Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn tại tỉnh Bình Phước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

……………./…………….. ……./……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRẦN THỊ THÙY

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƢỜNG CHO NGƢỜI

SỬ DỤNG ĐẤT KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT

TỪ THỰC TIỄN TẠI TỈNH BÌNH PHƢỚC

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính

Mã số: 8 38 01 02

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

TP. HỒ CHÍ MINH, 2019

Công trình nghiên cứu đƣợc hoàn thành tại:

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. HUỲNH VĂN THỚI

Phản biện 1: PGS. TS Lƣơng Thanh Cƣờng

Phản biện 2: PGS. TS Nguyễn Tất Viễn

Luận văn đƣợc bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học

viện Hành chính Quốc gia

Địa điểm: Phòng họp 207 Nhà A – Hội trƣờng bảo vệ luận văn

thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia

Số: 10 – Đƣờng 3/2 - Quận 10 – TP. HCM

Thời gian: vào hồi 13 giờ 30 ngày 27 tháng 8 năm 2019

Có thể tìm hiểu luận văn tại Ban Quản lý đào tạo sau Đại học,

Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang web Ban quản lý

đào tạo Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Thu hồi đất là một trong những cơ chế chuyển dịch quyền sử

dụng đất theo pháp luật đất đai hiện hành. Cơ chế này áp dụng khi rơi

vào một trong các trường hợp quy định tại Điều 61, 62, 63, 64 của

Luật Đất đai năm 2013. Trong đó, thu hồi đất để phục vụ cho mục

đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và vào

mục đích phát triển kinh tế - xã hội là chủ yếu. Trong các mục đích

thu hồi đất trên thì việc thu hồi đất để phục vụ cho các dự án phát

triển kinh tế - xã hội đang diễn ra mạnh mẽ ở hầu hết các địa phương

trong cả nước để phục vụ cho mục tiêu đưa đất nước ta trở thành

nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Để thực hiện mục tiêu chung đó

cũng như thực hiện mục tiêu theo Quyết định số 196/2006/QĐ-TTg

về Phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình

Phước thời kì 2006 – 2020 đã đề ra “Phát triển kinh tế nhanh và bền

vững, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, phát triển đô thị

theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Xây dựng Bình Phước trở

thành tỉnh có kinh tế phát triển toàn diện, xã hội văn minh, môi

trường sinh thái được bảo vệ, an ninh, quốc phòng được giữ vững;

phấn đấu trở thành tỉnh phát triển mạnh trong khu vực và cả nước”.

Để đạt được mục đích đó thì thời gian qua trên địa bàn tỉnh Bình

Phước đã tiến hành các dự án phát triển kinh tế - xã hội có tính chiến

lược quan trọng và nhu cầu sử dụng đất là không tránh khỏi. Nhưng

hiện nay quỹ đất trống trên địa bàn tỉnh Bình Phước không đủ để

thực hiện cho các mục đích trên và việc thu hồi một phần diện tích

đất để tiến hành các dự án trên là bắt buộc. Song song với việc thực

hiện cơ chế thu hồi đất bắt buộc thì việc bồi thường, hỗ trợ, tái định

cư cho người sử dụng đất bị thu hồi là hệ lụy mà Nhà nước cần giải

quyết. Trong thời gian qua ở tỉnh Bình Phước đã có những quan tâm

đến việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhằm giải quyết bồi thường

thỏa đáng, ổn định đời sống và tạo điều kiện về việc làm cho người

sử dụng đất bị thu hồi trên cơ sở các quy định của pháp luật ở cấp

trung ương và các quy định do Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Phước ban

hành. Mặc dù vậy, những quy định này khi áp dụng vào thực tế còn

nhiều bất cập, hạn chế đặc biệt liên quan đến việc chính sách bồi

thường cho người sử dụng đất bị thu hồi hiện nay vẫn còn một số bất

cập nhất định cũng như thực tiễn áp dụng pháp luật. Hệ quả là tiến độ

giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án bị chậm lại và ảnh hưởng

đến các chủ đầu tư còn về phía người sử dụng đất bị thu hồi không

chịu bàn giao đất và đặc biệt là phát sinh khiếu nại, khiếu kiện liên

quan đến thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Xuất phát từ vấn đề

lợi ích giữa các bên trong thu hồi đất mà đặc biệt quyền của người sử

dụng đất bị thu hồi được pháp luật quy định như thế nào bởi đây là

chủ thể bị động trong thu hồi đất và mất đi tư liệu sản xuất chủ yếu là

đất đai. Chính vì thế, việc nghiên cứu vấn đề thực hiện pháp luật về

bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất ở tỉnh

Bình Phước nói riêng là vấn đề cấp thiết hiện nay một mặt vừa thúc

đẩy quá trình giải phóng mặt bằng diễn ra nhanh chóng vừa giúp cho

người sử dụng đất bị thu hồi sớm có cuộc sống ổn định sau khi thu

hồi đất. Bên cạnh đó, việc giải quyết thỏa đáng các quyền cho người

sử dụng đất bị thu hồi còn tạo niềm tin của nhân dân vào chủ trương,

đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Xuất phát từ thực trạng

đó, tác giả chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về bồi thƣờng cho

ngƣời sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất từ thực tiễn tại tỉnh

Bình Phƣớc” làm đề tài luận văn tốt nghiệp thông qua đề tài vừa

nghiên cứu những vấn đề lý luận chung và pháp lý cũng như trên cơ

sở phân tích đánh giá thực trạng về thực hiện pháp luật bồi thường

cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất tại tỉnh Bình Phước,

để đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện về quyền được bồi

thường của người sử dụng đất nói chung và một số giải pháp gợi mở

cho chính quyền tỉnh Bình Phước.

3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

Mục tiêu:

- Nghiên cứu làm rõ một số vấn đề lý luận và pháp lý về bồi

thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất.

- Trên cơ sở thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất tại tỉnh Bình Phước tác

giả đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về

bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất tại tỉnh

Bình Phước.

Nhiệm vụ:

+Phân tích các quy định pháp luật liên quan về thu hồi đất và

bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất.

+ Phân tích, đánh giá các quy định pháp luật và thực tiễn thực

hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu

hồi đất tại tỉnh Bình Phước.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

Đối tượng nghiên cứu:

+ Các quy định của pháp luật có liên quan về thu hồi đất, thực

hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu

hồi đất.

+ Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện pháp luật về bồi

thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất và cơ sở

khoa học đề xuất giải pháp hoàn thiện.

+ Thực tiễn thực hiện thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất tại tỉnh Bình Phước.

Phạm vi nghiên cứu:

+ Không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu trên địa bàn tỉnh

Bình Phước.

+ Thời gian: Từ năm 2014 đến nay

+ Đối tượng: Đề tài dừng lại ở việc nghiên cứu việc thực hiện

pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi

đất nhằm mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội

quy định tại Điều 61, 62 Luật Đất đai 2013.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài

Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận và phương pháp luận

của chủ nghĩa Mác- Lênin (phương pháp duy vật biện chứng, phương

pháp duy vật lịch sử), tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của

Đảng. Bện cạnh đó, để hoàn thành đề tài nghiên cứu người viết còn

sử dụng các phương pháp:

+ Phương pháp phân tích:

+ Phương pháp so sánh:

+ Phương pháp thống kê:

6. Ý nghĩa và đóng góp của đề tài

Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần hoàn thiện về thực

hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu

hồi đất ở góc độ pháp lý nói chung một số giải pháp cụ thể áp dụng

cho tỉnh Bình Phước. Bên cạnh đó, với hệ thống cơ sở lý luận về thực

hiện pháp luật bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu

hồi đất trong đề tài ứng dụng trong việc giảng dạy, nguồn tài liệu

tham khảo cho các đề tài có liên quan sau này.

7. Kết cấu của đề tài

Bên cạnh phần mục lục, mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo

thì nội luân luận văn được kết cấu thành ba chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý của thực hiện pháp luật về

bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất.

Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật về thực hiện pháp

luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

tại tỉnh Bình Phước.

Chương 3: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện thực hiện pháp

luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

tại tỉnh Bình Phước.

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ

CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƢỜNG CHO

NGƢỜI SỬ DỤNG ĐẤT KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT

1.1. Tổng quan về bồi thƣờng khi Nhà nƣớc thu hồi đất

1.1.1. Khái niệm thu hồi đất

Thu hồi đất là việc Nhà nước ra quyết định thu hồi lại quyền sử

dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu

lại đất được nhà nước giao để quản lý, của người sử dụng đất vi

phạm pháp luật về đất đai.

1.1.2. Tác động của người sử dụng đất khi bị Nhà nước thu

hồi đất

Quyền sử dụng đất là một trong những loại tài sản quan trọng

của người sử dụng đất. Pháp luật đất đai cho phép người sử dụng đất

được quyền định đoạt đối với quyển sử dụng đất của mình. Nếu việc

chuyển quyền sử dụng đất hoàn toàn dựa trên ý chí tự nguyện của

người sử dụng đất làm chấm dứt đi quyền sử dụng đất của chính

mình thì việc nhà nước thu hồi đất cũng là cơ chế chấm dứt quyền

của người sử dụng đất nhưng không phụ thuộc vào ý chí của người

sử dụng đất. Do đó, với việc chấm dứt đi quyền sử dụng đất không

phụ thuộc vào ý chí của chính mình thì tâm lý của người sử dụng đất

thường xuất phát theo hướng tích cực (đồng ý với việc thu hồi đất)

hoặc tiêu cực (không đồng ý với việc thu hồi đất)

Thứ nhất, hướng tích cực người sử dụng đất đồng ý với việc

thu hồi đất.

Thứ hai, hướng tiêu cực người sử dụng đất không đồng ý với

việc thu hồi đất.

1.1.3. Chính sách bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất

Thứ nhất, được bồi thường về đất.

Khi Nhà nước thu hồi đất thì người sử dụng đất được nhà nước

bồi thường theo quy định của pháp luật trong đó đảm bảo được

những nguyên tắc:

+ Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều

kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật Đất đai 2013 thì

được bồi thường;

+ Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng

mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi

thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất

thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết

định thu hồi đất.

+ Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân

chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định

của pháp luật. Nguyên tắc này xuất phát từ nguyên tắc “quyền sử

dụng đất được pháp luật bảo hộ và việc thu hồi đất phải công khai,

minh bạch và được bồi thường theo quy định của pháp luật.

Thứ hai, được bồi thường về tài sản.

Thứ ba, được hỗ trợ, tái định cư.

Thứ tư, được tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

1.2. Khái quát thực hiện pháp luật về bồi thƣờng cho ngƣời

sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất

1.2.1. Khái niệm thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi

Nhà nước thu hồi đất hoạt động của các cơ quan, cá nhân có thẩm

quyền, người sử dụng đất và những chủ thể khác có liên quan thực

hiện nhằm mục đích cụ thể hóa các quy định của pháp luật về bồi

thường cho người sử dụng đất bị thu hồi vào trong thực tế.

1.2.2. Đặc điểm của thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Thứ nhất, thể hiện nguyên tắc đất đai thuộc sở hữu toàn dân:

thông qua hoạt động bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi khi

nhà nước thu hồi đất là một trong những nội dung quan trọng Nhà

nước đang cụ thể hóa nội dung của quyền sở hữu toàn dân đối với đất

đai.

Thứ hai, là hoạt động gắn liền với hoạt động quản lý nhà nước:

Thứ ba, thực hiện pháp luật bồi thường cho người sử dụng đất

bị thu hồi là hoạt động đảm bảo quyền của người sử dụng đất bị thu

hồi

Thứ tư, là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước: Áp dụng

pháp luật là một trong những hình thức quan trọng trong thực hiện

pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi

1.2.3. Nguyên tắc thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Nguyên tắc trong thực hiện pháp luật về bồi thường cho người

sử dụng đất khi nhà nước thu hồi đất được hiểu là những phương

hướng chỉ đạo, là nền tảng pháp lý xuyên suốt thực hiện pháp luật về

bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi. Pháp luật đất đai hiện

nay chưa có điều khoản cụ thể nào quy định về nguyên tắc trên,

nhưng trên tinh thần các quy định của pháp luật đất đai có thể thấy

trong thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất bị thu

hồi cần tuân thủ một số nguyên tắc nhất định

1.2.4. Ý nghĩa của thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Để quá trình thu hồi đất diễn ra nhanh chóng thì việc thực hiện

pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất có ý nghĩa rất quan

trọng không chỉ đảm bảo về quyền lợi của người sử dụng đất bị thu

hồi mà còn có ý nghĩa đối với nhà nước và chủ đầu tư, cụ thể:

Thứ nhất, đối với người sử dụng đất bị thu hồi.

Thứ hai, đối với Nhà nước

Thứ ba, đối với chủ đầu tư.

1.2.5. Những yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật về bồi

thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Thực hiện pháp luật về bồi thường khi nhà nước thu hồi đất là

một trong những khâu quan trọng nhằm thực hiện hóa các quy định

pháp luật về bồi thường cho người sử dụng bị thu hồi nên trước hết

chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi hai yếu tố cơ bản là các quy định pháp

luật (pháp luật đóng vai trò là yếu tố khách quan) và yếu tố con

người bởi thực hiện pháp luật xét đến cùng cũng thông qua những cá

nhân cụ thể có thẩm quyền (yếu tố con người đóng vai trò yếu tố chủ

quan).

1.3. Nội dung thực hiện pháp luật về bồi thƣờng cho ngƣời

sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất

1.3.1. Tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về bồi

thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Hoạt động phổ biến giáo dục trong lĩnh vực này là vấn đề có ý

nghĩa rất quan trong góp phần giúp người sử dụng đất bị thu hồi hiểu

rõ quy định pháp luật về thu hồi đất cũng như những quy định pháp

luật về chính sách bồi thường hiện nay.

1.3.2. Tổ chức thực hiện pháp luật về bồi thường cho người

sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Hiện nay, việc tổ chức và thực hiện pháp luật được tiến hành

dưới các hình thức tuân thủ pháp luật, thi hành pháp luật, sử dụng

pháp luật, áp dụng pháp luật.

1.3.3. Xây dựng tổ chức bộ máy và đào tạo đội ngũ cán bộ,

công chức, viên chức về thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Việc xây dựng tổ chức bộ máy và đào tạo đội ngũ cán bộ, công

chức, viên chức về thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử

dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất là nội dung cần thiết

1.3.4. Giám sát, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật

bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp

luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là một trong những hoạt

động giúp hạn chế được những sai phạm trong quá trình thu hồi đất

1.3.5. Giải quyết khiếu nại, khiếu kiện, tố cáo và xử lý vi

phạm trong thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng

đất khi Nhà nước thu hồi đất

Trong quá trình tổ chức thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất bị thu hồi xuất phát từ những nguyên nhân chủ

quan cũng như khách quan vẫn có những quyết định hành chính,

hành vi hành chính vi phạm các quy định pháp luật liên quan đến bồi

thường, hỗ trợ, tái định cư làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người sử

dụng đất bị thu hồi

Tiểu kết chƣơng 1

Với vai trò là chương quy định những vấn đề lý luận chung và

pháp lý về thực hiện pháp luật bồi thường cho người sử dụng đất khi

Nhà nước thu hồi đất. Vì vậy, trong nội dung chương này tác giả tập

trung làm rõ một số nội dung sau:

Thứ nhất, làm rõ một số khái niệm về thu hồi đất; khái niệm

thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà

nước thu hồi đất trên cơ sở các quy định của pháp luật.

Thứ hai, phân tích làm rõ đặc điểm của thực hiện pháp luật về

bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất; nguyên

tắc thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà

nước thu hồi đất; chính sách bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất

cũng như tác động của người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất.

Thứ ba, phân tích làm rõ nội dung của hoạt động thực hiện

pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi

đất như

Thứ tư, phân tích các yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật

về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất.

Trên cơ sở phân tích những vấn đề lý luận và pháp lý về thực

hiện pháp luật bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu

hồi đất ở Chương 1 là cơ sở để tác giả phân tích thực trạng thực hiện

pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi

đất ở chương 2.

CHƢƠNG 2

THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƢỜNG

CHO NGƢỜI SỬ DỤNG ĐẤT KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI

ĐẤT TẠI TỈNH BÌNH PHƢỚC

2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Bình

Phƣớc tác động đến thực hiện pháp luật về bồi thƣờng cho ngƣời

sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất

- Đặc điểm tự nhiên

+ Bình Phước là tỉnh miền núi thuộc vùng Đông Nam Bộ

ĐNB , mới được thành lập, trên cơ sở tách ra từ tỉnh ông Bé cũ từ

01/01/1997 . Có diện tích tự nhiên là 688.280 ha, bằng 2 diện tích

cả nước và bằng khoảng 30 diện tích vùng ĐNB. ới dân số năm

2004 là 794.838 người, gần bằng 1 dân số toàn quốc, mật độ dân số là khoảng 117 người/km2. ề hành chính, tỉnh Bình Phước được chia thành 07 huyện, 01 thị xã; với 94 đơn vị cấp xã 82 xã, 8 thị trấn và 4

phường .

+ ề ranh giới hành chính, giáp với 5 tỉnh bạn: âm Đồng,

Đăk Nông, Tây Ninh, Đồng Nai, Bình Dương; Đặc biệt có đường

biên giới với Campuchia dài khoảng 240 km. Có tọa độ địa lý: từ 106o24 đến 107o25 kinh độ Đông và từ 11o7 đến 12 o19 vĩ độ Bắc.

- Đặc điểm kinh tế - xã hội

+ Bình Phước là tỉnh miền Đông Nam bộ, nằm trong vùng

Kinh tế trọng điểm phía Nam, có vị trí chiến lược rất quan trọng, là

cầu nối giữa khu vực miền Đông Nam Bộ với các tỉnh Tây Nguyên

và Campuchia thông qua hệ thống quốc lộ 13, quốc lộ 14 và các

tuyến tỉnh lộ đã được đầu tư rất thuận tiện. Bình Phước cũng có điều

kiện giao thông thuận lợi đến sân bay Tân ơn Nhất và các cảng

nước sâu như cảng Đồng Nai, ài Gòn, Thị ải...

+ Bình Phước là nơi định cư và sinh sống của nhiều dân tộc

khác nhau, trong đó dân tộc ít người chiếm 17,9 , đa số là người

Khmer và Xtiêng , một số ít Hoa, Nùng, Tày,...vì vậy Bình Phước có

nhiều nét văn hóa của người Xtiêng. Là tỉnh có nền kinh tế chủ yếu là

nông nghiệp và là nơi tập trung nhiều dân tộc thiểu số có trình độ dân

trí, kỹ thuật sản xuất còn thấp, nên mặc dù có nguồn tài nguyên thiên

nhiên khá phong phú, Bình Phước vẫn đang đứng trước nhiều khó

khăn, thách thức

2.2. Tình hình thực hiện pháp luật về bồi thƣờng cho ngƣời

sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất

2.2.1. Về tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về bồi

thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Nhận thức rõ vai trò của hoạt động truyền phổ biến giáo dục

pháp luật cho người sử dụng đất bị thu hồi cũng như để triển khai

việc tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật Đất đai về bồi

thường cho người sử dụng đất bị thu hồi chính quyền tỉnh Bình

Phước đã có những văn bản chủ trương về việc truyền truyền, phổ

biến giáo dục pháp luật

2.2.2. Về tổ chức thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Để phù hợp với tình hình ở tỉnh Bình Phước trong thời gian

qua chính quyền tỉnh Bình phước đã triển khai nhiều hoạt động để tổ

chức thi hành các quy định của Luật Đất đai năm 2013 trong đó có

những quy định của pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất

khi nhà nước thu hồi đất

2.2.3. Về xây dựng tổ chức bộ máy và đào tạo đội ngũ cán bộ,

công chức, viên chức về thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất

Để đảm bảo cho quá trình thu hồi đất diễn ra nhanh chóng và

đảm bảo việc tổ chức bồi thường cho người sử dụng đất đòi hỏi việc

xây dựng tổ chức và đào tạo đội ngũ cán bộ , công chức, viên chức

thực hiện cho công tác này là rất cần thiết.

Thứ nhất, về địa vị pháp lý:

+ Trung tâm tổ chức phát triển quỹ đất tỉnh Bình Phước do Ủy

ban nhân dân tỉnh Bình Phước thành lập trực thuộc ở Tài Nguyên

và Môi trường tỉnh Bình Phước trên cơ sở hợp nhất nguyên trạng

Trung tâm phát triển quỹ đất các huyện, thị xã hiện có và chuyển một

phần chức năng, nhiệm vụ, nhân sự, hồ sơ, tài liệu, trang thiết bị làm

việc có liên quan từ quỹ phát triển đất tỉnh và một số nhiệm vụ do ở

Tài nguyên và Môi trường thực hiện.

+ Trung tâm tổ chức phát triển quỹ đất tỉnh Bình Phước là đơn

vị sự nghiệp công lập có thu, tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động,

có tư cách pháp nhân, có trụ sở và con dấu riêng, được mở tài khoản

tại kho bạc nhà nước và các tổ chức tín dụng để hoạt động theo quy

định của pháp luật.

Thứ hai, về cơ cấu tổ chức và nhân sự:

Trung tâm tổ chức phát triển quỹ đất bao gồm:

- Lãnh đạo trung tâm: Trung tâm gồm 01 Giám đốc và không

quá 02 phó Giám đốc giúp việc cho Giám đốc. iệc bổ nhiệm, miễn

nhiệm Giám đốc, phó Giám đốc trung tâm được thực hiện theo quy

định của pháp luật và phân cấp thẩm quyền quản lý công chức, viên

chức trong quản lý các đơn vị sự nghiệp công lập đã được Ủy ban

nhân dân tỉnh ban hành.

- Cơ cấu, tổ chức của Trung tâm gồm:

+ Phòng Hành chính tổng hợp

+ Phòng Kế hoạch – Tài vụ

+ Phòng bồi thường và giải phóng mặt bằng

+ Phòng quản lý và phát triển quỹ đất

+ Phòng kỹ thuật và thông tin đất đai

+ Các chi nhánh trực thuộc trung tâm được thành lập ở một số

huyện, thị xã sau đây: Chi nhánh trung tâm phát triển quỹ đất thị xã

Bình ong; thị xã Đồng Xoài; huyện Chơn Thành; huyện Bù Đăng;

huyện Bù Đớp; huyện Hớn Quản; huyện Đồng Phú; huyện ộc Ninh.

- Nhân sự của trung tâm: Hiện tại, Trung tâm Phát triển quỹ

đất tỉnh có 08 Chi nhánh trực thuộc trên địa bàn 08 huyện, thị xã với

tổng số biên chế được giao năm 2017 là 47 biên chế (giảm 02 biên

chế so với năm 2016 , 02 hợp đồng lao động theo nghị định 68 và 37

hợp đồng lao động ngoài biên chế. Số lượng cán bộ viên chức và

người lao động có trình độ chuyên môn Đại học: 56 người, trình dộ

cao đẳng: 08 người, trình độ trung cấp: 12 người; đã qua đào tạo về

cao cấp chính trị: 03 người, trung cấp chính trị: 01 người.

2.2.4. Về giám sát, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp

luật khi Nhà nước thu hồi đất

Trên cơ sở triển khai Luật Đất đai thời gian qua chính quyền

tỉnh Bình Phước đã quan tâm đến công tác thanh tra trong lĩnh vực

đất đai. Theo thống kê của ngành thanh tra thì từ năm 2014 đến 2018

thanh tra tỉnh, thanh tra sở đã tiến hành các cuộc thanh tra trong lĩnh

vực tài nguyên và môi trường,

2.2.5. Về giải quyết khiếu nại, khiếu kiện, tố cáo trong thực

hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất khi Nhà nước

thu hồi đất

Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm

trong việc thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất

bị thu hồi chính quyền tỉnh Bình Phước đã ban hành những văn bản

quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền về công tác tiếp công dân, giải

quyết khiếu nại, tố cáo và tiến hành tiếp công dân và giải quyết các

khiếu nại, tố cáo của người dân trong lĩnh vực đất đai, trong đó có

giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực bồi thường cho người sử

dụng đất bị thu hồi

2.3. Đánh giá chung thực hiện pháp luật về bồi thƣờng cho

ngƣời sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất tại tỉnh Bình Phƣớc

2.3.1. Những kết quả đạt được

Trên cơ sở thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất bị thu hồi trên địa bàn tỉnh Bình Phước trong thời

gian qua đã đạt được một số kết quả nhất định, cụ thể:

Thứ nhất, trong hoạt động triển khai các quy định của pháp

luật về bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi thì chính quyền

tỉnh Bình Phước.

Thứ hai, trong tổ chức bồi thường cho người sử dụng đất bị thu

hồi thì Ủy ban nhân dân đã ban hành quyết định thu hồi đất và quyết

định phê duyệt phương án, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các hộ

gia đình, cá nhân, tổ chức có đất bị thu hồi tại các dự án có thu hồi

đất được triển khai trên địa bàn tỉnh Bình Phước.

Thứ ba, trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp

luật thì chính quyền tỉnh Bình Phước.

Thứ tư, trong công tác tiếp dân thì lãnh đạo chính quyền tỉnh

Bình Phước đã tổ chức thực hiện quán triệt cán bộ, công chức làm

công tác tiếp thực hiện đúng các quy định của pháp luật.

Thứ năm, trong khâu tổ chức chỉ đạo thực hiện pháp luật về

bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi chính quyền tỉnh Bình

Phước.

Thứ sáu trong khâu thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố

cáo trong thực thi pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất bị

thu hồi chính quyền tỉnh Bình Phước.

2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân

2.3.2.1.Hạn chế trong thực hiện pháp luật về bồi thường cho

người sử dụng đất bị thu hồi

Thứ nhất, hệ thống pháp luật quy định về chính sách bồi

thường cho người sử dụng đất hiện nay vẫn còn những bất cập, hạn

chế nhất định, cụ thể:

+ Một là, các quy định pháp luật về bồi thường cho người sử

dụng đất hiện hành chưa xác định được hết các thiệt hại mà người sử

dụng đất bị thu hồi chịu ảnh hưởng.

+ Hai là, chưa xác định được giữa đối tượng được bồi thường

với hỗ trợ cũng như chưa xác định được các thiệt hại trong thu hồi

đất.

+ Ba là, nguyên tắc bồi thường về đất còn mang tính hình

thức.

+ Bốn là, hạn chế về giá tính tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định

cư.

+ Năm là, chưa cân bằng lợi ích giữa các chủ thể trong thu hồi

đất.

Thứ hai, hạn chế về hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục

pháp luật.

Thứ ba, trong công tác tiếp dân, hoạt động thanh tra, kiểm tra

việc thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất bị thu

hồi.

Thứ tư, về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực

bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi.

2.3.2.2. Nguyên nhân của hạn chế

+ Nguyên nhân chủ quan: Nguyên nhân này trước hết xuất

phát từ giai đoạn xây dựng các chính sách pháp luật về quyền của

người sử dụng đất bị thu hồi. Mặc dù quyền của người sử dụng đất bị

thu hồi do pháp luật quy định nhưng pháp luật xét đến cùng cũng là ý

chí của những nhà làm luật do đó một số quy định pháp luật về quyền

của người sử dụng đất bị thu hồi còn hạn chế chưa phù hợp

+ Nguyên nhân khách quan: Nguyên nhân khách

quan chính là do chính sách pháp luật hiện hành về quyền của người

sử dụng đất còn nhiều hạn chế, bởi việc thực hiện quyền của người

sử dụng đất phải dựa trên cơ sở các quy định pháp luật. Bên cạnh đó,

do chính sách pháp luật đất đai ở Việt Nam qua các thời kì khác

nhau, đất đai có nguồn gốc rất đa dạng dẫn đến nhiều khó khăn trong

thực hiện quyền của người sử dụng đất bị thu hồi trong đó chủ yếu là

quyền được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, ví dụ: người đang sử

dụng đất trên thực tế nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử

dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và

nguồn gốc sử dụng đất không rõ ràng dẫn đến việc xác định điều kiện

bồi thường, mục đích đất, giá đất tính tiền bồi thường gặp nhiều khó

khăn chưa kể đến tại thời điểm thu hồi đất có phát sinh tranh chấp với

những người sử dụng đất khác.

Tiểu kết chƣơng 2

Qua thực tiễn thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử

dụng đất bị thu hồi trên địa bàn tỉnh Bình Phước thời gian qua cho

thấy thực tiễn thực hiện pháp luật bên cạnh đạt được một số kết quả

thì cũng còn có những hạn nhất định. Qua việc phân tích những hạn

chế trong đó hạn chế trước hết là các quy định pháp luật về bồi

thường cho người sử dụng đất bị thu hồi hiện nay chưa đầy đủ, bất

cập; hạn chế trong hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp

luật; trong công tác tiếp dân, hoạt động thanh tra, kiểm tra việc thực

hiện pháp luật; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực

bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi. Trên cơ sở phân tích

những vấn đề lý luận chung cũng như trạng thực hiện pháp luật về

bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi ở tỉnh Bình Phước trong

chương 1 và chương 2 sẽ là căn cứ để đưa ra định hướng và các giải

pháp cụ thể để hoàn thiện trong việc thực hiện pháp luật về bồi

thường cho người sử dụng đất bị thu hồi trong chương 3.

CHƢƠNG 3

PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THỰC HIỆN

PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƢỜNG CHO NGƢỜI SỬ DỤNG ĐẤT

KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT TẠI TỈNH BÌNH PHƢỚC

3.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện pháp luật về bồi thƣờng cho

ngƣời sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất tại tỉnh Bình Phƣớc

Việc hoàn thiện về vấn đề thực hiện pháp luật về bồi thường

cho người sử dụng đất khi nhà nước thu hồi là vấn đề cần thiết và

định hướng hoàn thiện pháp luật xuất phát từ chủ trương, đường lối

của Đảng, chính sách pháp luật hiện hành của Nhà nước cũng như cơ

sở thực tiễn trong thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử

dụng đất bị thu hồi hiện nay, cụ thể:

Thứ nhất, định hướng hoàn thiện trên cơ sở chủ trương, đường

lối của Đảng.

Thứ hai, định hướng hoàn thiện trên cơ sở pháp luật hiện hành

về thực hiện pháp luật bồi thường cho người sử dụng đất khi nhà

nước thu hồi đất:

Thứ ba, định hướng hoàn thiện trên cơ sở thực tiễn trong việc

thực hiện quyền của người sử dụng đất:

Thứ tư, định hướng hoàn thiện trên cơ sở cân bằng lợi ích các

bên trong thu hồi đất:

3.2. Giải pháp hoàn thiện thực hiện pháp luật về bồi

thƣờng cho ngƣời sử dụng đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất tại tỉnh

Bình Phƣớc

Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận chung cũng như

thông qua thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử

dụng đất khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Bình Phước trong

những năm qua và những hạn chế tồn tại trong chương 1, chương 2,

tác giả luận văn đưa ra một số giải pháp cụ thể góp phần hoàn thiện

hơn trong quá trình thực hiện pháp luật về bồi thường cho người sử

dụng đất, cụ thể:

3.2.1. Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật

Pháp luật là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến

quyền của người sử dụng đất bị thu hồi. ới một hệ thống pháp luật

hoàn chỉnh, phù hợp sẽ là hành lang pháp lý cho việc đảm bảo quyền

của người sử dụng đất bị thu hồi. Nhưng thực tiễn khi áp dụng pháp

luật còn một số hạn chế. Do đó, cần hoàn thiện một số quy định pháp

luật hiện hành về quyền của người sử dụng đất bị thu hồi

3.2.2. Hoàn thiện công tác chỉ đạo tổ chức và phát triển

nhân lực để đảm bảo thực hiện pháp luật về bồi thường cho người

sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi

Một hệ thống pháp luật về bồi thường cho người sử dụng đất

hoàn thiện nhưng việc áp dụng các quy định đó vào thực tiễn có đạt

hiệu quả hay không phụ thuộc rất nhiều vào đội ngũ cơ quan, tổ

chức, cá nhân có thẩm quyền áp dụng pháp luật và trách nhiệm là

một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả của việc áp dụng

pháp luật.

3.2.3. Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra và

giải quyết khiếu nại, khiếu kiện và xử lý vi phạm

Để đảm bảo quyền của người sử dụng đất bị thu hồi thì việc

giải quyết nại, khiếu kiện về đất đai phải được giải quyết nhanh

chóng trong đó tập trung vào giải quyết kịp thời các tranh chấp giữa

những người sử dụng đất trong quá trình sử dụng để khi Nhà nước

thu hồi đất có căn cứ bồi thường. Ngoài ra, giải quyết các khiếu nại,

khiếu kiện giữa người sử dụng đất với cơ quan nhà nước trong quá

trình thu hồi đất có các quyết định, hành vi làm ảnh hưởng đến quyền

của người sử dụng đất bị thu hồi

3.2.4. Đẩy mạnh việc công khai hóa, minh bạch hóa quá

trình thực thi pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà

nước thu hồi đất

Công khai, minh bạch trong quá trình thực thi pháp luật về

quyền của người sử dụng đất là một trong những vấn đề quan trọng

một mặt để nhân dân giám sát quá trình hoạt động của các cơ quan có

thẩm quyền, mặt khác tạo sự đồng thuận cao từ phía người sử dụng

đất bị thu hồi.

3.2.5 Coi trọng công tác tiếp công dân, vận động tuyên

truyền phổ biến pháp luật cho người dân

Một trong những quyền cơ bản đó là quyền được bồi thường,

hỗ trợ, tái định cư và việc am hiểu các quy định của pháp luật sẽ giúp

người dân biết được khi Nhà nước thu hồi đất mình được bồi thường

những gì, mức bồi thường ra sao, các chính sách hỗ trợ, tái định cư

mình được hưởng để có thể phát hiện những trường hợp quyền lợi

của mình bị ảnh hưởng và kịp thời khiếu nại, khiếu kiện để bảo vệ

quyền lơi của mình. Do đó, theo tác giải để nâng cao nhận thức của

người dân cần thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật

dưới nhiều hình thức khác nhau

Tiểu kết chƣơng 3