1 <br />
<br />
<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br />
<br />
<br />
<br />
KHOA VĂN HÓA HỌC<br />
--------------------------- <br />
<br />
<br />
<br />
DƯƠNG MẠNH THẮNG<br />
<br />
VĂN HÓA SINH THÁI CỦA NGƯỜI DAO QUẦN CHẸT<br />
TẠI VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ – XÃ BA VÌ<br />
HUYỆN BA VÌ – HÀ NỘI<br />
Chuyên ngành: Nghiên cứu Văn hóa<br />
<br />
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br />
NGÀNH VĂN HÓA HỌC<br />
<br />
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TH.S. NGUYỄN THÀNH NAM<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hà Nội - 2014<br />
<br />
2 <br />
<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
Trong suốt quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nhận được nhiều sự quan<br />
tâm, giúp đỡ và động viên. Vì vậy tôi xin gửi lời cảm ơn đến những người đã<br />
dõi theo và sát cánh bên tôi, giúp tôi hoàn thành đề tài của mình.<br />
Đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới Thạc sĩ Nguyễn<br />
Thành Nam, giảng viên khoa Văn hóa học, trường Đại học Văn hóa Hà Nội.<br />
Thầy là người trực tiếp tư vấn và định hướng cho tôi trong suốt quá trình thực<br />
hiện đề tài.<br />
Xin cảm ơn Ban quản lý Vườn quốc gia Ba Vì, xã Tản Lĩnh – huyện Ba<br />
Vì và Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Ba Vì, thị trấn Tây Đằng – Ba Vì –<br />
Hà Nội đã giúp đỡ tôi trong quá trình tìm kiếm tài liệu có liên quan đến đề tài.<br />
Xin cảm ơn gia đình ông Triệu Tiến Thi, thôn Hợp Nhất – xã Ba Vì –<br />
huyện Ba Vì – Hà Nội đã giúp đỡ tôi trong quá trình khảo sát và thu thập<br />
thông tin cần thiết cho đề tài.<br />
Xin chân thành cảm ơn!<br />
Hà Nội, ngày 24 tháng 05 năm 2014<br />
Sinh viên<br />
Dương Mạnh Thắng<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
3 <br />
<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1<br />
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA SINH THÁI VÀ KHÁI<br />
QUÁT VỀ NGƯỜI DAO QUẦN CHẸT TẠI VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ,<br />
XÃ BA VÌ, HUYỆN BA VÌ – HÀ NỘI ........................................................ 13<br />
1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ VĂN HÓA SINH THÁI ......... 13<br />
1.1.1 Thuyết sinh thái văn hóa và khái niệm văn hóa sinh thá ....................... 13<br />
1.1.2 Đặc trưng của văn hóa sinh thái ............................................................. 17<br />
1.1.3 Cấu trúc của văn hóa sinh thái ............................................................... 19<br />
1.2 KHÁI QUÁT VỀ NGƯỜI DAO QUẦN CHẸT TẠI VƯỜN QUỐC<br />
GIA BA VÌ, XÃ BA VÌ, HUYỆN BA VÌ – HÀ NỘI. ................................. 25<br />
1.2.1 Lịch sử người Dao Quần Chẹt tại Vườn quốc gia Ba Vì – xã Ba Vì,<br />
huyện Ba Vì – Hà Nội ..................................................................................... 25<br />
1.2.2 Khái quát về địa bàn sinh sống của người Dao Quần Chẹt ................... 29<br />
Chương 2. GIÁ TRỊ VĂN HÓA SINH THÁI CỦA NGƯỜI DAO QUẦN<br />
CHẸT TẠI VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ, XÃ BA VÌ – HUYỆN BA VÌ –<br />
HÀ NỘI .......................................................................................................... 32<br />
2.1 GIÁ TRỊ VĂN HÓA SINH THÁI VẬT THỂ ...................................... 32<br />
2.1.1 Nhà ở ...................................................................................................... 32<br />
2.1.2 Trang phục.............................................................................................. 38<br />
2.1.3 Ẩm thực .................................................................................................. 44<br />
2.1.4 Dược liệu ................................................................................................ 48<br />
2.2 GIÁ TRỊ VĂN HÓA SINH THÁI PHI VẬT THỂ .............................. 56<br />
2.2.1 Lối sống, phong tục tập quán ứng xử với tự nhiên ................................ 56<br />
2.2.2 Nghệ thuật dân gian ............................................................................... 59<br />
2.2.3 Tín ngưỡng, lễ hội dân gian ................................................................... 64<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
4 <br />
<br />
<br />
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM GÌN GIỮ VÀ PHÁT HUY<br />
CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA SINH THÁI CỦA NGƯỜI DAO QUẦN<br />
CHẸT TẠI VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ....................................................... 68<br />
3.1 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ VĂN HÓA SINH THÁI CỦA NGƯỜI DAO<br />
QUẦN CHẸT TẠI VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ, XÃ BA VÌ, HUYỆN BA<br />
VÌ – HÀ NỘI .................................................................................................. 68<br />
3.1.1 Các giá trị văn hóa sinh thái của người Dao Quần Chẹt thể hiện tư tưởng<br />
sống hòa hợp với tự nhiên ............................................................................... 68<br />
3.1.2 Các giá trị văn hóa sinh thái của người Dao Quần Chẹt góp phần bảo vệ,<br />
cải tạo tự nhiên theo hướng tích cực ............................................................... 70<br />
3.1.3 Các giá trị văn hóa sinh thái của người Dao Quần Chẹt góp phần thúc<br />
đẩy phát triển kinh tế, xã hội ........................................................................... 71<br />
3.2 GIẢI PHÁP BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA<br />
SINH THÁI CỦA NGƯỜI DAO QUẦN CHẸT TẠI VƯỜN QUỐC GIA<br />
BA VÌ .............................................................................................................. 72<br />
3.2.1 Giải pháp từ phía cộng đồng người DaoQuần Chẹt tại khu vực Vườn<br />
quốc gia Ba Vì ................................................................................................. 72<br />
3.2.2 Giải pháp từ phía các cấp chính quyền .................................................. 77<br />
3.3 BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY VĂN HÓA SINH THÁI CỦA NGƯỜI<br />
DAO QUẦN CHẸT HƯỚNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI<br />
VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ, XÃ BA VÌ, HUYỆN BA VÌ – HÀ NỘI ........ 80<br />
KẾT LUẬN .................................................................................................... 86<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 87<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
5 <br />
<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br />
Môi trường tự nhiên là điều kiện sống vô cùng quan trọng và không thể<br />
thiếu của con người. Con người là một phần của giới tự nhiên, muốn tồn tại<br />
được con người cần phải thích ứng và hòa hợp với môi trường tự nhiên. Ngày<br />
nay, khi môi trường đã trở thành vấn đề của toàn cầu vẫn tồn tại hai quan<br />
điểm đối lập nhau: một là tuyệt đối hóa việc bảo vệ môi trường đến mức cực<br />
đoan; hai là chỉ quan tâm tới việc tăng trưởng kinh tế mà không cần quan tâm<br />
tới môi trường tự nhiên.<br />
Do ảnh hưởng và tác động của Cách mạng Công nghiệp vào đầu thế kỷ<br />
XVIII, đặc biệt là cuộc Cách mạng khoa học và công nghệ từ giữa thế kỷ XX<br />
cho đến nay, sự phát triển của nền kinh tế thế giới đã có sự thay đổi sâu sắc cả<br />
về bề rộng lẫn chiều sâu.. Để thoả mãn nhu cầu vật chất ngày càng tăng của<br />
mình, con người đã tìm mọi biện pháp để thúc đẩy, mở rộng các hoạt động<br />
sản xuất và trong suốt một thời gian dài, tăng trưởng kinh tế trở thành mục<br />
tiêu trung tâm, chiếm vị trí ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển của<br />
các quốc gia trên thế giới. Theo đó, phạm vi và mức độ tác động của con<br />
người vào giới tự nhiên ngày càng gia tăng. Từ việc khai thác vừa đủ cho nhu<br />
cầu, con người bắt đầu khai thác tài nguyên một cách ồ ạt dẫn đến sự hủy hoại<br />
môi trường tự nhiên. Việc vắt kiệt tài nguyên thiên nhiên khiến cho hàng triệu<br />
hecta rừng trên thế giới bị tàn phá, khai thác khoáng sản làm biến đổi bề mặt<br />
tự nhiên, môi trường sống của con người và sinh vật, phá hủy môi trường sinh<br />
thái hay các khu công nghiệp mọc lên như nấm ở khắp các quốc gia khiến cho<br />
bầu khí quyển bị ô nhiễm nghiêm trọng. Hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ozôn<br />
hay động đất, sóng thần… ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống được ví như<br />
sự trừng phạt bởi cơn thịnh nộ của tự nhiên giáng xuống nhân loại. Từ một<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
