« dÞch cña chñ nghÜa thø ba thµnh lËp, c¸c ®¶ng céng s¶n lÇn l­ît ra ®êi, trµo l­u t­ t­ëng c¶i thùc d©n ®Õ quèc, lµ con ®­êng c¸ch m¹ng v« s¶n. §ã lµ c¬ së cho sù h×nh l­¬ng, c¬ héi vµ s«vanh trong Quèc tÕ thø hai bÞ ®Èy lui. Trong hoµn c¶nh thµnh ®­êng lèi gi­¬ng cao ngän cê ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi cña Êy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tiÕp thô ¸nh s¸ng cña C¸ch m¹ng Th¸ng §¶ng ta. M­êi Nga vµ S¬ th¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng luËn c­¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ LuËn c­¬ng cña V.I.Lªnin ®· chØ râ: trong thêi ®¹i ®Õ quèc chñ nghÜa, vÊn ®Ò thuéc ®Þa do V.I. Lªnin so¹n th¶o. c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc lµ mét bé phËn cña c¸ch m¹ng v« s¶n vµ nh÷ng Mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña tËp 1 lµ t¸c gi¶ tËp trung v¹ch ng­êi céng s¶n cã nhiÖm vô ph¶i gióp ®ì phong trµo gi¶i phãng d©n téc. ChÝnh trÇn b¶n chÊt xÊu xa, tè c¸o téi ¸c cña chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc; x¸c Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tiÕp thô, vËn dông vµ ph¸t triÓn s¸ng t¹o luËn ®iÓm ®Þnh râ chóng lµ kÎ thï chung cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n bÞ nµy cña V.I.Lªnin. Trong Lêi ph¸t biÓu t¹i §¹i héi toµn quèc lÇn thø XVIII ¸p bøc trªn thÕ giíi. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· viÕt nhiÒu bµi b¸o vµ t¸c §¶ng X· héi Ph¸p, n¨m 1920, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· kiªn quyÕt ®Êu tranh phÈm tÊn c«ng vµo chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc nh­ T©m ®Þa thùc d©n, cho t­ t­ëng nµy cña V.I. Lªnin ®­îc thùc hiÖn trong thùc tÕ. Ng­êi ®Ò nghÞ: B×nh ®¼ng, Vùc th¼m thuéc ®Þa, Hµnh h×nh kiÓu Lins¬, mét ph­¬ng "§¶ng ph¶i tuyªn truyÒn chñ nghÜa x· héi trong tÊt c¶ c¸c n­íc thuéc ®Þa" diÖn Ýt ng­êi biÕt ®Õn cña nÒn v¨n minh Mü, C«ng cuéc khai ho¸ giÕt (Tr.23). Trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö - x· héi cña ph­¬ng ng­êi... Dùa vµo nh÷ng tµi liÖu vµ sù viÖc cô thÓ, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh §«ng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· kh¼ng ®Þnh: chÕ ®é céng s¶n hoµn toµn cã thÓ ®· tè c¸o b¶n chÊt ¨n c­íp vµ giÕt ng­êi cña chñ nghÜa thùc d©n ®Õ thùc hiÖn ®­îc ë ch©u ¸, vµ ®iÒu ®ã cßn dÔ h¬n ë ch©u ¢u. quèc, v¹ch trÇn c¸i gäi lµ "khai ho¸ v¨n minh" cña chóng. Ng­êi viÕt: "NÕu lèi hµnh h×nh theo kiÓu Lins¬ cña nh÷ng bän ng­êi Mü hÌn h¹ ®èi Trong lý luËn còng nh­ trong ho¹t ®éng thùc tiÔn, Chñ tÞch Hå ChÝ víi nh÷ng ng­êi da ®en lµ mét hµnh ®éng v« nh©n ®¹o, th× t«i kh«ng Minh lu«n lu«n nhÊn m¹nh mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a c¸ch m¹ng ë cßn biÕt gäi viÖc nh÷ng ng­êi ¢u nh©n danh ®i khai ho¸ mµ giÕt hµng thuéc ®Þa vµ c¸ch m¹ng ë "chÝnh quèc". Ng­êi viÕt: "Chñ nghÜa t­ b¶n lµ lo¹t nh÷ng ng­êi d©n ch©u Phi lµ c¸i g× n÷a" (Tr.321). Ng­êi chØ râ mét con ®Øa cã mét c¸i vßi b¸m vµo giai cÊp v« s¶n ë chÝnh quèc vµ mét c¸i nh÷ng ©m m­u vµ thñ ®o¹n che giÊu téi ¸c cña chóng: "§Ó che ®Ëy sù vßi kh¸c b¸m vµo giai cÊp v« s¶n ë c¸c thuéc ®Þa. NÕu ng­êi ta muèn giÕt xÊu xa cña chÕ ®é bãc lét giÕt ng­êi, chñ nghÜa t­ b¶n thùc d©n lu«n con vËt Êy, ng­êi ta ph¶i ®ång thêi c¾t c¶ hai vßi" (Tr.298). Ng­êi kªu gäi lu«n ®iÓm trang cho c¸i huy ch­¬ng môc n¸t cña nã b»ng nh÷ng ch©m giai cÊp c«ng nh©n c¸c n­íc ph­¬ng T©y ph¶i ®Èy m¹nh viÖc ñng hé cuéc ng«n lý t­ëng: B¸c ¸i, B×nh ®¼ng, v.v." (Tr.75). Trong nh÷ng bµi cã tiªu ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña c¸c n­íc thuéc ®Þa. Trong nh÷ng bµi ®Ò §«ng D­¬ng vµ hµng lo¹t bµi kh¸c, Ng­êi ®· lªn ¸n m¹nh mÏ chÕ ®é ph¸t biÓu t¹i §¹i héi lÇn thø V Quèc tÕ Céng s¶n, Ng­êi nãi: "TÊt c¶ c¸c cai trÞ hµ kh¾c, sù bãc lét tµn b¹o cña thùc d©n Ph¸p ë §«ng D­¬ng ®ång chÝ ®Òu biÕt r»ng, hiÖn nay näc ®éc vµ søc sèng cña con r¾n ®éc t­ trªn c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, qu©n sù, kinh tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc. b¶n chñ nghÜa ®ang tËp trung ë c¸c thuéc ®Þa h¬n lµ ë chÝnh quèc. C¸c B»ng ngßi bót s¾c s¶o, ch©m biÕm chua cay, qua nh÷ng thiªn truyÖn thuéc ®Þa cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y; c¸c thuéc ®Þa cung cÊp ký xuÊt s¾c nh­ Lêi than v·n cña Bµ Tr­ng Tr¾c, "Vi hµnh"..., Chñ tÞch binh lÝnh cho qu©n ®éi cña chñ nghÜa ®Õ quèc. C¸c thuéc ®Þa trë thµnh nÒn Hå ChÝ Minh ®· ph¬i bµy bé mÆt ph¶n d©n h¹i n­íc cña bän vua chóa, t¶ng cña lùc l­îng ph¶n c¸ch m¹ng" (Tr.274). V× vËy, muèn ®¸nh th¾ng quan l¹i ®· v× quyÒn lîi vµ danh väng c¸ nh©n mµ chèng l¹i ®ång bµo. chñ nghÜa ®Õ quèc, tr­íc hÕt cÇn xo¸ bá hÖ thèng thuéc ®Þa cña nã. Tõ ®ã,
  13. XXVI hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XXVII Ng­êi ®Ò xuÊt luËn ®iÓm: c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc cÇn chñ ®éng vµ cã vµ th«ng qua nh÷ng nghÞ quyÕt rÊt kªu ®Ó sau §¹i héi ®­a vµo viÖn b¶o thÓ giµnh th¾ng lîi tr­íc c¸ch m¹ng v« s¶n ë "chÝnh quèc" vµ b»ng th¾ng tµng nh­ tõ tr­íc vÉn lµm th× ch­a ®ñ. Chóng ta cÇn cã biÖn ph¸p cô thÓ" lîi ®ã, t¸c ®éng m¹nh mÏ ®èi víi c¸ch m¹ng ë "chÝnh quèc". Ng­êi viÕt: (Tr.281). Ng­êi ®· kiÕn nghÞ nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc vµ yªu cÇu Quèc tÕ "Ngµy mµ hµng tr¨m triÖu nh©n d©n ch©u ¸ bÞ tµn s¸t vµ ¸p bøc thøc tØnh Céng s¶n ®Èy m¹nh ho¹t ®éng gióp ®ì phong trµo gi¶i phãng d©n téc. ®Ó g¹t bá sù bãc lét ®ª tiÖn cña mét bän thùc d©n lßng tham kh«ng ®¸y, hä B¶n th©n Ng­êi ®· tÝch cùc truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c - Lªnin, sÏ h×nh thµnh mét lùc l­îng khæng lå, vµ trong khi thñ tiªu mét trong tuyªn truyÒn chñ nghÜa x· héi khoa häc vµo c¸c n­íc thuéc ®Þa, h­íng nh÷ng ®iÒu kiÖn tån t¹i cña chñ nghÜa t­ b¶n lµ chñ nghÜa ®Õ quèc, hä cã quÇn chóng vÒ n­íc Nga X«viÕt t­¬i ®Ñp, vÒ con ®­êng c¸ch m¹ng triÖt thÓ gióp ®ì nh÷ng ng­êi anh em m×nh ë ph­¬ng T©y trong nhiÖm vô gi¶i ®Ó. Ng­êi kh¼ng ®Þnh c¸ch m¹ng ë c¸c n­íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc phãng hoµn toµn" (Tr.36). ph¶i ®i theo con ®­êng cña V.I.Lªnin vµ C¸ch m¹ng Th¸ng M­êi. Ng­êi còng dµnh nh÷ng lêi tr©n träng viÕt vÒ V.I.Lªnin, l·nh tô vÜ ®¹i cña Tin t­ëng ë tiÒn ®å cña c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc, trong nhiÒu bµi viÕt cña giai cÊp v« s¶n vµ c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc trªn toµn thÕ giíi: "Khi cßn m×nh, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· chØ râ tiÒm lùc c¸ch m¹ng vÜ ®¹i cña hµng sèng, Ng­êi lµ ng­êi cha, thÇy häc, ®ång chÝ vµ cè vÊn cña chóng ta. tr¨m triÖu ng­êi ë c¸c n­íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc ®ang ®­îc thøc tØnh. Ngµy nay, Ng­êi lµ ng«i sao s¸ng chØ ®­êng cho chóng ta ®i tíi cuéc Ch©u ¸ trÎ trung ®ang v­¬n m×nh, ch©u Phi ®en ®ang quËt khëi... L­ìi lª, c¸ch m¹ng x· héi" (Tr.237). ®¹i b¸c, chÝnh s¸ch ngu d©n cña chñ nghÜa t­ b¶n kh«ng thÓ ®Ì bÑp ý chÝ Qua mét lo¹t bµi viÕt trong tËp 1, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· sím chiÕn ®Êu vµ søc sèng m·nh liÖt cña nh©n d©n c¸c d©n téc thuéc ®Þa. Ng­êi kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña giai cÊp c«ng nh©n trong ®Êu tranh viÕt: "§»ng sau sù phôc tïng tiªu cùc, ng­êi §«ng D­¬ng giÊu mét c¸i g× c¸ch m¹ng. Ng­êi chØ râ: trong c¸c thuéc ®Þa, giai cÊp c«ng nh©n ®· b¾t ®ang s«i sôc, ®ang gµo thÐt vµ sÏ bïng næ mét c¸ch ghª gím, khi thêi c¬ ®Çu hiÓu thÕ nµo lµ ®Êu tranh giai cÊp. Ph¶i lµm cho c«ng nh©n da ®en vµ ®Õn. Bé phËn ­u tó cã nhiÖm vô ph¶i thóc ®Èy cho thêi c¬ ®ã mau ®Õn. da vµng hiÓu r»ng kÎ thï duy nhÊt cña hä chÝnh lµ c¸i chÕ ®é nµy, mét chÕ Sù tµn b¹o cña chñ nghÜa t­ b¶n ®· chuÈn bÞ ®Êt råi: Chñ nghÜa x· ®é n« lÖ tinh vi h¬n chÕ ®é cò, nÆng nÒ vµ v« nh©n ®¹o h¬n. Trong bµi héi chØ cßn ph¶i lµm c¸i viÖc lµ gieo h¹t gièng cña c«ng cuéc gi¶i phãng n÷a Phong trµo c«ng nh©n ë Thæ NhÜ Kú, Ng­êi nªu râ giai cÊp c«ng nh©n ®· th«i" (Tr.28). ®ãng gãp nhiÒu vµo cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc, song thµnh qu¶ c¸ch m¹ng l¹i bÞ giai cÊp t­ s¶n chiÕm ®o¹t, giai cÊp c«ng nh©n b¾t buéc Tõ nhËn thøc: chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc lµ kÎ thï chung cña c¸c d©n téc tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh kh¸c: ®Êu tranh giai cÊp. Qua ®ã, Chñ tÞch bÞ ¸p bøc, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lu«n lu«n ch¨m lo x©y dùng khèi ®oµn kÕt Hå ChÝ Minh muèn chØ ra mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a ®Êu tranh d©n téc chiÕn ®Êu gi÷a c¸c d©n téc bÞ ®o¹ ®µy, ®au khæ. Ng­êi viÕt: "Dï mµu da cã vµ ®Êu tranh giai cÊp trong c¸ch m¹ng ë thuéc ®Þa, yªu cÇu giai cÊp c«ng kh¸c nhau, trªn ®êi nµy chØ cã hai gièng ng­êi: gièng ng­êi bãc lét vµ gièng nh©n ph¶i n¾m lÊy ngän cê d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, ph¶i cñng cè khèi ng­êi bÞ bãc lét. Mµ còng chØ cã mét mèi t×nh h÷u ¸i lµ thËt mµ th«i: t×nh liªn minh c«ng n«ng - ®éi qu©n chñ lùc cña c¸ch m¹ng, nÒn t¶ng cña mÆt h÷u ¸i v« s¶n" (Tr.266). trËn ®oµn kÕt toµn d©n. §øng v÷ng trªn quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, Chñ tÞch Hå ChÝ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh còng ®· ®øng trªn quan ®iÓm cña chñ nghÜa Minh kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng l¹i nh÷ng biÓu hiÖn cña t­ t­ëng c¬ héi, M¸c-Lªnin nh×n nhËn ®óng ®¾n vÊn ®Ò n«ng d©n trong c¸ch m¹ng gi¶i c¶i l­¬ng, t­ t­ëng d©n téc hÑp hßi, nh÷ng nhËn thøc ch­a ®óng ®¾n cña phãng d©n téc. mét sè ®¶ng céng s¶n ch©u ¢u trong vÊn ®Ò thuéc ®Þa. T¹i §¹i héi lÇn thø V Quèc tÕ Céng s¶n, Ng­êi nãi: "§Ò ra nh÷ng luËn c­¬ng dµi d»ng dÆc Chñ nghÜa ®Õ quèc bãc lét thuéc ®Þa chñ yÕu lµ bãc lét n«ng d©n. Ng­êi viÕt: "Ng­êi An Nam nãi chung, ph¶i Ì cæ ra mµ chÞu nh÷ng c«ng ¬n
  14. XXVIII hå chÝ minh toµn tËp Lêi giíi thiÖu XIX VIII b¶o hé cña n­íc Ph¸p. Ng­êi n«ng d©n An Nam nãi riªng, l¹i cµng ph¶i Ì Hå ChÝ Minh Toµn tËp, tËp 2, xuÊt b¶n n¨m 1981, sau khi x¸c minh l¹i vÒ cæ ra mµ chÞu sù b¶o hé Êy mét c¸ch th¶m h¹i h¬n: lµ ng­êi An Nam, hä bÞ thêi gian ®· ®­îc ®­a vµo tËp 1. VÒ mÆt v¨n b¶n, mét sè bµi trong lÇn xuÊt ¸p bøc; lµ ng­êi n«ng d©n, hä bÞ ng­êi ta ¨n c¾p, c­íp bãc, t­íc ®o¹t, lµm b¶n tr­íc ®· ®­îc ®èi chiÕu, hiÖu ®Ýnh l¹i cho chÝnh x¸c h¬n. ph¸ s¶n" (Tr.227). Ph¶i sèng trong hoµn c¶nh cïng cùc nh­ vËy nªn ng­êi Tuy vËy, lÇn xuÊt b¶n nµy ch¾c ch¾n còng ch­a tËp hîp ®­îc ®Çy ®ñ n«ng d©n nãi chung vµ ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam nãi riªng ch¼ng nh÷ng cã nh÷ng bµi viÕt vµ t¸c phÈm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cßn l­u tr÷ ë n­íc ý thøc giai cÊp râ rÖt mµ cßn cã ý thøc d©n téc rÊt m¹nh mÏ. Trong c¸c bµi ngoµi vµ r¶i r¸c ®©y ®ã. T×nh c¶nh n«ng d©n An Nam, T×nh c¶nh n«ng d©n Trung Quèc, N«ng d©n Chóng t«i mong c¸c bËc thøc gi¶, c¸c nhµ nghiªn cøu vµ b¹n ®äc gÇn xa B¾c Phi... vµ nh÷ng bµi ph¸t biÓu t¹i §¹i héi V Quèc tÕ Céng s¶n, Ng­êi m¸ch b¶o vµ bæ sung nh÷ng bµi cßn thiÕu, chØ ra nh÷ng s¬ suÊt, thiÕu sãt ®· kh¸i qu¸t vÞ trÝ vµ lùc l­îng to lín cña n«ng d©n trong c¸ch m¹ng gi¶i ®Ó cho lÇn xuÊt b¶n sau ®­îc tèt h¬n. phãng d©n téc vµ chØ râ ë c¸c n­íc thuéc ®Þa, n«ng d©n nhiÒu lÇn næi dËy chèng chñ nghÜa thùc d©n, nh­ng ®Òu thÊt b¹i, v× thiÕu sù l·nh ®¹o vµ tæ chøc. Ng­êi viÕt: "Quèc tÕ Céng s¶n cÇn ph¶i gióp ®ì hä tæ chøc l¹i, cÇn ph¶i cung cÊp c¸n bé l·nh ®¹o cho hä vµ chØ cho hä con ®­êng ®i tíi c¸ch VIÖN NGHI£N CøU CHñ NGHÜA M¸C - L£NIN m¹ng vµ gi¶i phãng" (Tr.289). V× vËy, gi¶i phãng d©n téc ph¶i g¾n liÒn víi Vµ T¦ T¦ëNG Hå CHÝ MINH gi¶i phãng n«ng d©n, ®em l¹i ruéng ®Êt cho n«ng d©n. C¸c bµi viÕt trong tËp 1 cßn cho thÊy Chñ tÞch Hå ChÝ Minh còng rÊt chó ý ®Õn vai trß cña phô n÷ vµ c¸c tÇng líp thanh niªn, häc sinh, sinh viªn... trong ®Êu tranh c¸ch m¹ng. Trong nh÷ng bµi viÕt cña m×nh, Ng­êi ®· nªu nhiÒu tÊm g­¬ng tiªu biÓu cña phô n÷ vµ tuæi trÎ t¹i c¸c n­íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc ®Ó cæ vò tinh thÇn ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña quÇn chóng bÞ ¸p bøc. Hå ChÝ Minh Toµn tËp, tËp 1, ngoµi nh÷ng t¸c phÈm lý luËn s¾c bÐn, chøa ®ùng t­ t­ëng chÝnh trÞ quan träng, cßn cã nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc cã gi¸ trÞ, mang tÝnh ®¶ng s©u s¾c, tÝnh chiÕn ®Êu cao vµ tÝnh nghÖ thuËt ®éc ®¸o. B»ng nh÷ng t¸c phÈm ®ã, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ®Æt nÒn mãng cho sù ra ®êi cña nÒn v¨n häc c¸ch m¹ng mang néi dung yªu n­íc vµ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. Hå ChÝ Minh Toµn tËp, tËp 1, trªn c¬ së tiÕp thô thµnh qu¶ cña lÇn xuÊt b¶n n¨m 1980, ®· bæ sung h¬n 30 bµi vµ t¸c phÈm víi h¬n 100 trang, khai th¸c ë kho l­u tr÷ cña Quèc tÕ Céng s¶n tr­íc ®©y, trªn c¸c tËp san La Revue Communiste, Inprekorr, c¸c b¸o L'HumanitÐ, Le Paria, La Vie OuvriÌre, Le Journal du Peuple, Le Libertaire... Mét sè bµi ®­îc in trong
  15. !Invalid Character hå chÝ minh toµn tËp T©m ®Þa thùc d©n !Invalid Character Setting Setting T¢M §ÞA THùC D¢N1 Ýt khi chóng t«i cã dÞp ®­îc ®äc b¸o thuéc ®Þa. H«m nay, chóng t«i nhËn ®­îc mét sè Courrier Colonial, ®Ò ngµy 27 th¸ng 6 võa qua, trªn ®Çu tê nµy cã ®¨ng mét bµi dµi hai cét, d­íi c¸i ®Çu ®Ò kÝch ®éng lµ "Giê PHóT NGHI£M TRäNG". C¸i ®Çu ®Ò kªu rçng Êy , kªu nh­ mét lêi h« hµo cÇm vò khÝ, ®· khiÕn chóng t«i ph¶i ®äc tõ ®Çu chÝ cuèi bµi b¸o dµi nµy ®Ó biÕt râ lý do cña tiÕng kªu cÇu cøu ®ã lµ g×. Ch­a ®äc hÕt cét thø nhÊt, chóng t«i còng ®· gÇn thÊy ®­îc môc ®Ých cña t¸c gi¶, vµ cµng ®äc tiÕp - võa ®äc võa mØm c­êi - th× c¶m t­ëng ®Çu tiªn cña chóng t«i cµng v÷ng ch¾c l¹i. C¶m t­ëng cña chóng t«i tãm l¹i lµ: mét chµng thùc d©n ®· muèn dïng b¶n Yªu s¸ch cña nh©n d©n An Nam2 ®Ó më mét cuéc tÊn c«ng gi¸n tiÕp vµo chÝnh s¸ch cña «ng Anbe Xar«, toµn quyÒn §«ng D­¬ng, mét cuéc tÊn c«ng mµ anh ta ®· chó ý t« ®iÓm b»ng nh÷ng lêi ph¶n ®èi cã tÝnh chÊt yªu n­íc, b»ng lßng yªu chuéng ch©n lý, b»ng tinh thÇn hy sinh vµ tËn tuþ v× lîi Ých chung, v©n v©n, v©n v©n. Ph©n tÝch mét vµi ®o¹n trong bµi b¸o, chóng ta sÏ thÊy ®­îc chµng ta hiÓu chñ nghÜa yªu n­íc, ch©n lý vµ lîi Ých chung cña n­íc Ph¸p nh­ thÕ nµo. ¤ng Camil¬ §¬vila khao kh¸t c¸i danh hiÖu ng­êi yªu chuéng ch©n lý trong thÕ giíi nµy vµ trong thÕ giíi bªn kia. Lßng khao
  16. !Invalid Character hå chÝ minh toµn tËp T©m ®Þa thùc d©n !Invalid Character Setting Setting kh¸t Êy lµ chÝnh ®¸ng vµ hîp lý, chóng t«i vui lßng thõa nhËn nh­ Chóng t«i ®· nhÊn m¹nh nh÷ng ch÷ nh÷ng tªn thùc d©n vËy. Nh­ng mong «ng cho phÐp chóng t«i chØ cho «ng thÊy r»ng c¸i ®éc ¸c vµ nh÷ng viªn chøc tµn b¹o, v× chóng t«i biÕt r»ng cã nh÷ng ch©n lý theo t©m ®Þa cña «ng, c¸i ch©n lý theo quan niÖm cña bän ng­êi thùc d©n chÝnh trùc vµ nh÷ng viªn chøc c«ng b»ng. Khèn nçi, thùc d©n thï ghÐt d©n b¶n xø, kh«ng cã g× lµ gièng víi ch©n lý cña hä cßn l©u míi lµ ®a sè, thËm chÝ cßn ®ang sî r»ng hä lµ mét thiÓu chóng t«i, ch©n lý mµ sau nµy chóng t«i sÏ nãi s¬ qua ®Õn, còng nh­ sè rÊt nhá n÷a. kh«ng cã g× lµ gièng víi ch©n lý theo quan niÖm cña nh÷ng ng­êi Råi «ng §¬vila chÐp l¹i t¸m yªu s¸ch cña ng­êi An Nam, vµ Ph¸p tèt ë n­íc Ph¸p c¶. Së dÜ chóng t«i nhËn xÐt mét c¸ch lÞch sù kÌm theo yªu s¸ch thø ba - tù do b¸o chÝ vµ ng«n luËn - «ng ®­a ra nh­ vËy, lµ nh»m tá th¸i ®é t«n träng quyÒn tù do ng«n luËn. nhËn xÐt nµy: mµ b¶n th©n chóng ta còng kh«ng ®­îc h­ëng, vµ Tr­íc hÕt, chóng t«i thÊy trong bµi b¸o nãi vÒ vÊn ®Ò ®ã, c¸i kÌm theo yªu s¸ch thø b¶y - thay chÕ ®é s¾c lÖnh b»ng chÕ ®é luËt- c©u ¸m chØ cã ¸c ý lµ "ngay ngµy h«m sau «ng Anbe Xar« ®Æt ch©n «ng ®­a ra nhËn xÐt nµy: hÖt nh­ ë n­íc ta. trë vÒ ®Êt n­íc Ph¸p, th× nh÷ng nhµ ¸i quèc An Nam lËp tøc b¸c bá Còng vËy th«i, tÝnh gi¶ dèi còng kh«ng ®­îc che ®Ëy kÝn ®¸o g× nh÷ng lêi tuyªn bè l¹c quan cña «ng". h¬n. Chóng t«i xin phÐp hái «ng §¬vila r»ng ph¶i ch¨ng «ng coi ®éc Chóng t«i kh«ng ®­îc biÕt bµi diÔn v¨n mµ «ng §¬vila ®· ¸m gi¶ cña «ng lµ nh÷ng ng­êi qu¸ ­ ngu ngèc, khi «ng ®Þnh dïng c¸i chØ, chóng t«i kh«ng bµn vÒ bµi diÔn v¨n Êy. Nh­ng ngay tõ b©y giê lèi b×nh luËn quû quyÖt ®ã ®Ó lµm cho hä lÉn lén t×nh tr¹ng hoµn chóng t«i còng cã thÓ nãi r»ng, dï sao ®i n÷a th× t¸m ®iÓm cña b¶n toµn vµ vÜnh viÔn kh«ng cã quyÒn tù do t­ t­ëng víi sù kiÓm duyÖt, Yªu s¸ch cña nh©n d©n An Nam kh«ng nãi ng­îc l¹i chót nµo tøc lµ mét t×nh tr¹ng hoµn toµn cã tÝnh chÊt t¹m thêi vµ chØ nh»m mét vµi lo¹i tin tøc th«i. Cßn vÒ viÖc thay thÕ chÕ ®é s¾c lÖnh b»ng nh÷ng ý kiÕn cña «ng Anbe Xar«, ng­êi ®· tuyªn bè trong tÊt c¶ chÕ ®é luËt, th× chóng t«i kh«ng hiÓu t¹i sao «ng §¬vila l¹i sî viÖc nh÷ng diÔn v¨n cña m×nh ®äc tr­íc nh÷ng ng­êi b¶n xø r»ng m×nh Êy ®Õn thÕ, v× nh÷ng ng­êi trong s¹ch th× kh«ng viÖc g× ph¶i sî sù kiªn quyÕt muèn më ra cho hä mét kû nguyªn tù do vµ c«ng lý. V× kiÓm so¸t cña ai c¶, ngay c¶ sù kiÓm so¸t cña NghÞ viÖn n÷a. nh÷ng lêi høa hÑn cña «ng phï hîp víi nh÷ng yªu s¸ch cña chóng t«i, nªn ngay khi ®­îc biÕt tin «ng trë vÒ Ph¸p chóng t«i véi v· göi Lêi tr¸ch cø nÆng nhÊt cña «ng §¬vila ®èi víi nh÷ng nhµ ¸i quèc ®Õn «ng b¶n ghi nh÷ng yªu s¸ch cña chóng t«i. Trong lóc chê xem An Nam lµ ®· ph¸t biÓu trùc tiÕp víi nh©n d©n Ph¸p vµ víi nÒn C«ng lý thÕ giíi cña tÊt c¶ c¸c c­êng quèc. Chóng t«i s½n sµng thõa nhËn chÝnh s¸ch cña «ng ®¸p øng ®­îc ®Õn møc ®é nµo nh÷ng nguyÖn víi «ng r»ng nh÷ng ng­êi An Nam ®· ®i vµo mét tr­êng hîp hoµn väng cña chóng t«i, chóng t«i vui lßng thõa nhËn r»ng ®· nhiÒu lÇn toµn ®¸ng xö gi¶o, khi kh«ng nhê ®Õn mét nhµ thùc d©n cì «ng lµm «ng ta ph¸t biÓu ®Ó b¶o vÖ nh÷ng ng­êi b¶n xø, chèng l¹i sù ¸p bøc trung gian. Thõa nhËn nh­ vËy råi, chóng t«i xin chÐp l¹i nguyªn v¨n cña nh÷ng tªn thùc d©n ®éc ¸c vµ sù chuyªn chÕ cña nh÷ng tªn c¸i c©u mµ «ng cho lµ khã hiÓu, c©u ®ã nh­ sau: "§­a ra nh÷ng yªu viªn chøc tµn b¹o, bÊt chÊp nh÷ng ®ßn c«ng kÝch cña mét chiÕn s¸ch trªn ®©y, nh©n d©n An Nam tr«ng cËy vµo chÝnh nghÜa thÕ giíi dÞch võa ®¸ng ghÐt võa nham hiÓm cña b¸o chÝ, mét chiÕn dÞch cña tÊt c¶ c¸c c­êng quèc vµ ®Æc biÖt tin vµo lßng réng l­îng cña nh©n kh«ng giÊu kÝn ®­îc tÝnh ph¶n nghÞch cña nã b»ng nh÷ng lêi nguþ d©n Ph¸p cao c¶, tøc lµ cña nh÷ng ng­êi ®ang n¾m vËn mÖnh cña biÖn vÒ uy tÝn vµ b»ng nh÷ng lý lÏ gi¶ dèi vÒ lîi Ých chung. nh©n d©n An Nam, cña nh÷ng ng­êi, do chç n­íc Ph¸p lµ mét n­íc Céng hoµ, nªn ®­îc coi lµ nh÷ng ng­êi b¶o hé cho nh©n d©n An Nam".
  17. !Invalid Character hå chÝ minh toµn tËp T©m ®Þa thùc d©n !Invalid Character Setting Setting Chóng t«i kh«ng d¸m gi¶i thÝch cho «ng §¬vila r»ng, thÕ nµo lµ KÕt luËn: ®èi víi d©n b¶n xø, th× ph¶i gi÷ hä vÜnh viÔn trong mét n­íc Céng hoµ, v× m«n s­ ph¹m kh«ng ph¶i lµ së tr­êng cña c¶nh n« lÖ. Chóng t«i thiÕt t­ëng r»ng, nh÷ng ng­êi Ph¸p th«ng chóng t«i, nh­ng v× «ng t×m c¸ch bÎ quÑo mét c©u minh b¹ch nh­ minh vµ ch©n thùc biÕt tá tÝnh ­u viÖt tù nhiªn cña m×nh ë bÊt cø vËy, nªn chóng t«i tù hái kh«ng biÕt cã ph¶i «ng ®· cã danh dù n¬i nµo m×nh sèng, th× kh«ng cÇn ph¶i sèng gi÷a nh÷ng ng­êi b¶n ®­îc lµm båi bÕp trong mét nhµ bÕp nhµ vua nµo ®ã ch¨ng. xø vÜnh viÔn bÞ kho¸ måm bÞt miÖng vµ bÞ xá mòi, míi cã thÓ gi÷ Vµ b©y giê khi mµ «ng §¬vila tù hái r»ng tr¸ch nhiÖm ë ®©u, ®­îc tÝnh ­u viÖt ®ã. th× chóng t«i ph¶i nãi tr¾ng ra víi «ng r»ng cÇn t×m tr¸ch nhiÖm, Sau cïng, «ng §¬vila cho r»ng m×nh biÕt râ lµ mét ®¶ng ®éc kh«ng ph¶i ë chÝnh s¸ch cña «ng Xar« mµ ë t×nh h×nh th¶m h¹i mµ lËp ®· xuÊt hiÖn vµ ®¶ng nµy ®· v­ît qua ®Çu «ng Xar« ®Ó ph¸t ng­êi ta ®· ®Ó l¹i cho «ng Xar«. NÕu sau mét nöa thÕ kû sèng d­íi biÓu víi nh©n d©n Ph¸p vµ víi c¸c c­êng quèc mµ hä muèn nãi víi sù thèng trÞ cña n­íc Ph¸p mµ nh©n d©n An Nam rót cuéc l¹i ph¶i t­ c¸ch b×nh ®¼ng víi nhau. ¤ng nãi thªm r»ng: ®©y lµ mét giÊc m¬ ®i xin vµi b¶o ®¶m c¸ nh©n vµ vµi quyÒn tù do mµ tÊt c¶ nh÷ng vµ tõ giÊc m¬ nµy «ng thÊy nguån gèc cña sai lÇm mµ «ng Anbe n­íc l¸ng giÒng cña m×nh ®Òu ®­îc h­ëng, th× ®iÒu ®ã kh«ng ph¶i Xar« ph¹m ph¶i lµ n¨m 1913 «ng Anbe ®· d¹y cho ng­êi An Nam lµ t¹i «ng Xar« th©n d©n b¶n xø, mµ ®iÒu ®ã cã nguyªn nh©n s©u xa h¬n n÷a, ®ã lµ do chÝnh s¸ch bãc lét vµ ngu d©n mµ «ng §¬vila biÕt r»ng n­íc §øc ®· chiÕm And¸tx¬ - Loren cña n­íc Ph¸p n¨m vµ bÌ ph¸i tuyªn truyÒn, chø kh«ng ph¶i cña «ng Xar«. 1871. A, b©y giê chóng t«i ®· n¾m ®­îc ®éng c¬ cña nh÷ng ®ßn c«ng NÕu cã mét ®¶ng ®éc lËp tån t¹i, th× ®¶ng nµy kh«ng ph¶i ®i ¨n kÝch «ng Xar« råi. ¤ng Xar« bÞ c«ng kÝch v× «ng th©n d©n b¶n xø. xin mét vµi quyÒn tù do, mµ thiÕu nã th× con ng­êi lµ mét tªn n« lÖ ¤ng §¬vila nh¾c nhë r»ng nh÷ng ng­êi ®· cã kinh nghiÖm ë khèn khæ. Chóng t«i thö lµm yªn lßng «ng §¬vila b»ng c¸ch nãi §«ng D­¬ng ®· cè c«ng khuyªn «ng Xar«, nh­ng «ng Xar« kh«ng r»ng, §¶ng cña chóng t«i nãi víi nh©n d©n Ph¸p, còng lµ nãi c¶ víi chÞu nghe hä. Theo ng«n ng÷ cña nh÷ng tªn thùc d©n ®éc ¸c, thø «ng §¬vila. kinh nghiÖm ë §«ng D­¬ng cã nghÜa lµ kinh nghiÖm trong nghÖ Cuèi cïng, «ng §¬vila kh«ng thÓ kh«ng biÕt vÒ mÆt quèc tÕ, khi thuËt bãc lét, c­íp bãc ng­êi b¶n xø, kinh nghiÖm sèng b»ng må ng­êi ta nãi b×nh ®¼ng víi nhau, ng­êi ta dïng con ®­êng ngo¹i h«i cña ng­êi b¶n xø. ¤ng Xar« ®· khinh bØ kh«ng thÌm nghe lêi giao, chø kh«ng ph¶i b»ng con ®­êng thØnh cÇu. VËy th× giÊc m¬ ®Ñp bän cè vÊn vô lîi Êy, ®iÒu ®ã còng dÔ hiÓu. mµ ng­êi ta kiªu h·nh ®· t×m thÊy ch×a khãa, tù nã ®· tan tµnh. C¸i c©u trong tê Le Courrier d'Haiphong3 mµ «ng §¬vila dÉn ra vµ Chóng t«i ®Ó cho «ng §¬vila víi mét giÊc m¬ kh¸c, giÊc m¬ lµm tuyªn bè r»ng, c©u ®ã lµ cã tÝnh chÊt tiªn tri (sic) x¸c nhËn tÊt c¶ cho d©n An Nam quªn ®i r»ng chØ víi nöa sè nh÷ng luËt d©n sù mµ nh÷ng ®iÒu mµ chóng t«i võa nãi, nguyªn v¨n c©u ®ã nh­ sau: tr­íc kia nh÷ng ng­êi And¸tx¬ - Loren cã ®­îc d­íi sù thèng trÞ "ChÝnh s¸ch Êy (chÝnh s¸ch th©n d©n b¶n xø) cña «ng Xar« chØ cña §øc, th× d©n An Nam còng sÏ ®ì khæ h¬n rÊt nhiÒu. §óng vËy, cã thÓ tiÕn hµnh ®­îc b»ng c¸ch hy sinh lßng tù t«n vµ nh÷ng theo ý nghÜa ®ã th× viÖc so s¸nh And¸tx¬ - Loren Phæ ho¸ víi §«ng quyÒn lîi cña nh÷ng ng­êi ¢u ë n­íc nµy, v× chÝnh s¸ch ®ã chØ D­¬ng Ph¸p hãa dÜ nhiªn lµ h¹i. nh»m lµm cho nh÷ng d©n b¶n xø thµnh nh÷ng ng­êi b×nh ®¼ng víi chóng ta, råi nhanh chãng trë thµnh chñ chóng ta".
  18. !Invalid Character hå chÝ minh toµn tËp T©m ®Þa thùc d©n !Invalid Character Setting Setting NGuyÔn ¸i Quèc B¶n chôp l­u t¹i ViÖn LÞch sö §¶ng. Tµi liÖu ®¸nh m¸y, tiÕng Ph¸p. m×nh ®i ®Õn ®©u, - chÝnh quyÒn nµy khi th× nãi vÒ chÝnh s¸ch ®ång hãa, khi th× nãi vÒ chÝnh s¸ch liªn hiÖp hoÆc g× kh¸c n÷a, nh­ng thËt ra ch¼ng ¸p dông mét chÝnh s¸ch nµo c¶. T×nh h×nh ®Ých thùc lµ nh­ sau: nay còng nh­ tr­íc kia, kÎ chinh phôc vµ nh©n d©n bÞ chinh phôc ®Òu sèng mÆt ®èi mÆt, trong mét kh«ng khÝ nghi kþ lÉn nhau. Bøc tranh ¶m ®¹m nµy ®¸ng ®­îc quan t©m, ®­îc xÐt vÒ mét VÊN §Ò D¢N B¶N Xø sè mÆt kh¸c nhau. VÒ t©m lý, ë phÝa kia lµ th¸i ®é hiÒm nghi vµ khinh miÖt; cßn ë phÝa nµy l¹i lµ t©m tr¹ng bùc däc vµ tuyÖt väng. C¸c Ên phÈm s¸ch B¸o L'HumanitÐ4 ngµy 18-6 míi ®©y ®· ®¨ng v¨n b¶n thØnh b¸o thùc d©n ®Òu ®Çy rÉy nh÷ng ®ßn ®¶ kÝch hung b¹o ®¸nh vµo cÇu cña nh÷ng ng­êi An Nam göi Héi nghÞ Hoµ b×nh5 ®ßi ©n x¸ cho nh©n d©n bÞ chinh phôc, ®Òu trµn ngËp nh÷ng lêi chöi rña phun tÊt c¶ c¸c tï chÝnh trÞ ng­êi b¶n xø, ®ßi c¶i c¸ch ph¸p chÕ ë §«ng th¼ng vµo mÆt hä víi dòng khÝ cµng hung h¨ng v× t¸c gi¶ biÕt tr­íc D­¬ng b»ng ban hµnh nh÷ng b¶o ®¶m cho ng­êi b¶n xø còng nh­ r»ng hä kh«ng thÓ nµo tr¶ miÕng l¹i ®­îc vµ hä chØ ®µnh ph¶i cho ng­êi ¢u, ®ßi tù do b¸o chÝ, tù do héi häp vµ lËp héi, tù do d¹y nghiÕn r¨ng mµ nuèt lÊy. Ng­êi ta ®äc thÊy trong lo¹i Ên phÈm häc, ®ßi thay thÕ chÕ ®é s¾c lÖnh b»ng chÕ ®é ph¸p luËt; vµ sau võa nªu nh÷ng ph¸n quyÕt nh­ thÕ nµy ch¼ng h¹n: " §èi víi c¸i cïng, ®ßi cã mét ®oµn ®¹i biÓu th­êng trùc cña d©n b¶n xø, ®­îc gièng nßi annamÝt Êy, chØ cã mét c¸ch tèt ®Ó cai trÞ nã, - ®ã lµ ¸ch bÇu vµo NghÞ viÖn Ph¸p. Chóng t«i chØ cã thÓ coi c¸c yªu s¸ch thèng trÞ b»ng søc m¹nh... TruyÒn häc vÊn cho bän annamÝt hoÆc rÊt ®óng ®¾n ®ã còng lµ cña chÝnh m×nh, trong thêi ®¹i mµ ý muèn cho phÐp chóng tù chóng cã häc vÊn, tøc lµ mét mÆt cung cÊp cho cña nh©n d©n lµ n¾m quyÒn tù quyÕt. chóng nh÷ng sóng b¾n nhanh ®Ó chèng chóng ta, vµ mÆt kh¸c ®µo N­íc Ph¸p ®· tõng b¾t ®Çu ®¸nh chiÕm §«ng D­¬ng gÇn nh­ cïng t¹o nh÷ng con chã th«ng th¸i g©y r¾c rèi h¬n lµ cã Ých...". thêi gian mµ n­íc NhËt ®i nh÷ng b­íc ®Çu tiªn trong cuéc c¶i c¸ch VÒ hµnh chÝnh vµ ph¸p lý: c¶ mét vùc th¼m c¸ch biÖt ng­êi ¢u næi tiÕng n¨m 1868. Nh­ng trong kho¶ng mét nöa thÕ kû, n­íc NhËt víi ng­êi b¶n xø. Ng­êi ¢u h­ëng mäi tù do vµ ngù trÞ nh­ ng­êi ®· biÕt t¹o lËp ®­îc mét chÕ ®é ®­a nã vµo h¹ng nh÷ng c­êng quèc chñ tuyÖt ®èi; cßn ng­êi b¶n xø th× bÞ bÞt mâm vµ bÞ buéc d©y d¾t ®øng ®Çu thÕ giíi; cßn n­íc Ph¸p th× ph¶i nãi r»ng vÉn ®ang mß ®i, chØ cã quyÒn ph¶i phôc tïng, kh«ng ®­îc kªu ca; v× nÕu anh ta mÉm trong chÝnh s¸ch §«ng D­¬ng cña m×nh. ThËm chÝ cã thÓ tù d¸m ph¶n ®èi th× anh ta liÒn bÞ tuyªn bè lµ kÎ ph¶n nghÞch hoÆc lµ hái ®· tõng cã mét chÝnh s¸ch §«ng D­¬ng bao giê ch¨ng? - V× lÏ tõ mét tªn c¸ch m¹ng, vµ bÞ ®èi xö ®óng víi téi tr¹ng Êy. Cµng khèn khi bÞ Ph¸p chiÕm, ®Êt n­íc chóng t«i hÇu nh­ lu«n lu«n sèng lay khæ h¬n cho ng­êi b¶n xø nµo xuÊt ngo¹i ®Ó tho¸t khái c¸i chÕ ®é l¾t ngµy nµy qua ngµy kh¸c, kh«ng hÒ biÕt chÝnh quyÒn muèn dÉn dÞu hiÒn Êy: gia quyÕn anh ta bÞ hµnh h¹; b¶n th©n anh ta, nÕu bÞ
  19. !Invalid Character Hå chÝ minh toµn tËp !Invalid Character Setting Setting b¾t, th× bÞ tï khæ sai hoÆc bÞ ®Èy lªn m¸y chÐm. ThËm chÝ ®Ó ®i l¹i hä th«i, ®Ó nu«i mäi ng©n quü cña chÝnh quyÒn. Mét bªn lµ nh÷ng trong n­íc, tõ ®Þa ph­¬ng nµy ®Õn ®Þa ph­¬ng kh¸c theo luËt, ng­êi Ph¸p vµ ng­êi n­íc ngoµi: hä ®Òu ®i l¹i tù do, tù dµnh cho ng­êi b¶n xø ph¶i mang theo giÊy phÐp. Cßn c«ng lý, ®èi víi ng­êi m×nh tÊt c¶ c¸c tµi nguyªn cña ®Êt n­íc, chiÕm ®o¹t toµn bé xuÊt b¶n xø, nã tån t¹i nh­ thÕ nµy ®©y: ng­êi ¢u nµo ®· giÕt chÕt, tµn nhËp khÈu vµ tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ bÐo bë nhÊt, bãc lét tr©ng tr¸o s¸t hoÆc c­ìng d©m ng­êi b¶n xø, th× trong tr­êng hîp vô ¸n trong c¶nh dèt n¸t vµ nghÌo khèn cña nh©n d©n. kh«ng thÓ ®­îc Øm hoµn toµn, anh ta ch¾c mÈm r»ng m×nh ®­îc toµ Buéc ph¶i bÞ kiÒm chÕ bëi søc m¹nh, nh©n d©n An Nam, mµ lÞch sö ch©n chÝnh ®· khëi ®Çu tõ h¬n 3000 n¨m, tõng lóc tõng lóc ¸n tha bæng, m×nh ra toµ ch¼ng qua lµ chuyÖn h×nh thøc. §ã lµ viÖc nh­ cã nh÷ng ®ît cån cµo chèng ®èi, biÓu hiÖn b»ng nh÷ng m­u ¸p dông nguyªn t¾c nh»m b¶o tån b»ng mäi c¸ch uy tÝn cña ng­êi toan næi dËy réng kh¾p, hoÆc b»ng hµnh ®éng cña nh÷ng con ng­êi da tr¾ng tr­íc bän da vµng. NghÞ viÖn Ph¸p cã biÕt chót ®Ønh vÒ tuyÖt väng, nh­ nh÷ng cuéc biÓu t×nh «n hoµ n¨m 1908 (xem viÖc võa nªu, qua mét sè ®iÒu tiÕt lé cña «ng nghÞ sÜ Vi«nlÐt trong Bulletin officiel de la Ligue des Droits de l' Homme, ngµy 31-10- mét b¶n b¸o c¸o vÒ ng©n s¸ch §«ng D­¬ng. 1912), vµ nh­ nh÷ng vô næ bom gÇn ®©y ë Nam Kú vµ ë B¾c Kú. Sù ngù trÞ cña b¹o chÝnh Than «i! §ã lµ nh÷ng cuéc ph¶n kh¸ng v« hiÖu mµ mçi lÇn ®Òu ®em l¹i nh÷ng trËn ®µn ¸p ®Ém m¸u, vµ thªm n÷a ®· t¹o cí cho ë c¸c tØnh, ng­êi b¶n xø bÞ trãi tay trãi ch©n, ph¶i g¸nh chÞu chÝnh quyÒn thÓ theo Nap«lª«ng trong vô chiÕc "m¸y ma qu¸i"1), thãi tuú høng, chuyªn quyÒn cña c¸c quan cai trÞ ng­êi Ph¸p vµ mµ trõ khö mét c¸ch lÞch sù nh÷ng ng­êi An Nam kh«ng tá vÎ thãi tham tµn cña bän lµm t«i tí ngoan ngo·n cho chóng, bän quan hoan h« thãi ®éc ®o¸n cña nã. Ng­êi ta biÕt r»ng trong chiÕn l¹i, s¶n phÈm cña chÕ ®é míi! Êy lµ c«ng lý bÞ b¸n ®øt cho kÎ nµo tranh2), §«ng D­¬ng ®· lµ n¬i diÔn ra nh÷ng sù kiÖn ®au lßng, dÉn mua ®¾t nhÊt, tr¶ gi¸ hêi nhÊt. X­a kia, ng­êi b¶n xø bao giê còng ®Õn viÖc ban bè thiÕt qu©n luËt, vµ kÌm theo lµ nh÷ng vô tuyªn ¸n cã thÓ kªu lªn ®Õn tËn TriÒu ®×nh nhµ vua; nh­ng nay th× anh vµ hµnh quyÕt hµng lo¹t. Giê ®©y, c¸c nhµ tï khæ sai ë Guyan, ë chµng "annamÝt" khèn khæ ch¼ng biÕt cã th¸nh nh©n nµo ®Ó dùa, T©n Calª®«ni, ë C«n §¶o, v.v. ®Òu ®Çy ¾p tï chÝnh trÞ ng­êi b¶n xø. vµ cßn l¹i cho anh ta, chØ lµ c«ng lý cña Chóa trêi. Riªng ®èi víi Sóng liªn thanh vµ m¸y chÐm ®Òu chãng v¸nh buéc nh÷ng ai nh÷ng ai mµ ng«n ng÷ thùc d©n gäi lµ bän quÊy rèi, th× nh÷ng b­íng bØnh, nh÷ng ai ph¶n kh¸ng ph¶i im h¬i lÆng tiÕng. phiªn häp ©m u, ®­îc t« ®iÓm thµnh toµ ®¹i h×nh, bÝ mËt quyÕt Sù c¹nh tranh cña NhËt B¶n ®Þnh sè phËn cña hä - nh÷ng ng­êi b¶n xø chÝnh trùc mµ ®ång bµo cña hä ®Òu coi träng vµ tin yªu. T×nh h×nh mµ chóng t«i võa míi ph¸c ra mét sè nÐt lín, cã lÏ sÏ cã thÓ kÐo dµi v« tËn, nÕu cuéc chiÕn tranh - ®· ®¶o lén toµn bé Sù t­¬ng ph¶n cµng næi bËt kh«ng kÐm trong lÜnh vùc kinh tÕ. ch©u ¢u - hiÖn nay kh«ng kÐo theo mét sù x× xµo míi vÒ vÊn ®Ò d©n Mét bªn lµ nh÷ng ng­êi b¶n xø bÞ d×m trong c¶nh dèt n¸t vµ suy yÕu bëi mét hÖ thèng tinh kh«n nh»m nhåi sä, ®Çn ®én ho¸, kh«ng 1) Machine infernale. M¸y ma qu¸i næ cã thÓ g©y tö vong, ®· tõng lÊp liÕm hÕt ®­îc d­íi mét d¹ng gi¸o dôc bÞp bîm: hä ph¶i ®æ må ®­îc bè trÝ ®Ó ¸m s¸t B«nap¸ct¬. May thay, B«nap¸ct¬ tho¸t n¹n vµ biÕt râ h«i s«i n­íc m¾t trong nh÷ng lao t¸c nÆng nhäc nhÊt vµ b¹c bÏo thñ ph¹m. Tuy vËy, «ng khÐo thõa c¬ h¹ lÖnh ®µy 138 ng­êi v« téi, cã hµnh nhÊt ®Ó kiÕm sèng mét c¸ch chËt vËt, vµ hÇu nh­ chØ b»ng søc cña vi kh«ng t¸n thµnh chÝnh s¸ch cña «ng. 2) ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt.
  20. !Invalid Character Hå chÝ minh toµn tËp !Invalid Character Setting Setting b¶n xø. Qu¶ vËy, do chiÕn tranh, n­íc NhËt ®· tranh thñ ®­îc, tõ chóng t«i, vµ nh»m vµo nh÷ng quyÒn tù do mµ nÕu kh«ng cã chóng phÝa n­íc Ph¸p, nh÷ng quyÒn ­u tiªn ®Æc biÖt ë §«ng D­¬ng. VËy th× con ng­êi ngµy nay chØ lµ mét kÎ n« lÖ khèn n¹n. Kh«ng ai cã ph¶i thÊy tr­íc r»ng ng­êi NhËt sÏ ®Õn lËp nghiÖp ngµy cµng thÓ phñ nhËn r»ng nÕu kh«ng cã c¸c quyÒn tù do Êy, thiÕt yÕu cho nhiÒu trªn xø nµy vµ sÏ lµm ®ñ mäi nghÒ ë ®©y; kÕt qu¶ lµ d©n b¶n viÖc truyÒn b¸ nh÷ng t­ t­ëng vµ kiÕn thøc mµ ®êi sèng hiÖn ®¹i xø sÏ sèng cµng khèn ®èn h¬n: bÞ h·m trong c¶nh dèt n¸t bëi chÝnh ®ßi hái, th× kh«ng thÓ tr«ng mong tiÕn hµnh bÊt cø mét c«ng cuéc s¸ch ®Çn ®én ho¸, bÞ suy yÕu v× ph¶i chÞu nhiÒu thiÕu thèn, nhiÒu thñ ®o¹n ®Çu ®éc cña Nhµ n­íc - ng©n khè vµ c¸c c«ng ty ®Æc gi¸o ho¸ nghiªm chØnh nµo c¶. nh­îng Ðp hä tiªu thô thuèc phiÖn, r­îu -, hä sÏ tiÕp tôc luÈn quÈn NGUYÔN ¸I QuèC trong mét c¸i vßng thu hÑp qu¸ ®çi. B¸o L'HumanitÐ, XÐt vÒ nguyªn t¾c, tiÕn bé chung phô thuéc vµo viÖc ph¸t triÓn ngµy 2-8-1919. chñ nghÜa quèc tÕ; vµ v¨n minh chØ cã lîi khi c¸c quan hÖ quèc tÕ ®­îc më réng vµ t¨ng c­êng. MÆt kh¸c, lµ phi lý nÕu nghÜ r»ng hai d©n téc l¸ng giÒng nh­ d©n téc An Nam vµ d©n téc NhËt B¶n l¹i cã thÓ cø tån t¹i biÖt lËp ®èi víi nhau. Nh­ng ng­êi NhËt, nhê ë chÝnh phñ kh«n khÐo cña hä, cã c¸c ph­¬ng tiÖn rÊt ®Çy ®ñ, ®­îc trang bÞ tèt ®Ó tiÕn hµnh ®Êu tranh kinh tÕ; trong khi ®ã th× ng­êi An Nam- chóng t«i ®· nãi v× sao - l¹i hoµn toµn lµ con sè kh«ng , xÐt vÒ mÆt tiÕn bé hiÖn ®¹i, so víi c¸c l¸ng giÒng cña hä: ng­êi Hoa, ng­êi NhËt, ng­êi Xiªm vµ c¶ ng­êi Ên n÷a. C©u hái ®Æt ra tõ rµy, lµ §¤NG D¦¥NG Vµ TRIÒU TI£N ®øng tr­íc t×nh h×nh míi ®­îc t¹o ra bëi nh÷ng luång du nhËp cña ng­êi n­íc ngoµi, ph¶i ch¨ng ChÝnh phñ Ph¸p tin r»ng ®· ®óng lóc, v× lîi Ých chung, ph¶i gi¶i phãng d©n b¶n xø vµ gióp ®ì hä b»ng MéT Sù SO S¸NH THó VÞ tÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn m×nh cã trong tay, ®Ó hä tù chuÈn bÞ cho ThÕ giíi sÏ chØ cã nÒn hoµ b×nh cuèi cïng khi tÊt c¶ c¸c d©n téc cuéc c¹nh tranh gay go mµ hä sÏ ®¶m ®­¬ng ®èi víi ng­êi NhËt vµ nh÷ng ng­êi n­íc ngoµi kh¸c? tù m×nh tho¶ thuËn víi nhau cïng tiªu diÖt con qu¸i vËt ®Õ quèc NÕu lêi ®¸p cã chiÒu kh¼ng ®Þnh, th× chóng t«i khã hiÓu v× sao c¸c chñ nghÜa ë kh¾p mäi n¬i mµ hä gÆp nã. Trong khi chê ®îi ngµy ®ã, hiÖn nay hä cßn lµ n¹n nh©n cña con qu¸i vËt Êy, ®ßi hái mét c¸ch yªu s¸ch cña m×nh, mµ b¸o L'HumanitÐ ®· ®¨ng trong sè ra ngµy nghiªm kh¾c, nh©n danh nguyªn t¾c cña d©n téc ®­îc quyÒn tù 18-6 võa qua, l¹i cã thÓ g©y chÊn ®éng trong giíi thùc d©n. Chóng quyÕt vµ hä rÊt xøng ®¸ng ®Ó l­u ý tiÕng nãi cña hä ph¶i ®­îc l¾ng t«i biÕt ®Ých x¸c r»ng mét sÜ quan cao cÊp chØ huy c¸c tËp ®oµn lao nghe víi t×nh c¶m ®Ëm ®µ trong nh©n d©n c¸c n­íc ch©u ¢u vµ c«ng thuéc ®Þa - cã lÏ c¨n cø vµo nh÷ng chØ thÞ nhËn ®­îc tõ bªn ch©u Mü. D­ luËn thÕ giíi ®èi víi c¸c n­íc ®ang rªn xiÕt d­íi ¸ch trªn - ®· h¹ lÖnh cho tõng tr­ëng tËp ®oµn h·y tÞch thu tÊt c¶ thèng trÞ cña n­íc ngoµi kh«ng ph¶i kh«ng lµm cho nh÷ng kÎ ®i nh÷ng b¶n yªu s¸ch võa nªu, t×m thÊy ë nh÷ng ng­êi lao c«ng An bãc lét c¸c d©n téc lo sî. ChÝnh phñ NhËt B¶n nh×n thÊy tr­íc hËu Nam. RÊt «n hoµ c¶ vÒ néi dung lÉn vÒ h×nh thøc, c¸c nguyÖn väng qu¶ ®¸ng buån khi ®· më mét cuéc chinh ph¹t rÊt lín cña chñ cña chóng t«i nh»m vµo nh÷ng c¶i c¸ch chñ yÕu cho viÖc gi¶i phãng nghÜa qu©n phiÖt, ®ang thõa nhËn ph¶i c¶i c¸ch chÕ ®é ë TriÒu
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2