BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
TRẦN THỊ THIÊN VÂN
TÓM TẮT ĐỀ ÁN THẠC SỸ
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ SỐ HÓA SỔ HỘ TỊCH
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và luật Hành chính
TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2024
3
MỞ ĐẦU
1. Lý do xây dựng đề án
Hộ tịch là những sự kiện đưc quy định v xác nhận tình trạng
nhân thân của một người từ khi sinh ra cho đến khi chết và các quyn
nhân thân của con người, quyn và nghĩa vụ cơ bản của công dân đưc
pháp luật quy định trong s hộ tịch như: quyn thay đi họ tên; quyn
xác định lại dân tộc; quyn đưc khai sinh; quyn đưc khai tử; quyn
đưc kết hôn; quyn ly hôn; quyn nhận, không nhận cha, mẹ, con;
quyn đối với quốc tịch. Tại Việt Nam, công tác quản lý hộ tịch là một
lĩnh vực quan trọng của đời sống xã hội, là cơ sở để nhà nước xác lập cơ
sở pháp lý để công nhận và bảo hộ các quyn con người, quyn công
dân, đưa ra những chính sách phù hp phục vụ cho việc xây dựng,
hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh.
Việc lưu giữ s sách hộ tịch bằng bản giấy gây ra một số bất cập
như có thể bị rách, bị hỏng, bị mối mọt… hay ở nhiu nơi xảy ra thiên
tai, lũ lụt, s hộ tịch gần như không còn đưc lưu giữ hoặc lưu giữ
không đầy đủ. Từ đó cho thấy rằng, để lưu trữ lâu dài, phục vụ cho việc
quản lý và truy xuất dữ liệu nhanh chóng, kip thời việc xây dựng cơ sở
dữ liệu hộ tịch điện tử cấp quốc gia là yêu cầu cấp bách.
Đã có nhiu Nghị quyết, Quyết định của Đảng, Chính phủ đ
cập đến việc xây dựng và phát triển cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, nhấn
mạnh chuyển đi số tác động sâu rộng, bao trùm lên tất cả các ngành,
các lĩnh vực kinh tế - xã hội, góp phần tăng năng suất lao động, chuyển
đi mô hình hoạt động, kinh doanh theo hướng đi mới sáng tạo, nâng
cao năng lực cạnh tranh của quốc gia.
Từ thực tế yêu cầu phát triển Chính phủ số, Chính phủ điện tử,
hiện đại hóa cơ sở dữ liệu ngành Tư pháp, Đảng, Chnh phủ đã giao Bộ
4
Tư pháp xây dựng, phê duyệt và ch đạo thực hiện dự án “Nâng cấp cơ
sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc”, đồng thời đôn đốc các địa phương
đẩy mạnh việc số hoá s hộ tịch.
Thành phố Hồ Chí Minh có dân số đng đầu cả nước do vậy
công tác quản lý, thực thi pháp luật v hộ tịch s có vai trò rất quan
trọng… Việc nghiên cu các quy định pháp luật v số hóa dữ liệu hộ
tịch; đánh giá việc thực hiện pháp luật v số hóa dữ liệu hộ tịch tại
Thành phố làm cơ sở đ xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả
thực hiện pháp luật v số hóa s hộ tịch trên địa bàn trong thời gian tới
là việc làm cần thiết .
Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đ tài “Thực hiện pháp
luật về số hóa sổ hộ tịch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh” làm
đ án thạc sỹ của mình với mong muốn góp phần hoàn thiện v công tác
số hóa s hộ tịch cũng như nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật v số
hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Hiện nay đã có nhiu công trình nghiên v các vấn đ lý luận,
thực tiễn tại các địa phương khác nhau có liên quan đến công tác quản
lý hộ tịch và các tác giả cũng đã đưa ra rất nhiu giải pháp nhằm cải tiến
công tác quản lý hộ tịch. Tuy nhiên, các tác giả ch nghiên cu việc
quản lý công tác hộ tịch dưới góc độ các dữ liệu bản giấy. Chưa có công
trình nghiên cu nào nghiên cu thực hiện pháp luật v số hóa s hộ
tịch, gắn với địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Chính vì vậy, đ tài
nghiên cu “Thực hiện pháp luật v số hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh” không có sự trùng lặp v mặt thực tiễn.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án
3.1. Mục tiêu của đề án
5
Bằng cách nghiên cu lý luận và thực tiễn triển khai thực hiện
pháp luật v số hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành phố Hồ Ch Minh, Đ
án này nhằm đ xuất một số giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật v số
hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minhtrong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ của đề án
- Nghiên cu làm sáng tỏ một số vấn đ lý luận v số hóa s hộ
tịch; lý luận v thực hiện pháp luật v số hóa s hộ tịch.
- Phân tch, đánh giá thực trạng các quy định của pháp luật hiện
hành v công tác số hóa s hộ tịch;
- Phân tch, đánh giá tình hình thực hiện pháp luật v số hóa s
hộ tịch từ thực tiễn thực hiện tại thành phố Hồ Chí Minh;
- Xác định các yêu cầu đối với việc đảm bảo thực hiện pháp luật
v số hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh;
- Đ xuất một số giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật v công
tác số hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
4. Phương pháp nghiên cứu
Đ án đã sử dụng các phương pháp nghiên cu như sau: Phương
pháp phân tch, đánh giá, tng hp; Phương pháp thu thập số liệu, thống
kê, so sánh số liệu; Phương pháp tng hp, tng kết thực tiễn...
5. Hiệu quả, lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn
Đ án đã đánh giá đầy đủ v thực trạng THPL v số hóa s hộ
tịch trên địa bàm thành phố Hồ Ch Minh. Trên cơ sở phát hiện những
tồn tại, hạn chế, vướng mắc để đ xuất một số giải pháp bảo đảm hoàn
thiện việc THPL v số hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành phố.
6
6. Kết cấu của đề án
Ngoài lời mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của đ án gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý của thực hiện pháp luật v
số hóa s hộ tịch.
Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật v số hóa s hộ tịch
và thực tiễn thi hành trên địa bàn Thành phố Hồ Ch Minh.
Chương 3: Phương hướng, giải pháp, lộ trình, nguồn lực đảm
bảo thực hiện pháp luật v số hóa s hộ tịch trên địa bàn Thành phố Hồ
Chí Minh.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT VỀ SỐ HÓA SỔ HỘ TỊCH
1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của thực hiện pháp luât về số hóa sổ hộ
tịch
1.1.1. Khái niệm thực hiện pháp luật về số hóa sổ hộ tịch
1.1.1.1. Khái niệm hộ tịch
Theo quy định của pháp luật Việt Nam cụ thể là tại Khoản 1
Điu 2 và Điu 3 Luật Hộ tịch năm 2014 thì “Hộ tịch là những sự kiện
cơ bản xác định tình trạng nhân thân của một người từ khi sinh ra đến
khi chết”. Những sự kiện cơ bản:
- Xác nhận vào S hộ tịch các sự kiện: khai sinh; kết hôn; giám
hộ; b sung thông tin hộ tịch; khai tử…
- Thay đi quốc tịch; xác định cha, mẹ, con; xác định lại giới
tính; nuôi con nuôi, chấm dt việc nuôi con nuôi; tuyên bố hoặc huỷ
tuyên bố một người mất tch, đã chết ....