Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
NguyÔn ThÞ Ph−îng<br />
tr−êng ®¹i häc v¨n ho¸ hμ néi<br />
KHOA BẢO TÀNG<br />
=== ===<br />
<br />
nguyÔn thÞ ph−îng<br />
<br />
t×m hiÓu gi¸ trÞ lÞch sö v¨n ho¸ ®×nh yªn<br />
th«n, x· th¹ch x¸, huyÖn th¹ch thÊt,<br />
tp. hμ néi<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
Ngμnh: b¶o tμng<br />
<br />
ng−êi h−íng dÉn: pgs.ts nguyÔn quèc hïng<br />
<br />
Hμ Néi - 2009<br />
<br />
1<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
NguyÔn ThÞ Ph−îng<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
<br />
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................................................ 4 <br />
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................................................................... 4<br />
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................................................ 5<br />
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................................................... 6<br />
4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................................................... 6<br />
5. Bố cục bài khoá luận ................................................................................................................................. 6<br />
Ch−¬ng 1 .................................................................................................................................................... 8 <br />
§×nh Th«n Yªn trong lÞch sö ...................................................................................................... 8<br />
1.1. Kh¸i qu¸t vÒ vïng ®Êt n¬i di tÝch tån t¹i ............................................................................................. 8 <br />
1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn....................................................................................................... 8 <br />
1.1.2. §Þa danh hμnh chÝnh x· Th¹ch X¸ ............................................................................................... 9 <br />
1.1.3. TruyÒn thèng v¨n ho¸ vμ ®êi sèng d©n c− .................................................................................. 11 <br />
1.2. Qóa tr×nh h×nh thμnh vμ tån t¹i ®×nh Yªn th«n................................................................................ 16 <br />
1.2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh ®×nh Yªn th«n ........................................................................................... 18 <br />
1.2.2. Sù tÝch nh©n vËt ®−îc thê ............................................................................................................. 21 <br />
Ch−¬ng 2 .................................................................................................................................................. 26 <br />
Gi¸ trÞ kiÕn tróc - nghÖ thuËt, lÔ héi ®×nh Yªn th«n .............................................. 26 <br />
2.1. Gi¸ trÞ kiÕn tróc - nghÖ thuËt ............................................................................................................. 26 <br />
2.1.1. Kh«ng gian c¶nh quan vμ bè côc mÆt b»ng ................................................................................ 26 <br />
2.1.2. KÕt cÊu kiÕn tróc vμ trang trÝ kiÕn tróc........................................................................................ 28 <br />
2.1.2.1 Nghi m«n ................................................................................................................................. 28<br />
2.1.2.2. Nhμ t¶ vu - h÷u vu .................................................................................................................. 30<br />
2.1.2.3 §¹i b¸i .................................................................................................................................... 30<br />
2.2.2.4. Hậu cung ................................................................................................................................ 37<br />
2.2. Di vật tiêu biểu đình Yên thôn............................................................................................................ 39 <br />
2.2.1. Di vật bằng gỗ................................................................................................................................ 39 <br />
2.2.2. Di vật gốm sứ ................................................................................................................................. 43 <br />
2.2.3. Di vật bằng vải ............................................................................................................................... 44 <br />
2.2.4. Di vật bằng đồng ........................................................................................................................... 45 <br />
2.3. Lễ hội đình Yên thôn ........................................................................................................................... 45 <br />
2.3.1. Thời gian, kh«ng gian diễn ra lễ hội ........................................................................................... 45 <br />
2.3.2. Việc tổ chức chuẩn bị ................................................................................................................... 48 <br />
<br />
2<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
NguyÔn ThÞ Ph−îng<br />
<br />
2.3.3. Néi dung chÝnh cña lÔ héi ............................................................................................................ 51 <br />
2.3.3.1. Phần lễ ............................................................................................................................... 51 <br />
2.3.3.2. Phần hội ............................................................................................................................ 55 <br />
CHƯƠNG 3 ............................................................................................................................................. 58 <br />
BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH ĐÌNH YÊN THÔN ............................................................ 58<br />
3.1. Đánh giá hiện trạng di tích đình Yên thôn........................................................................................ 58 <br />
3.1.1. Cảnh quan và môi trường xung quanh di tích ........................................................................... 58 <br />
3.1.2. Nhà tả vu - hữu vu ........................................................................................................................ 60 <br />
3.1.3. Đại bái ............................................................................................................................................ 60 <br />
3.1.4. Hậu cung ....................................................................................................................................... 61 <br />
3.1.5. Di vật trong di tích......................................................................................................................... 61 <br />
3.1.6. Lễ hội ............................................................................................................................................. 62 <br />
3.2. Các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di tích đình Yên thôn ................................................... 62 <br />
3.2.1. Bảo vệ di tích bằng giải pháp kỹ thuật ........................................................................................ 62 <br />
3.2.2. Phát huy giá trị di tích đình Yên thôn ......................................................................................... 64 <br />
3.2.3. Phát huy vai trò của cộng đồng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích đình Yên thôn 67 <br />
KẾT LUẬN .................................................................................................................................................. 70 <br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................................................... 72 <br />
PHỤ LỤC Kho¸ luËn tèt nghiÖp ............................................................................................... 74 <br />
<br />
3<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
NguyÔn ThÞ Ph−îng<br />
<br />
LỜI MỞ ĐẦU<br />
1. Lý do chọn đề tài<br />
ViÖt Nam lμ mét trong nh÷ng quèc gia Á §«ng cã nÒn v¨n ho¸ v« cïng<br />
đÆc s¾c, đa dạng, nh÷ng nÐt v¨n ho¸ riªng biÖt Êy chÝnh lμ c¸i cèt lõi ®Ó<br />
ng−êi ta nhËn ra ViÖt Nam gi÷a hμng tr¨m c¸c quèc gia kh¸c. C¸c c«ng<br />
tr×nh di tÝch lÞch sö văn hoá và danh lam thắng cảnh là một trong những<br />
bằng chứng phản ánh nÐt riªng biÖt, ®éc ®¸o cña đất nước ta.<br />
§i dọc d¶i ®Êt h×nh chữ S duyªn d¸ng, chóng ta thÊy hiÖn h÷u hμng tr¨m<br />
c¸c c«ng tr×nh di tÝch lÞch sö, nh÷ng ®ền đμi, miÕu m¹o, nh÷ng ®×nh chïa,<br />
cung ®iÖn, l¨ng tÈm chóng lμ nh÷ng minh chứng lÞch sö, nh÷ng dÊu vÕt<br />
kh«ng phai mê cña thêi gian, lμ sù héi tô vμ kÕt tinh cña nh÷ng gi¸ trÞ v¨n<br />
ho¸ d©n téc suèt hμng ngh×n thÕ kû. Tr¶i qua biÕt bao th¨ng trÇm biÕn ®æi<br />
cña thêi gian, sù phá ho¹i cña tù nhiªn, những c«ng tr×nh kiÕn tróc Êy vÉn<br />
tån t¹i ®Õn ngμy h«m nay vμ trë thμnh nguån di s¶n v« cïng quý b¸u cña<br />
v¨n ho¸ d©n téc.<br />
B−íc vμo thÕ kû XXI ®Êt n−íc ngμy mét héi nhËp sâu rộng hơn víi thÕ<br />
giíi trªn nhiÒu lÜnh vùc, chóng ta cã nhiÒu c¬ héi ®Ò ®−a ®Êt n−íc tiÕn lªn<br />
nh−ng ®ång thêi còng ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt nh÷ng th¸ch thøc. §Æc biÖt<br />
trªn bình diện v¨n ho¸ vốn rÊt dÔ bÞ biÕn ®æi vμ lμm mÊt ®i nh÷ng gi¸ trÞ<br />
truyÒn thèng. VÊn ®Ò ®Æt ra lμ lμm sao ®Ó võa ph¸t triÓn ®ù¬c, ®−a Việt<br />
Nam trë thμnh mét nước tiªn tiÕn nh−ng vÉn ph¶i gi÷ l¹i ®−îc những giá trị<br />
truyÒn thèng v¨n ho¸ tốt đẹp cña d©n téc. Giữ vững phương châm “hoμ<br />
nhËp nh−ng kh«ng hoμ tan”. V× vËy trong kú häp cña Trung −¬ng V kho¸<br />
VIII, §¶ng ®· ®−a ra NghÞ quyÕt vÒ “VÊn ®Ò x©y dùng vμ ph¸t triÓn nÒn v¨n<br />
ho¸ Việt Nam tiªn tiÕn ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc”.<br />
Lμ mét sinh viªn ®−îc häc t¹i tr−êng §¹i häc V¨n ho¸, chuyªn ngμnh<br />
B¶o tån - b¶o tμng em cμng hiÓu râ h¬n gi¸ trÞ cña nh÷ng di s¶n v¨n ho¸<br />
d©n téc trong thêi ®ại míi. §ã chÝnh lμ c¸i nÒn t¶ng, lμ bÖ ®ì, lμ c¸i gèc ®Ó<br />
<br />
4<br />
<br />
Kho¸ luËn tèt nghiÖp<br />
<br />
NguyÔn ThÞ Ph−îng<br />
<br />
®−a ®Êt n−íc ta ph¸t triÓn. Nh−ng ngμy nay nh÷ng di s¶n Êy ®ang ngμy cμng<br />
bÞ mai mét, ®Æc biÖt lμ c¸c c«ng tr×nh di tÝch vèn ®· kh«ng cßn nhiÒu th×<br />
còng ®ang bÞ xuống cÊp kh¸ trÇm träng, nÕu chóng ta kh«ng nh×n nhËn cho<br />
®óng nh÷ng gi¸ trÞ cña nh÷ng di tÝch Êy, kh«ng b¶o tån g×n gi÷ chóng th×<br />
nhøng di tÝch Êy sÏ vÜnh viÔn mÊt ®i vμ nh− thÕ nghÜa lμ chóng ta ®ang lμm<br />
mÊt ®i nh÷ng tμi s¶n v« gi¸ n¬i kÕt tinh trÝ tuÖ, c«ng søc cña nh©n d©n trong<br />
suèt qu¸ tr×nh lÞch sö.<br />
V× vËy em ®· chän ®Ò tμi “Tìm hiểu giá trị lịch sử văn hoá di tích đình<br />
Yên thôn - xã Thạch Xá - huyện Thạch Thất - thành phố Hà Nội” lμm ®Ò tμi<br />
viÕt khoá luËn tèt nghiÖp cña em . Em mong cã thÓ gãp mét phÇn nhá bÐ<br />
cña m×nh ®Ó b−íc ®Çu t×m hiÓu gi¸ trÞ cña ng«i ®×nh vμ nh÷ng ®ãng gãp cña<br />
nã víi céng ®ång d©n c− trong ®êi sèng v¨n ho¸ hiÖn nay. Từ đó em bước<br />
đầu đề ra một số giải pháp để bảo tồn và phát huy giá trị của ngôi đình.<br />
2. Mục đích nghiên cứu<br />
Đình Yên thôn là di tích lịch sử văn hoá có đầy đủ tính chất đích thực cả<br />
nội dung và hình thức, đã được các cơ quan văn hoá khảo sát, tìm hiểu về<br />
kiến trúc và lễ hội để lập hồ sơ xếp hạng di tích lịch sử văn hoá. Năm 1988<br />
đình Yên thôn đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia. Tuy<br />
nhiên các thông tin trong hồ sơ di tích chỉ mang tính chất khái quát, chưa<br />
mang tính chuyên sâu vào từng chi tiết kiến trúc nghệ thuật, hiện trạng và<br />
giải pháp bảo tồn di tích.<br />
Khoá luận “Tìm hiểu gía trị lịch sử văn hoá di tích đình Yên thôn” của<br />
em là bài báo cáo trước khi tốt nghiệp, đồng thời cũng là bài nghiên cứu<br />
khoa học nhằm tìm hiểu về các giá trị văn hoá, lịch sử, mỹ thuật của ngôi<br />
đình và đưa ra những giải pháp của cá nhân nhằm bảo tồn và phát huy giá<br />
trị của di tích. Là một sinh viên được học chuyên ngành bảo tồn - bảo tàng,<br />
em đã cố gắng nghiên cứu để có được những hiểu biết chuyên sâu về các<br />
giá trị lịch sử, văn hoá của di tích đình Yên thôn, bước đầu đưa ra những<br />
giải pháp bảo tồn và đề xuất những ý kiến để phát huy vai trò của di tích<br />
<br />
5<br />
<br />