1<br />
<br />
Tr−êng ®¹i häc v¨n ho¸ hμ néi<br />
Khoa b¶o tμng<br />
**************<br />
<br />
Lª thu ph−¬ng<br />
<br />
T×m hiÓu di tÝch ®×nh t×nh quang<br />
lμng t×nh quang- ph−êng giang biªn<br />
quËn long biªn- hμ néi<br />
<br />
kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
ngμnh b¶o tån b¶o tμng<br />
<br />
ng−êi h−íng dÉn khoa häc: ts. NguyÔn v¨n tiÕn<br />
<br />
Hμ néi - 2008<br />
<br />
2<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
Më ®Çu ........................................................................................................................ 1<br />
1. Lý do chän ®Ò tμi ....................................................................................................... 1<br />
2. Môc ®Ých nghiªn cøu: ................................................................................................ 2<br />
3. §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu ............................................................................. 2<br />
4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ........................................................................................... 3<br />
5. Bè côc kho¸ luËn........................................................................................................ 3<br />
CH¦¥NG 1 : §×NH T×NH QUANG TRONG LÞCH Sö .......................................... 4<br />
1.1. Kh¸i qu¸t vÒ vïng ®Êt n¬i di tÝch tån t¹i.............................................................. 4<br />
1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý vμ ®iÒu kiÖn tù nhiªn ...................................................................... 4<br />
1.1.2. LÞch sö h×nh thμnh lμng T×nh Quang vμ ph−êng Giang Biªn ............................ 5<br />
1.1.3.§Æc ®iÓm d©n c− vμ ®êi sèng kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi. ........................................ 6<br />
1.1.4. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ............................................................................................. 8<br />
1.2. §×nh T×nh Quang trong lÞch sö ........................................................................... 11<br />
1.2.1. Vμi nÐt vÒ ®×nh lμng ViÖt Nam ......................................................................... 11<br />
1.2.2. LÞch sö h×nh thμnh vμ qu¸ tr×nh tån t¹i cña ®×nh T×nh Quang .......................... 13<br />
1.2.3. Sù tÝch vÒ c¸c vÞ thÇn ®−îc thê ........................................................................ 15<br />
Ch−¬ng 2 : Gi¸ trÞ kiÕn tróc<br />
<br />
nghÖ thuËt vμ lÔ héi ®×nh T×nh<br />
<br />
Quang................................................................................................................................21<br />
2.1. Gi¸ trÞ kiÕn tróc nghÖ thuËt ................................................................................ 21<br />
2.1.1. Kh«ng gian c¶nh quan. .................................................................................... 22<br />
2.1.2. Bè côc mÆt b»ng tæng thÓ. .............................................................................. 23<br />
2.1.3. C¸c ®¬n nguyªn kiÕn tróc. ............................................................................... 23<br />
2.1.4. NghÖ thuËt ch¹m kh¾c trªn kiÕn tróc .............................................................. 33<br />
2.2. C¸c di vËt trong di tÝch ........................................................................................ 36<br />
2.3. LÔ héi ®×nh T×nh Quang ...................................................................................... 41<br />
2.3.1. Thêi gian vμ kh«ng gian diÔn ra lÔ héi ®×nh T×nh Quang ............................... 41<br />
2.3.2. Nh©n vËt ®−îc t−ëng niÖm trong lÔ héi ........................................................... 43<br />
2.3.3. C«ng t¸c chuÈn bÞ cho lÔ héi ........................................................................... 44<br />
2.3.4. DiÔn tr×nh lÔ héi .............................................................................................. 46<br />
<br />
3<br />
<br />
2.3.4.1. PhÇn lÔ. ...................................................................................................... 47<br />
2.3.4.2. PhÇn héi ...................................................................................................... 52<br />
Ch−¬ng 3: B¶o tån vμ ph¸t huy gi¸ trÞ di tÝch ®×nh T×nh<br />
Quang ........................................................................................................................ 56<br />
3.1.Thùc tr¹ng di tÝch ®×nh T×nh Quang ................................................................... 56<br />
3.1.1. Thùc tr¹ng kiÕn tróc ....................................................................................... 56<br />
3.1.2. Thùc tr¹ng c¸c di vËt ...................................................................................... 60<br />
3.1.3. Thùc tr¹ng lÔ héi ®×nh T×nh Quang ................................................................ 61<br />
3.2. Mét sè biÖn ph¸p b¶o tån di tÝch ®×nh T×nh Quang ......................................... 62<br />
3.2.1. C¸c gi¶i ph¸p b¶o tån kiÕn tróc ..................................................................... 63<br />
3.2.2. B¶o qu¶n c¸c di vËt trong di tÝch .................................................................... 68<br />
3.2.3. B¶o tån lÔ héi cæ truyÒn ................................................................................. 69<br />
3.2.4. Mét sè gi¶i ph¸p vÒ qu¶n lý vμ b¶o vÖ di tÝch ................................................ 70<br />
3.3. Khai th¸c vμ ph¸t huy gi¸ trÞ di tÝch ®×nh T×nh Quang ................................... 73<br />
KÕt luËn .................................................................................................................. 80<br />
Th− môc tμi liÖu tham kh¶o ...................................................................... 83<br />
phô lôc<br />
<br />
4<br />
<br />
Më ®Çu<br />
1. Lý do chän ®Ò tμi<br />
Tõ thÕ kû 3 TCN cho ®Õn khi kÕt thóc kh¸ng chiÕn chèng Mü n¨m<br />
1975, ViÖt Nam ®· ph¶i tiÕn hμnh rÊt nhiÒu cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i<br />
x©m ®Ó b¶o vÖ ®éc lËp tù do cho d©n téc. Thêi gian chèng giÆc ngo¹i x©m vμ<br />
sù ®« hé cña ngo¹i bang lªn ®Õn h¬n 12 thÕ kû, chiÕm qu¸ nöa thêi gian lÞch<br />
sö. Trong cuéc chiÕn ®Êu bÒn bØ Êy nh©n d©n ta ®· ph¶i v−ît qua biÕt bao thö<br />
th¸ch, còng cã lóc thÊt b¹i nh−ng b»ng nghÞ lùc vμ ý chÝ kiªn c−êng cuèi cïng<br />
chóng ta ®· giμnh th¾ng lîi. Gi¶i thÝch cho søc sèng kú diÖu Êy, Gi¸o s− TrÇn<br />
V¨n Giμu ®· viÕt: “BÞ ®« hé hμng m−êi mÊy thÕ kû bëi mét n−íc cã v¨n ho¸<br />
cao h¬n nhiÒu vμ sè d©n ®«ng h¬n gÊp béi, mμ ngμn n¨m sau ta vÉn lμ ta, h¼n<br />
kh«ng ph¶i v× nh÷ng mòi tªn nhän h¬n, b¾p thÞt cøng h¬n, mμ chñ yÕu lμ nhê<br />
v¨n ho¸, nhê ®¹o lý, nhê hÖ gi¸ trÞ tinh thÇn cña riªng m×nh, chø lÊy søc ®ä<br />
søc, lÊy sè ®ä sè, th× d©n ViÖt Nam, n−íc ViÖt Nam, chØ cßn lμ ®èi t−îng cña<br />
kh¶o cæ häc . Nh− vËy cã thÓ hiÓu søc m¹nh thÇn kú cña d©n téc ViÖt Nam<br />
kh«ng ph¶i t×m ë ®©u xa l¹ mμ chÝnh lμ trong v¨n ho¸, trong Di s¶n v¨n ho¸<br />
d©n téc.<br />
Di tÝch nãi chung vμ di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ nãi riªng lμ tμi s¶n quý gi¸<br />
trong kho tμng di s¶n v¨n ho¸ d©n téc, lμ nguån sö liÖu quan träng cho nh÷ng<br />
ng−êi ®−¬ng ®¹i nhËn thøc vÒ qu¸ khø, n¾m b¾t ®−îc hiÖn t¹i vμ dù ®o¸n tr−íc<br />
t−¬ng lai. §ång thêi nã còng lμ nh÷ng chuÈn mùc gi¸ trÞ ®Ó c¸c d©n téc trªn<br />
thÕ giíi kiÓm chøng, ®¸nh gi¸ vÒ lÞch sö, v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i.<br />
Di tÝch lÞch sö- v¨n ho¸ cña quËn Long Biªn lμ mét bé phËn quan träng<br />
trong hÖ thèng di tÝch cña thñ ®« Hμ Néi. Tr¶i qua nhiÒu thÕ kû tån t¹i, do<br />
chÞu t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè thêi gian, ngo¹i c¶nh, vμ ®Æc biÖt lμ do ¶nh<br />
h−ëng cña tèc ®é ®« thÞ ho¸ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nªn mét sè lín c¸c di<br />
tÝch lÞch sö v¨n ho¸ cña quËn ®ang bÞ xuèng cÊp nhanh chãng. NÕu kh«ng cã<br />
biÖn ph¸p b¶o tån, g×n gi÷ kÞp thêi th× nguy c¬ mÊt dÇn c¸c di tÝch lμ kh«ng<br />
thÓ tr¸nh khái. §iÒu nμy sÏ g©y nªn nh÷ng tæn h¹i cho kho tμng di s¶n v¨n ho¸<br />
<br />
5<br />
<br />
d©n téc. VÊn ®Ò ®Æt ra lóc nμy lμ ph¶i lμm sao ®Ó gi÷ g×n vμ ph¸t huy hiÖu qu¶<br />
nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng, tèt ®Ñp cña di tÝch ®Ó ®ã thùc sù lμ nh÷ng viªn<br />
ngäc quý, lμ tμi s¶n v« gi¸ mμ thÕ hÖ cha «ng ®i tr−íc ®· göi g¾m, trao truyÒn<br />
l¹i cho mu«n ®êi con ch¸u mai sau. §ã lμ quyÒn lîi, lμ nghÜa vô vμ còng lμ<br />
tr¸ch nhiÖm cña tÊt c¶ mäi ng−êi, cña toμn x· héi chø kh«ng chØ riªng ai.<br />
Lμ sinh viªn n¨m thø t− cña khoa B¶o tån B¶o tμng tr−êng §¹i häc V¨n<br />
ho¸ Hμ Néi, nhËn thøc ®−îc tÇm quan träng vμ ý nghÜa cña vÊn ®Ò trªn, t«i lùa<br />
chän ®Ò tμi: “ T×m hiÓu di tÝch ®×nh T×nh Quang, lμng T×nh Quang, ph−êng<br />
Giang Biªn, quËn Long Biªn- Hμ Néi” lμm ®Ò tμi kho¸ luËn tèt nghiÖp víi<br />
mong muèn ®ãng gãp mét phÇn c«ng søc nhá bÐ cña m×nh vμo sù nghiÖp b¶o<br />
tån vμ ph¸t huy gi¸ trÞ di s¶n v¨n ho¸ d©n téc.<br />
2. Môc ®Ých nghiªn cøu:<br />
Khi nghiªn cøu ®Ò tμi nμy, môc ®Ých chÝnh cña t«i lμ nh»m t×m hiÓu<br />
nh÷ng gi¸ trÞ vÒ mÆt lÞch sö v¨n ho¸, kiÕn tróc nghÖ thuËt cña di tÝch ®×nh T×nh<br />
Quang. Trªn c¬ së kh¶o s¸t thùc ®Þa t¹i di tÝch vμ qua tham kh¶o c¸c tμi liÖu<br />
cã liªn quan, t«i xin nªu lªn nh÷ng gi¸ trÞ tiªu biÓu cña di tÝch, tõ ®ã ®Ò xuÊt<br />
mét sè gi¶i ph¸p nh»m b¶o tån vμ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ cña ®×nh T×nh Quang.<br />
§ång thêi qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu vμ kh¶o s¸t thùc tÕ, tæng hîp tμi liÖu<br />
®Ó viÕt bμi t«i sÏ cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn, thùc hμnh, rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng,<br />
ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc. Tõ ®ã trau dåi, bæ xung vμ hoμn thiÖn h¬n<br />
n÷a vèn kiÕn thøc c¬ b¶n ®· ®−îc häc trong nhμ tr−êng.<br />
3. §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu<br />
§èi t−îng nghiªn cøu cña kho¸ luËn lμ c¸c gi¸ trÞ lÞch sö v¨n ho¸, kiÕn<br />
tróc nghÖ thuËt, lÔ héi cña di tÝch ®×nh T×nh Quang, ph−êng Giang Biªn –<br />
QuËn Long Biªn – Hμ Néi.<br />
Ph¹m vi nghiªn cøu: Nghiªn cøu ®×nh T×nh Quang trong qu¸ tr×nh tån<br />
t¹i, g¾n liÒn kh«ng gian v¨n ho¸- x· héi cña lμng T×nh Quang - ph−êng Giang<br />
Biªn – QuËn Long Biªn – Hμ Néi.<br />
<br />