Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
Tr−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hμ Néi<br />
Khoa v¨n ho¸ d©n téc thiÓu sè<br />
-------------------------<br />
<br />
tÝn ng−ìng d©n gian cña ng−êi tμy ë huyÖn th¹ch an,<br />
tØnh cao b»ng vμ ¶nh h−ëng cña nã trong viÖc x©y dùng<br />
®êi sèng v¨n ho¸ c¬ së hiÖn nay<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp cö nh©n v¨n ho¸<br />
Chuyªn ngμnh v¨n ho¸ d©n téc thiÓu sè<br />
M∙ sè : 608<br />
<br />
Sinh viªn thùc hiÖn<br />
<br />
: §inh thÞ thu, VHDT 10B<br />
<br />
H−íng dÉn khoa häc : tr−¬ng th×n<br />
<br />
Hμ Néi – 2008<br />
Sinh viªn: §inh ThÞ Thu<br />
<br />
1<br />
<br />
Líp: VHDT 10B<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
Më ®Çu<br />
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br />
Cã ng−êi vÝ ®Êt n−íc ViÖt Nam bao gåm 54 d©n téc ®Ñp nh− mét bøc<br />
tranh th¶m hay nh− mét tÊm th¶m dÖt mµu s¾c hµi hoµ cña c¸c d©n téc.<br />
Qu¶ ®óng vËy, mét tÊm th¶m kh«ng biÕt ®an dÖt b»ng bao nhiªu ®−êng<br />
chØ ngang däc, bao nhiªu sîi chØ pha c¸c mµu s¾c kh¸c nhau ®· t¹o nªn tÊm<br />
th¶m v¨n ho¸ ViÖt Nam.<br />
ChÊt liÖu ®Ó dÖt nªn tÊm th¶m ®ã lµ v¨n ho¸ vËt thÓ vµ v¨n ho¸ phi vËt<br />
thÓ cña céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam.<br />
C¸c ngµnh khoa häc x· héi - nh©n v¨n n−íc ta ®· vµ ®ang ngµy cµng<br />
nç lùc nghiªn cøu v¨n ho¸ d©n gian ®éc ®¸o cña c¸c d©n téc anh em, nh»m<br />
gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n<br />
s¾c d©n téc.<br />
ViÖc nghiªn cøu tÝn ng−ìng, t«n gi¸o cña c¸c d©n téc Ýt ng−êi ë n−íc<br />
ta cho ®Õn nay r¶i r¸c còng cã mét sè c«ng tr×nh ®Ò cËp tíi. Tuy nhiªn, cho<br />
®Õn nay vÉn ch−a cã mét c«ng tr×nh nghiªn cøu chuyªn ®Ò nµo vÒ vÊn ®Ò tÝn<br />
ng−ìng d©n gian cña ng−êi Tµy ë huyÖn Th¹ch An, tØnh Cao b»ng. NhÊt lµ<br />
viÖc giíi thiÖu nã mét c¸ch hÖ thèng theo cÊu tróc lo¹i h×nh ®Ó tõ ®ã thÊy<br />
®−îc c¸c lo¹i tÝn ng−ìng d©n gian phæ biÕn cña c¸c d©n téc miÒn nói, tõ ®ã<br />
®i s©u vµo qu¸ tr×nh diÔn biÕn cña chóng, t¸c dông x· héi vµ ¶nh h−ëng cña<br />
c¸c tÝn ng−ìng nµy trong ®ång bµo d©n téc.<br />
§Ó thùc hiªn tèt NghÞ quyÕt Héi nghÞ TW5 kho¸ VIII vÒ “ x©y dùng<br />
vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc”,<br />
§¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®· ph¸t ®éng phong trµo “ Toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng<br />
®êi sèng v¨n ho¸, huy ®éng mäi lùc l−îng nh©n d©n vµ c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ<br />
tõ trªn xuèng, tõ trong §¶ng, c¬ quan nhµ n−íc, c¸c ®oµn thÓ ra ngoµi x·<br />
héi tÝch cùc tham gia phong trµo”.<br />
Cèt lâi cña b¶n s¾c d©n téc lµ phong tôc tËp qu¸n. C¸i hån, c¸i cèt cña<br />
phong tôc tËp qu¸n l¹i lµ v¨n ho¸ d©n gian truyÒn thèng cña c¸c d©n téc trong ®ã tÝn ng−ìng d©n gian ®ãng vai trß v« cïng quan träng.<br />
Sinh viªn: §inh ThÞ Thu<br />
<br />
2<br />
<br />
Líp: VHDT 10B<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
Lµ mét ng−êi con sinh ra vµ lín lªn n¬i nói rõng ViÖt B¾c, víi t− c¸ch<br />
lµ sinh viªn Tr−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hµ Néi, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “<br />
TÝn ng−ìng d©n gian cña ng−êi Tµy ë huyÖn Th¹ch An, tØnh Cao B»ng vµ<br />
¶nh h−ëng cña nã trong viÖc x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸ c¬ së hiÖn nay”<br />
®Ó lµm kho¸ luËn tèt nghiÖp chuyªn ngµnh v¨n ho¸ d©n téc. Em hy väng víi<br />
®ãng gãp nhá bÐ cña m×nh sÏ gióp Ých cho phong trµo Toµn d©n ®oµn kÕt x©y<br />
dùng ®êi sèng v¨n ho¸ ë ®Þa ph−¬ng em.<br />
2. Môc ®Ých cña ®Ò tµi<br />
T×m hiÓu tÝn ng−ìng d©n gian cña ng−êi Tµy vµ gi¸ trÞ v¨n ho¸ lÞch sö<br />
víi vÊn ®Ò x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc huyÖn<br />
Th¹ch An, tØnh Cao B»ng hiÖn nay.<br />
3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu<br />
C¸c biÓu hiÖn tÝn ng−ìng d©n gian cña téc ng−êi Tµy ë huyÖn Th¹ch<br />
An, tØnh Cao B»ng.<br />
4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu<br />
- Ph−¬ng ph¸p luËn, ph−¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng cña chñ nghÜa<br />
M¸c - Lªnin.<br />
- Tra cøu tµi liÖu, hÖ thèng ho¸, ®èi chiÕu, so s¸nh.<br />
- Kh¶o s¸t thùc tÕ<br />
5. Bè côc cña ®Ò tµi<br />
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, bµi viÕt gåm 3 phÇn chÝnh sau:<br />
Ch−¬ng I. C¬ së ph−¬ng ph¸p luËn<br />
Ch−¬ng II. Thùc tr¹ng tÝn ng−ìng d©n gian cña ng−êi Tµy ë huyÖn<br />
Th¹ch An, tØnh Cao B»ng.<br />
Ch−¬ng III. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ tÝn ng−ìng d©n gian cña ng−êi<br />
Tµy ë huyÖn Th¹ch An, tØnh Cao B»ng, trong viÖc x©y dùng ®êi sèng v¨n<br />
ho¸ hiÖn nay ë ®Þa ph−¬ng.<br />
<br />
Sinh viªn: §inh ThÞ Thu<br />
<br />
3<br />
<br />
Líp: VHDT 10B<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
Lêi c¶m ¬n<br />
§Ó hoμn thiÖn ®−îc bμi viÕt nμy lμ do sù gióp ®ì<br />
h−íng dÉn tËn t×nh cña thÇy Tr−¬ng Th×n cïng c¸c thÇy<br />
c« trong khoa V¨n ho¸ D©n téc ThiÓu sè.<br />
Qu¸ tr×nh lμm ®Ò tμi cßn ®−îc sù gióp ®ì cña UBND<br />
huyÖn Th¹ch An, phßng V¨n ho¸ Th«ng tin ThÓ thao<br />
huyÖn Th¹ch An, c¸c nghÖ nh©n vμ quÇn chóng nh©n d©n<br />
huyÖn Th¹ch An, tØnh Cao B»ng ®· cung cÊp nh÷ng t−<br />
liÖu quý b¸u gióp t«i hoμn thμnh kho¸ luËn nμy.<br />
Do thêi gian kh«ng nhiÒu vμ tr×nh ®é hiÓu biÕt cã h¹n<br />
nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong thÇy c«<br />
vμ c¸c b¹n chØ b¶o gãp ý ®Ó bμi viÕt cña em ®−îc hoμn thiÖn<br />
h¬n.<br />
Nh©n ®©y, còng xin bμy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c vμ lêi<br />
c¶m ¬n ch©n thμnh nhÊt tíi c¸c thÇy c« gi¸o, ®Æc biÖt lμ<br />
thÇy Tr−¬ng Th×n, c¸c quÝ c¬ quan vμ b¹n bÌ ®· gióp ®ì<br />
tËn t×nh vμ ®éng viªn t«i hoμn thμnh kho¸ luËn nμy.<br />
Xin tr©n träng c¶m ¬n!<br />
<br />
Sinh viªn: §inh ThÞ Thu<br />
<br />
4<br />
<br />
Líp: VHDT 10B<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
Môc lôc<br />
Më ®Çu ...................................................................................................1<br />
Ch−¬ng I. C¬ së ph−¬ng ph¸p luËn<br />
I. Nh÷ng hÖ thèng kh¸i niÖm ...................................................................... 3<br />
<br />
1. Kh¸i niÖm t«n gi¸o .......................................................................... 3<br />
2. Kh¸i niÖm vÒ tÝn ng−ìng ................................................................. 4<br />
3. Kh¸i niÖm vÒ mª tÝn dÞ ®oan ............................................................ 6<br />
II. Quan ®iÓm cña §¶ng vμ Nhμ n−íc vÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o tÝn<br />
ng−ìng ................................................................................................................... 6<br />
<br />
Ch−¬ng II. Thùc tr¹ng TÝn ng−ìng d©n gian cña ng−êi<br />
Tμy ë huyÖn Th¹ch An, tØnh Cao B»ng ............................... 11<br />
I. Kh¸i l−îc vÒ ng−êi Tμy ë huyÖn Th¹ch An, tØnh Cao B»ng .. 11<br />
<br />
1. §Æc ®iÓm tù nhiªn .......................................................................... 11<br />
2. T×nh h×nh d©n c− ............................................................................ 12<br />
3. §Æc ®iÓm kinh tÕ - v¨n ho¸ - x∙ héi .............................................. 14<br />
II. Thùc tr¹ng tÝn ng−ìng d©n gian cña ng−êi Tμy ë huyÖn<br />
Th¹ch An, tØnh Cao B»ng - .......................................................................... 23<br />
<br />
1. Quan niÖm vÒ vò trô quan vμ nh©n sinh quan cña ng−êi Tμy trong<br />
lÞch sö ............................................................................................... 23<br />
2. Quan niÖm vÒ c¸c lo¹i ma “phi” vμ linh hån ................................ 32<br />
3. TÝn ngưỡng sïng b¸i tù nhiªn ...................................................... 35<br />
4. TÝn ng−ìng liªn quan ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. ........................ 37<br />
5. TÝn ng−ìng thê cóng tæ tiªn .......................................................... 40<br />
6. TÝn ng−ìng thê thÇn che trë gia ®×nh .......................................... 43<br />
7. Nh÷ng tÝn ng−ìng liªn quan ®Õn chu kú ®êi ng−êi ...................... 44<br />
8. Nh÷ng tÝn ng−ìng liªn quan ®Õn ch÷a bÖnh ................................ 49<br />
Sinh viªn: §inh ThÞ Thu<br />
<br />
5<br />
<br />
Líp: VHDT 10B<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
