Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Văn hóa dân tộc thiểu số: Tập quán làm bánh truyền thống của đồng bào Nùng ở xã Yên Phúc, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NÔI<br /> KHOA VĂN HOÁ DÂN TỘC THIỂU SỐ<br /> <br /> -----------o0o-----------<br /> <br /> TẬP QUÁN LÀM BÁNH TRUYỀN THỐNG<br /> CỦA ĐỒNG BÀO NÙNG Ở Xà YẾN PHÚC,<br /> HUYỆN VĂN QUAN, TỈNH LẠNG SƠN<br /> <br /> KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN VĂN HÓA<br /> CHUYÊN NGÀNH VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ<br /> <br /> SINH VIÊN THỰC HIỆN:TÔ THUỲ THANH<br /> GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: Th.S NÔNG ANH NGA<br /> HÀ NỘI, 2011<br /> <br /> 1<br /> Tô Thùy Thanh<br /> <br /> VHDT 13B<br /> <br /> KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> <br /> Lời cảm ơn<br /> Để hoàn thành bài khoá luận này, ngoài sự nỗ lực, cố gắng hết mình của<br /> bản thân em đã nhận được những sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của các thầy cô<br /> và cán bộ, đồng bào xã Yên Phúc, huyện Văn quan, tỉnh Lạng Sơn. Em xin gửi<br /> lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô trong khoa Văn hoá dân tộc thiểu số và<br /> đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Th.s Nông Anh Nga là người đã tận<br /> tình hướng dẫn em trong suốt quá trình làm bài. Ngoài ra, sự giúp đỡ tạo điều<br /> kiện của các nghệ nhân làm bánh, các cán bộ làm việc tại UBND xã Yên Phúc,<br /> huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn cũng đã góp phần rất lớn để em hoàn thành bài<br /> khoá luận này.<br /> Tuy đã rất cố gắng song bài khoá luận vẫn không tránh khỏi những thiếu<br /> sót, hạn chế. Em rất mong sẽ nhận được những sự đánh giá, góp ý của các thầy<br /> cô và các bạn sinh viên !<br /> Người viết<br /> Tô Thuỳ Thanh<br /> <br /> 2<br /> Tô Thùy Thanh<br /> <br /> VHDT 13B<br /> <br /> KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> <br /> Mục lục<br /> Mở đầu ............................................................................................................... 2<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài… ........................................................................... 4<br /> 2. Lịch sủ nghiên cứu.. ...................................................................................... 5<br /> 3. Mục đích nghiên cứu.. ................................................................................... 5<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................ 5<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 6<br /> 6. Đóng góp khoa học của đề tài.. .................................................................... 7<br /> 7. Nội dung cấu trúc của đề tài.. ...................................................................... 7<br /> Chương 1. Khái quát về người Nùng ở xã Yên Phúc, huyện Văn Quan, tỉnh<br /> Lạng Sơn.. .......................................................................................................... 8<br /> 1.1. Đặc điểm tự nhiên.. .................................................................................... 8<br /> 1.1.1. Vị trí địa lý, địa hình, khí hậu.. .............................................................. 8<br /> 1.1.2. Tài nguyên................................................................................................ 9<br /> 1.2. Đặc điểm xã hội .......................................................................................... 10<br /> 1.2.1. Dân cư và dân tộc.. .................................................................................. 10<br /> 1.2.2. Đời sống kinh tế.. ..................................................................................... 10<br /> 1.2.3. Đặc điểm văn hoá.. .................................................................................. 14<br /> 1.2.3.1. Văn hoá vật chất ................................................................................... 14<br /> 1.2.3.2. Văn hoá tinh thần ................................................................................. 17<br /> 1.2.3.3. Văn hoá xã hội ...................................................................................... 25<br /> Chương 2. Nghề làm bánh và buôn bán bánh của đồng bào Nùng ở xã Yên<br /> Phúc, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn…. ..................................................... 30<br /> 2.1. Nghề làm bánh… ........................................................................................ 30<br /> 2.1.1 Nguyên liệu làm các loại bánh.. .............................................................. 30<br /> 2.1.2 Dụng cụ làm các loại bánh.. .................................................................... 31<br /> 2.1.3. Tổ chức làm bánh… ................................................................................ 33<br /> 2.1.4. Các loại bánh… ....................................................................................... 33<br /> 2.1.5. Kiêng kỵ liên quan đến làm bánh .......................................................... 41<br /> 2.1.6. Sử dụng các loại bánh.. ........................................................................... 44<br /> 2.2. Buôn bán bánh............................................................................................ 47<br /> 2.2.1. Những người buôn bán.. ......................................................................... 47<br /> 2.2.2. Nơi buôn bán.. ......................................................................................... 48<br /> 2.2.3. Nguồn hang.. ............................................................................................ 49<br /> 2.2.4. Hình thức buôn bán trao đổi.. ................................................................ 50<br /> 2.2.5. Vai trò buôn bán bánh… ........................................................................ 50<br /> 2.3. Các nghi lễ kiêng kỵ liên quan.. ................................................................ 52<br /> Chương 3. Nghề làm bánh của người Nùng ở xã Yên Phúc, huyện Văn<br /> 3<br /> Tô Thùy Thanh<br /> <br /> VHDT 13B<br /> <br /> KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> Quan, tỉnh Lạng Sơn hiện nay.. ....................................................................... 56<br /> 3.1. Thực trạng nghề làm bánh hiện nay.. ...................................................... 56<br /> 3.1.1. Biến đổi .................................................................................................... 56<br /> 3.1.2. Nguyên nhân và lý do biến đổi.. ............................................................. 59<br /> 3.2. Các giá trị của nghề làm bánh.. ................................................................ 60<br /> 3.3. Một số biện pháp bảo tồn và phát huy nghề làm bánh.. ........................ 64<br /> Kết luận ............................................................................................................. 68<br /> Phụ lục ............................................................................................................... 71<br /> <br /> 4<br /> Tô Thùy Thanh<br /> <br /> VHDT 13B<br /> <br /> KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> <br /> Mở Đầu<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Sự phong phú đa dạng trong văn hoá của mỗi dân tộc bao gồm rất nhiều<br /> yếu tố. Trong đó, ẩm thực là một khía cạnh không thể không kể tới. Dân tộc<br /> Nùng là một trong số 54 dân tộc của Việt Nam, họ cũng như các dân tộc khác<br /> đều có những nét văn hoá đặc sắc góp phần tạo nên sự phong phú, đa dạng cho<br /> nền văn hoá dân tộc. Nếu dân tộc Thái có cá nướng, nặm pịa, dân tộc Tày có thịt<br /> gà xào nghệ, thì đồng bào Nùng có đặc sản lợn quay, vịt quay, khau nhục…<br /> Ngoài ra, nếu ai có dịp tới thăm vùng đồng bào Nùng sinh sống, đi chợ phiên<br /> của họ sẽ có dịp được thưởng thức các loại bánh vô cùng đặc sắc do chính tay<br /> đồng bào làm ra.<br /> Yên Phúc là một xã của huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn có tới 81% đồng<br /> bào Nùng sinh sống. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, dân tộc Nùng<br /> ở đây đã có nhiều cải tiến trong lao động, sản xuất, đời sống kinh tế đã được<br /> nâng cao, đáng quý là họ vẫn giữ được nhiều nét văn hoá đặc sắc của dân tộc<br /> mình. Tiêu biểu trong đó là tập quán làm bánh truyền thống của đồng bào. Các<br /> loại bánh ngoài việc được các gia đình làm vào các ngày thường và lễ, tết còn<br /> được một số gia đình làm để bán ở chợ phiên.<br /> Tuy quy m« cña viÖc lµm b¸nh vµ bu«n b¸n b¸nh cña ®ång bµo Nïng ë<br /> Yên Phúc chưa thật sự lín nhưng dưíi gãc nh×n cña mét sinh viªn chuyªn ngµnh<br /> V¨n hãa d©n téc thiÓu sè em cho r»ng nghÒ lµm b¸nh lµ mét nÐt v¨n hãa cña<br /> ®ång bµo Nïng ë ®©y cÇn ®ưîc nghiªn cøu t×m hiÓu, tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p<br /> b¶o tån vµ ph¸t huy nghÒ v¨n hãa Èm thùc truyÒn thèng nµy.ChÝnh v× vËy em ®·<br /> chän ®Ò tµi “Tập quán làm bánh truyền thống của đồng bào Nùng ở xã Yªn<br /> Phóc, huyện V¨n Quan, tỉnh L¹ng S¬n” lµm ®Ò tµi khoá luận cña m×nh.<br /> 5<br /> Tô Thùy Thanh<br /> <br /> VHDT 13B<br /> <br />