Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Văn hóa dân tộc thiểu số: Văn hóa vật chất truyền thống của người Thái ở xã Giao Thiện, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa trong xu thế biến đổi hiện nay

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br /> KHOA VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ<br /> <br /> HOÀNG LỆ QUYÊN<br /> <br /> VĂN HÓA VẬT CHẤT TRUYỀN THỐNG CỬA NGƯỜI THÁI<br /> Ở XÃ GIAO THIỆN, HUYỆN LANG CHÁNH, TỈNH THANH<br /> HÓA TRONG XU THẾ BIẾN ĐỔI HIỆN NAY<br /> <br /> KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU<br /> SỐ<br /> MÃ SỐ : 52220110<br /> <br /> Giảng viên hướng dẫn<br /> <br /> : TS. Nguyễn Anh Cường<br /> <br /> Sinh viên thực hiện<br /> <br /> : Hoàng Lệ Quyên<br /> <br /> Lớp<br /> <br /> : VHDT 18A<br /> <br /> Hà Nội - 2016<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến những Thầy, Cô giáo<br /> đã giảng dạy em trong bốn năm qua, những kiến thức mà em nhận được trên<br /> giảng đường Đại học sẽ là hành trang giúp em vững bước trong tương lai.<br /> Em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến giảng viên TS. Nguyễn Anh Cường,<br /> người đã trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo tận tình cho em trong quá trình thực<br /> hiện đề tài.<br /> Em cũng muốn gửi tới Ban Lãnh đạo và bà con xã Giao Thiện, huyện<br /> Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa đã tạo điều kiện thuận lợi cho em tìm hiểu, học<br /> hỏi và đã cung cấp nhiều thông tin, tư liệu để em hoàn thành đề tài.<br /> Vì đây là công trình nghiên cứu đầu tay mà thời gian nghiên cứu cũng<br /> như kiến thức, kinh nghiệm của bản thân còn nhiều hạn chế nên bài viết<br /> không thể tránh khỏi những khiếm khuyết. Em rất mong nhận được sự đóng<br /> góp, phê bình, động viên của các thầy cô giáo để em có thể hoàn thiện hơn.<br /> Em xin chân thành cảm ơn!<br /> Hà Nội, ngày 11 tháng 01 năm 2016<br /> Sinh viên<br /> <br /> Hoàng Lệ Quyên<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỤC LỤC ..................................................................................................... 3<br /> MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 5<br /> Chương 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VÀ KHÁI QUÁT NGƯỜI THÁI<br /> <br /> Ở XÃ GIAO THIỆN, HUYỆN LANG CHÁNH, TỈNH THANH HÓAError! Bookmark no<br /> 1.1. Một số khái niệm về văn hóa và văn hóa vật chấtError! Bookmark not defined.<br /> 1.1.1. Các khái niệm về văn hóa và văn hóa vật chấtError! Bookmark not defined.<br /> 1.1.2. Biến đổi văn hóa .......................... Error! Bookmark not defined.<br /> 1.2. Tổng quan về người Thái ở xã Giao Thiện, huyện Lang Chánh,<br /> tỉnh Thanh Hóa .......................................... Error! Bookmark not defined.<br /> 1.2.1. Lịch sử hình thành và phân bố dân cư của người Thái ở Huyện<br /> lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa................... Error! Bookmark not defined.<br /> 1.2.2. Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hộiError! Bookmark not defined.<br /> Tiểu kết chương 1 ...................................... Error! Bookmark not defined.<br /> Chương 2: CÁC THÀNH TỐ VĂN HÓA VẬT CHẤT TRUYỀN<br /> THỐNGCỦA NGƯỜI THÁI Ở XÃ GIAO THIỆN, HUYỆN LANG<br /> CHÁNH ......................................................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1. Nhà ở truyền thống của người Thái .... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1.1. Nguyên liệu làm nhà .................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1.2. Các dạng nhà ở truyền thống ........ Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1.3. Cách dựng nhà ............................. Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1.4. Tập quán lên nhà mới ................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.2. Trang phục truyền thống .................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.2.1. Nguyên liệu và cách chế tác trang phụcError! Bookmark not defined.<br /> 2.2.2. Các thành tố của trang phục ......... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.3. Đồ ăn, uống, hút truyền thống ............ Error! Bookmark not defined.<br /> 2.3.1. Đồ ăn ........................................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.3.2. Đồ uống, hút ................................ Error! Bookmark not defined.<br /> 2.3.3. Cơ cấu bữa ăn và những kiêng kị trong ăn uốngError! Bookmark not defined.<br /> 2.4. Phương tiện vận chuyển ..................... Error! Bookmark not defined.<br /> Tiểu kết chương 2 ...................................... Error! Bookmark not defined.<br /> <br /> Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO TỒN, PHÁT HUYCÁC GIÁ<br /> TRỊ VĂN HÓA VẬT CHẤT (VẬT THỂ) CỦA NGƯỜI THÁIỞ XÃ<br /> GIAO THIỆN, HUYỆN LANG CHÁNH ...... Error! Bookmark not defined.<br /> 3.1. Các giá trị của văn hóa vật chất truyền thống đối với đời<br /> sốngngười Thái ở xã Giao Thiện ................ Error! Bookmark not defined.<br /> 3.2. Những biến đổi trong văn hóa vật chất truyền thống của người<br /> <br /> Thái ở xã Giao Thiện, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh HóaError! Bookmark not defined<br /> 3.2.1. Biến đổi về nhà ở ......................... Error! Bookmark not defined.<br /> 3.2.2. Biến đổi trong trang phục ............. Error! Bookmark not defined.<br /> 3.2.3. Biến đổi trong việc ăn, uống, hút.. Error! Bookmark not defined.<br /> 3.2.4. Biến đổi phương tiện vận chuyển, đi lạiError! Bookmark not defined.<br /> 3.3. Nguyên nhân và tác động của biến đổi văn hóa vật chất trong đời<br /> <br /> sống của người Thái ở xã Giao Thiện trong xu thế hiện nayError! Bookmark not define<br /> 3.3.1. Nguyên nhân biến đổi .................. Error! Bookmark not defined.<br /> <br /> 3.3.2. Tác động của biến đổi văn hóa vật chất tới đời sống người dânError! Bookmark<br /> 3.4. Một số giải pháp và kiến nghị nhằm bảo tồn và phát huy các giá<br /> trị văn hóa vật chất của người Thái ở xã Giao ThiệnError! Bookmark not defined.<br /> 3.4.1. Một số giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa<br /> vật chất của người Thái ở xã Giao Thiện Error! Bookmark not defined.<br /> 3.4.2. Những kiến nghị nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị văn<br /> <br /> hóa vật chất truyền thống của người Thái ở xã Giao ThiệnError! Bookmark not defin<br /> Tiểu kết chương 3 ...................................... Error! Bookmark not defined.<br /> KẾT LUẬN ................................................... Error! Bookmark not defined.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Người Thái có mặt và cư trú ở Việt Nam từ hàng trăm năm trước,<br /> họ đã hình thành cho dân tộc mình một nền văn hóa đặc trưng riêng, góp<br /> phần làm phong phú nền văn hóa chung của Việt Nam.<br /> Văn hóa vật chất đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành và<br /> phát triển của người Thái ở Việt Nam, bao gồm những đặc trưng văn hóa<br /> nổi bật, là cơ sở để phân biệt tộc người Thái với những tộc người khác.<br /> Trong xu hướng giao lưu và hội nhập hiện nay, văn hóa vật chất là một<br /> trong những yếu tố chịu tác động trực tiếp và biến đổi nhanh chóng (thể<br /> hiện rõ nhất ở các phương diện: nhà ở, trang phục, ăn uống, phương tiện<br /> vận chuyển).<br /> Người Thái ở xã Giao Thiện, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa<br /> là cư dân đã sinh sống lâu đời tại đây, hình thành cho mình những giá trị<br /> và nét đặc trưng văn hóa truyền thống riêng biệt. Sau năm 1986, khi đất<br /> nước thay đổi cơ cấu kinh tế thị trường, văn hóa (văn hóa vật chất và văn<br /> hóa tinh thần) dần biến đổi do chịu sự tác động mạnh mẽ của kinh tế - xã<br /> hội. Một trong những hệ quả của sự biến đổi đó là xu hướng mai một,<br /> biến đổi những giá trị văn hóa truyền thống của cư dân nơi đây đang diễn<br /> ra nhanh chóng.<br /> Vấn đề đặt ra hiện nay đó là việc bảo tồn và phát huy những giá trị<br /> văn hóa vật chất truyền thống của người Thái ở xã Giao Thiện, huyện<br /> Lang Chánh. Để làm được điều này, trước hết phải nghiên cứu về văn hóa<br /> của người Thái nơi đây từ trước khi đất nước mở cửa hội nhập (trước năm<br /> 1986), so sánh những yếu tố văn hóa vật chất truyền thống với văn hóa<br /> vật chất hiện nay để thấy được sự biến đổi đó. Đồng thời, cần thâm nhập<br /> <br />