TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br />
KHOA DI SẢN VĂN HÓA<br />
<br />
NGUYỄN THỊ HƯƠNG<br />
<br />
TÌM HIỂU DI TÍCH ĐỀN THỜ<br />
VÀ LĂNG MỘ NGUYỄN CHÍCH<br />
(XÃ ĐÔNG NINH, HUYỆN ĐÔNG SƠN, TỈNH THANH HOÁ)<br />
<br />
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br />
NGÀNH BẢO TÀNG HỌC<br />
Mã số : 52320305<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. TRỊNH THỊ MINH ĐỨC<br />
<br />
HÀ NỘI - 2015<br />
<br />
LỜI CÁM ƠN<br />
Để hoàn thành khóa luận này. Lời đầu tiên, em xin được bày tỏ lòng biết<br />
ơn tới tất cả các thầy (cô) giáo ở khoa Di sản văn hóa trường Đại học văn hóa<br />
Hà Nội đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn, động viên và giúp đỡ em trong bốn<br />
năm học, cũng như trong quá trình nghiên cứu, điền dã, khảo sát để hoàn thiện<br />
bản khóa luận.<br />
Đặc biệt, em xin được gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới<br />
PGS.TS Trịnh Thị Minh Đức – Người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học, giúp<br />
đỡ và chỉ bảo cho em trong suốt quá trình học, làm bài khóa luận, từ khi xác<br />
định đề tài, xây dựng đề cương, nghiên cứu khảo sát cho tới khi hoàn thiện<br />
bản khóa luận. Qua đây, em cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến; Phòng<br />
văn hóa huyện Đông Sơn; Ủy ban nhân dân xã - Ban Văn hoá xã Đông Ninh<br />
đã tạo điều kiện cho em về mặt tư liệu và khảo sát thực tế tại di tích.<br />
Trong quá trình học tập và làm bài khóa luận. Mặc dù đã cố gắng và nỗ<br />
lực phấn đấu trong học tập nghiên cứu để hoàn thiện bản khóa luận, song em<br />
vẫn tự nhận thấy bản thân mình còn nhiều hạn chế cả về kiến thức cũng như<br />
kinh nghiệm khảo sát, điền dã, sự am hiểu về đối tượng nghiên cứu. Do vậy<br />
trong bản khóa luận này sẽ còn những thiếu sót nhất định cần phải được bổ<br />
sung thêm. Nên em mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy (cô)<br />
trong Hội đồng với tinh thần cầu thị để em bổ sung hoàn thiện hơn bản khóa<br />
luận này và tăng thêm kiến thức giúp em tự tin và có khả năng làm việc độc<br />
lập sau khi ra trường.<br />
Em xin chân thành cảm ơn!<br />
Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2015<br />
Tác giả khóa luận<br />
<br />
Nguyễn Thị Hương<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
MỤC LỤC .................................................................................................... 1<br />
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 4<br />
1.Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 4<br />
2. Tình hình nghiên cứu ............................................................................... 5<br />
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................... 7<br />
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu................................................................ 8<br />
5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 8<br />
6. Đóng góp của khóa luận ........................................................................... 9<br />
7. Bố cục của khóa luận.............................................................................. 10<br />
Chương 1. KHÁI QUÁT VỀ VÙNG ĐẤT ĐÔNG NINH, TIỂU SỬ SỰ<br />
NGHIỆP VÀ LỊCH SỬ ĐỀN THỜ, LĂNG MỘ DANH TƯỚNG<br />
NGUYỄN CHÍCH ...................................................................................... 11<br />
1.1. Khái quát về vùng đất Đông Ninh ................................................... 11<br />
1.1.1. Vị trí địa lý và đặc điểm tự nhiên ................................................ 11<br />
1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất Đông Ninh ........ 14<br />
1.1.3. Điều kiện cư dân và truyền thống lịch sử đấu tranh .................. 15<br />
1.1.4. Truyền thống hiếu học ................................................................ 19<br />
1.2. Tiểu sử, sự nghiệp của danh tướng Nguyễn Chích ......................... 21<br />
1.2.1. Tiểu sử của danh tướng Nguyễn Chích ...................................... 21<br />
1.2.2. Sự nghiệp của danh tướng Nguyễn Chích .................................. 24<br />
1.3. Lịch sử xây dựng và quá trình tồn tại của đền thờ, lăng mộ danh<br />
tướng Nguyễn Chích ............................................................................... 34<br />
1.3.1. Lịch sử xây dựng và quá trình tồn tại của đền thờ ..................... 35<br />
1.3.2. Lịch sử xây dựng và quá trình tồn tại của khu lăng mộ - bia ký 36<br />
Chương 2. KIẾN TRÚC ĐIÊU KHẮC ĐỀN THỜ, LĂNG MỘVÀ LỄ<br />
GIỖ CỦA DANH TƯỚNG NGUYỄN CHÍCH ........................................ 38<br />
2.1. Đặc điểm kiến trúc của đền thờ và lăng mộ danh tướng Nguyễn Chích..... 38<br />
<br />
1<br />
<br />
2.1.1. Đặc điểm kiến trúc của đền thờ danh tướng Nguyễn Chích ....... 38<br />
2.1.2. Đặc điểm lăng mộ danh tướng Nguyễn Chích ............................ 49<br />
2.2. Hệ thống di vật, cổ vật ...................................................................... 53<br />
2.2.1. Các di vật cổ vật trong đền thờ .................................................... 53<br />
2.2.2. Nhà bia và bia ký ......................................................................... 58<br />
2.3. Lễ giỗ danh tướng Nguyễn Chích .................................................... 60<br />
2.3.1. Thời gian và lịch lễ giỗ ................................................................ 60<br />
2.3.2. Công việc chuẩn bị cho lễ giỗ...................................................... 61<br />
2.3.3. Các nghi lễ chính ........................................................................ 63<br />
2.3.4. Các ngày lễ khác tại đền thờ Nguyễn Chích ............................... 68<br />
Chương 3. GIẢI PHÁP BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ ĐỀN THỜ,<br />
LĂNG MỘ VÀ LỄ GIỖ DANH TƯỚNG NGUYỄN CHÍCH ................. 69<br />
3.1. Thực trạng đền thờ, lăng mộ, di vật, cổ vật và lễ giỗ danh tướng<br />
Nguyễn Chích........................................................................................... 69<br />
3.1.1. Thực trạng đền thờ ...................................................................... 69<br />
3.1.2. Thực trạng lăng mộ ..................................................................... 71<br />
3.1.3. Thực trạng di vật, cổ vật .............................................................. 71<br />
3.1.4. Thực trạng lễ giỗ danh tướng Nguyễn Chích ............................. 73<br />
3.2. Giải pháp bảo tồn giá trị của đền thờ, lăng mộ, di vật, cổ vật và lễ<br />
giỗ danh tướng Nguyễn Chích ................................................................ 74<br />
3.2.1. Giải pháp tu bổ, tôn tạo đền thờ, lăng mộ và di vật, cổ vật ......... 74<br />
3.2.2. Giải pháp bảo tồn lễ giỗ danh tướng Nguyễn Chích................... 85<br />
3.3. Giải pháp phát huy giá trị đền thờ, lăng mộ, di vật, cổ vật và lễ giỗ<br />
danh tướng Nguyễn Chích ...................................................................... 87<br />
3.3.1. Nâng cao nhận thức về vai trò của dòng họ và cộng đồng địa<br />
phương đối với các di tích liên quan đến danh tướng Nguyễn Chích .. 87<br />
3.3.2. Tăng cường công tác tuyên truyền giới thiệu về đền thờ, lăng mộ<br />
và lễ giỗ danh tướng Nguyễn Chích ..................................................... 88<br />
<br />
2<br />
<br />
3.3.3. Khuyến khích việc nghiên cứu viết sách về tiểu sử, sự nghiệp và<br />
các công trình tưởng niệm, lễ giỗ của danh tướng Nguyễn Chích ....... 89<br />
3.3.4. Phát huy tiềm năng phục vụ du lịch của đền thờ, lăng mộ và lễ<br />
giỗ danh tướng Nguyễn Chích .............................................................. 90<br />
3.3.5. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa cho đền thờ, lăng mộ và lễ giỗ<br />
danh tướng Nguyễn Chích .................................................................... 91<br />
KẾT LUẬN ................................................................................................. 93<br />
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 95<br />
PHỤ LỤC ................................................................................................... 99<br />
<br />
3<br />
<br />