\
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN XUÂN KIỆM
HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN
DÂN THÀNH PHỐ RẠCH GIÁ, TỈNH KIÊN GIANG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 60340403
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
TP. HỒ CHÍ MINH NĂM 2017
\
Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
Người hướng dẫn khoa học : PGS.TS. Bùi Đức Kháng
Phản biện 1 : PGS.TS. Bùi Huy Khiên, Học viện Hành chính quốc gia
Phản biện 2 : TS. Phan Hải Hồ, Học viện Cán bộ TP. HCM
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng 210 nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia. Số 10, Đường 3/2, Quận 10, Thành phố
Hồ Chí Minh.
Thời gian: vào hồi 13 giờ 30 phút ngày 19 tháng 7 năm 2017
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc
gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc
gia.
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài (Tính cấp thiết của đề tài)
Nhà nước ta là Nhà nước của giai cấp công nhân mà ý
chí, nguyện vọng, lợi ích của giai cấp công nhân là thống
nhất với ý chí, nguyện vọng, lợi ích của nhân dân lao động,
của dân tộc; sự thống nhất về lợi ích đó dẫn đến sự thống
nhất về ý chí và hành động của quần chúng nhân dân. Nhà
nước xã hội chủ nghĩa (XHCN) do nhân dân ta xây dựng là
Nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân. Nhà nước ta, nhân dân là chủ thể của quyền lực nhà
nước, nắm giữ và giám sát quyền lực nhà nước, được khẳng
định trong Hiến pháp, đó là: “Nhân dân thực hiện quyền lực
Nhà nước bằng dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện
thông qua Quốc Hội, HĐND và thông qua các cơ quan khác
của Nhà nước”.
Văn kiện Đại hội đại biểu khóa XII của Đảng ta xác
định “Tiếp tục hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN, xây
dựng bộ máy Nhà nước tinh gọn, trong sạch, vững mạnh;
hoàn thiện hệ thống pháp luật, đẩy mạnh cải cách hành
chính, cải cách tư pháp, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức,
viên chức có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm
vụ; phát huy dân chủ, tăng cường trách nhiệm, kỷ luật, kỷ
cương,…”
Trên cơ sở Hiến pháp 2013, Luật chính quyền địa
phương quy định: “Cấp chính quyền địa phương gồm có Hội
đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân được tổ chức ở các đơn
vị hành chính…”. Xét về tính pháp lý, chính quyền địa
phương được nhìn nhận trên hai phương diện có quan hệ gắn
bó với nhau: (1) Chính quyền địa phương là cơ quan thực
hiện quyền lực nhà nước ở địa phương. (2) Chính quyền địa
phương là thiết chế đại diện cho lợi ích, ý chí, nguyện vọng
của các cộng đồng dân cư trong phạm vi lãnh thổ.
2
Do đó, vấn đề cải cách, kiện toàn tổ chức, nâng cao
hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước nói
chung và hệ thống chính quyền địa phương nói riêng, trong
đó đặc biệt HĐND là yêu cầu khách quan và tất yếu.
Tại khoản 2, điều 113, Hiến pháp 2013, quy định:
“HĐND quyết định các vấn đề của địa phương do luật định;
giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật ở địa phương
và việc thực hiện nghị quyết của HĐND”.
Tại sao phải có hoạt động giám sát của HĐND? Do tính
chất Hiến định của HĐND và vị trí, vai trò hết sức quan
trọng của HĐND là: đại diện ý chí, nguyện vọng của Nhân
dân, thực hiện đúng nguyên tắc quyền lực Nhà nước thuộc về
Nhân dân; do đó thực hiện tốt chức năng giám sát là một
trong những hoạt động quan trọng của HĐND.
Thực trạng hoạt động giám sát của HĐND cấp
huyện hiện nay và của thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên
Giang:
Ưu điểm: Hoạt động của HĐND cấp huyện từng bước
đổi mới nội dung và phương thức hoạt động tốt hơn, đảm
bảo cho hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND;
các yêu cầu chính đáng của cử tri được UBND cùng cấp giải
quyết kịp thời, loại bỏ những tiêu cực, tham nhũng trong tổ
chức thực hiện quyền lực Nhà nước. Từ đó củng cố niềm tin,
thu hút sự quan tâm, theo dõi và tham gia tích cực của cử tri
vào các hoạt động giám sát của HĐND.
Hạn chế: Việc xây dựng chương trình, cách thức tổ
chức giám sát chưa thật sự khoa học; giám sát theo kế hoạch,
phương thức, nội dung chưa được đổi mới, khả năng phát
hiện vụ việc trong quá trình giám sát của HĐND cấp huyện
còn yếu, bên cạnh đó việc đôn đốc các cơ quan chức năng
liên quan trong việc thực hiện các kết luận, các kiến nghị sau
giám sát của HĐND thiếu tính cương quyết, một số đại biểu
làm nhiệm vụ giám sát còn yếu về chuyên môn nghiệp vụ,
3
chưa có chế tài rõ ràng dẫn đến sau giám sát đâu lại vào đấy,
chậm khắc phục. Vai trò của một số đại biểu HĐND trong
giám sát còn mờ nhạt, chưa thực sự đại diện cho ý chí và
nguyện vọng của nhân dân địa phương.
Vậy, hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện hiện
nay nói chung và của thành phố Rạch Giá nói riêng còn
nhiều hạn chế. Để phát huy hoạt động giám sát của HĐND
thành phố Rạch Giá trong thời gian tới là một yêu cầu tất
yếu. Chính vì lý do này, tôi quyết định chọn và thực hiện đề
tài “Hoạt động giám sát của HĐND thành phố Rạch Giá,
tỉnh Kiên Giang thời gian tới” để nghiên cứu và viết luận
văn tốt nghiệp.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận
văn
Những năm gần đây, đã có nhiểu công trình nghiên cứu
về hoạt động giám sát và hiệu quả giám sát của Quốc hội,
HĐND các cấp; cụ thể của các tác giả sau: Cao Thị Bích
Lan, Trần Thị Trà Giang, Phạm Hồng Thái, Nguyễn Quốc
Tuấn, Tô Thanh Tùng, Nguyễn Ngọc Thanh, Nguyễn Bá
Vui.
Nhìn chung, các công trình trên đã đi sâu nghiên cứu về
hoạt động giám sát của HĐND các cấp. Tuy nhiên mỗi công
trình nghiên cứu nội dung, lĩnh vực khác nhau, địa phương
khác nhau và chưa có đề tài nào nghiên cứu hoạt động giám
sát của HĐND thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hoạt động thực tiễn của HĐND thành phố
Rạch Giá trong những năm qua, các quy định cơ sở pháp lý
hiện hành, luận văn đề xuất những giải pháp để HĐND thành
phố hoạt động giám sát ngày càng tốt hơn.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu