Tr−êng ®¹i häc v¨n ho¸ Hμ Néi<br />
Khoa b¶o tμng<br />
********<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TRẦN THỊ THU HIỀN<br />
<br />
CH¦¥NG TR×NH GI¸O DôC CñA B¶O<br />
TμNG D¢N TéC HäC ( 2005-2008)<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
NGÀNH BẢO TÀNG<br />
<br />
Ng−êi h−íng dÉn : Th S. NguyÔn Toμn ThÞnh<br />
<br />
Hμ Néi- 2009<br />
1<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Môc lôc<br />
PhÇn më ®Çu .............................................................................................. 1<br />
1. Lý do chän ®Ò tμi ........................................................................................ 4<br />
2. Môc ®Ých nghiªn cøu .................................................................................. 5<br />
3. §èi t−îng nghiªn cøu ................................................................................. 6<br />
4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ............................................................................ 6<br />
5. Bè côc ......................................................................................................... 6<br />
Ch−¬ng 1: Kh¸i qu¸t vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc vÒ b¶o<br />
tμng d©n téc häc viÖt nam ............................................................ 8<br />
1.1 Kh¸i niÖm............................................................................................... 8<br />
1.1.1 Kh¸i niÖm b¶o tμng .................................................................................. 8<br />
1.1.2 Chøc n¨ng cña b¶o tμng. ........................................................................ 11<br />
1.1.2.1 Chøc n¨ng nghiªn cøu khoa häc ......................................................... 11<br />
1.1.2.2 Chøc n¨ng gi¸o dôc ............................................................................. 12<br />
1.1.2.3 Chøc n¨ng b¶o qu¶n di s¶n v¨n ho¸ .................................................... 12<br />
1.1.2.4 Chøc n¨ng tμi liÖu ho¸ khoa häc ......................................................... 13<br />
1.1.2.5 Chøc n¨ng th«ng tin, gi¶i trÝ vμ th−ëng thøc ....................................... 13<br />
1.1.3 C«ng t¸c gi¸o dôc cña b¶o tμng.............................................................. 13<br />
1.1.4 Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña b¶o tμng. ...................................................... 15<br />
1.2 C«ng t¸c gi¸o dôc cña b¶o tμng D©n téc häc ViÖt<br />
Nam................................................................................................................ 16<br />
1.2.1 S¬ l−îc vÒ qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña B¶o tμng D©n téc häc<br />
ViÖt Nam. ........................................................................................................ 16<br />
1.2.2 Kh¸i qu¸t néi dung tr−ng bμy cña b¶o tμng ........................................... 19<br />
1.2.3 B¶o tμng D©n téc häc ViÖt Nam víi c«ng t¸c gi¸o dôc. ........................ 21<br />
1.2.3.1 C«ng t¸c h−íng dÉn tham quan ........................................................... 21<br />
1.2.3.1. C¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn-gi¸o dôc cña B¶o tμng D©n téc häc<br />
19 <br />
Ch−¬ng 2: ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña b¶o tμng d©n<br />
téc häc viÖt nam (2005- 2008)........................................................... 25<br />
2.1 §Þnh h−íng gi¸o dôc vμ ®èi t−îng gi¸o dôc trong<br />
ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña B¶o tμng ....................................... 25<br />
2.1.1 §Þnh h−íng chung .................................................................................. 25<br />
2.1.2 §èi t−îng gi¸o dôc trong ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña b¶o tμng ............. 28<br />
<br />
2<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
2.2 C¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña B¶o tμng D©n téc häc<br />
ViÖt Nam (2005 – 2008)............................................................................ 33<br />
2.2.1 C¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc thùc hiÖn g¾n víi c¸c tr−ng bμy chuyªn ®Ò,<br />
tr×nh diÔn ......................................................................................................... 33<br />
2.2.2 C¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc g¾n víi m«n häc, phèi hîp gi÷a b¶o tμng vμ<br />
nhμ tr−êng. ....................................................................................................... 41<br />
2.3 Quy tr×nh tæ chøc thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o<br />
dôc. ............................................................................................................... 45<br />
2.3.1 LËp kÕ ho¹ch: ......................................................................................... 45<br />
2.3.1.1 Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc g¾n víi tr−ng bμy chuyªn ®Ò, tr×nh diÔn. ........ 45<br />
2.3.1.2 Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc g¾n víi m«n häc: ............................................ 46<br />
2.3.2 Giai ®o¹n triÓn khai: ............................................................................... 46<br />
2.3.2.1 C¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc g¾n víi tr−ng bμy chuyªn ®Ò, tr×nh diÔn: . 46<br />
2.3.2.2 C¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc g¾n víi m«n häc: ...................................... 47<br />
2.3.3 §¸nh gi¸. ................................................................................................ 48<br />
2.4 Mèi quan hÖ gi÷a b¶o tμng – nhμ tr−êng – x· héi<br />
trong c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc .............................................. 49<br />
2.4.1 Mèi quan hÖ gi÷a b¶o tμng vμ nhμ tr−êng: ............................................. 50<br />
2.4.2 Vai trß gia ®×nh víi b¶o tμng: ................................................................. 54<br />
2.4.3 B¶o tμng víi c¸c trung t©m dÞch vô du lÞch vμ c¸c c¬ quan b¸o chÝ ..... 54<br />
Ch−¬ng 3: mét sè nhËn xÐt vμ ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao<br />
chÊt l−îng vμ vai trß cña c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o<br />
dôc trong b¶o tμng. ......................................................................... 56<br />
3.1 Mét sè nhËn xÐt vÒ ho¹t ®éng vμ triÓn khai c¸c<br />
ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc trong b¶o tμng .................................. 56<br />
3.2 ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao chÊt l−îng vμ vai trß<br />
cña c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc trong b¶o tμng ............... 61<br />
3.2.1 VÒ tæ chøc............................................................................................... 61<br />
3.2.2 VÒ c«ng t¸c ®¸nh gi¸ .............................................................................. 62<br />
3.2.3 §Èy m¹nh ho¹t ®éng hîp t¸c gi÷a b¶o tμng, nhμ tr−êng, gia ®×nh, x· héi<br />
......................................................................................................................... 62<br />
3.2.4 VËn dông s¸ng t¹o c¸c quan ®iÓm b¶o tμng häc hiÖn ®¹i vμo thùc tiÔn<br />
ho¹t ®éng gi¸o dôc cña b¶o tμng ..................................................................... 63<br />
3.2.5 Tæ chøc qu¶ng b¸, giíi thiÖu vÒ c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ................... 64<br />
KÕt LuËn .......................................................................................................... 65<br />
3<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
1. Lý do chän ®Ò tμi<br />
B¶o tμng víi t− c¸ch lμ mét thiÕt chÕ v¨n hãa, khoa häc vμ gi¸o dôc ®· vμ<br />
®ang cã nh÷ng ®ãng gãp hÕt søc to lín vμo viÖc t¹o nªn diÖn m¹o ®êi sèng<br />
v¨n hãa cña ®Êt n−íc. B¶o tμng kh«ng chØ thùc hiÖn viÖc b¶o tån, g×n gi÷ c¸c<br />
di s¶n v¨n hãa cña d©n téc, mμ cßn ngμy cμng thÓ hiÖn vai trß quan träng<br />
trong c«ng t¸c gi¸o dôc tri thøc khoa häc vμ ph¸t huy gi¸ trÞ c¸c di s¶n v¨n<br />
hãa ®−îc b¶o tμng l−u gi÷ ®èi víi c«ng chóng cña b¶o tμng, ®Æc biÖt ®èi víi<br />
thÕ hÖ trÎ, nhãm ®èi t−îng kh¸ch tham quan lμ häc sinh, sinh viªn. §ã lμ sù<br />
hiÖn thùc hãa sinh ®éng chøc n¨ng gi¸o dôc khoa häc cña b¶o tμng th«ng qua<br />
viÖc x©y dùng, triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc trong b¶o tμng. C¸c<br />
ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña b¶o tμng cßn cho thÊy mèi quan hÖ g¾n bã vμ kh¶<br />
n¨ng phèi hîp gi÷a b¶o tμng, nhμ tr−êng vμ x· héi trong viÖc ®−a b¶o tμng<br />
tham gia s©u s¾c vμo c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc trong nhμ tr−êng, trë thμnh<br />
m«i tr−êng gi¸o dôc, c«ng cô gi¸o dôc sinh ®éng, hÊp dÉn vμ hiÖu qu¶ cña nhμ<br />
tr−êng, c¸c tæ chøc gi¸o dôc, n©ng hiÖu qu¶ gi¸o dôc cña b¶o tμng lªn mét tÇm<br />
cao míi, lμm giμu thªm kinh nghiÖm thùc tiÔn cho c«ng t¸c chuyªn m«n cña<br />
b¶o tμng.<br />
B¶o tμng D©n téc häc lμ mét trong c¸c b¶o tμng rÊt thμnh c«ng bëi hiÖu<br />
qu¶ vμ tÝnh ®a d¹ng cña c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc. G¾n víi néi dung cña phÇn cè<br />
®Þnh, g¾n víi c¸c tr−ng bμy chuyªn ®Ò, c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ®· ph¸t huy<br />
tèi ®a hiÖu qu¶ gi¸o dôc. §iÒu ®ã t¹o ra ®−îc mét h×nh ¶nh rÊt n¨ng ®éng,<br />
cuèn hót cho b¶o tμng. Nh−ng nã ®Æt ra vÊn ®Ò tiÕp nèi, duy tr× vμ n©ng cao<br />
chÊt l−îng cho c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña B¶o tμng.<br />
VÒ phÝa c¸c b¶o tμng kh¸c th× c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc lμ “m¶ng<br />
trèng” trong ho¹t ®éng gi¸o dôc cña b¶o tμng ®ã. Cã nhiÒu nguyªn nh©n nh−<br />
nguån nh©n lùc, tæ chøc, kinh phÝ… nh−ng nguyªn nh©n mang tÝnh quyÕt ®Þnh<br />
nhÊt lμ thiÕu mét nguån tiÕp cËn vÒ mÆt lý luËn, thiÕu sù trang bÞ c¬ së khoa<br />
4<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
häc, sù chia sÎ kinh nghiÖm thùc tiÔn vÒ x©y dùng vμ tæ chøc c¸c ch−¬ng tr×nh<br />
gi¸o dôc trong b¶o tμng. §iÒu ®ã ®Æt ra yªu cÇu nghiªn cøu mét c¸ch tæng thÓ,<br />
chuyªn s©u vÒ c¬ së khoa häc, quy tr×nh tæ chøc c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc<br />
trong c¸c b¶o tμng.<br />
Chóng t«i lùa chän c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn cña b¶o tμng D©n téc häc trong<br />
x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Ó nh»m hÖ thèng ho¸ c¸c c¬ së lý luËn<br />
vμ kinh nghiÖm thùc tiÔn cho viÖc tæ chøc c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc, nh»m hÖ<br />
thèng ho¸ c¸c c¬ së lý luËn vμ kinh nghiÖm thùc tiÔn cho viÖc tæ chøc c¸c<br />
ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc, kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu n©ng cao chÊt l−îng cña<br />
c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc t¹i b¶o tμng D©n téc häc mμ cßn trang bÞ nh÷ng<br />
c«ng cô, b−íc ®Çu ®Ó c¸c b¶o tμng kh¸c gÇn gòi vÒ mÆt lo¹i h×nh, ®¸p øng c¸c<br />
®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, ph¸t triÓn c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc trong b¶o tμng m×nh<br />
t¹o nªn sù n¨ng ®éng, t¹o nªn søc sèng míi cho c¸c b¶o tμng, n©ng cao hiÖu<br />
qu¶ cña c«ng t¸c gi¸o dôc.<br />
V× vËy em chän ®Ò tμi “Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña b¶o tμng D©n téc häc<br />
(2005 -2008)” víi mong muèn ®ãng gãp mét phÇn nhá cña m×nh vμo sù<br />
nghiÖp ph¸t triÓn cña B¶o tμng D©n téc häc ViÖt Nam nãi riªng vμ c¸c b¶o<br />
tμng kh¸c nãi chung.<br />
2. Môc ®Ých nghiªn cøu<br />
Khóa luận được thực hiện, tập trung giải quyết các vấn đề cơ bản về thiết<br />
kế, thực hiện và đánh giá các chương trình giáo dục trong bảo tμng Dân tộc<br />
học Việt Nam. Mục đích cụ thể là:<br />
- HÖ thèng ho¸ c¬ së lý luËn vÒ c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc.<br />
- §Ò xuÊt quy tr×nh tæ chøc c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc.<br />
- Nªu ra ®−îc tÇm quan träng cña sù hîp t¸c gi÷a b¶o tμng - nhμ tr−êng<br />
vμ x· héi.<br />
- §−a ra mét sè nhËn xÐt vμ kiÕn nghÞ nh»m n¨ng cao chÊt l−îng gi¸o<br />
dôc cña b¶o tμng.<br />
5<br />
<br />
<br />
<br />
<br />