TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br />
KHOA VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ<br />
…..…..o0o………<br />
<br />
SẮNG CỘÔ CỦA NGƯỜI SÁN CHÍ<br />
Ở XÃ KIÊN LAO, HUYỆN LỤC NGẠN,<br />
TỈNH BẮC GIANG<br />
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN<br />
<br />
Giảng viên hướng dẫn: Chử Thị Thu Hà<br />
Sinh viên thực hiện<br />
<br />
: Lâm Thị Đạt<br />
<br />
Hà Nội – 2012<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
Để hoàn thành bài khóa luận này em đã được sự giúp đỡ của các thầy<br />
cô trong khoa Văn hóa dân tộc thiểu số. Qua đây, em xin gửi lời cảm ơn chân<br />
thành tới các thầy cô trong Khoa, đặc biệt cô giáo Chử Thị Thu Hà - người<br />
đã trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành bài khóa luận này.<br />
Đồng thời, qua đây em cũng xin gửi lời cảm ơn đến Phòng văn hóa<br />
thông tin - thể thao huyện Lục Ngạn, Ban văn hóa xã Kiên Lao, các cán bộ<br />
trong UBND xã, các nghệ nhân người Sán Chí và nhân dân xã Kiên Lao đã<br />
nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp tài liệu và nhiều thông tin quý giá tạo điều kiện<br />
thuận lợi giúp đỡ em trong quá trình điền dã thu thập tư liệu.<br />
Mặc dù đã cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, song do năng lực<br />
và thời gian hạn chế nên khóa luận không thể tránh khỏi thiếu sót. Kính mong<br />
các thầy cô giáo và các bạn chỉ bảo, góp ý.<br />
Tôi xin chân thành cảm ơn!<br />
Hà Nội, ngày 15 tháng 5 năm 2012<br />
Lâm Thị Đạt<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1<br />
1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………… .. 1<br />
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ………………………………………………. .. 2<br />
3. Mục đích nghiên cứu của đề tài………………………………………...... .. 2<br />
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài…………………………..... ... 3<br />
5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài…………………………………........ .. 3<br />
6. Đóng góp của đề tài……………………………………………................ .. 3<br />
7. Nội dung và bố cục của đề tài…………………………………................ ... 4<br />
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ NGƯỜI SÁN CHÍ Ở XÃ KIÊN LAO… 5<br />
1.1. Vài nét về điều kiện tự nhiên…………………………………………. . 5<br />
1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội……………………………………………. ... 6<br />
1.2.1. Điều kiện kinh tế…………………………………………….. .... 6<br />
1.2.2. Điều kiện xã hội……………………………………………… ... 7<br />
1.3. Lịch sử tộc người và đời sống văn hóa……………………………... .... 9<br />
1.3.1. Nguồn gốc và lịch sử tộc người……………………………….... 9<br />
1.3.2. Đặc điểm về đời sống văn hóa……………………………….. . 11<br />
1.3.2.1. Văn hóa vật chất…………………………………………... 11<br />
1.3.2.2. Văn hóa xã hội …………………………………………… 12<br />
1.3.2.3. Văn hóa tinh thần……………………………………...... .. 14<br />
CHƯƠNG II: SẮNG CỘÔ CỦA NGƯỜI SÁN CHÍ Ở XÃ KIÊN LAO<br />
TRONG TRUYỀN THỐNG…………………………………………….. .. 18<br />
2.1. Nguồn gốc và tên gọi của Sắng Cộô………………………………… . 18<br />
2.2. Đặc điểm các loại hình Sắng Cộô…………………………………… . 18<br />
2.2.1. Hát ban đêm (Sắng Cộô)……………………………………... . 19<br />
2.2.2. Hát ban ngày (Chục cộô)…………………………………….. .. 21<br />
2.2.3. Hát trong đám cưới (Chắu Cộô)……………………………… . 25<br />
2.2.4. Hát đổi tên (Zóong hồ Cộô)………………………………….. . 29<br />
<br />
2.3. Môi trường và cách thức diễn xướng của Sắng Cộô………………. . 31<br />
2.4. Nội dung các bài Sắng Cộô………………………………………….. . 32<br />
2.5. Sắng Cộô trong đời sống văn hóa dân gian của người Sán Chí ở Kiên<br />
Lao ……………………………………………………………………………… ............. 35<br />
CHƯƠNG III: BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY SẮNG CỘÔ CỦA NGƯỜI<br />
SÁN CHÍ Ở KIÊN LAO HIỆN NAY…………………………………...…38<br />
3.1. Những biến đổi của Sắng Cộô…………………………………..…..... 38<br />
3.1.1. Biến đổi về số lượng các bài hát……………………………..... 38<br />
3.1.2. Biến đổi về môi trường diễn xướng………………………… ... 39<br />
3.1.3. Sự suy giảm về đối tượng hát và thưởng thức Sáng Cộô…... .... 40<br />
3.1.4. Sự biến đổi trong nội dung lời hát………………………….. .... 41<br />
3.2. Nguyên nhân biến đổi………………………………………………. ... 42<br />
3.2.1. Nguyên nhân khách quan…………………………………… ... 43<br />
3.2.2. Nguyên nhân chủ quan…………………………………....... .... 45<br />
3.3. Một số giải pháp để phát huy Sắng Cộô............................................ .. 45<br />
3.3.1. Thục trạng của hát Sắng Cộô………………………………...... 45<br />
3.3.2. Một số giải pháp cụ thể……………………………………. .... 47<br />
KẾT LUẬN…………………………………………………………............ 54<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………........ .... 55<br />
PHỤ LỤC……………………………………………………………….. .... 57<br />
Danh sách những người cung cấp thông tin…………………….. .......... 57<br />
Sưu tầm các bài Sắng Cộô của người Sán Chí ở xã Kiên Lao…… ...... 58<br />
Phiếu điều tra thực tế………………………………………………….. ...... 62<br />
Biên bản phỏng vấn…………………………………………………….. ..... 69<br />
Phụ lục ảnh……………………………………………………………… ..... 73<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
1. Lý do chọn đề tài<br />
Việt Nam là quốc gia có 54 dân tộc anh em cùng chung sống. Mỗi dân<br />
tộc đều có những giá trị văn hóa đặc trưng tiêu biểu, tạo nên một bức tranh<br />
sinh động, rực rỡ nhiều màu sắc cho nền văn hoá Việt Nam. Trong các yếu tố<br />
văn hóa đó, dân ca là một trong những nét văn hóa đặc sắc. Nó là một món ăn<br />
tinh thần không thể thiếu của các tộc người. Nó giúp người dân quên đi những<br />
lo lắng, vất vả trong cuộc sống thường nhật. Khi tìm bạn kết duyên, thanh<br />
niên nam nữ cũng dùng dân ca để bày tỏ tình cảm cũng như ước nguyện được<br />
gắn bó, chung sống cùng nhau. Những lời ca thật nhẹ nhàng mà chứa đựng<br />
nhiều ý nghĩa sâu sắc, dễ làm rung động lòng người.<br />
Ở mỗi vùng miền, mỗi tộc người đều có những làn điệu dân ca khác<br />
nhau làm nên sắc thái riêng của từng vùng, từng dân tộc. Nếu như người Việt<br />
có các làn điệu Quan họ, hát Xoan, hát Ghẹo...; nếu như người Tày, người<br />
Nùng có các điệu Sli, nếu như người Cao Lan có Sình ca... thì người Sán Chí<br />
ở xã Kiên Lao, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang cũng có những làn điệu Sắng<br />
cộô đặc sắc mang nét riêng của văn hóa tộc người.<br />
Sắng Cộô của người Sán Chí ở xã Kiên Lao là hình thức hát đối đáp,<br />
giao duyên nam nữ có từ lâu đời. Tuy nhiên trong vài chục năm trở lại đây,<br />
bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập văn hóa mạnh mẽ đã làm cho hình thức hát<br />
này không còn được duy trì thường xuyên và có xu hướng thất truyền.<br />
Xuất phát từ thực tế trên và với tư cách là một người con Sán Chí ở<br />
Kiên Lao, tôi mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu “Sắng Cộô của người Sán<br />
Chí ở xã Kiên Lao, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang” làm khóa luận tốt<br />
nghiệp đại học của mình với mong muốn góp một phần nhỏ bé trong sự<br />
nghiệp bảo tồn và phát huy các làn điệu Sắng cộô của người Sán Chí ở quê<br />
hương mình.<br />
<br />
1<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
